3.3/5 - (3 stemmen)

Brave New World

Niveau:
Genre: dystopia
Thema: power

Getagd op:
Verkrijgbaar bij bol.com
var bol_sitebar_v2={"id":"bol_1695469488154", "baseUrl":"partner.bol.com","productId":"9200000002846019","familyId":"9200000002846019","siteId":"30874","target":true,"rating":true,"price":true,"deliveryDescription":true,"button":true,"linkName":"Brave%20New%20World%2C%20Aldous%20Huxley","linkSubId":""};

SNEL NAAR...





Het begin!

A SQUAT grey building of only thirty-four stories. Over the main entrance the words, CENTRAL LONDON HATCHERY AND CONDITIONING CENTRE, and, in a shield, the World State's motto, COMMUNITY, IDENTITY, STABILITY.
The enormous room on the ground floor faced towards the north. Cold for all the summer beyond the panes, for all the tropical heat of the room itself, a harsh thin light glared through the windows, hungrily seeking some draped lay figure, some pallid shape of academic goose-flesh, but finding only the glass and nickel and bleakly shining porcelain of a laboratory. Wintriness responded to wintriness. The overalls of the workers were white, their hands gloved with a pale corpse-coloured rubber. The light was frozen, dead, a ghost. Only from the yellow barrels of the microscopes did it borrow a certain rich and living substance, lying along the polished tubes like butter, streak after luscious streak in long recession down the work tables.
‘And this,’ said the Director opening the door, ‘is the Fertilizing Room.’

© Harper & Row, Publishers / Bantam, 1967

^ Terug naar boven

Algemeen

In een verre toekomst – het is het jaar 632 After Ford, zeg maar zeshonderd jaar na de constructie van de eerste auto die Henry Ford bouwde – heeft de mens in Utopia afgedaan als zelfbarend en zelfdenkend wezen. Baby’s worden geproduceerd in broedfabrieken waar van elk type werker (een directeur, een arbeider, een politieman, een gemeenteambtenaar) een exact aantal wordt afgeleverd; de baby’s worden geconditioneerd zodat ze enorm veel zin hebben in hun toekomstige beroep en daar dan ook hun leven lang tevreden mee zijn. Als die baby’s volwassen zijn, zijn ze dan ook perfect gelukkig met hun wereld; ze mogen werken tot hun vijfenzestigste, het moment waarop zij worden afgevoerd.
En als er toch enige ontevredenheid mocht zijn, krijgen de inwoners van de nieuwe wereld een drug, 'soma', waardoor ze een tijdlang gelukkig zijn. Liefde bestaat niet, niemand hecht zich aan iemand anders, familiebanden zijn er niet. Als iemand behoefte heeft aan lichamelijke liefde dan kan dat: seks is een machinale handeling die mensen tijdelijk tevreden stelt maar die niets met genegenheid of met liefde te maken heeft.
Maar toch gaat er op een zeker moment iets mis. Twee inwoners van de nieuwe wereld gaan op vakantie naar een reservaat en ze vinden daar een ‘wilde’, die ze John Savage noemen. Ze nemen John mee om hem te laten kennismaken met de wereld waar hij zo veel over gehoord heeft, de ‘brave new world’. En John verbaast zich over alles wat hij ziet. Alleen wil hij zich na een tijdje hechten aan personen en hij wil zijn eigen mening geven. Maar dat kan immers niet …


^ Terug naar boven

Boekinformatie

ERK Niveau:
C1

Schrijver:
Aldous Huxley

Jaar van uitgave:
1932

Aantal pagina's:
220

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:
In de toekomst (zo’n 500 jaar na nu)

Plaats van handeling:
Londen, UK en in een reservaat in de Verenigde Staten

Bijzonderheden:
Een anti-utopische roman in 18 hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Heerlijke nieuwe wereld’.


^ Terug naar boven

Het boek - onderwerp

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘Brave New World’ is vanaf de eerste pagina een lastig te lezen boek. Natuurlijk is de taal al oud (1932), maar de ideeënwereld van Huxley is ook zeer complex. Hij probeert vanaf de eerste bladzijde uit te leggen hoe het Utopia van 632 A.F. eruitziet. Dat vergt de nodige aandacht van de lezer.
Voor science fiction-liefhebbers is ‘Brave New World’ verplichte kost. Samen met 1984 is dit het boek dat gelezen moet worden: het zijn de twee meesterwerken over dit thema. ‘Brave New World’ gaat over Utopia, over een mislukte samenleving, over dreigingen waaraan de mens in de toekomst (of binnenkort al?) bloot zal komen te staan.


WAT MOET JE WETEN?

De roman roert onderwerpen aan die nog steeds heel actueel zijn: klonen, erfelijkheidsleer, IVF. Maar het gaat ook over commerciële, culturele zaken (muziek, film) en over massacultuur.
Daarnaast is het een roman die een hoog beheersingsniveau van het Engels vereist. De woorden zijn vaak wetenschappelijk; maar John Savage citeert ook Shakespeare en de roman verwijst terloops naar ‘Utopia’, het beroemde filosofische werk van Sir Thomas More.




