Mrs. Rachel Lynde lived just where the Avonlea main road dipped down into a little hollow, fringed with alders and ladies' eardrops and traversed by a brook that had its source away back in the woods of the old Cuthbert place; it was reputed to be an intricate, headlong brook in its earlier course through those woods, with dark secrets of pool and cascade; but by the time it reached Lynde's Hollow it was a quiet, well-conducted little stream, for not even a brook could run past Mrs. Rachel Lynde's door without due regard for decency and decorum; it probably was conscious that Mrs. Rachel was sitting at her window, keeping a sharp eye on everything that passed, from brooks and children up, and that if she noticed anything odd or out of place she would never rest until she had ferreted out the whys and wherefores thereof.

© Wordsworth Classics, 1994

Anne Shirley is een weeskind: na de dood van haar ouders woont ze tot haar elfde jaar in een weeshuis. Op een idyllische plek in Canada, op het platteland van Prince Edward Island, wonen broer en zus Matthew en Marilla Cuthbert, een stug stel dat alleen leeft om te werken. Matthew heeft een boerenbedrijf en omdat hij de zestig al gepasseerd is, zoekt hij een knecht, een jonge jongen, voor op de boerderij. Als hij naar het station gaat om zijn knecht op te halen, blijkt die knecht Anne te heten. Een meisje. En een meisje bovendien dat hem de oren van het hoofd kletst.
Anne is een kwebbelkous die alles om zich heen mooi vindt. Van alles in het leven ziet zij de positieve kanten en zij wordt in de loop der jaren het zonnetje in huis bij de rustige, maar saaie broer en zus Cuthbert. Ze sluit vriendschap met buur- en schoolkinderen en heeft een vijand en tegenstander in de intelligente, ijverige (en ook nog knappe) Gilbert Blythe. Het leven op het Canadese platteland is prachtig, maar ook daar liggen gevaren op de loer en ook daar kan het noodlot toeslaan.

ERK Niveau:

B1

Schrijver:

L.M. Montgomery

Jaar van uitgave:

1908

Aantal pagina's:

280

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1850 – 1900

Plaats van handeling:

Canada, Prince Edward Island

Bijzonderheden:

Een kinderboek met 38 (getitelde) hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Anne van het Groene Huis’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De lezer – van elke leeftijd – wordt direct het verhaal ingetrokken door de nieuwsgierige  buurvrouw die elke beweging op het eiland volgt, door de stugge boer Matthew en door een van de grootste kwebbelkousen uit de literatuur: Anne Shirley.
Als je bereid bent het eerste hoofdstuk te lezen, lees je het verhaal gegarandeerd uit: Ms Montgomery slaagt erin om in ieder hoofdstuk een nieuw facet uit Annes leven op een boeiende manier naar voren te brengen.
Iedereen die geïnteresseerd is in Canada, in het boerenleven of in geschiedenis zal dit verhaal waarderen. Het verhaal leert je daarnaast veel over andere onderwerpen die speelden in de beginjaren van de twintigste eeuw: onderwijs voor iedereen, kinderarbeid, rechten van de vrouw, kolonisatie van de Nieuwe Wereld, natuur versus cultuur. Tenslotte zal menig lezer terugverlangen naar zo’n Arcadië (Acadie in Canada?): een leven in een rustige natuur waar genoeg is voor iedereen (maar niet meer dan dat) en waar de tijd altijd lijkt stil te staan.

WAT MOET JE WETEN?

Veel voorkennis is bij dit verhaal niet nodig: Ms Montgomery legt duidelijk uit wat er gaat gebeuren en hoe de wereld er uit zag rond 1900. Daarnaast is er niet veel algemene kennis nodig om het verhaal te begrijpen: specifieke onderwerpen (zoals het boerenbedrijf en de school) worden in hun algemeenheid beschreven.
De lezer van andere verhalen uit die tijd: ‘Oliver Twist’, David Copperfield (Charles Dickens), The Adventures of Tom Sawyer (Mark Twain), The Wizard of Oz (L. Frank Baum) zal veel herkennen in ‘Anne of Green Gables’. Door veel auteurs van (kinder)verhalen zijn we vaak goed op de hoogte van deze wereld (niet in het minst door de vele verfilmingen die er van verhalen uit die tijd bestaan).

