It was the first day of my humiliation. Put on a plane, sent back home, to England, set up with a temporary rental in St John’s Wood. The flat was on the eighth floor, the windows looked over the cricket ground. It had been chosen, I think, because of the doorman, who blocked all enquiries. I stayed indoors. The phone on the kitchen wall rang and rang, but I was warned not to answer it and to keep my own phone switched off. I watched the cricket being played, a game I don’t understand, it offered no real distraction, but still it was better than looking at the interior of that apartment, a luxury condo, in which everything had been designed to be perfectly neutral, with all significant corners rounded, like an iPhone. When the cricket finished I stared at the sleek coffee machine embedded in the wall, and at two photos of the Buddha – one a brass Buddha, the other wood – and at a photo of an elephant kneeling next to a little Indian boy, who was also kneeling. The rooms were tasteful and grey, linked by a pristine hallway of tan wool cord. I stared at the ridges in the cord.

© Penguin Random House Company, 2017.

Een vrouw vertelt over haar jeugd en over haar carrière. Ze groeide op in een mindere wijk van Londen (een ‘estate’ in Noord-Londen, in Willesden) waar ze woonde met haar ouders: een vriendelijke postbode en een zeer ambitieuze moeder. De moeder studeerde overal waar en wanneer ze maar kon en ze werkte zich op tot een intellectuele politiek bewuste zwarte vrouw. De vader bleef zijn baan aanhouden – en hij voedde vooral met veel liefde zijn dochter op.
Die dochter raakt bevriend met Tracey, een klasgenootje en een talentvol balletdanseresje. Terwijl de verteller veel moeite moet doen om haar danspassen naar behoren te leren, gaat Tracey alles heel gemakkelijk af. Maar haar thuissituatie is vaak nogal problematisch – er is weinig geld en haar vader is meestal niet thuis.
Nadat de verteller gestudeerd heeft en haar eerste baantje heeft gevonden, krijgt ze het aanbod om de persoonlijke assistent te worden van Aimee, een wereldberoemde zangeres die over de hele wereld triomfen viert. En terwijl de verteller een drukke, maar uitdagende baan krijgt die haar van New York naar Parijs naar West-Afrika brengt, brokkelt het huwelijk van haar ouders verder af.
En altijd is daar die vriendschap-vijandschap tussen haar en Tracey – een relatie die een zware wissel zal trekken op het verdere leven van de verteller.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Zadie Smith

Jaar van uitgave:

2016

Aantal pagina's:

453

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1980-2010

Plaats van handeling:

UK (Londen), New York, West-Afrika

Bijzonderheden:

Een roman in zeven delen en in heel veel korte hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Swing Time’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Swing Time’ beschrijft een periode van een jaar of dertig, van ongeveer 1980 tot 2010. Het was een tijd van voorspoed en bloei in Engeland met veel aandacht voor kunst en cultuur. Maar die voorspoed was niet voor iedereen weggelegd: de verteller woonde in een mindere wijk van Londen. Ze ontworstelde zich daaraan. Maar het is de vraag of de prijs daarvoor niet te hoog was.

WAT MOET JE WETEN?

‘Swing Time’ gaat in eerste instantie over het schoolleven van twee meisjes als ze een jaar of negen zijn. Het is een gewone school in een gemengde wijk: arme kinderen naast iets rijkere kinderen, kinderen met een Afrikaanse, Aziatische en Caribische achtergrond naast kinderen met een Europese achtergrond.
Maar later ontmoeten we de verteller weer wanneer ze werkt voor een beroemde artiest. En ook bij die carrière wordt ze geconfronteerd met rassenongelijkheid, met klassenverschillen en met vooroordelen – zowel bij blanke als bij gekleurde mensen.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Swing Time’ zijn van een pittig niveau. Dat merk je in het begin niet zo. Dat komt omdat het verhaal gaat over een meisje van een jaar of negen dat vertelt over haar schooltijd en over haar thuissituatie. Maar gaandeweg leren we het meisje als jonge vrouw kennen, een vrouw met een veeleisende baan en met ingewikkelde relaties.
De alinea’s zijn vaak behoorlijk lang, maar de hoofdstukken zijn over het algemeen kort. Er zijn weinig dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Swing Time’ gaat uit van ervaren lezers. De taal is nooit plat of complex, maar je moet wel het Engels op een behoorlijk niveau beheersen.
Het verhaal lijkt in het begin een beetje voort te kabbelen: een meisje dat vertelt over haar ouders en over haar klasgenootjes. Maar gaandeweg wordt het verhaal iets bitterder: het meisje wordt een vrouw die haar oude wijk en haar relaties en vriendschappen achter zich laat. En langzaamaan merken we als lezers dat er veel smeult onder de relaties tussen de verteller en haar ouders en de verteller en haar collega’s en vrienden. En dat smeulen kan gemakkelijk ontaarden in grote brand.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Swing Time’ een boek met een literair niveau C 5b en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De roman ‘Swing Time’ is met heel veel oog voor detail geschreven. Het verhaal beschrijft de levens van een paar meisjes van jaar tot jaar. Maar het verhaal wordt nergens saai: Ms Smith legt met milde ironie de karakters van de hoofdpersonen bloot.
De ik-verteller is met name een interessant karakter: zij vertelt meer over anderen dan over zichzelf. Houdt zij bijvoorbeeld van iemand in haar omgeving, en zo ja, waaruit blijkt dat dan? Het lijkt alsof ze zich de hele tijd wegcijfert, zowel in haar vriendschap voor haar vriendin, als in haar band met haar moeder als in haar contacten met haar werkgever, de artieste Aimee. Ze is zo onbelangrijk (lijkt het) dat ze zelfs niet eens een naam heeft gekregen van de auteur.

