When I reached ‘G’ Company lines, which were at the top of the hill, I paused and looked back at the camp, just coining into full view below me through the grey mist of early morning. We were leaving that day. When we marched in, three months before, the place was under snow; now the first leaves of spring were unfolding. I had reflected then that, whatever scenes of desolation lay ahead of us, I never feared one more brutal than this, and I reflected now that it had no single happy memory for me.
Here love had died between me and the army.
Here the tram lines ended, so that men returning fuddled from Glasgow could doze in their seats until roused by their journey’s end. There was some way to go from the tram-stop to the camp gates; quarter of a mile in which they could button their blouses and straighten their caps before passing the guard-room, quarter of a mile in which concrete gave place to grass at the road’s edge. This was the extreme limit of the city. Here the close, homogeneous territory of housing estates and cinemas ended and the hinterland began.

© Penguin Random House Company, 1951

Als Captain Charles Ryder in 1943 met zijn manschappen wordt ingekwartierd in een landhuis in het graafschap Wiltshire, herkent hij het direct. Het is Brideshead, het landhuis van de familie Flyte.
Twintig jaar geleden was Charles student in Oxford. Daar maakte hij kennis met de knappe, rijke en innemende Sebastian Flyte, de zoon van een oude adellijke familie. Hij feest, eet en drinkt met Sebastian en diens kompanen en de twee worden onafscheidelijke vrienden. Charles logeert ook regelmatig op het landgoed waar behalve Sebastian en zijn moeder, Lady Marchmain, een oudere broer, ‘Bridey’, en twee zussen, Julia en Cordelia, wonen. Charles, die weinig huiselijkheid heeft bij zijn afstandelijke vader in Londen, voelt zich goed thuis op Brideshead.
En later wanneer de vrienden uit elkaar groeien en elk huns weegs gaan, blijft Charles nog lang contact houden met de Flytes. Terwijl Charles ondertussen naar de kunstacademie in Parijs is gegaan, heeft Sebastian zijn dranklust niet onder controle kunnen krijgen: hij gaat van Oxford naar Londen, en later van Wiltshire naar Marokko. En het gaat hoe langer hoe slechter met hem …
Als Charles jaren later een succesvol tekenaar van oude gebouwen is geworden, komt hij als getrouwd man opnieuw Julia tegen. Hij zal eindelijk zijn relaties met de Flytes voor eens en voor altijd moeten analyseren.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Evelyn Waugh

Jaar van uitgave:

1945

Aantal pagina's:

331

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1920-1945

Plaats van handeling:

GB (Oxford, Londen, Wiltshire), Italië (Venetië), Marokko

Bijzonderheden:

Een roman in 3 delen en in 13 getitelde hoofdstukken, voorafgegaan en afgesloten door een proloog en een epiloog.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Brideshead Revisited’ is een interessant boek voor de liefhebbers van verhalen over de Britse adel. Dit is een verhaal dat oud geld uitstraalt: grote landhuizen, veel bedienden, rijkeluiskinderen die niets hoeven te doen voor hun natje en droogje. En toch voel je als lezer dat er een verandering op komst is … een dramatische verandering voor deze adellijke familie.

WAT MOET JE WETEN?

