There is an alley down the side of the garage, you may remember it, you and your friends would sometimes play there. Now it is a dead place, waste, without use, where windblown leaves pile up and rot. Yesterday, at the end of this alley, I came upon a house of carton boxes and plastic sheeting and a man curled up inside, a man I recognized from the streets: tall, thin, with a weathered skin and long, carious fangs, wearing a baggy grey suit and a hat with a sagging brim. He had the hat on now, sleeping; with the brim folded under his ear. A derelict, one of the derelicts who hang around the parking lots on Mill Street, cadging money from shoppers, drinking under the flyover, eating out of refuse cans. One of the homeless for whom August, month of rains, is the worst month. Asleep in his box, his legs stretched out like a marionette's, his jaw agape. An unsavoury smell about him – urine, sweet wine, mouldy clothing, and something else too. Unclean.
For a while I stood staring down on him, staring and smelling. A visitor, visiting himself on me on this of all days.

© Penguin Random House Company, 1991

Elizabeth Curren is doodziek: ze heeft kanker in een vergevorderd stadium en ze heeft besloten om thuis te sterven. Als ze thuiskomt vindt ze een zwerver op haar stoep. Deze Mr Vercueil heeft een zwerfhond bij zich en hij laat zich maar met tegenzin wegjagen.
Ms Curren heeft weinig vrienden, familie of kennissen. Haar enige familielid, haar dochter, woont al jaren in de USA en ze heeft weinig contact met haar moeder. De huishoudster van Ms Curren, Florence, maakt haar huis keurig schoon, maar ze is niet echt een vertrouwenspersoon te noemen. Dus besluit Ms Curren haar laatste weken te beschrijven voor haar dochter, in de hoop dat deze ze ooit te lezen krijgt.
Door haar ziekte – en door haar eenzaamheid – vertrouwt Elizabeth Curren hoe langer hoe meer op de zwerver die rond en in haar huis verblijft. Vercueil is een onverzorgde, stugge man die nauwelijks reageert op wat Elizabeth zegt of vraagt. Toch ontstaat er een soort band tussen die twee.
Ondanks het feit dat ze ernstig ziek is, maakt Eliabeth zich zorgen om haar land Zuid-Afrika. Die zorgen worden alleen maar groter wanneer ze Bheki, de zoon van Elizabeth, leert kennen: hoe kan ze deze jongen helpen in zijn hopeloze strijd tegen de blanke politie …?

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

J.M. Coetzee

Jaar van uitgave:

1990

Aantal pagina's:

181

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1980-1990

Plaats van handeling:

Zuid-Afrika (Kaapstad)

Bijzonderheden:

Een roman in 4 genummerde delen en in veel subhoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘IJzeren tijd’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘Age of Iron’ is een roman over ernstig ziek zijn en over sterven, maar het gaat ook over onderdrukking, onrechtvaardigheid en discriminatie. Het is een roman over Zuid-Afrika in de tijd dat de blanke minderheid het nog te zeggen had in het land.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het kunnen waarderen van ‘Age of Iron’ moet je beseffen dat het verhaal een situatie in Zuid-Afrika beschrijft die niet langer bestaat: de blanke minderheid onderdrukte met heel veel geweld de zwarte meerderheid. Zwarte Zuid-Afrikanen zijn zonder uitzondering bedienden, werklozen, armen en ze worden in dit verhaal vaak ‘terrorist’ genoemd. De hoofdpersoon, een oude, zieke, blanke dame heeft daar heel veel moeite mee.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Age of Iron’ zijn van een pittig niveau. Dat merk je vooral wanneer Mr Coetzee zij hoofdpersoon laat filosoferen over leven en dood, over politiek en politieke correctheid, over goed en kwaad.
De alinea’s en de subhoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn redelijk veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Age of Iron’ stelt hoge eisen aan de kennis van de leer. Dat geldt uiteraard voor het vocabulaire, maar ook voor de thema’s die aan de orde gesteld worden: gezondheid, filosofie, godsdienst, politiek.
Het verhaal is triest en ontroerend, maar ook wel weer afstandelijk. De hoofdpersoon heeft niet echt medelijden met haar toestand, dat heeft haar ‘verzorger’ ook niet – en wij daardoor als lezer waarschijnlijk ook niet. Dat schept een zekere afstandelijkheid, waardoor je meer doordrongen raakt van het onderwerp van de roman.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Age of Iron’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘Age of Iron’ is sober geschreven. Maar hier en daar weidt Mr Coetzee uit – vooral wanneer hij misstanden in het land analyseert en bekritiseert.