DE TAAL

Voor wat betreft het vocabulaire is het boek erg toegankelijk; ook het feit dat het verhaal lang geleden geschreven werd zal niet voor veel problemen zorgen. Wel is het zo nu en dan wennen aan de archaïsche taal: ‘There on the shelf was a bottle which she at once recognized as one containing one of her three-year-old home-made currant wine for which she was celebrated in Avonlea, although certain of the stricter sort, Mrs. Barry among them, disapproved strongly of it.’ (p.111) Maar dit zijn wel uitzonderingen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De zinnen zijn soms lang, maar vanwege het gewone vocabulaire zullen er voor de lezer niet veel problemen zijn.
‘Anne of Green Gables’ is een rechttoe recht aan geschreven verhaal dat zeer toegankelijk is voor de meeste lezers. Maar het feit dat het meer dan een eeuw geleden geschreven werd maakt het zo nu en dan lastig qua woordgebruik. Vandaar dat het ERK-niveau niveau B1 is.
Voor wat betreft het literaire niveau is het boek gemakkelijker. Het verhaal wordt chronologisch verteld en er zijn nauwelijks flashbacks of andere literaire vormen die het begrip van het verhaal zouden kunnen belemmeren. Eigenlijk zou het boek een niveau A 1 kunnen zijn. Maar het feit dat het zo oud is, maakt het toch wel lastig om te lezen. Daarnaast is het verhaal niet spectaculair of sensationeel: de lezer die wacht op veel actie en romantiek komt bedrogen uit. Een lezer die iets wil leren over het leven op het (Canadese) platteland rond 1900 zal zeker geboeid, vermaakt en ontroerd worden door dit feelgood-verhaal. Niveau A 2d is het literaire niveau bij dit verhaal.

Schrijfstijl:

Ms Montgomery schrijft zeer helder. Als ze moeilijke zinsconstructies of woorden gebruikt, worden die in de loop van de alinea vaak uitgelegd. Het verhaal stokt nergens. Langere beschrijvingen – van de natuur bijvoorbeeld – worden afgewisseld door dialogen en monologen, die het verhaal boeiend houden. Anne is veel alleen – vooral in het begin van het verhaal – maar ze weet zichzelf en de lezer te boeien door de vele alleenspraken die ze (luidop) met zichzelf houdt en de vele vragen die ze zichzelf stelt (en die ze ook zelf even later beantwoordt).

Actie:

De lezer die een boek met veel actie zoekt, moet ‘Anne of Green Gables’ niet lezen: er zijn geen spannende achtervolgingen en er worden geen wapens gebruikt. Ook de liefde is nogal onderbelicht (in tegenstelling tot Anne weten wij van wie ze houdt, maar het duurt lang voordat zij er zelf achter komt).
Toch is het een boek met veel tempo. In het begin vraagt de lezer zich af of Anne zal mogen blijven wonen bij de Cuthberts, dan zijn er de perikelen op school, en vervolgens zijn er allerlei zaken die mis dreigen te gaan. Ook liggen ziekte en dood op de loer: dit is immers een tijd waarin de medische wetenschap nog lang zo ver niet was als nu en de Cuthberts wonen ver van een ziekenhuis.

Tijd:

Het verhaal wordt chronologisch verteld en het is daarom gemakkelijk te volgen. Zo nu en dan is er een flashback: als Anne vertelt over haar leven in het weeshuis of over haar ouders. Dit zal echter nergens tot begripsproblemen leiden. De roman speelt zich af over een periode van een aantal jaren.

Plaats:

De roman speelt op het platteland van Canada, op Prince Edward Island.