‘Brideshead Revisited’ is een roman over een veranderende maatschappij. Groot-Brittannië is een land dat tussen de twee wereldoorlogen een groot deel van haar macht (en koloniën) verliest.
Rangen en standen zijn nog altijd uitermate belangrijk. De familie Flyte – zoals Lord Marchmain en de zijnen – is oude adel. Ze hebben veel: een landhuis in Wiltshire, een groot huis in het centrum van Londen, een huis in Venetië, heel veel bedienden. Het ontbreekt hen aan niets lijkt het.
Toch is dat niet zo. De relaties tussen de familieleden is op zijn zachtst gezegd niet erg hecht. En, wat niemand ziet aankomen, het familiekapitaal slinkt snel.
De neergang van de familie Flyte is tekenend voor de Britse adel tussen de wereldoorlogen: zij is slechts een schim van wat het vroeger was – en ze beseffen het zelf niet.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Brideshead Revisited’ zijn van een pittig niveau. Het is al een roman uit 1945; sommige woorden en uitdrukkingen zijn niet langer gemeengoed.
Een voorbeeld. Wanneer Mr Waugh het heeft over ‘gay’, bedoelt hij altijd ‘happy’, ‘cheerful’ en nooit ‘homosexual’ – hoewel er wel homoseksuele mannen in zijn roman voorkomen …
De alinea’s zijn over het algemeen kort; de hoofdstukken, daarentegen, zijn vaak erg lang. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Brideshead Revisited’ is vaak lastig te lezen wat de taal betreft.
Het verhaal is ontroerend en boeiend. Maar om dat te ontdekken zul je wel eerst een flink aantal pagina’s moeten hebben gelezen: in de eerste veertig, vijftig bladzijden komt het verhaal maar langzaam op gang.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Brideshead Revisited’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘Brideshead Revisited’ komt zoals gezegd traag op gang. Evelyn Waugh zei in een latere editie van de roman dat hij deze drastisch heeft ingekort, maar voor veel lezers zal het tempo nog te laag liggen. Deze lezers zouden de roman aan de kant kunnen leggen.
Maar dat zou jammer zijn. ‘Brideshead Revisited’ is een mooi geconstrueerde roman met aangrijpende situaties, echte karakters van vlees en bloed en een prachtig tijdsbeeld van de periode 1920 tot ongeveer 1945. Het advies is dan ook om je – als je zo’n ongeduldige lezer bent – eerst door de eerste 40 pagina’s heen worstelt: daarna wordt de roman echt boeiend.

Actie:

De roman ‘Brideshead Revisited’ is een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie. Eigenlijk is de roman één lange flashback – een lange herinnering van Charles Ryder aan zijn jeugd en volwassen worden en aan zijn vriendschap met Sebastian en diens familie.

Tijd:

‘Brideshead Revisited’ speelt zich af in de jaren 1923-1943. Het verhaal begint halverwege de Tweede Wereldoorlog wanneer Charles het landgoed Brideshead weer ziet. Daardoor denkt hij aan vroeger: aan zijn vriendschap met Sebastian en diens familie. Die vriendschap begint in 1923, wanneer Charles en Sebastian elkaar ontmoeten op de universiteit van Oxford.

Plaats:

De setting van ‘Brideshead Revisited’ is meerdere plaatsen. Veel scenes spelen in Oxford, in Londen en op het landgoed Brideshead in Wiltshire. Maar Charles en/of Sebastian studeren, wonen of verblijven ook in Parijs, Venetië en Marokko.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Brideshead Revisited’: hoe zal de vriendschap tussen Charles en de leden van de familie Flyte zich ontwikkelen?

Verteller:

