I send you a picture of Billy made with the Perry shutter as quick as it can be worked – Pyro and soda developer. I am making daily experiments now and find I am able to take passing horses at a lively trot square across the line of fire – bits of snow in the air – spokes well defined – some blur on top of wheel but sharp in the main – men walking are no trick – I will send you proofs sometime. I shall show you what can be done from the saddle without ground glass or tripod – please notice when you get the specimens that they were made with the lens wide open and many of the best exposed when my horse was in motion.

These are the killed.
(By me) –
Morton, Baker, early friends of mine.
Joe Bernstein. 3 Indians.
A blacksmith when I was twelve, with a knife.
5 Indians in self defence (behind a very safe rock).
One man who bit me during a robbery.
Brady, Hindman, Beckwith, Joe Clark,
Deputy Jim Carlyle, Deputy Sheriff J.W. Bell.
And Bob Ollinger. A rabid cat
birds during practice,

These are the killed.
(By them) –
Charlie, Tom O’Folliard
Angela D’s split arm,
and Pat Garrett
sliced off my head.
Blood a necklace on me all my life.

© Penguin Random House Company, 1984.

Als Billy the Kid aan het eind van zijn korte leven zijn laatste levensjaar overdenkt, komen er allerlei verhalen boven. Die verhalen worden verteld door vreemden, door vrienden, door vijanden en door Billy zelf. Ze worden verteld als verhalen, als verslagen, als gedachten, als gedichten.
Billy heeft veel gezworven, soms alleen, soms met vrienden. Soms achtervolgd, soms vrij als een vogel. Hij had een vriendin – Angela D. – met wie hij zijn geld en zijn bed deelde. Hij had stellen bij wie hij logeerde – zoals bij John en Sallie Chisum en bij de Maxwells – en hij had vrienden met wie hij zich verschanste achter kale rotsen en in gammele hutten tegen de aanvallen van de sheriff en zijn kornuiten.
Heel fragmentarisch beschrijven ooggetuigen hoe vrienden van Billy worden beschoten en gedood, hoe dienaren van de wet worden vermoord. En hoe uiteindelijk die veedief, die jonge roekeloze boef, William Bonney – beter bekend als ‘Billy the Kid’ – wordt gevangengenomen en wordt veroordeeld. En hoe hij weer op een lafhartige man kan ontsnappen. En hoe hij dan weer wordt gepakt …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Michael Ondaatje

Jaar van uitgave:

1970

Aantal pagina's:

107

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1850-1900

Plaats van handeling:

USA (voornamelijk Texas), Canada en Mexico

Bijzonderheden:

Een non-fictie achtige verzameling teksten in proza en poëzie.
In het Nederlands heet het boek ‘De verzamelde werken van Billy the Kid’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor de liefhebbers van western literature is ‘The Collected Works of Billy the Kid’ een interessant boek. Als je echt een spannend verhaal over het leven van Billy the Kid wilt lezen, is de roman van Larry McMurtry een beter idee (Anything for Billy), maar juist het onvolledige en fragmentarische maakt het verhaal van Ondaatje tot een bijzonder boek.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het begrijpen en waarderen van ‘The Collected Works of Billy the Kid’ moet je het idee van een roman of dichtbundel loslaten. Dit werk is geen van beiden. Het vertelt een zeer fragmentarisch verhaal over de laatste dagen van een boef(je). Het is een chaotische wereld met veel geweld en de nodige wetteloosheid; en dat wordt verbeeld in dit ‘verslag’. Door het boek krijg je als lezer een idee van een duistere tijd en van het ontstaan van een mythe rond een jonge en ietwat sneue figuur.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Collected Works of Billy the Kid’ zijn nergens erg moeilijk. De woorden zijn de woorden van weinig ontwikkelde karakters (zoals de nauwelijks geletterde outlaws en sheriffs). De alinea’s en de hoofdstukken zijn erg kort. Er zijn veel korte en begrijpelijke gedichten en impressies.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is ‘The Collected Works of Billy the Kid’ niet echt moeilijk te lezen. Er worden weinig moeilijke woorden gebruikt, waarschijnlijk omdat de vertellers weinig geletterde karakters zijn. De ‘hoofdstukjes’ zijn heel kort en overzichtelijk; de meeste hoofdstukken zijn maar één of twee pagina’s lang. Ook de gedichten zijn vrij eenvoudig te begrijpen; het zijn vaak korte gedachten of flarden van ideeën en impressies. Dat alles maakt het verhaal fragmentarisch, maar ook mysterieus en boeiend. Bovendien laat het veel aan de fantasie van de lezer over.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Collected Works of Billy the Kid’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Het werk ‘The Collected Works of Billy the Kid’ is heel speciaal geschreven. Er zijn delen in proza (verhalen, verslagen, krantenverslagen, ooggetuigenverslagen), in poëzie (gedichten, overdenkingen) en vage foto’s.
Uiteraard is de titel heel ironisch. ‘Collected’ suggereert iets enorms. Dit ‘volledige’ werk is maar 107 pagina’s lang (met veel witregels). Dat het werk zo miniem is, is logisch: Billy stierf immers heel jong en er is maar weinig echt bekend over deze outlaw. Bovendien is het de vraag of die Billy zelf wel schrijven kon …