Verhaallijn:

Er is een duidelijke verhaallijn. Het verhaal gaat om Anne en haar pleegouders en alle handelingen en minor characters staan ten dienste van dit ene verhaal.

Verteller:

Het verhaal is in de derde persoon geschreven. De auteur legt in beschrijvingen uit waar de lezer zich bevindt. Gedachten en meningen worden in veel dialogen uitgesproken.
Het boek is te lezen als een avontuur: een weesmeisje dat opgroeit bij een boer en zijn zuster. Maar het is meer dan dat: je komt veel te weten over de tijd (rond 1900), de plaats (Prince Edward Island in Canada), de zeden en gewoonten uit die tijd, de rol van de man, de vrouw en het kind, opvoeding en opleiding, mode en rolpatronen.

Hoofdkarakters:

Er zijn drie hoofdkarakters in ‘Anne of Green Gables’:
• Anne Shirley: een flapuit – intelligent, meedenkend en meevoelend en altijd positief en levenslustig;
• Marilla Cuthbert: een stugge boerin, een doe-maar-gewoon-dan-doe-je-gek-genoeg type (‘A new dress? Fiddlesticks!’), een vrouw die langzaam maar zeker valt voor Annes charmes;
• Matthew Cuthbert: een goeie lobbes, een beetje dom, iemand die zich niet met Annes opvoeding mag bemoeien, maar die langzaamaan – zonder het te beseffen – zijn zuster en het meisje bij elkaar brengt.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Anne of Green Gables’ zijn:
• Diana Barry: de hartsvriendin van Anne
• Gilbert Blythe: een klasgenoor van Anne. Heel slim, maar een akelig ventje (‘… Oh, Diana, I cannot even allow you to speak of that person’, p.144);
• Mrs Rachel Lynde: de nieuwsgierige buurvrouw;
• Buren: de familie Barry;
• Andere klasgenoten van Anne;
• Notabelen van het eiland: de dominee en zijn vrouw, de onderwijzer en de onderwijzeres.

Website:

www.anneofgreengables.com

Film:

Het kinderboek ‘Anne of Green Gables’ is meerdere malen verfilmd.

Overig:

‘Anne of Green Gables’ is zonder meer het belangrijkste Canadese kinderboek, en waarschijnlijk ook het bekendste Canadese boek voor alle leeftijden. Al vanaf de eerste druk was het boek razend populair en dat is zo gebleven tot op de dag van vandaag. Waarschijnlijk komt dat door de schrijfstijl van Ms Montgomery die met Anne een geweldig optimistisch en aardig karakter geschapen heeft, een meisje waar iedereen wel van moet houden, een meisje dat leefde in een tijd waar iedereen naar terug verlangt.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over L.M. Montgomery.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Wonderful Wizard of Oz van L. Frank Baum
• Raggedy Ann Stories van Johnny Gruelle
• Charlotte’s Web van E.B. White

 

Citaat:

‘Gracious heavenly Father, … Please let me stay at Green Gables; and please let me be good-looking when I grow up. I remain, Yours respectfully, Anne Shirley.’ (p.54)

Vragen over het boek:

1. Welke pleegouder is voor Anne het belangrijkst, volgens jou: Marilla of Matthew Cuthbert? Waarom vind je dat? Leg uit aan de hand van voorbeelden uit het boek hoe je aan je antwoord komt.
2. Wat vind je van de vriendschap/vijandschap tussen Anne en Gilbert? Hoe ontwikkelt deze verhouding zich en is dat zoals je verwacht had?
3. Ms Montgomery had ‘Anne of Green Gables’ geschreven als ‘fiction for readers of all ages’, maar later werd het boek toch meer als een kinderboek gezien. Wat vind jij dat het is: een kinderboek of meer een boek voor volwassenen? Leg uit waarom je dat vindt en gebruikt citaten uit de tekst om je antwoord toe te lichten.
4. Tijd en plaats in de roman zijn belangrijk, zowel voor Anne als voor haar huis- en streekgenoten. Leg uit in hoeverre tijd en plaats het leven van Anne hebben gevormd.