Excuse me, sir, but may I be of assistance? Ah, I see I have alarmed you. Do not be frightened by my beard: I am a lover of America. I noticed that you were looking for something; more than looking, in fact you seemed to be on a mission, and since I am both a native of this city and a speaker of your language, I thought I might offer you my services.
How did I know you were American? No, not by the color of your skin; we have a range of complexions in this country, and yours occurs often among the people of our northwest frontier. Nor was it your dress that gave you away; a European tourist could as easily have purchased in Des Moines your suit, with its single vent, and your button-down shirt. True, your hair, short-cropped, and your expansive chest – the chest, I would say, of a man who bench-presses regularly, and maxes out well above two-twenty-five – are typical of a certain type of American; but then again, sportsmen and soldiers of all nationalities tend to look alike. Instead, it was your bearing that allowed me to identify you, and I do not mean that as an insult, for I see your face has hardened, but merely as an observation.
Come, tell me, what were you looking for? Surely, at this time of day, only one thing could have brought you to the district of Old Anarkali – named, as you may be aware, after a courtesan immured for loving a prince – and that is the quest for the perfect cup of tea. Have I guessed correctly? Then allow me, sir, to suggest my favourite among these many establishments. Yes, this is the one. Its metal chairs are no better upholstered, its wooden tables are equally rough, and it is, like the others, open to the sky. But the quality of its tea, I assure you, is unparalleled.

© Penguin Random House Company, 2007

Changez is een Pakistaan die in de Pakistaanse miljoenenstad Lahore woont. Als hij een Amerikaan in een koffiehuis treft, vertelt hij deze man zijn levensverhaal. Het blijkt dat Changez een aantal jaren in New York heeft gewoond. Hij studeerde aan Princeton en aan Harvard, waarna hij een goedbetaalde baan kreeg als management consultant bij een prestigieuze firma. Hij verdiende veel geld en had een prima status in New York. Ook ontmoette hij de liefde van zijn leven, de mooie en lieve Erica.
Maar op zeker moment ging het mis. Terwijl de Amerikaan wordt getrakteerd op een heerlijke maaltijd, hoort hij hoe (het leven van) Changez veranderde. Er vond een aanslag plaats: de Twin Towers werden vernietigd, Amerikanen werden achterdochtig. Changez ging een baard dragen, hij keerde zich af van de yuppiewereld en Erica keerde zich van hem af.
En langzamerhand verandert ook de sfeer in het eethuis in Lahore ook. Changez probeert zijn gast gerust te stellen, maar de Amerikaan voelt dat er iets te gebeuren staat …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Mohsin Hamid

Jaar van uitgave:

2007

Aantal pagina's:

209

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1995–2010

Plaats van handeling:

Pakistan (Lahore), USA (New Jersey, New York), Griekenland, de Filipijnen

Bijzonderheden:

Een alleenspraak ('dramatic monologue') in 12 hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Val van een fundamentalist’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘The Reluctant Fundamentalist’ is een broeierig boek over dreiging. Het is heel lang onduidelijk waar die dreiging vandaan komt en wat er gebeuren gaat. De roman is een thriller, maar wel van een heel speciale soort: als er iets gaat gebeuren of iets gebeurd is, vindt dit elders plaats.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Reluctant Fundamentalist’ beschrijft de wereld van een Pakistaan. Maar het is een afwijkende wereld van wat sommige lezers wellicht verwachten: deze Pakistaan is hoog opgeleid; hij woont nu (opnieuw) in Lahore; ook daar behoort zijn familie tot een oude, gerenommeerde klasse. In New York werkte hij voor een topbedrijf. Enige kennis van de Pakistaanse wereld (politiek, godsdienst, zeden en gewoonten) strekt tot aanbeveling. Daarnaast is enige kennis van de yuppenwereld in New York een voordeel (maar deze wereld is vaak wel bekend uit films en van de TV).

DE TAAL

‘The Reluctant Fundamentalist’ is in een rijke taal geschreven. Niet bloemrijk of omslachtig, maar met een groot vocabulaire. Het verhaal is zeer informatief. De hoofdstukken zijn van een normale lengte; de roman is bescheiden van omvang.
Het feit dat er geen dialogen in de roman staan – het is immers geschreven in de vorm van een monoloog – maakt de roman op geen enkele wijze langdradig. Door het grote thriller-gehalte blijft het verhaal spannend.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De woorden zijn niet moeilijk te begrijpen voor een B2-lezer. De ik-verteller gebruikt een zeer verzorgd soort Engels. Hij is een Pakistaan, maar duidelijk een Pakistaan met een hoge opleiding en met veel ervaring als native speaker. Het maakt het verhaal alleen maar oprechter.
Daarnaast maakt de vertelstijl – de alleenspraak – een mysterieus geheel van deze roman. Lezers worden verplicht door te lezen. Wat wil de verteller, waarom vertelt hij dit allemaal?
Op grond van deze eigenschappen is ‘The Reluctant Fundamentalist’ een roman met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De alleenspraak (dramatic monologue) maakt dat ‘The Reluctant Fundamentalist’ een heel mysterieus verhaal is. De lezer heeft – samen met de luisteraar – heel lang niet door wat de verteller eigenlijk wil van de luisteraar. Waarom vertelt hij zijn levensverhaal aan deze wildvreemde man?
Mohsin Hamid heeft een thrillerachtig verhaal geschreven zonder spectaculaire gebeurtenissen; met schijnbaar rustig voortkabbelende gebeurtenissen slaagt hij erin de lezer op het puntje van de stoel te houden.

