Chorus:
Here let us stand, close by the cathedral. Here let us wait.
Are we drawn by danger? Is it the knowledge of safety, that draws our feet
Towards the cathedral? What danger can be
For us, the poor, the poor women of Canterbury? What tribulation
With which we are not already familiar? There is no danger
For us, and there is no safety in the cathedral. Some presage of an act
Which our eyes are compelled to witness, has forced our feet
Towards the cathedral. We are forced to bear witness.

Since golden October declined into sombre November
And the apples were gathered and stored, and the land became brown sharp points of death in a waste of water and mud,
The New Year waits, breathes, waits, whispers in darkness,
While the labourer kicks off a muddy boot and stretches his hand to the fire,
The New Year waits, destiny waits for the coming.
Who has stretched out his hand to the fire and remembered the Saints at All Hallows,
Remembered the martyrs and saints who wait? and who shall
Stretch out his hand to the fire and deny his master? who shall be warm
By the fire and deny his master?
Seven years and the summer is over
Seven years since the Archbishop left us,
He who was always kind to his people.
But it would not be well if he should return.
King rules or barons rule;
We have suffered various oppression,
But mostly we are left to our own devices,
And we are content if we are left alone.

© Faber and Faber, 1935

Na jaren in Frankrijk verbleven te hebben – samen met de koning van Engeland, veel edellieden en militairen - keert de Aartsbisschop Van Canterbury, Thomas Becket, terug naar zijn kathedraal. Maar de mensen in Canterbury – zowel de gewone burgers als de geestelijken – zijn bang voor de onenigheid die er is ontstaan tussen de Britse vorst en de leider van de kerk in Groot-Brittannië: zullen aartsbisschop Becket en diens gevolg veilig zijn voor de woede van de koning en diens edellieden?

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

T.S. Eliot

Jaar van uitgave:

1935

Aantal pagina's:

94

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

De 12e eeuw

Plaats van handeling:

GB, de stad Canterbury

Bijzonderheden:

Een toneelstuk in 2 delen, verbonden door een ‘Interlude’.
In het Nederlands heet het toneelstuk ‘Moord in de kathedraal’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Het drama ‘Murder in the Cathedral’ is een vrij modern toneelstuk (uit de 20e eeuw) over een moord die in de twaalfde eeuw werd gepleegd. Het was een politieke moord: de grootste kerkelijke leider van Groot-Brittannië werd vermoord door Britse edellieden, hoogstwaarschijnlijk in opdracht van de Britse vorst, Henry of Anjou.
Als je van dit soort historische toneelstukken houdt, dan is ‘Murder in the Cathedral’ een goede keus.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Murder in the Cathedral’ is het handig wanneer je je enigszins inleest in de complexe politieke situatie van Engeland en Frankrijk in de 12e eeuw. Engeland vocht op meerdere fronten, onder anderen tegen de Fransen: Engelse koningen woonden en vochten vaak langer in Frankrijk dan dat ze in Engeland verbleven. King Henry – die dan ook de Franse titel ‘Henry of Anjou’ had – was ook zo’n vorst.
Tastbare overblijfselen van deze langdurige en bloedige middeleeuwse strijd zijn in Frankrijk nog altijd zichtbaar: de vele kastelen langs de Franse rivier de Loire.
Behalve een strijd tussen de Engelsen en de Fransen voerde Henry ook een strijd in eigen land: de aartsbisschop die hij als hoofd van de kerk in Engeland had benoemd – in de stad van de aartsbisschop, Canterbury – was te machtig geworden naar zijn zin en Henry suggereerde daarom dat deze lastpost maar beter uit de weg geruimd kon worden. Hetgeen gebeurde.
Later werd Thomas Becket (ook wel Thomas à Becket genoemd) heilig verklaard. Men ondernam vanuit heel Engeland pelgrimsreizen naar Canterbury, in de hoop geholpen te worden door de heilige aan te roepen. Genezingen en heilige voorspraak in de hemel werden toegeschreven aan de aartsbisschop, wiens lichaam in een crypte in de kathedraal bewaard werd. Zelfs in de vijftiende eeuw ging men nog op pelgrimsreis naar het graf van de heilige – zie ook ‘The Prologue’ uit ‘The Canterbury Tales’ van Geoffrey Chaucer.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Murder in the Cathedral’ zijn nergens echt moeilijk. Dat is wel bijzonder voor een werk van een (poëtische) toneelschrijver als T.S. Eliot. De zinnen zijn meestal goed te begrijpen; de preek in de Interlude tussen de twee delen van het toneelstuk is iets ingewikkelder.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Murder in the Cathedral’ is goed te volgen.
Het verhaal is ernstig, zelfs dramatisch, maar het is minder spectaculair dan de titel suggereert. De eigenlijke moord neemt maar een enkele regel in beslag. Het gaat dan ook niet echt om die moord – veel belangrijker is de innerlijke strijd die Thomas voert. Het verhaal gaat over macht en over integriteit.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Murder in the Cathedral’ een boek met een literair niveau C 5b en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Het drama ‘Murder in the Cathedral’ is boeiend geschreven. Nog altijd is dit toneelstuk uit 1935 – over een moord uit 1170 – interessant genoeg om te herlezen (hoewel het toneelstuk weinig meer wordt opgevoerd).
T.S. Eliot laat in het stuk merken hoe begaan hij was met de kerk van Engeland en met de geestelijken die zich met moeite staande konden houden tussen het politieke geweld en de eindeloze strijd tussen wereldse en kerkelijke leiders. Hij maakt duidelijk hoe zwaar de ‘gewone’ mensen en de ‘lagere’ geestelijken het hadden – ze werden vrijwel vermalen tussen de machtige en despotische leiders van het land.

