King John: Now, say, Chatillon, what would France with us?
Chatillon: Thus, after greeting, speaks the King of France
In my behavior to the majesty,
The borrow'd majesty, of England here.
Queen Elinor: A strange beginning: 'borrow'd majesty!'
King John: Silence, good mother; hear the embassy.
Chatillon: Philip of France, in right and true behalf
Of thy deceased brother Geffrey's son,
Arthur Plantagenet, lays most lawful claim
To this fair island and the territories,
To Ireland, Poictiers, Anjou, Touraine, Maine,
Desiring thee to lay aside the sword
Which sways usurpingly these several titles,
And put these same into young Arthur's hand,
Thy nephew and right royal sovereign.
King John: What follows if we disallow of this?
Chatillon: The proud control of fierce and bloody war,
To enforce these rights so forcibly withheld.
King John: Here have we war for war and blood for blood,
Controlment for controlment: so answer France.

© Longman Group, New Swan Shakespeare, 1993

Als de ambassadeur van Frankrijk de Engelse troon komt opeisen voor Arthur, de Hertog van Bretagne, wijzen King John en zijn moeder Queen Elinor dat (uiteraard) met klem af. Vlak daarna komt Philip Faulconbridge, bekend als ‘Bastard’ bij de koning. Hij wil afstand doen van de aanspraak op het vermogen van Faulconbridge, omdat hij zegt een onwettige zoon van King Richard Lionheart (de overleden broer van King John) te zijn. King John gelooft hem en hij neemt hem als zijn ridder in dienst, onder de naam Sir Richard Plantagenet.
Bij de belegering van de Franse stad Angers vindt een veldslag plaats tussen de Engelsen en de Fransen. Als een burger van Angers voorstelt om de kroonprins van Frankrijk (Le Dauphin) te laten trouwen met de Spaanse prinses Lady Blanch (een nicht van King John) lijkt de vrede bewaard te worden. Maar de Bastard denkt daar anders over.
Dan komt een afgezant van de paus bij de koningen van Engeland en Frankrijk. Hij draagt King John op om een benoeming van de paus te respecteren (de benoeming van de Aartsbisschop van Canterbury). King John gaat daar niet mee akkoord – en hij wordt geëxcommuniceerd door de pauselijke gezant. De Franse koning vreest ondertussen voor zijn macht die verdeeld lijkt te worden tussen de Britten en de vorst van Bretagne. De gezant voorspelt dat King John de troonpretendent van Bretagne wel zal uitschakelen.
Terwijl King John hoopt dat Arthur, de jonge hertog van Bretagne, op zijn orders gedood zal worden, gaat de strijd in Frankrijk onverminderd voort. John besluit in een klooster de einduitslag af te wachten. Maar ook daar zal de steeds minder machtig wordende koning geen rust vinden.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

William Shakesepare

Jaar van uitgave:

1596

Aantal pagina's:

122

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1200-1300

Plaats van handeling:

Frankrijk (langs de Loire) en in GB (Londen)

Bijzonderheden:

Het historische stuk bestaat uit vijf bedrijven en veel tonelen.
In het Nederlands heet het boek ‘Koning Jan’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

King John: What art thou?
Robert: The son and heir to that same Faulconbridge.
King John: Is that the elder, and art thou the heir?
You came not of one mother then, it seems.
Bastard: Most certain of one mother, mighty king;
That is well known; and, as I think, one father:
But for the certain knowledge of that truth
I put you o’er to heaven and to my mother:
Of that I doubt, as all men’s children may.
(Act I, Scene I)

‘King John’ is een historical play, een toneelstuk dat Shakespeare baseerde op historische bronnen. Het verhaal gaat over King John (John Lackland, Jan Zonder Land) die regeerde van 1199 tot 1216. John consolideerde de macht van Engeland – met name in Frankrijk en hij was een krachtige, politiek slimme vorst. Hij was ook de eerste vorst die een deel van zijn macht delegeerde aan de edelen – opnieuw om zijn eigen macht te verstevigen, overigens.

WAT MOET JE WETEN?

