He’s an idiot, my brother, I hate him. He’s got good taste in music, though. He always listens to it on his headphones when I’m around so’s I can’t hear it. Like he owns the air or something. He’d wrap the music up and stick it up his arse if he could.
I don’t get much time on my own lately except first thing in the morning before school when me dad and Tony are out on the picket line. It was better when they were working. I could get back from school and I’d have hours to listen to anything I wanted. Nan likes the music too. Dad thinks it’s modern rubbish, but she’s too old to care about that sort of thing. She never tells on me. She probably can’t remember long enough to know what we were doing, anyhow. As soon as Dad and Tony are out the house, I put the music on while I do breakfast. She can’t keep her feet still. I can hear her singing along while she’s still in bed. Sometimes she gets up and we jiggle around the room together. She does these poses with her arms in the air, trying to balance on one leg and spin round like a ballet dancer – except she’s getting on for eighty and can’t walk all that well these days, let alone dance.
‘Go for it, Nan! Boogie-woogie!’
Me dad and Tony try to stop her because they think she’s making a fool of herself. Well, but who’s to see her? It’s just us, we’re her family. If she can’t make a fool of herself in front of her family, where can she? She should be allowed to dance and listen to music all day long if she wants too, but my brother’s too mean to let anyone hear anything except the sound of his voice.
‘I danced myself right out the womb,
I danced myself right out the womb.
Is it strange to dance so soon?
I danced myself right out of the womb.’

© The Chicken House, 2001

Billy Elliot woont samen met zijn vader Jackie, zijn broer Tony en zijn oma (‘Nan’) in een simpel huisje in een armoedige wijk in een stadje in Noord-Engeland. De moeder van Billy en Tony is een paar jaar geleden overleden. Billy houdt zich stoer, maar hij leest nog dagelijks de brieven die zijn moeder aan hem schreef vlak voordat ze stierf.
De werkloosheid in het stadje Everington heeft toegeslagen: de mijnen in de omgeving zijn of worden gesloten en veel mensen hebben geen enkel uitzicht op ander werk. Zo ook de vader en de broer van Billy. Zijn vader zou graag zien dat Billy later toch nog in een mijn aan het werk zou kunnen gaan en dat hij – om wat spieren te kweken – zich bezighoudt met een stoere sport. Zoals boksen. Maar Billy heeft een ander plan: hij zou graag balletdanser willen worden ...
In eerste instantie danst Billy alleen met en voor zijn oma, die een beetje dement lijkt te worden, maar die nog steeds dol is op muziek en op dansen. Maar later wordt hij begeleid door Mrs Wilkinson, een danslerares die balletlessen geeft en die de soepelheid van Billy ontdekt. Billy gaat stiekem bij haar op dansles.
Michael, de vriend van Billy, vindt het wel prettig dat zijn vriend nu ook iets vrouwelijks gaat doen. Hij houdt er zelf van om zich zo nu en dan in vrouwenkleren te steken, en als Billy aan ballet gaat doen voelt hij zichzelf ook iets minder apart.
Maar Jackie Elliot, de vader van Billy, vindt het niks. En de broer van Billy, Tony, al helemaal niet. Billy zal het alleen moeten uitvechten in een wereld waar het meer gaat om stoere kerels met sterke spieren dan om kunst of sierlijke danspasjes.

ERK Niveau:

A2

Schrijver:

Melvin Burgess

Jaar van uitgave:

2001

Aantal pagina's:

155

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1980-1990

Plaats van handeling:

Everington, een klein mijnstadje in de buurt van Newcastle, in het noordoosten van Engeland (het graafschap Durham)

Bijzonderheden:

Een roman met veel hoofdstukken; de hoofdstukken hebben de naam van de vertellers: 'Billy', 'Jackie Elliot', 'Michael', 'Tony', 'The Pawnbroker', 'George'.
Het filmscript werd origineel geschreven door Lee Hall; Melvin Burgess maakte hier een jeugdfroman van.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De jeugdroman ‘Billy Elliot’ is een interessant boek over een jongen die een passie heeft die niet echt hoort bij het milieu waar hij vandaan komt. Hij houdt van ballet (en hij is daar ook heel goed in), terwijl zijn vader en broer verwachten dat hij een goede bokser wordt.
Als je geïnteresseerd bent in het verhaal van een jongen die tegen ieders mening en tegen ieders verwachting in toch doorzet, dan is ‘Billy Elliot’ een interessant en ontroerend boek voor jou.

