Take this as a gift. The only gift I can give you that might, one day, mean anything to you.
I’ve visited you often. You never know me, never recognize me, always treat me as someone you’re meeting for the first time.
But soon I have to go away. Perhaps I shall never see you again. And who knows, one day it might all come back to you, everything that happened in the weeks we spent together. And if it does, what will you want to know? What will you ask? What will you think of me and Gill and Tess?
And what will you do? About yourself, I mean. That’s the only important question. One reason why I’m writing this is to show you how you seemed to me, to us, how we thought of you.
As I write, I remember we once argued about gifts. There is no such thing as a free gift, you said. All gifts are a payment for something. I didn’t agree. A gift is only a gift if it is freely given, I said. But maybe you were right. Perhaps a gift is always an exchange for something received. Or hoped for. Perhaps this gift is a kind of repayment for the life I live now. And perhaps by giving it I hope to quieten my conscience about leaving you.
Whatever the truth is, use (y)our story any way you like. Make of it what you will.

© Penguin Random House Company / Red Fox, 1992

Jan voelt zich erg ongelukkig thuis. Hij is een talentvolle leerling die straks zeer zeker naar de universiteit kan gaan. Hij heeft twee liefhebbende ouders en een heel lieve (en heel mooie) vriendin. Kortom: het leven lacht hem toe. Of zou dat moeten doen …
Maar Jan heeft het gevoel dat dit nooit kan zijn wat het leven zou moeten zijn: goed je best doen, gewoon gelukkig zijn met gewone dingen en met lieve mensen. En Jan neemt een radicaal besluit: hij stopt met zijn school, hij verlaat zijn ouders en zijn vriendin en hij gaat werken.
Hij krijgt een baantje bij een tolbrug. Ergens ligt een brug over een rivier en daar wordt tol geheven. Automobilisten die de brug over willen moeten geld (twenty pence) betalen voor de overtocht; geld dat gaat naar de landeigenaar die niet alleen de brug, maar ook het land eromheen – en de rivier – bezit. Jan wordt aangesteld door Bob Norris, de pachter die voor de eigenaar (een adellijke majoor) werkt.
Jan heeft een prachtige tijd. Hij doet klusjes in het huisje waar hij mag wonen (een huisje naast de rivier), hij leest zich een slag in de rondte en hij int zo nu en dan een beetje geld van een automobilist die wil oversteken. Ondertussen denkt hij na over het leven en over de zin van zijn leven. Zijn moeder belt hij eenmaal per week, zijn vriendin stuurt hem bijna dagelijks een brief (die hij nooit beantwoordt).
En dan komt Adam op bezoek. Jan ziet de jongen en zegt ‘I don’t know you from Adam’. En dat wordt zijn naam. Adam is knap, sterk, lenig en heel mysterieus. En een paar dagen later komt Tess op bezoek. Tess die ‘Tess’ heet omdat ze voor Jan vaak boodschappen meeneemt van de Tesco supermarkt. (Jan heet trouwens ook geen ‘Jan’. Tess noemt hem ‘Jan’, omdat hij haar nog het meeste aan die Griekse god Janus doet denken: het hoofd met de twee gezichten. Zo is Jan ook: nu eens vrolijk, dan weer triest, nu eens aardig, dan weer behoorlijk vervelend.)
En de drie vrienden beginnen aan een geweldig leven. Eten en drinken, werken en ontspannen, vechten en vrijen, feesten en ruzie maken. Totdat de (ex-?) vriendin van Jan, Gill, langskomt. De vlam slaat in de pan. En niet alleen bij Jan en Gill, maar ook bij Tess. En misschien wel het meeste bij Adam …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Aidan Chambers

Jaar van uitgave:

1992

Aantal pagina's:

195

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1990-2000

Plaats van handeling:

UK, een huis aan de rivier op het platteland

Bijzonderheden:

Een jeugdroman in veel korte, getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘De tolbrug’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De jeugdroman ‘The Toll Bridge’ is een verhaal voor jongeren die van literatuur houden. Romans, verhalen en gedichten spelen niet alleen een rol in dit verhaal; ook zijn  er veel literaire stijlmiddelen die door Mr Chambers gebruikt worden (zoals perspectief, verschillende vertellers, ironie, flashback). Je moet echt een geoefende lezer zijn; dan heb je met deze roman een prachtige leeservaring.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het kunnen waarderen van ‘The Toll Bridge’ is het nodig dat je – zoals gezegd – geïnteresseerd moet zijn in literatuur en in mooi geschreven verhalen. Het verhaal is romantisch, mysterieus, maar bovenal boeiend qua taal.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Toll Bridge’ zijn vaak heel lastig voor een jongere lezer. Je moet de Engelse taal echt goed beheersen wil je alles uit dit boek kunnen halen. Dat komt enerzijds door het uitgebreide vocabulaire dat wordt gebruikt. Maar het gaat ook – en misschien wel vooral – om complexe stijlfiguren, perspectiefwisselingen en wisselende vertellers. De alinea’s zijn soms lang. Daarentegen zijn de hoofdstukken weer kort en er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘The Toll Bridge’ echt een lastig te lezen boek. Je moet veel Engels kennen, maar je moet ook veel van de Engelse taal houden. Aidan Chambers kent zijn klassieken: hij citeert Shakespeare net zo gemakkelijk als T.S. Eliot en Dylan Thomas. De taal is rijk, maar vaak vol ambiguity. Het verhaal is heel mooi. Je hebt eerst geen idee waarom Jan van huis weggaat, waarom Jan Jan, Tess Tess en Adam Adam heet, van wie Tess het meeste houdt en wie die Adam eigenlijk is. Maar langzamerhand wordt alles duidelijk. En … wees erop voorbereid: het is een aangrijpend einde … Op basis van deze eigenschappen is ‘The Toll Bridge’ een boek met een literair niveau B 4b en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De jeugdroman ‘The Toll Bridge’ is heel mooi geschreven. Heel lastig qua taal, maar zeer boeiend. Het is ook een verhaal dat pas heel langzaam alle geheimen prijs geeft. Aidan Chambers hoort thuis bij die schrijvers waarbij je zeker je taalkennis maar misschien nog wel meer je verder verstand en fantasie moet gebruikt: de categorie van Robert Cormier, Sue Welford, Sharon Creech, Meg Rosoff, Louis Sachar en John Green.

Actie:

‘The Toll Bridge’ is een verhaal met veel actie. Het verhaal begint redelijk kalm met een jongen die tol int bij een brug. Maar al snel komt er heel veel leven in de brouwerij. Dat gebeurt eerst door de mysterieuze durfal Adam en later door de vrijgevochten Tess. De actie is er in deze roman op allerlei terreinen.

Tijd:

De jeugdroman ‘The Toll Bridge’ speelt zich af in de jaren ’90 van de twintigste eeuw. Mobiele telefoons en computers spelen geen enkele rol. Dat moet ook wel in dit verhaal: Jan woont in Verweggistan – in een huisje aan een rivier bij een brug. Communicatie gaat via de telefoon van Mrs Norris die een eind verder aan de weg woont. Andere contacten verlopen via de mail: de echte, ouderwetse snailmail. Dus die met een pen, een envelop, een postzegel en een brievenbus.

Plaats:

De plaats die in ‘The Toll Bridge’ vooral wordt beschreven, is  een gebied aan een rivier. Het zal ergens in Oxfordshire zijn: studenten – uit Oxford of Cambridge – worden opgevoerd in een café. Maar grote steden zijn totaal onbelangrijk in dit verhaal. Het gaat om een dunbevolkt gebied: de vrienden wonen bij elkaar, twee ervan in een huisje bij een brug over een weinig bevaren rivier.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Toll Bridge’: wie zijn die drie jongeren precies en welke relatie zullen ze met elkaar krijgen (of houden)?