^ Terug naar boven

Het boek - Moeilijkheid

DE TAAL

De roman ‘Brave New World’ bevat veel moeilijke woorden. De zinnen zijn behoorlijk lang; dat geldt ook voor de alinea’s. Er zijn wel redelijk veel dialogen, maar het is soms niet duidelijk in die dialogen wie de spreker is. Daar komt tenslotte nog bij dat het boek al in 1932 werd geschreven; de ouderdom van het boek zal voor meerdere lezers een belemmering vormen.


DE TAAL EN HET VERHAAL

De roman maakt heel schrijnend duidelijk dat misbruik van de wetenschap leidt tot een faillissement van de mensheid. Mensen en de menselijke waardigheid, hun emoties: alles is opgeofferd aan de kille wetenschap. Een mens wordt geproduceerd door een ideale mix van eigenschappen te gebruiken zodat die mens een bepaald soort werk kan doen, hij voert dat werk zijn hele leven uit, en op zijn vijfenzestigste wordt hij afgevoerd (lees: gecremeerd). Huxley maakt dit alles duidelijk in zijn roman. Hij heeft nog veel meer ideeën en thema’s verwerkt in het verhaal: een verslaving aan drugs, een nieuw soort geloof, een nieuw soort toerisme, manipulatie bij de leiders van deze wereld, enzovoort.
De taal in ‘Brave New World’ is vaak moeilijk. Niet alleen is het een oud boek (uit 1932), maar de (pseudo-)wetenschappelijke verhandelingen maken het verhaal ook tot een lastig geheel. Tenslotte is het moeilijk om zich als lezer te vereenzelvigen met één van de hoofdpersonen; bij alle personen is er een soort afstandelijkheid naar de lezer toe, veel karakters zijn slechts karikaturen. Alleen John Savage en Bernard Marx wekken enig mededogen bij de lezer. Het feit dat het boek al decennia lang zo gewaardeerd wordt komt uiteraard voort uit het feit dat het verhaal vol zit met originele en briljante gedachten. De ideeën die Huxley in ‘Brave New World’ oppert waren de inspiratie voor talloze schrijvers van latere science fiction-literatuur, zoals Isaac Asimov, Robert Heinlein, Ray Bradbury, Arthur C. Clarke, Frank Herbert, Ira Levin, Kazuo Ishiguro, Stephen King, Dean Koontz, enzovoort, enzovoort.
Op grond van deze gegevens is ‘Brave New World’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.


Schrijfstijl:

Sommige critici noemde ‘Brave New World’ niet een science fiction-roman, maar een ideeën roman. Niet iedereen is het daarmee eens, maar het maakt wel duidelijk hoe (lastig) leesbaar het boek is. Wie een spannend boek wil lezen met een snel tempo, kan beter niet aan ‘Brave New World’ beginnen.
Voor de meer wetenschappelijke en theoretisch ingestelde lezer is ‘Brave New World’ een belevenis: hoe is het mogelijk dat iemand in 1932 zoiets bedacht? Aldous Huxley was een ziener, mede dankzij de wetenschappers in zijn familie; Huxley werd met deze roman het voorbeeld voor talloze volgelingen. Tot op de dag van vandaag.



^ Terug naar boven

Het boek - het verhaal

Actie:

Het boek kent niet veel actie. Het duurt heel lang voordat de lezer op de hoogte is van deze ‘Brave New World’ en dan nog duurt het lang voordat er echt iets spectaculairs gebeurt. Pas in het reservaat vindt er enige actie plaats. En vanaf dat moment gebeurt er snel meer: John Savage reageert op deze ‘perfecte’ wereld en hij neemt drastische stappen. Die ook tot een spectaculair einde leiden.


Tijd:

‘Brave New World’ is gesitueerd in het jaar 632 After Ford. Na de ontwikkeling van de eerste auto – zo rond 1900 – is men (achteraf) opnieuw begonnen met de jaartelling. Het christendom heeft immers afgedaan, Christus is onbelangrijk geworden; waarom zou men de jaartelling dan vanaf de geboorte van Christus laten beginnen?
Het verhaal wordt chronologisch verteld. Het speelt zich in iets minder dan een jaar af. Er zijn enkele flashbacks; die vinden plaats wanneer John over zijn jeugd in het reservaat vertelt.


Plaats:

Het grootste deel van de roman speelt zich af in Londen. Het is weliswaar een onherkenbaar Engeland (dat nu ‘Utopia’ heet), een gevolg van de oorlogen en de daarop volgende veranderingen in de wetenschap die hebben plaatsgevonden.
Een klein deel van het verhaal speelt in een reservaat in de Verenigde Staten waar Bernard en Lenina de ‘wilde’ John Savage ontmoeten.