Actie:

De roman ‘Age of Iron’ is een verhaal met een redelijke hoeveelheid actie. Die actie bestaat uit de gebeurtenissen die het leven van de hoofdpersoon en haar metgezellen meemaken.

Tijd:

‘Age of Iron’ speelt zich af in de jaren 1980-1990. Het is nog altijd de tijd van de Apartheid in Zuid-Afrika, een periode van discriminatie en onderdrukking van zwarte Afrikanen. Het verhaal speelt zich af over een periode van een aantal weken en het wordt chronologisch verteld.

Plaats:

De setting van ‘Age of Iron’ is Kaapstad, één van de grootste steden van Zuid-Afrika. De stad werd gesticht door de Nederlanders – wat nog altijd te merken is aan veel straatnamen die je in het boek tegenkomt.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Age of Iron’: hoe zal de relatie tussen de hoofdpersoon en haar metgezellen zich ontwikkelen?

Verteller:

De roman ‘Age of Iron’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Age of Iron’ zijn:
• Elizabeth Curren: een oude, zieke dame. Vroeger was ze docent klassieke talen aan de universiteit. Ze is lang geleden gescheiden van haar man (die niet meer leeft) en ze heeft één dochter die al jaren in de USA woont. Ze schrijft het verhaal aan haar dochter – niet wetend of dit verhaal haar dochter ooit zal bereiken. Haar initialen (EC) lezen we pas op pagina 38, haar volledige naam wordt veel later genoemd;
• Vercueil: een zwerver die bij Ms Curren komt aanwaaien. Hij is een stugge, stille man die erg nukkig overkomt. Ooit was hij zeeman, maar tegenwoordig drinkt hij alleen maar veel.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Age of Iron’ zijn:
• Florence Mkubukeli: de huishoudster van Ms Curren;
• Bheki: de 15-jarige zoon van Florence;
• Hope en Beauty: de dochtertjes van Florence;
• William Mkubukeli: de echtgenoot van Florence;
• Mr Tabane: een neef van Florence, een oud-docent;
• John (Johannes): de 15-jarige vriend van Bheki;
• Dr Syfret: de arts van Eizabeth Curren.

Website:

http://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0021989415589832 

Film:

‘Age of Iron’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman ‘Age of Iron’ is de tweede roman die Coetzee overduidelijk over Zuid-Afrika schreef (na Life & Times of Michael K): hij noemt allerlei steden, straten en politieke situaties van het land.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over J.M. Coetzee.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Merchant of Venice van William Shakespeare
• Home van Toni Morrison
• The Underground Railroad van Colson Whitehead

Citaat:

‘Now that child is buried and we walk upon him. Let me tell you, when I walk upon this land, this South Africa, I have a gathering feeling of walking upon black faces. They are dead but their spirit has not left them. They lie there heavy and obdurate, waiting for my feet to pass, waiting for me to go, waiting to be raised up again. Millions of figures of pig-iron floating under the skin of the earth. The age of iron waiting to return.’ (p.115)

Vragen over het boek:

1. Waarom is er weinig contact tussen Ms Curren en haar dochter?
2. In welk opzicht is Mr Vercueil belangrijk voor Ms Curren?
3. Zijn Bheki en John terroristen? Waar blijkt dat uit?
4. In welk opzicht verzet Ms Curren zich tegen de politieke situatie in haar land?