Verteller:

De roman ‘The Toll Bridge’ heeft meerdere vertellers. Soms is er een auctoriale verteller, maar meestal niet. De vertellers zijn: Adam (in een brief), de moeder van Jan (in meerdere brieven), Gill (in meerdere brieven), Tess (in veel dagboekachtige fragmenten die het verhaal van Jan onderbreken) – maar de hoofdverteller is Jan, die dit verhaal (dagboek?) met name aan Adam schrijft (zoals hij in de eerste pagina al aankondigt). Al die verschillende vertellers zorgen voor een onbetrouwbaar perspectief, maar al met al krijgt de lezer aan het eind van de roman een behoorlijk compleet beeld van de karakters en de gebeurtenissen.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Toll Bridge’ zijn:
• ‘Jan’ (Piers): de 17-jarige hoofdpersoon. Hij is vrij depressief en ziet niet zo veel nut in een goede opleiding en een aanhankelijke vriendin (laat staan een overbezorgde moeder). Hij besluit op zichzelf te gaan wonen aan een afgelegen rivier waar hij tol heft bij de auto’s die de brug over gaan. Tess noemt hem ‘Jan’, omdat hij is als de zoon van de Romeinse god Janus: een hoofd met twee gezichten, een positief en een negatief;
• ‘Tess’ (Katharine) Norris: de dochter van de beheerder van de brug en de rivier. Zij zit nog op school, maar ze helpt Jan zo vaak ze kan. Jan noemt haar ‘Tess’ omdat ze vaak spullen voor hem koopt bij de Tesco (een supermarktketen);
• ‘Adam’ (Aston Davies): de 17-jarige medebewoner van het huisje bij de brug. Als Jan hem ontmoet, zegt deze: ‘I don’t know you from Adam’; en dat wordt vanaf dat moment zijn naam. Hij is blijkbaar dakloos, maar het is onduidelijk hoe dat gekomen is.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Toll Bridge’ zijn:
• Mr Bob Norris: de vader van Tess;
• Mrs Norris: de moeder van Tess;
• de moeder van Jan;
• de vader van Jan;
• Gill Redmond: de (ex-?)vriendin van Jan;
• De twee jongere broertjes van Tess;
• Major Finn: de landeigenaar (en dus eigenlijk de baas van Jan);
• Mrs Redmond: de moeder van Gill.

Website:

http://www.aidanchambers.co.uk/toll.htm

Film:

De roman ‘The Toll Bridge’ is bewerkt tot een toneelstuk dat in België en Nederland meermalen werd opgevoerd.

Overig:

‘The Toll Bridge’ is een boek uit de serie ‘The Dance Sequence’. Deze serie bestaat uit de jeugdromans:
• Breaktime (1978)
• Dance on My Grave (1982)
• Now I Know (1987)
• ‘The Toll Bridge’ (1992)
• Postcards from No Man’s Land (1999)
• This Is All: The Pillow Book of Cordelia Kenn (2005)

De romans gaan allemaal over coming-of-age en jongeren, maar ze zijn afzonderlijk te lezen; alle karakters zijn uniek in elk boek.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Aidan Chambers.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Covered Bridge van Brian Doyle
• I Am the Cheese van Robert Cormier
• Paper Towns van John Green

Citaat:

Jan wants people to live up to something better than they are. Mostly, they never will so he’s bound to suffer for the rest of his life. He’s like someone who lacks a protective layer of skin. Every brush against the world hurts. Life will never be what he wants it to be, he’ll never quite understand why, other people will always think him a little odd, so he’ll never quite be accepted. And, if you want to know, I think his depressions started when this began to dawn on him. Which is why, in my opinion, he came to the toll bridge, to be on his own while he sorted it out. And he was running away too, of course, which was obvious to everybody except himself. (p.112)

Vragen over het boek:

1. Geef aan welke rol de ouders van Tess in het leven van Jan spelen.
2. Wat is het mysterieuze aan Adam?
3. Hoe verloopt de relatie tussen Jan en Tess en wanneer begreep je dit op zo’n manier zou gebeuren?
4. Waar staat de brug in ‘The Toll Bridge’ voor volgens jou?