Actie:

De roman ‘Swing Time’ is een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie. Toch mis je dat ontbreken van actie niet echt: er worden zo veel gebeurtenissen met een knipoog en met veel ironie beschreven, zodat het verhaal tot het einde heel boeiend blijft.

Tijd:

‘Swing Time’ speelt zich af in de jaren 1980-2010. Het verhaal begint aan het ‘eind’: in 2008. Vandaar gaat het terug naar de kindertijd van de verteller, toen ze negen jaar oud was en haar beste vriendin door de jaren heen, Tracy, leerde kennen. Eigenlijk is het verhaal na het eerste hoofdstuk (‘Prologue’) één lange flashback – die aan het eind gevolgd wordt door een korte epiloog.
Het verhaal wordt na de proloog min of meer chronologisch verteld – maar wel heen en weer schakelend tussen de verteller als kind en als volwassen vrouw.

Plaats:

De setting van ‘Swing Time’ is meerdere plaatsen in de wereld. Het verhaal begint in 2008, wanneer de verteller terugkijkt op afwisselende leven (hoewel ze nog niet zo oud is). Zij verblijft dan opnieuw in Londen, de stad waar ze geboren werd en waar ze een groot deel van haar leven woonde.
Later reist de verteller de hele wereld over. Maar de belangrijkste gebeurtenissen spelen zich af in Londen, in New York en in een niet nader genoemd land in West-Afrika.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Swing Time’: hoe zal het leven van de verteller zich ontwikkelen, zowel met haar familie als met haar vrienden en collega’s?

Verteller:

De roman ‘Swing Time’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief. Deze (naamloze) verteller begint te vertellen wanneer ze een jaar of vijfendertig is. Maar al snel gaat ze terug naar het moment waarop ze negen jaar oud is en haar beste vriendinnetje ontmoet. Vanaf dat moment is het een verhaal met veel tijdssprongen, veel flashbacks en een aantal flash forwards.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Swing Time’ zijn:
• De verteller: een naamloze Afro-Britse meid uit Londen. Als het verhaal begint is ze boven de dertig. Zij kijkt terug op haar leven, vanaf de tijd dat ze negen was en haar grote vriendin ontmoette. De verteller is enorm geïnteresseerd in theater en ze houdt heel veel van (met name oude) musicals. Haar grootste tekortkoming is (volgens haarzelf): ‘A truth was being revealed to me: that I had always tried to attach myself to the light of other people, that I had never had any light of my own. I experienced myself as a kind of shadow.’ (p.4)
• Tracey: het beste vriendinnetje van de verteller. Zij is ook Afro-British, maar ze komt uit een minder milieu (ten minste, volgens de moeder van de verteller). Tracey was als kind al een talentvolle balletdanser, in tegenstelling tot de hoofdpersoon – en dat weet ze ook;
• De moeder van de verteller. Zij is een kritische zwarte vrouw die haar uiterste best doet zich op te werken tot een ontwikkelde, politiek actieve vrouw;
• Aimee: een wereldberoemde (blanke) zangeres, oorspronkelijk afkomstig uit Australië. Zij is twaalf jaar ouder dan de verteller (die op haar tiende een single van deze popster kocht).