Blanch: O, well did he become that lion’s robe
That did disrobe the lion of that robe!
(Act II, Scene I)

‘King John’ beschrijft een fase (de laatste) uit het leven van de King John – in het Nederlands ‘Jan zonder Land’ (regerend van 1199 tot 1216). Vaak wordt deze John gezien als een valse vorst – een Engelse vorst die veel in Frankrijk vocht en die het besturen van het land overliet aan zijn edellieden. Dit vertekend beeld wordt onder andere veroorzaakt door de vele balladen over Robin Hood, waarin King John de boosaard is – en zijn oudere broer King Richard de goede vorst. Het tegenovergestelde was misschien eerder waar: Richard bemoeide zich maar heel weinig met Engeland en King John wilde juist de macht van Engeland uitbreiden en verstevigen.

DE TAAL

First Citizen: This union shall do more than battery can
To our fast-closed gates; for at this match,
With swifter spleen than powder can enforce,
The mouth of passage shall we fling wide ope,
And give you entrance: but without this match,
The sea enraged is not half so deaf,
Lions more confident, mountains and rocks
More free from motion, no, not Death himself
In moral fury half so peremptory,
As we to keep this city.
(Act II, Scene I)

De woorden en de zinnen in ‘King John’ zijn van een lastig niveau. Je moet een ervaren lezer van de taal zijn. Daar komt nog bij dat de taal vaak erg politiek is – met veel uitweidingen over politieke en religieuze zaken.

DE TAAL EN HET VERHAAL

King John: Is that the elder, and art thou the heir?
You came not of one mother then, it seems.
(Act I, Scene I)

Wat taal betreft is ‘King John’ moeilijk te lezen.
Het verhaal is ook vaak ingewikkeld. Dit is de wereld van de langdurige strijd tussen Frankrijk en Engeland, maar ook van intriges, diplomatie, schijnhuwelijken en machtswisselingen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘King John’ een boek met een literair niveau C 5e en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Constance: It is not so; thou hast misspoke, misheard:
Be well advised, tell o’er thy tale again:
It cannot be; thou dost but say ’tis so:
I trust I may not trust thee; for thy word
Is but the vain breath of a common man:
Believe me, I do not believe thee, man;
I have a king’s oath to the contrary.
(Act III, Scene I)

‘King John’ is een koningsdrama, één van de velen die Shakespeare schreef. Hij probeert zo goed mogelijk te verklaren waarom de gedragingen van de karakters zijn zoals ze zijn. Maar uiteraard was hij afhankelijk van een (zeker niet objectieve) geschiedschrijving: Shakespeare beschrijft gebeurtenissen die vierhonderd jaar eerder plaatsvonden.

Actie:

King John: Though you and all the kings of Christendom
Are led so grossly by this meddling priest,
Dreading the curse that money may buy out;
And by the merit of vile gold, dross, dust,
Purchase corrupted pardon of a man,
Who in that sale sells pardon from himself,
Though you and all the rest so grossly led
This juggling witchcraft with revenue cherish,
Yet I alone, alone do me oppose
Against the pope and count his friends my foes.
(Act III, Scene I)

Het toneelstuk ‘King John’ is een verhaal met weinig actie. De meeste actie die plaatsvindt is off-stage, zoals meestal in de stukken van Shakespeare.

Tijd:

King John: Why seek’st thou to possess me with these fears?
Why urgest thou so oft young Arthur’s death?
Thy hand hath murder’d him: I had a mighty cause
To wish him dead, but thou hadst none to kill him.
Hubert: No had, my lord! why, did you not provoke me?
King John: It is the curse of kings to be attended
By slaves that take their humours for a warrant
To break within the bloody house of life,
And on the winking of authority
To understand a law, to know the meaning
Of dangerous majesty, when perchance it frowns
More upon humour than advised respect.
(Act IV, Scene II)

‘King John’ speelt zich af in de jaren 1200-1300. De scenes bestrijken het laatste regeringsjaar van King John, 1216).

