Call me Jonah. My parents did, or nearly did. They called me John.
Jonah – John – if I had been a Sam, I would have been a Jonah still – not because I have been unlucky for others, but because somebody or something has compelled me to be certain places at certain times, without fail. Conveyances and motives, both conventional and bizarre, have been provided. And, according to plan, at each appointed second, at each appointed place this Jonah was there.
Listen:
When I was a younger man – two wives ago, 250,000 cigarettes ago, 3,000 quarts of booze ago.
When I was a much younger man, I began to collect material for a book to be called The Day the World Ended.
The book was to be factual.
The book was to be an account of what important Americans had done on the day when the first atomic bomb was dropped on Hiroshima, Japan.
It was to be a Christian book. I was a Christian then.
I am a Bokononist now.
I would have been a Bokononist then, if there had been anyone to teach me the bittersweet lies of Bokonon. But Bokononism was unknown beyond the gravel beaches and coral knives that ring this little island in the Caribbean Sea, the Republic of San Lorenzo.

© Penguin Random House Company, 1965

John, een journalist en schrijver, besluit een verhaal te schrijven over één van de ontwikkelaars van de atoombom, Dr. Felix Hoenikker. Deze gebiologeerde wetenschapper is al een paar jaar dood, maar zijn drie kinderen leven nog wel. Als John met de oud-medewerkers van Dr. Hoenikker praat, krijgt hij het beeld van een briljante, maar onverschillige scheikundige. Deze Dr. Hoenikker ontwikkelde echter niet alleen de atoombom, hij maakte aan het eind van zijn leven ook een middel waarmee hij al het leven op aarde zou kunnen uitroeien: ‘ice-nine’. En dat middel is nu in het bezit van zijn drie kinderen …
Op weg naar een Caribisch eiland voor een ander interview, ontmoet John twee van de drie kinderen: de grote, niet al te knappe Angela en de dwergachtige vriendelijk Newton. Zij gaan op weg naar hun broer Frank, die ook op het eiland woont. Frank was jarenlang onzeker over zijn carrière, maar nu is hij op het eiland San Lorenzo een belangrijk medewerker van de dictator van het eiland geworden.
Als de drie met nog een viertal Amerikanen op San Lorenzo arriveren, ontdekken ze veel vreemde zaken: een eigenaardige, illegale godsdienst, een wrede dictator, ongezonde mensen. En John maakt kennis met de mooiste vrouw die hij ooit gezien heeft: Mona ...

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Kurt Vonnegut Jr.

Jaar van uitgave:

1963

Aantal pagina's:

179

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1960-1970

Plaats van handeling:

Voornamelijk een eiland in de Cariben.

Bijzonderheden:

Een roman in 127 genummerde (en zeer korte) hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Geen kind en geen weg’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De dystopische roman ‘Cat’s Cradle’ is een ironische en satirische roman over macht, machtsmisbruik en de gevolgen van technologie, religie en politiek. Kurt Vonnegut Jr. heeft een scherpe kijk op de (westerse) samenleving en hij ontleedt haar fijntjes, op een wijze die na al die jaren nog heel actueel is.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Cat’s Cradle’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Wel zijn er subtiele verwijzingen naar actuele zaken uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw: de ontwikkeling van de wetenschap (zoals de atoombom), dictatoriale systemen (zoals op Haïti) en opvallende soorten mensen (kunstenaars, geestelijken of politici, lelijke of heel mooie mensen).

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Cat’s Cradle’ zijn zeker niet moeilijk. Het verhaal leest heel vlot en de dialogen zijn sprankelend en humoristisch. De alinea’s en de hoofdstukken zijn over het algemeen heel kort, wat de leesbaarheid ook bevordert.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Cat’s Cradle’ is toegankelijk.
Dat is het verhaal ook. Het is een modern anti-utopische vertelling over een eiland, een dictator en over eigenaardige eilandbewoners en –gasten. Hoewel het zo nu en dan een absurd verhaal lijkt, zit er toch veel waarheid in deze bijna Bijbels apocalyptische vertelling.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Cat’s Cradle’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘Cat’s Cradle’ is met heel veel humor geschreven. Er zijn heel veel ironische passages die verwijzen naar politiek, religie, technologie en menselijke tekorten. Eigenlijk zou je het verhaal als een grote satire kunnen lezen, een soort moderne Gulliver’s Travels.

Actie:

De roman ‘Cat’s Cradle’ is een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie. Toch is dat geen belemmering voor het lezen: de korte hoofdstukken en de humor houden een hoog tempo in het verhaal.

Tijd:

‘Cat’s Cradle’ speelt zich af in de jaren 1960-1970. Het verhaal wordt chronologisch verteld en het duurt in totaal een aantal weken.

Plaats:

De setting van ‘Cat’s Cradle’ is voornamelijk een denkbeeldig eiland in de Cariben, San Lorenzo. Het is een eiland met weinig inwoners die weinig werk, weinig vrijheid en een slechte gezondheid hebben.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Cat’s Cradle’: hoe zal het de verteller vergaan op het eiland San Lorenzo?