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Swing Time’ zijn:
Familie en kennissen van de verteller:
• De vader van de verteller: een aardige, hard werkende man. Hij is tevreden met zijn leven (en ook vooral met zijn vrouw en zijn dochter) en hij doet zijn werk als postbode met veel enthousiasme. Maar wanneer hij verder wil studeren, lukt hem dat niet echt;
• De moeder van Tracey: een vrijwel alleenstaande moeder die het niet breed heeft, maar die veel overheeft voor haar dochter;
• Louie: de vader van Tracey, een meestal afwezige, maar soms agressieve man;
• Miss Isabel: de danslerares. Zij geeft les in een kerkgebouw dat voor dit soort activiteiten in de wijk gebruikt wordt;
• Mr Booth: de pianist bij de balletlessen. Hij is een vriendelijke, al wat oudere man die de verteller stimuleert in haar zangambities;
• Uncle Lambert: de oom van de verteller, de broer van de moeder; hij heeft een goede band met de vader van de verteller;
• John en Emma: kinderen van de vader van de verteller;
• Mr Sherman: de leraar van de basisschool, een vriendelijke, maar veel te zachtaardige man;
• Lily Bingham, Sasha Richards, Jordan (‘Spaz’), Paul Barron, Kurshed: klasgenootjes van de twee vriendinnen;
• Zoe: het sectiehoofd van ‘Talent and Artists Relations’, een bureau dat met en voor artiesten werkt;
• Karim: een vriend en studiegenoot van de verteller. Zij ontmoet hem tijdens haar studie aan een college aan de Engelse zuidkust;
• Miriam: de vriendin van de moeder van de verteller;
• ‘The Noted Activist’: een vriend van de moeder van de verteller;
• James en Darryl: twee New Yorkse (vage) kennissen van de verteller.
Karakters rondom de verteller en Aimee:
• Judy Ryan: de manager van Aimee;
• Mary-Beth en Laura: de persoonlijke assistenten van Aimee (naast de verteller);
• Granger: de Amerikaanse bodyguard van Aimee;
• Kara en Jay: de kinderen van Aimee;
• Fernando Carrapichano: een ontwikkelde Italiaan die de financiën van Aimee in Afrika controleert (wanneer ze daar een schooltje wil bekostigen).
• Daniel Kramer: een financieel adviseur van Aimee.
Karakters die de verteller in Afrika ontmoet:
• Lamin: een leraar in opleiding. Hij geeft les aan kinderen van een simpel schooltje, maar een goede opleiding heeft hij zelf niet gehad. Lamin is een gelovige moslim en een serieuze onderwijzer;
• Hawa: een vrolijke Afrikaanse; zij is een collega van Lamin en ze is ook een leraar in opleiding;
• Musa: een fanatieke moslim;
• Bachir: een dorpsgenoot van Lamin.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2016/nov/13/swing-time-zadie-smith-review 

Film:

De roman ‘Swing Time’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman ‘Swing Time’ beschrijft heel uitgebreid de stad Londen, en dan met name het noorden (het stadsdeel Willesden). Dat is ook het deel van Londen dat Zadie Smith het beste kent: zij groeide daar op. Ook een aantal karakters – zij die uit een ‘gemengd’ huwelijk komen, zoals de blanke Engelsen en de zwarte Jamaicanen – worden met veel kennis van zaken beschreven.
Later gaat het verhaal de hele wereld over: van de Europese steden naar New York, van Londen naar West-Afrika. In dat laatste (niet nader genoemde) land leert de verteller dat ook daar vooroordelen en misvattingen, klassenverschillen en verschillen tussen arm en rijk zijn – en ze merkt dat ze zelf ook vaak blunders maakt in contacten met anderen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Zadie Smith .

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Ground Beneath Her Feet van Salman Rushdie
• Portobello van Ruth Rendell
• Pigeon English van Stephen Kelman

Citaat:

I decided on a whim to get a ticket. I walked over and was able to buy a seat in the gods, in the very back row. I didn’t expect much, I only wanted to be distracted from my own problems for a while, to sit in the darkness, and hear a discussion of films I’d never seen, but in the middle of the programme the director asked his interviewer to roll a clip from the movie 'Swing Time', a film I know very well, I only watched it over and over as a child. I sat up tall in my seat. (p.3)

Vragen over het boek:

1. Waarom voelt de verteller zich zo aangetrokken tot Tracey?
2. Wat is de reden dat Aimee de verteller als assistent aanstelt?
3. Waarom is de band tussen de verteller en haar moeder zo moeizaam?
4. Waarom zijn de scenes in West-Afrika belangrijk voor het verhaal?