WAT MOET JE WETEN?

De roman speelt zich af halverwege de jaren ’80 van de twintigste eeuw. Het was een tijd in Engeland waarin veel fabrieken en mijnen werden gesloten: daardoor was er veel onrust en armoede in bepaalde streken, met name in het noorden van Engeland. Als je daar meer over wilt weten, moet je de geschiedenis van die periode eens nalezen.
Verdere andere kennis heb je niet echt nodig voor het begrijpen van het verhaal.

DE TAAL

De woorden zijn op zich niet moeilijk. Soms worden er woorden in een noordelijk dialect gesproken. Vaak gebeurt dat door mensen die niet zo veel opleiding hebben gehad. Zij gebruiken slangwoorden (‘He’s a bloody fruitcake’, ‘I’m not exactly loaded, am I’) en hun taalgebruik is vaak niet erg netjes (‘Bloody hell, Michael!’, ‘I don’t f***ing know!’).

DE TAAL EN HET VERHAAL

Het verhaal ‘Billy Elliot’ werd oorspronkelijk geschreven door scenarioschrijver Lee Hall. Hij schreef een scenario waarvan een film werd gemaakt. Later werd dit scenario bewerkt tot een roman door de Engelse jeugdboekenschrijver Melvin Burgess. Een vreemde volgorde, want meestal gaat zoiets andersom. De roman werd een enorm succes, wat ook weer een groot succes voor de film opleverde. De roman werd later tot musical bewerkt. Dus de volgorde was: scenario – film – roman – musical.
Het verhaal is eenduidig en is zeker niet moeilijk te lezen. De lezer voelt mee met Billy die vanaf het begin van het verhaal meer heeft met sierlijke danspassen dan met stoere boksersprongen. Wat overigens niet wil zeggen dat Billy een verwijfd type is (of zal worden); van het vrouwelijke gedrag van zijn vriend Michael moet hij niets hebben.
Naast dat verhaal van Billy’s strijd om erkenning voor zijn passie spelen er meerdere verhalen, die allemaal rond de figuur Billy spelen. Het zijn allemaal rechttoe-rechtaan verhalen, die gemakkelijk te begrijpen zijn.
De taal is op zich ook niet erg moeilijk. Wel praten de karakters in een Noordelijk dialect, wat soms tot uiting komt in woorden zoals ‘owt’ (‘anything’) en in op het eerste gezicht vreemde samentrekkingen (‘I’d ‘ve had …’). Er worden ook veel schuttingwoorden gebruikt (‘f***ing’, ‘bloody hell’, ‘arse’). Maar de taal blijft over het algemeen goed te begrijpen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Billy Elliot’ een boek met een literair niveau B 2b en een taal-(ERK-)niveau A2.

Schrijfstijl:

Melvin Burgess is een begenadigd schrijver die een spannend verhaal kan vertellen, ook wanneer zo’n verhaal op het eerste gezicht niet zo spannend lijkt (wat is er immers spannend aan een jongetje dat op balletles wil gaan?). Daarnaast weet Burgess allerlei overgevoelige situaties te vermijden: de moeder van Billy is overleden, maar Billy, Tony en hun vader gaan daar heel moedig mee om. Billy kent de brieven van zijn – toen – doodzieke moeder uit zijn hoofd en het is ontroerend om die passages te lezen (het verhaal wordt nergens klef of sentimenteel).

Actie:

Echte actie vindt er niet veel plaats in de roman. Er wordt gebokst zo nu en dan, maar er wordt veel meer gedanst en geoefend in dansen. De enige echte actie die soms in de roman staat heeft te maken met gevechten tussen de stakende mijnwerkers en de politie. Maar die gevechten worden meer achteraf verteld dan dat de lezer er echt bij lijkt te zijn. Toch zorgt het verhaal met zijn diverse verhaallijnen voor de nodige spanning.

Tijd:

Het verhaal speelt zich af in de jaren tachtig van de 20e eeuw. Een rumoerige tijd in delen van Groot-Brittannië waar veel industrieën verdwenen, zoals de mijn- en scheepsbouw.