Verteller:

De roman ‘Cat’s Cradle’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Cat’s Cradle’ zijn:
• John/Jonah: de ik-verteller van het verhaal. Hij is een journalist/schrijver die onderzoek doet naar een ontwikkelaar van de atoombom op Hiroshima;
• Dr. Felix Hoenikker: een wetenschapper die de atoombom mede ontwikkelde; hij won er de Nobelprijs mee. Behalve die atoombom maakte hij ook een stof die hij ‘ice-nine’ noemde, een zeer zeldzaam en kostbaar product dat de wereldvrede kan bedreigen (nu in handen van zijn kinderen). Als het verhaal begint is Dr. Hoenikker al overleden;
• Newton (‘Newt’) Hoenikker: de 20-jarige zoon van Felix en Emily. Newt is een dwerg. Hij studeerde korte tijd medicijnen;
• Angela Hoenikker Conners: de 36-jarige dochter van Felix en Emily. Omdat haar moeder jong overleed en omdat haar vader weinig op de kinderen lette, verzorgde zij zowel haar broers als haar vader. Later trouwde ze met een kennis van haar vader en verhuisde zij naar de staat Indiana;
• (General) Frank Hoenikker: de 26-jarige zoon van Felix en Emily. Als het verhaal begint is hij al jaren verdwenen. De verteller John ontdekt dat hij een belangrijk persoon op het Caribische eiland San Lorenzo is geworden.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Cat’s Cradle’ zijn:
Inwoners van het stadje Ilium, New York:
• Dr. Asa Breed, Vice President of the Research Laboratory of the General Forge and Found Company: de baas van het instituut in Ilium, New York, waar Dr. Hoenikker werkte;
• Miss Francine Pefko, Dr. Nilsak Horvath, Miss Naomi Faust, Lyman Enders Knowles: personeel van het Research Labotatory;
• Marvin Breed: de directeur van een begrafenisonderneming, de broer van Asa.
Eilandbewoners en -gasten van San Lorenzo:
• Mona Aamons Monzano: de negentienjarige, bloedmooie geadopteerde dochter van de dictator van San Lorenzo;
• Miguel ‘Papa’ Monzano: de dictator van San Lorenzo. Hij was de assistent van Corporal McCabe, één van de twee mannen die op San Lorenzo aanspoelde;
• Julian Castle: een Amerikaanse miljonair die op het eiland een ziekenhuis heeft laten bouwen;
• Horlick Minton: de nieuwe ambassadeur van de USA op San Lorenzo, en zijn echtgenote, Claire;
• H. Lowe Crosby: de Amerikaanse eigenaar van een fietsenfabriek die een bedrijf in San Lorenzo wil opstarten, en zijn echtgenote, Hazel;
• Lionel Boyd Johnson (‘Bokonon’): een Afro-Amerikaanse man die als drenkeling op San Lorenzo aanspoelde. Daar zette hij een religie op – waarvoor hij tegenwoordig vervolgd wordt. Bokonon houdt zich ergens schuil op het eiland, vanwaar hij zijn wijze woorden (al of niet op papier) onder de mensen brengt;
• Philip Castle: de zoon van Julian, een kunstenaar en eigenaar van het enige hotel op het eiland;
• Stanley: de bediende van Frank;
• Dr. Schlichter von Koenigswald: de arts van ‘Papa’ Monzano, een oud-SS arts;
• Dr. Vox Humana: een christelijke dominee, de enig overgebleven geestelijke op het eiland.

Website:

http://mentalfloss.com/article/65403/15-things-you-might-not-know-about-cats-cradle

Film:

De roman ‘Cat’s Cradle’ is verfilmd voor de TV.

Overig:

Zoals meer romans van Kurt Vonnegut Jr., heeft ook ‘Cat’s Cradle’ veel invloed gehad op literatuur en andere kunstvormen. Zo werd het in de USA meermalen gekozen tot het beste boek van 1964 en sixties-bands als Grateful Dead gebruikten ideeën uit het verhaal (‘ice-nine’).

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Kurt Vonnegut Jr..

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Gulliver’s Travels van Jonathan Swift
• In Watermelon Sugar van Richard Brautigan
• Generation A van Douglas Coupland

Citaat:

‘I like your painting.’
‘You see what it is?’
‘I suppose it means something different to everyone who sees it.’
‘It’s a cat’s cradle.’
‘Aha,’ I said, ‘Very good. The scratches are strings. Right?’
‘One of the oldest games there is, cat’s cradle. Even the Eskimos know it.’
‘You don’t say.’
‘For maybe a hundred thousand years or more, grownups have been waving tangles of string in their children’s faces.’
‘Um.’
Newt remained curled in the chair. He held out his painty hands as though a cat’s cradle were strung between them. ‘No wonder kids grow up crazy. A cat’s cradle is nothing but a bunch of X’s between somebody’s hands, and little kids look and look and look at all those X’s …’
‘And?’
‘No damn cat, and no damned cradle.’ (p.105)

Vragen over het boek:

1. Hoe komt de verteller in aanraking met de leden van de familie Hoenikker?
2. Waarom gaat de verteller naar San Lorenzo?
3. Waarom mislukt de relatie tussen de verteller en Mona?
4. Heeft het verhaal voor de verteller een happy end? Waarom vind je dat?