Plaats:

Bastard: So, on my soul, he did, for aught he knew.
But wherefore do you droop? why look you sad?
Be great in act, as you have been in thought;
Let not the world see fear and sad distrust
Govern the motion of a kingly eye:
Be stirring as the time; be fire with fire;
Threaten the threatener and outface the brow
Of bragging horror: so shall inferior eyes,
That borrow their behaviors from the great,
Grow great by your example and put on
The dauntless spirit of resolution.
Away, and glister like the god of war,
When he intendeth to become the field:
Show boldness and aspiring confidence.
What, shall they seek the lion in his den,
And fright him there? and make him tremble there?
(Act V, Scene I)

De setting van ‘King John’ is Engeland en Frankrijk. Hoewel de locaties soms vaag worden gehouden is het duidelijk dat de scenes zich afspelen aan het Britse en Franse hof en rondom belegerde steden (zoals Angers).

Verhaallijn:

Bastard: It is a damned and a bloody work;
The graceless action of a heavy hand,
If that it be the work of any hand.
(Act IV, Scene III)

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘King John’: hoe zal het koningschap van King John zich verder ontwikkelen door al deze intriges?

Verteller:

Het toneelstuk ‘King John’ heeft uiteraard geen verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘King John’ zijn:
• King John (1166-1216): de koning van Engeland (van 1199 tot 1216). John was de zoon van Henry II. Omdat hij de jongste zoon (van vijf) was, werd hij John Lackland (Jan zonder Land) genoemd. Toch besteeg hij de troon en die behield hij zo’n zeventien jaar. Zijn beroemde oudere broer (en voorganger) was Richard the Lionheart (Richard Cœur de Lion), de bekende kruisridder. Vaak wordt King John in verhalen voorgesteld als een slechte koning (vooral in de verhalen over Robin Hood), maar in werkelijkheid stond hij aan de wieg van de Engelse democratie (‘Magna Carta’) en aan het begin van de stichting van het grote Britse rijk;
• Queen Elinor: de oud-koningin van Engeland, weduwe van King Henry II, moeder van King John;
• ‘Bastard’ Philip Faulconbridge (later: Sir Richard Plantagenet): de halfbroer van Robert, de onwettige zoon van King Richard I (the Lionheart);
• King Philip: de koning van Frankrijk;
• Constance: de moeder van Arthur, de Duke of Bretagne;
• Louis, Le Dauphin: de kroonprins van Frankrijk, de zoon van Philip;
• Arthur, Duke of Bretagne: de troonpretendent van de Engelse troon, een neef van King John;
• Hubert de Burgh: een kamerdienaar van King John.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘King John’ zijn:
• Chatillon: de ambassadeur van Frankrijk in Engeland;
• Robert Faulconbridge: de erfgenaam en zoon van Sir Robert Faulconbridge;
• Lady Faulconbridge: de moeder van Robert en Philip;
• James Gurney: de kamerdienaar van Lady Faulconbridge;
• First Citizen: een eerste burger van Angers, een soort burgemeester;
• Blanch: een Spaanse prinses, de nicht van King John;
• Engelse edellieden: Limoges, The Archduke of Austria; William Longsword, Earl of Salisbury; William Mareshall, The Earl of Pembroke;
• Cardinal Pandulph: een afgezant van de paus in Rome;
• Peter of Pomphret: een profeet;
• Melun: een Franse edelman;
• French en English Herald: boodschappers die vertellen over het lot van de stad Angers;
• Anderen: Essex (een Sheriff), Executioner (de beul), Messenger.

Website:

http://shakespeare.mit.edu/john/full.html

Film:

Het toneelstuk ‘King John’ is meerdere malen verfilmd.

Overig:

De volledige titel van het toneelstuk is ‘The Life and Death of King John’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over William Shakesepare.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Richard II van William Shakespeare
• Saint Joan van George Bernard Shaw
• Murder in the Cathedral van T.S. Eliot

Citaat:

Hubert: So well, that what you bid me undertake,
Though that my death were adjunct to my act,
By heaven, I would do it.
King John: Do not I know thou wouldst?
Good Hubert, Hubert, Hubert, throw thine eye
On yon young boy: I'll tell thee what, my friend,
He is a very serpent in my way;
And whereso'er this foot of mine doth tread,
He lies before me: dost thou understand me?
Thou art his keeper.
(Act III, Scene III)

Vragen over het boek:

Leg uit wat de onderstaande karakters met de plot van het verhaal te maken hebben:
1. The Duke of Bretagne
2. Louis, Le Dauphin
3. Lady Constance
4. The Bastard (Philip Faulconbridge)