Actie:

‘The Reluctant Fundamentalist’ is een roman die wel enige actie suggereert, maar die deze actie nooit expliciet beschrijft. Er is in elk hoofdstuk een bepaalde dreiging te bespeuren, maar de lezer heeft geen idee of er ook werkelijk iets zal gebeuren.

Tijd:

‘The Reluctant Fundamentalist’ begint in een heden (2007). Al snel gaat het verhaal terug in de tijd naar de jaren 1998-2001. Vandaar gaat het verhaal verder tot aan het heden van 2007 in Lahore.
Het verhaal wordt in de vorm van een lange alleenspraak verteld. De volgorde is chronologisch.

Plaats:

De roman ‘The Reluctant Fundamentalist’ begint in Lahore, één van de grootste steden van Pakistan. Via de verteller gaat het verhaal naar de Verenigde Staten. Er zijn korte uitstapjes naar Griekenland en de Filipijnen, maar het grootste deel van de roman gaat over New York City. Het verhaal eindigt weer in Lahore.

Verhaallijn:

Er is één verhaallijn in ‘The Reluctant Fundamentalist’: wat heeft ertoe geleid dat Changez zijn leven zo heeft veranderd? En, daaruit voortkomend: wat is Changez van plan met zijn Amerikaanse toehoorder?

Verteller:

‘The Reluctant Fundamentalist’ wordt verteld door een onbetrouwbare verteller. Deze man, de Pakistaanse Changez, houdt een alleenspraak, een dramatic monologue in de stijl van dichters als Robert Browning (‘My Last Duchess’), korte verhalenschrijvers als Edgar Allan Poe (‘The Tell-tale Heart’) of romanschrijvers als Joseph Conrad (Heart of Darkness) of Salman Rushdie (The Moor’s Last Sigh). Het is een weinig voorkomende techniek die heel verrassend overkomt, maar die maar heel langzaam prijs geeft waar het verhaal over gaat. Zo heeft de lezer heel lang niet in de gaten – samen met de Amerikaanse toehoorder – wat de verteller precies wil vertellen en wat hij precies wil van de luisteraar. Dat maakt de roman extra spannend. 

Hoofdkarakters:

‘The Reluctant Fundamentalist’ kent één hoofdpersoon:
• De Pakistaanse man Changez. Hij vertelt over zijn leven, met name over de tijd dat hij in de Verenigde Staten studeerde, werkte en vrienden maakte.

Bijfiguren:

Er zijn weinig karakters in ‘The Reluctant Fundamentalist’. De belangrijkste daarvan zijn:
• De anonieme luisteraar. We weten dat het een Amerikaan is (Changez ziet dat direct aan zijn kleding) en dat het een man is; Changez ziet hem verlekkerd kijken naar de mooie vrouwen op straat;
• Erica: de Amerikaanse vriendin en latere geliefde van Changez;
• Wainwright: een collega van Changez in New York;
• Jim: de managing director van Underwood Samson;
• Sherman: de vice-president van Underwood Samson.

Website:

http://www.mohsinhamid.com/

Film:

‘The Reluctant Fundamentalist’ is verfilmd.

Overig:

‘The Reluctant Fundamentalist’ staat in een traditie van contacten tussen westerlingen en (vaak verdachte) anderen, zoals dit ook tegenkomt in sommige boeken van Chinua Achebe, Salman Rushdie, Vikhram Seth en Aravind Adiga.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Mohsin Hamid.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Heart of Darkness van Joseph Conrad
• Our Man in Havana van Graham Greene
• Promise Me van Harlan Coben

 

Citaat:

Wainwright tried to offer me some friendly advice. ‘Look, man’ he said, ‘I don’t know what’s up with the beard, but I don’t think it’s making you Mister Popular around here.’ (p.148)

Vragen over het boek:

1. Als het boek een satire is op de westerse (lees: Amerikaanse) samenleving, welke is dat dan?
2. Wat is de dreiging voor de Amerikaan precies? En gaat dat ook gebeuren? Waarom denk je dat?
3. Analyseer het karakter van Erica. Wat vind je van haar gedrag, met name naar Changez toe?
4. Waarom denk je dat de schrijver zo’n anonieme Amerikaan heeft opgevoerd in zijn verhaal? Vind je dat een geslaagd stijlmiddel? Waarom vind je dat?