Actie:

‘The Collected Works of Billy the Kid’ is een verhaal met behoorlijk veel actie. Billy the Kid lijkt nogal doelloos rond te trekken, waarbij hij logeert bij meerdere vrienden (de Chisums en de Maxwells). Verder wordt hij regelmatig op de hielen gezeten door de sheriff (Pat Garrett) en diens helpers; hij wordt gevangengenomen, hij ontsnapt en hij wordt doodgeschoten.

Tijd:

‘The Collected Works of Billy the Kid’ speelt zich af in het jaar 1880.
Het verhaal speelt zich in een paar dagen af; de laatste dagen uit het leven van Billy. Maar wel zijn er flashbacks en verhalen over vroeger (onder andere verteld door Sallie, John en Tom).

Plaats:

De plaatsen die in ‘The Collected Works of Billy the Kid’  worden genoemd zijn meestal plaatsen in Texas (zoals Fort Sumner en Paris); maar ook wordt er verwezen naar andere plekken waar Billy the Kid rondreisde (en zich misdroeg), zoals het platteland van Mexico en het zuidelijke deel van Canada.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Collected Works of Billy the Kid’: hoe zal het aflopen Billy the Kid, na zijn vele (vaak ongenoemde) misdaden?

Verteller:

De roman ‘The Collected Works of Billy the Kid’ heeft meerdere ik-vertellers (Billy, Tom, John, Pat, Sallie), die regelmatig zorgen voor een onbetrouwbaar perspectief. Via deze vertellers krijgt de lezer wel een behoorlijk compleet beeld van de laatste levensdagen van Billy the Kid en zijn maten.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Collected Works of Billy the Kid’ zijn:
• William Bonney: beter bekend als ‘Billy the Kid’, een 21-jarige veedief, een kleine boef, maar uiteindelijk ook een meervoudige moordenaar;
• Patrick (‘Pat’) Garrett: de sheriff in het gebied waar Billy steelt en zich misdraagt. Garrett was zelf ooit een kleine misdadiger, maar hij is op het goede pad teruggekeerd en hij werkt nu in dienst van de wet.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Collected Works of Billy the Kid’ zijn:
Vrienden van Billy, zoals:
• Wilson, Dave Rudabaugh, Charlie Bowdre, Tom O’Folliard;
• Angela Dickinson (‘D’): een vriendin en minnares van Billy;
• John en Sallie Chisum: goede vrienden bij wie Billy vaak logeert;
• Pete Maxwell, zijn zus Paulita Maxwell en Celsa Guitterrez: mensen bij wie Billy logeert;
Collega’s van Pat Garrett, zoals:
• Sheriff Joe Clark, Deputies Jim Carlyle, J.W. Bell, Bob Ollinger, Emory, East, Poe en Mackinnon.

Website:

http://www.uwo.ca/english/canadianpoetry/cpjrn/vol17/Van%20wart.htm

Film:

‘The Collected Works of Billy the Kid’ is niet verfilmd. Wel zijn er talloze verfilmingen over het leven van deze gewelddadige en beruchte outlaw gemaakt.

Overig:

‘The Collected Works of Billy the Kid’ lijkt op het eerste gezicht een allegaartje van losse teksten, gedichten, snel genoteerde gedachten, krantenartikelen en foto’s. Maar vergis je niet: het document geeft een helder overzicht over het laatste jaar uit het korte leven van één van de beruchtste outlaws uit de Amerikaanse geschiedenis.
Billy the Kid is vaak verbeeld in de kunst. Zowel in romans (bijvoorbeeld door Larry McMurtry), als in verhalen, toneel en in de popmuziek (het album Pat Garrett & Billy the Kid van Bob Dylan, met daarop de song Knockin’ on Heaven’s Door).

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Michael Ondaatje.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Anything for Billy van Larry McMurtry
• The Son van Philipp Meyer
• Riders of the Purple Sage van Zane Grey

Citaat:

The end of it, lying at the wall
the bullet itch frozen in my head

my right arm is through the window pane
and the cut veins awake me
so I can watch inside and through the window

Garrett’s voice going Billy Billy
and the other two dancing circles
saying we got him we got him the little shrunk bugger (p.95)

Vragen over het boek:

1. Welke relatie heeft Billy the Kid met het echtpaar Chisum?
2. Wat is volgens jou de bedoeling van de indeling van de fragmenten in proza en in poëzie?
3. Analyseer het karakter van Pat Garrett op basis van wat je over hem te weten komt in dit verhaal.
4. Wat zijn volgens jou die ‘collected works’ van Bily the Kid?