Verhaallijn:

‘Brave New World’ is het verhaal over de heerlijke nieuwe wereld die Londen is. Tenminste, dat zijn de woorden van John Savage, de ‘wilde’ die voor het eerst een perfecte samenleving ziet met perfecte mensen. Hij citeert hiermee Shakespeares Miranda (in The Tempest), een meisje dat nog nooit gewone mensen heeft gezien en dan uitroept: ‘O ‘Brave New World’, that hath such people in it.’ Maar zoals de woorden van Miranda zeer ironisch blijken te zijn, is dat ook het geval bij John Savage: na een tijdje komt hij erachter dat er niets heerlijks aan deze wereld is.


Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt op een afstandelijke manier over deze kille, afstandelijke wereld. Ook is er weinig ruimte voor de karakters om zich te ontwikkelen. Dat kan ook eigenlijk niet: vrijwel iedereen is voorgeprogrammeerd.
Het is duidelijk dat Huxley de ogen van zijn lezers wil openen. Hij zag hoe de wetenschap zich ontwikkelde en hij voorspelde – vaak zeer nauwkeurig – hoe die de mensheid verder zou corrumperen. Behalve dat de mensen blindelings hun levens en die van hun kinderen leken toe te vertrouwen aan de wetenschap, was er de fascinatie met het simpele vermaak: Huxley zag de toekomst van de film-, muziek- en amusementsindustrie met lede ogen aan. Hij vermoedde dat mensen niet meer hoefden na te denken over hun levens en over hun toekomst. Het is aan de moderne lezer om te bepalen of en in hoeverre die zwartgallige voorspellingen zijn uitgekomen.




^ Terug naar boven

Het boek - de karakters

Hoofdkarakters:

Er zijn drie hoofdpersonen in het boek:
• John Savage: de ‘wilde’ uit het reservaat. Hij is ‘gewoon’ geboren (uit een vrouw) en hij is als een ouderwets mens – dus als een ‘wilde’ volgens de ‘Brave New World’-mensen – opgegroeid. John is het interessantste karakter in het boek, omdat hij eigenlijk de enige is die zich ontwikkelt. De anderen kunnen zich immers niet ontwikkelen; ze zijn als baby in de reageerbuis geprogrammeerd;
• Bernard Marx: hij maakt een (heel kleine) ontwikkeling door, te danken (of te wijten) aan het feit dat er een fout is gemaakt toen hij nog een embryo in de ‘hatchery’ was;
• Lenina Crowne: een werkster in de ‘nursery’. Ze is een min of normaal persoon die zich gedraagt zoals het moet in de ‘Brave New World’. Wel is zij het ermee eens dat John uit het reservaat gehaald wordt.


Bijfiguren:

Andere karakters zijn bijfiguren. Het moge duidelijk zijn dat sommige van die bijfiguren staan voor een bepaalde groep (een vuilnisman, een verpleegster, enzovoort), maar er is een aantal telkens terugkerende figuren:
• Henry Foster: een assistent in de ‘hatchery’ waar de baby’s geboren worden;
• The DHC, de Director of the Central London Hatchery and Conditioning Centre: de baas van de ‘hatchery’;
• Mustapha Mond: een van de belangrijkste mensen in de wereld, een denker die de filosofie van Utopia verklaart aan zijn studenten;
• Linda: de moeder van John; zij mag met haar zoon mee (terug) naar Londen;
• Fanny Crowne: een vriendin van Lenina;
• Helmholtz Watson: een universitair docent en één van de weinigen die John begrijpt.





^ Terug naar boven

Het boek - verder


Film:

De roman ‘Brave New World’ werd een aantal malen verfilmd en bewerkt tot een radiohoorspel.


Overig:

Het lezen van The Tempest van William Shakespeare en ‘Utopia’ van Sir Thomas More zal de roman ‘Brave New World’ zeker verduidelijken.



^ Terug naar boven

Auteur en Werken

Link naar pagina over auteur
-->Informatie over Aldous Huxley.

Auteur:

Werken:


^ Terug naar boven

Meer

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
Utopia van Sir Thomas More
The Tempest van William Shakespeare
1984 van George Orwell


Citaat:
‘A gramme is better than a damn,’ said Lenina mechanically from behind her hands. ’I wish I had my soma!’ (p.78)

Vragen over het boek:

1. Leg de titel van het boek uit. Geef een aantal voorbeelden waaruit blijkt dat dit een goede titel is voor het boek.
2. Kies een drietal karakters uit het boek die volgens jou een verandering in de ‘Brave New World’ van Utopia te weeg zouden kunnen brengen en leg uit waarom je dat vindt.
3. Wat vind jij de beste karakterisering van ‘Brave New World’: een science fiction-roman, een ideeënroman, of iets heel anders? Leg uit waarom je dat vindt.
4. Welke waarschuwingen van Huxley die hij de lezer wil geven met ‘Brave New World’ vind je nog steeds van belang? Waarom vind je dat?




^ Terug naar boven

Comments are closed.