Plaats:

De jeugdroman speelt zich af in Everington, een (denkbeeldig) mijnstadje in de buurt van Newcastle, in het graafschap Durham. Newcastle ligt in het noorden van Groot Brittannië (county: Tyne and Wear), een streek waar van oudsher veel mijnen waren. De mijnen werden op een gegeven moment voor een groot deel gesloten toen ze niet meer rendabel waren, waardoor er veel werkloosheid en armoede ontstond.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn: hoe slaagt Billy Elliot erin zijn droom te verwezenlijken om balletdanser te worden? Naast die verhaallijn zijn er andere verhalen: hoe overleven gezinnen zoals dat van Jackie Elliot in deze zware tijden, hoe gaan gezinnen als de Wilkinsons om met drankmisbruik en werkloosheid, hoe handhaaft een buitenstaander als Michael zich in deze machowereld van de mijnwerkers?

Verteller:

Er zijn meerdere ik-vertellers in het boek. De belangrijkste vertellers zijn Billy en zijn vader Jackie. Maar er zijn ook andere vertellers: Tony, de broer van Billy en Michael, de vriend van Billy. En later zijn er nog een pandjesbaas (The Pawnbroker) en George, een vriend van Jackie.
Het opvoeren van verschillende vertellers werkt in deze roman niet verwarrend, want de hoofdstukken zijn genoemd naar de verteller. Wat opvalt bij deze manier van vertellen, is dat je de verschillende gebeurtenissen van meerdere kanten hoort. Dat maakt het verhaal geloofwaardiger. Want uiteraard zijn vertellers – die over hun eigen leven vertellen – vaak onbetrouwbaar, omdat ze iets beschrijven vanuit hun eigen gedachten en volgens hun eigen mening. Dat gebeurt nu ook, maar wanneer we een verhaal horen, krijgen we zo’n verhaal later van een andere persoon te horen, waardoor de lezer een beter overzicht krijgt.

Hoofdkarakters:

De hoofdpersoon van het verhaal is Billy Elliot. Billy is 12 jaar oud, hij woont met zijn vader en broer in een simpel huisje in een volksbuurt. Erg veel vrienden heeft hij niet. Het leven is voor hem niet zo gemakkelijk: zijn moeder leeft niet meer en zijn vader is werkloos. Bovendien wil zijn vader dat Billy een echte sterke kerel wordt die later in de mijn kan werken. Maar Billy wil liever balletdanser worden.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Billy Elliot’ zijn:
• Jackie Elliot: de vader van Billy. Hij is een taaie kerel, stoer en voor niemand bang. Maar uiteindelijk houdt hij veel van zijn zoons en hij wil zijn uiterste best doen om hen te helpen;
• Nan: de aardige oma van Billy. Ze is al bijna tachtig en haar geheugen is niet zo goed meer als vroeger;
• Tony: de broer van Billy. Hij lijkt veel op zijn vader. Hij is stoer en hij is niet benauwd om iets illegaals te doen wanneer dat wat geld oplevert;
• Mrs Wilkinson: de balletlerares;
• Debbie: de dochter van Mrs Wilkinson;
• Michael: een vriend van Billy. Een beetje een verwijfd type.

Website:

http://melvinburgess.net/books/billy-elliot/

Film:

Er is een film van het boek. Of beter gezegd: het boek is geschreven naar aanleiding van een filmscript (dat geschreven werd door Lee Hall).

Overig:

De jeugdroman ‘Billy Elliot’ was oorspronkelijk een filmscript dat bewerkt werd tot een jeugdroman. Deze jeugdroman werd later bewerkt tot musical.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Melvin Burgess.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Shadows van Tim Bowler
• The Mighty Skink van Paul Shipton
• Firebug van Susan Gates

 

Citaat:

There was Everington behind me on the hill. I was on the posh side of town. Miss’s side. I wondered, if I’d been posh like her, I’d ’ve been allowed to do ballet. But it wasn’t that. I was the only boy in the class. Middle class, working class, it makes no difference. Boy don’t do ballet, full stop. (p.51)

Vragen over het boek:

1. Beschrijf het karakter van Jackie Elliot, de vader van Billy.
2. Beschrijf het karakter van Michael, de vriend van Billy.
3. Welke rol speelt de omgeving waar het verhaal zich afspeelt volgens jou, of had dit verhaal zich overal kunnen afspelen?
4. Als Melvin Burgess een bedoeling met dit verhaal zou hebben gehad, welke zou dit dan geweest zijn?