I am riding the bicycle and I am on Route 31 in Monument, Massachusetts, on my way to Rutterburg, Vermont, and I'm pedaling furiously because this is an old-fashioned bike, no speeds, no fenders, only the warped tires and the brakes that don't always work and the handlebars with cracked rubber grips to steer with. A plain bike – the kind my father rode as a kid years ago. It's cold as I pedal along, the wind like a snake slithering up my sleeves and into my jacket and my pants legs, too. But I keep pedaling, I keep pedaling.
This is Mechanic Street in Monument, and to my right, high above on a hill, there's a hospital and I glance up at the place and I think of my father in Rutterburg, Vermont, and my pedaling accelerates. It's ten o'clock in the morning and it is October, not a Thomas Wolfe October of burning leaves and ghost winds but a rotten October, dreary, cold, damp with little sun and no warmth at all. Nobody reads Thomas Wolfe anymore, I guess, except my father and me. I did a book report on 'The Web and the Rock' and Mr. Parker in English II regarded me with suspicion and gave me a B - instead of the usual A. But Mr. Parker and the school and all of that are behind me now and I pedal. Your legs do all the work on an old bike like this, but my legs feel good, strong, with staying power. I pass by a house with a white picket fence and I spot a little kid who's standing on the sidewalk and he watches me go by and I wave to him because he looks lonesome and he waves back.
I look over my shoulder but there's no one following.
At home, I didn't wave goodbye to anybody. I just left. Without fanfare. I didn't go to school. I didn't call anyone. I thought of Amy but I didn't call her. I woke up this morning and saw an edge of frost framing the window and I thought of my father and I thought of the cabinet downstairs in the den and I lay there, barely breathing, and then I got up and knew where I was going. But I stalled, I delayed. I didn't leave for two hours because I am a coward, really. I am afraid of a thousand things, a million. Like, is it possible to be claustrophobic and yet fear open spaces, too? I mean, elevators panic me. I stand in the upright coffin and my body oozes sweat and my heart pounds and this terrible feeling of suffocation threatens me and I wonder if the doors will ever open. But the next day, I was playing center field – I hate baseball but the school insists on one participating sport – anyway, I stood there with all that immensity of space around me in center field and I felt as though I'd be swept off the face of the planet, into space. I had to fight a desire to fling myself on the ground and cling to the earth. And then there are dogs. I sat there in the house, thinking of all the dogs that would attack me on the way to Rutterburg, Vermont, and I told myself, This is crazy, I'm not going. But at the same time, I knew I would go. I knew I would go the way you know a stone will drop to the ground if you release it from your hand.

© HarperCollins, 1990

Een jongen fietst van zijn woonplaats, Monument in Massachusetts, naar Rutterburg in de Amerikaanse staat Vermont. Een hele reis, vooral wanneer je bedenkt dat er veel gevaren loeren onderweg. Er zijn veel honden die de jongen belagen. Maar er zijn ook personen die hem achtervolgen. En die hem waarschijnlijk willen pakken om hem te kunnen ondervragen. Toch fietst hij dapper door: hij moet zien zijn vader te bereiken.
Onderweg denkt hij aan zijn vriendin van school, Amy Hertz. Hij weet dat zij aan hem denkt en dat zij aan zijn kant staat. Ook wanneer de gevaren van de honden en achtervolgers enorm zijn. Ook denkt hij aan zijn vader, die het als geheim agent moeilijk genoeg heeft met het verbergen van zijn echte identiteit. De jongen – Adam noemt hij zichzelf – verbergt zijn identiteit dan ook nauwkeurig.
Als Adam geen verslag doet van zijn reis, lezen we over de ondervragingen. Het blijkt dat Adam in een gebouw min of meer gevangen zit en daar ondervraagd wordt. De ondervragingen zijn vriendelijk, maar wel beslist. De ondervrager gelooft bijvoorbeeld niet dat de jongen Adam heet. Hij noemt hem Paul. Paul Delmonte, in plaats van Adam Farmer. Ook is hij achterdochtig over die Amy. Is er wel een meisje dat Amy heet? En wie is Adams/Pauls vader precies? Wat voor werk deed hij ook maar weer? En waarom zit Adam/Paul in dit gebouw? Allemaal vragen waar nog geen antwoord op is.
Ondertussen fietst Adam/Paul fanatiek verder. Op zoek naar zijn vader. Hoewel …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Robert Cormier

Jaar van uitgave:

1977

Aantal pagina's:

191

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1970 – 1977

Plaats van handeling:

USA, New England: Vermont en Massachusetts (de plaats Monument)

Bijzonderheden:

Een verhaal dat achtereenvolgens in dagboekvorm en in interview vorm wordt gepresenteerd

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Je moet geïnteresseerd zijn in een verhaal over een mysterieuze jongen die niet weet voor wie hij vlucht, maar wel dat hij moet vluchten. In de roman is bijna niets wat het lijkt. Lezers hebben een grote fantasie nodig voor dit verhaal, omdat Cormier meer vragen onbeantwoord laat dan dat hij beantwoordt.

WAT MOET JE WETEN?

I Am the Cheese gaat niet echt uit van veel voorkennis. Wel gaat het over de geheime dienst in de USA (de CIA?), over een sanatorium en over een reis door het noordoosten van de Verenigde Staten.

DE TAAL

De woorden zijn soms moeilijk, vooral wanneer ze gaan over de medische wetenschap of over verhoortechnieken. Maar de vele korte hoofdstukken houden het verhaal leesbaar en zorgen ervoor dat de materie niet al te moeilijk wordt.