De roman ‘Brideshead Revisited’ heeft een ik-verteller (Charles Ryder), wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Brideshead Revisited’ zijn:
• Charles Ryder: de ik-verteller. Hij is 39 jaar oud wanneer hij met zijn verhaal begint. Dat verhaal vangt twintig jaar eerder aan: in 1923. Charles komt uit een gegoede familie. Charles heeft een kille relatie met zijn vader; zijn moeder leeft niet meer. Eerst studeert hij geschiedenis in Oxford, maar later kiest hij ervoor om kunstschilder te worden. Behalve een hechte vriendschap met Sebastian lijkt hij weinig echte vrienden of vriendinnen te hebben;
• Lord Sebastian Flyte: de jongste zoon van Lord en Lady Marchmain. Hij heeft een moeizame relatie met zijn moeder. Hij wordt de beste vriend van Charles Ryder, maar de alcohol maakt hem regelmatig tot een onbetrouwbare vriend;
• Lady Julia Flyte: de oudste dochter van de familie. Julia wordt al jong verliefd op Rex, maar het is de vraag of het tweetal ooit gelukkig zal worden.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Brideshead Revisited’ zijn:
In Oxford:
• Anthony Blanche: een vriend van Charles en Sebastian in Oxford, een overduidelijke homoseksueel – hij is altijd eerlijk over zijn overtuigingen en passies;
• Viscount ‘Boy’ Mulcaster: een vriend van Charles, een beetje een watje;
• Jasper: de oudere neef van Charles. Hij geeft Charles veel adviezen over het studeren in Oxford;
• ‘Sammy’ Samgrass: een docent aan de Universiteit van Oxford. Hij wordt vaak gesteund door Lady Marchmain bij het financieren van zijn wetenschappelijke onderzoeken. Zijn taak is onder andere om een beetje op Sebastian te letten;
• Lunt: de bediende (‘scout’) van Charles.
In Londen:
• Edward (‘Ned’) Ryder: de vader van Charles. Hij maakt zich zo nu en dan zorgen over de toekomst van zijn zoon. Maar vaker komt hij over als een verstrooide, en nogal ongeïnteresseerde ouder;
• Hayter en Mrs Abel: de bedienden van de Ryders;
• Rex Mottram: een Canadese politicus die een carrière bij de Engelse aristocratie nastreeft. Rex heeft een onduidelijk verleden in Canada gehad. In Londen valt hij al snel voor de charmes van Julia Flyte.
In Wiltshire (op Brideshead):
• Lady Marchmain, Teresa Flyte, The Marchioness of Marchmain: de moeder van Bridey en Sebastian. Zij voedde haar kinderen streng Rooms-Katholiek op, tot woede van haar (ex-)man en diens familie;
• ‘Bridey’, ‘Brideshead’, The Earl of Brideshead: de oudste zoon (en erfgenaam) van de familie. Hij is een serieuze Rooms-Katholiek, die er zelfs lange tijd over dacht om in een klooster in te treden. Bridey is een nogal kleurloze figuur die niet echt de stamhouder van de familie Flyte lijkt te zullen worden;
• Lady Cordelia Flyte: de jongste en meest gelovige van de familie, een slimme meid;
• ‘Nanny’ Hawkins: de bejaarde kindermeid van de kinderen van de familie Flyte. Na haar pensionering blijft ze wonen op het landgoed van Brideshead;
• Wilcox: de hoofdbutler op Brideshead;
• Sir Adrian Polsom: een kennis van Lady Marchmain;
• Father Mowbray; een priester die Rex Mottram inwijdt in het Rooms-Katholieke geloof.
In Venetië (Italië):
• Lord Marchmain, Alexander Flyte, The Marquess of Marchmain: de vader van Bridey, Sebastian, Julia en Cordelia. Hij trouwde met een Rooms-Katholieke vrouw, maar na een aantal ongelukkige jaren met haar en de kinderen vestigde hij zich in Venetië met zijn minnares, Cara. Lord Marchmain dronk vroeger heel veel;
• Cara: de geliefde van Lord Marchmain. De Italiaanse Cara is getrouwd geweest met een Engelsman;
• Plender: de butler van Lord Marchmain.
Anderen:
• Kurt: de Duitse vriend van Sebastian. Door een verwonding tijdens de oorlog heeft hij veel verzorging nodig. Hij woont een tijdlang met Sebastian in een huis in Fez, Marokko;
• Celia Ryder Mulcaster: de zuster van ‘Boy’ Mulcaster;
• Lady Roscommon: een tante van Sebastian en Julia. Zij woont in Cap Ferrat aan de Franse Riviera;
• Mrs Beryl Muspratt: de weduwe van een admiraal. Zij trouwt uiteindelijk in de Brideshead familie.

Website:

https://bridesheadcompanion.blogspot.com/ 

Film:

De roman ‘Brideshead Revisited’ is verfilmd, zowel voor de bioscoop (in 2008) als voor de TV (een BBC-serie uit 1981). Daarnaast zijn er meerdere hoorspelen naar aanleiding van de roman gemaakt.

Overig:

De subtitel van ‘Brideshead Revisited’ luidt: ‘The Sacred and Profane Memories of Captain Charles Ryder’. Het moge duidelijk zijn dat, hoewel Charles Ryder de ik-verteller is, de familie Flyte (de Marchmains van landgoed Brideshead) minstens zo belangrijk zijn voor het verhaal.
In het Nederlands heet de roman ‘Terugkeer naar Brideshead’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Evelyn Waugh.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Wuthering Heights van Emily Brontë
• The Good Soldier van Ford Madox Ford
• The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald

Citaat:

‘Rightyoh. I say, did you say you knew this place before?’
‘Yes, very well. It belongs to friends of mine,’ and as I said the words they sounded as odd in my ears as Sebastian’s had done, when, instead of saying, ‘It is my home,’ he said, ‘It is where my family live.’ (p.330)

Vragen over het boek:

1. Welke keuzes heeft Charles moeten maken met betrekking tot zijn carrière?
2. Analyseer het karakter van Charles Ryder aan de hand van een drietal scenes uit de roman.
3. Wat heeft volgens jou geleid tot het drankmisbruik (als dat zo is) van Sebastian?
4. Welke rol spelen Julia en Cordelia in het leven van Charles?