DE TAAL EN HET VERHAAL

I Am the Cheese is een redelijk lastig boek om te lezen. Dat komt door het verhaal maar ook door de taal. Voor de meer ervaren lezer is het een mooi, mysterieus en ontroerend boek.
Het verhaal is op veel manieren te interpreteren. Heel lang wordt de lezer in onwetendheid gelaten over wat er nu precies met Adam/Paul en zijn familie gebeurt of is gebeurd. En zelfs wanneer het boek uit is, blijven er nog de nodige vragen over. Was dit wat er beschreven werd, of was het toch iets anders? Wie is goed, wie is slecht; voor wie gaat Adam/Paul op de vlucht; gaat hij wel op de vlucht?
De woorden maken het verhaal ook niet altijd even simpel. Wat het lezen wel vereenvoudigt is dat de alinea’s meestal kort zijn. De hoofdstukken zijn dat ook. En de onderbrekingen – reis / ondervragingen – maken dat het tempo in het verhaal blijft.
Op grond van deze gegevens is I Am the Cheese een roman met een literair niveau B 4b en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Robert Cormier is een geweldige verteller. Hij weet tot aan de laatste bladzijde te verbergen wat er echt met Adam/Paul aan de hand is. En zelfs daarna zullen veel lezers de behoefte hebben om verder over het boek van gedachten te wisselen.

Actie:

Hoewel er niet echt veel actie is in het verhaal, is de roman toch nooit saai te noemen. Dat komt door de reis die Adam/Paul maakt en door de verhoren waaraan hij onderworpen wordt. Die twee zaken – de reis en de verhoren – nemen het leeuwendeel van het verhaal in beslag.

Tijd:

Het verhaal speelt zich af in de tweede helft van de 20e eeuw (zo tussen 1970 en 1977 ongeveer). Er is geen Internet, er zijn geen mobiele telefoons.

Plaats:

De roman speelt zich af in het noordoosten van de Verenigde Staten, waarschijnlijk in de staat Massachusetts. De plaatsnaam die genoemd wordt is Monument.

Verhaallijn:

Het lijkt alsof er één verhaallijn is: een jongen gaat op zoek naar zijn vader. Hij moet daarvoor met een fiets door een paar Amerikaanse staten reizen om van zijn woonplaats in de woonplaats van zijn vader te komen.
Maar er zijn andere verhaallijnen. Bijvoorbeeld: wie is die ondervrager, en waarover gaan die ondervragingen precies? Als de lezer meer te weten komt over de ware identiteit van Adam/Paul, voelt hij/zij beter mee met de ondervrager. Maar ook die mening wordt weer snel onderuit gehaald …

Verteller:

Het verhaal wordt vanuit meerdere perspectieven verteld. Allereerst is er de hoofdpersoon (Adam/Paul), die zijn verhaal vertelt in hoofdstukken waarin een I-persoon voorkomt. In de ondervragingen is Adam/Paul A geworden (van Answer), maar in die hoofdstukken wordt er ook over hem als ‘he’ geschreven.
De verteller is – in al die hoofdstukken – zeer onbetrouwbaar te noemen. De hoofdstukken die Adam/Paul vertelt zijn gekleurd door zijn ervaringen. Maar ook de hoofdstukken over de ondervragingen zijn niet objectief, omdat daar iemand spreekt over Adam/Paul, en de lezer weet ook daar niet of dat de waarheid is.

Hoofdkarakters:

De hoofdpersoon in de roman is Adam Farmer/Paul Delmonte. Er is iets met hem aan de hand, maar wat dat precies is, komt de lezer pas veel later te weten. En zelfs dan is het misschien nog niet eenduidig wat er gebeurd is.

Bijfiguren:

Er komen niet veel karakters voor in de roman. Een paar bijfiguren zijn:
• Amy Hertz: een goede vriendin van de hoofdpersoon (volgens zijn zeggen dan);
• Brint: degene die de hoofdpersoon interviewt;
• David Farmer/Anthony Delmonte: de vader van Adam/Paul;
• Louise Holden/Louise Nolan, de moeder van Adam/Paul;
• Mr. Grey: een collega / opdrachtgever van de vader van Adam/Paul;
• Dr. Dupont: de hoofdarts van het sanatorium in Monument.

Website:

http://www.ipl.org/div/askauthor/Cormier.html

Film:

I Am the Cheese is niet verfilmd.

Overig:

Dit is een zeer complexe jeugdroman, maar wel een heel boeiende. Het is een verhaal dat je als lezer nog zeer lang bij zal blijven, net als de boeken van John Green, Aidan Chambers of Mark Haddon.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Robert Cormier.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Room van Emma Donoghue
• Dance on My Grave van Aidan Chambers
• Looking for Alaska van John Green

 

Citaat:

‘I wonder who the doctor is talking to, this somebody he calls Paul. Who is Paul? I know I’m not Paul. There is another name I know about but I can’t think of the name now and anyway I am too busy singing, and I hold Pokey the Pig close to me and I smile as I sing because I know, of course, who I am, who I will always be.
I am the cheese.’ (p.187)

Vragen over het boek:

1. Wie is Adam/Paul eigenlijk echt en wat is er met hem aan de hand volgens jou? Maak je antwoord duidelijk met behulp van fragmenten uit de tekst.
2. Wie is Brint eigenlijk volgens jou? Maak je antwoord duidelijk met behulp van fragmenten uit de tekst.
3. Wie is Amy Hertz eigenlijk volgens jou? Maak je antwoord duidelijk met behulp van fragmenten uit de tekst.
4. Vind je de afwisseling tussen de reis van Adam/Paul en de ondervragingen geslaagd, of juist niet? Verklaar je antwoord.