Actie:

Het historische toneelstuk ‘Murder in the Cathedral’ is een verhaal met vrij weinig actie, hoewel de titel dat wel suggereert. De eigenlijke moord uit de titel wordt al lange tijd voorspeld, maar wanneer deze plaatsvindt is de misdaad in een paar seconden gepleegd. De nadruk ligt vooral op de dilemma’s waarvoor Thomas Becket staat, en niet op de actie daarna.

Tijd:

‘Murder in the Cathedral’ speelt zich af aan het eind van het jaar 1170. De twee delen spelen zich in begin en eind december van dat jaar af. De moord op Thomas Becket was een historische gebeurtenis; de exacte datum van deze misdaad staat op meerdere plaatsen duidelijk vermeld.

Plaats:

De setting van ‘Murder in the Cathedral’ is de kathedraal van de stad Canterbury. Canterbury was – samen met de stad York – de plaats waar de hoogste leiders van de Rooms-Katholieke in de Middeleeuwen hun kerkelijke zetel hadden. Nadat de kerk in Groot-Brittannië in de zestiende eeuw officieel de Anglicaanse Kerk was geworden (‘The Church of England’), kwam de leiding – belichaamd door de aartsbisschop – definitief in Canterbury te zetelen. De aartsbisschop resideert daar tot op de dag van vandaag. De kathedraal van Canterbury is nog altijd een landelijke bezienswaardigheid, niet langer zozeer vanwege het graf van Thomas à Becket, maar vooral vanwege het indrukwekkende gebouw.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Murder in the Cathedral’: waarom moet de aartsbisschop van Canterbury worden vermoord en waarom zou hij überhaupt zo’n moord op hemzelf toestaan?

Verteller:

Het historische toneelstuk ‘Murder in the Cathedral’ heeft een speciale verteller. Dat is het chorus: het is een groep vertellers, die bepaalde gebeurtenissen aankondigt en andere achteraf becommentarieert. Het ‘koor’ – en het Nederlands ook wel ‘rei’ genoemd – had van oudsher deze rol van commentator.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Murder in the Cathedral’ zijn:
• Archbishop Thomas Becket: de Rooms-Katholieke aartsbisschop van Groot-Brittannië, gezeteld in Canterbury. Hij is tot aartsbisschop benoemd door de koning van Groot-Brittannië, Henry of Anjou, die had gehoopt dat Becket daarmee zijn gehoorzame dienaar zou zijn. Thomas Becket wordt ook wel Thomas à Becket genoemd;
• A Chorus of Women of Canterbury: het koor. Deze vrouwen waarschuwen de aartsbisschop en voorspellen en becommentariëren de gebeurtenissen;
• Priesters van de kathedraal van Canterbury: de drie priesters die Thomas Becket waarschuwen en waar nodig bijstaan;
• Four Tempters: de ‘verleiders’, die Thomas in verzoeking brengen – met betrekking tot macht en aanzien;
• Vier ridders: de moordenaars van Thomas Becket. Zij zijn uit Frankrijk gekomen om Becket te vermoorden. Hun namen zijn: Reginald Fitz Urse (de leider van het viertal), Baron William de Traci, Sir Hugh de Morville en Richard Brito.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Murder in the Cathedral’ zijn:
• Boodschapper: degene die bezoekers van de kathedraal aankondigt;
• Bedienden.

Website:

http://www.enotes.com/topics/murder-cathedral 

Film:

Het toneelstuk ‘Murder in the Cathedral’ is de eerste jaren na de publicatie regelmatig opgevoerd. In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd er een film van het toneelstuk gemaakt.

Overig:

Hoewel T.S. Eliot een overtuigd christen was die veel over het geloof dichtte en schreef, is ‘Murder in the Cathedral’ niet een specifiek religieus werk. De hoofdpersoon is weliswaar een aartsbisschop, maar het is de vraag in hoeverre hij een echte gelovige is (en niet slechts een politieke intrigant).

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over T.S. Eliot.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Richard III van William Shakespeare
• Saint Joan van George Bernard Shaw
• The Homecoming of Beorhtnoth Beorhthelm’s Son van J.R.R. Tolkien

Citaat:

God gave us always some reason, some hope; but now a new terror has soiled us, which non can avert, none can avoid, flowing under our feet and over the sky;
Under doors and down chimneys, flowing in at the ear and the mouth and the eye.
God is leaving us, God is leaving us, more pang, more pain than birth or death.
Sweet and cloying through the dark air
Falls the stifling scent of despair;
The forms take shape in the dark air:
Puss-purr of leopard, footfall of padding bear,
Palm-pat of nodding ape, square hyaena waiting
For laughter, laughter, laughter. The Lords of Hell are here.
They curl round you, lie at your feet, swing and wing through the dark air.
O Thomas Archbishop, save us, save us, save yourself that we may be saved;
Destroy yourself and we are destroyed. (pp.46-47)

Vragen over het boek:

1. De groep vrouwen van Canterbury (‘Chorus’) spreekt een aantal keren. Waarvoor waarschuwen zij de kijker?
2. Welke van de ‘tempters’ is het meest verleidelijk voor Thomas en hoe komt dat?
3. Waarom vinden de ridders het noodzakelijk dat Thomas vermoord wordt?
4. Hoe praten de ridders hun moordenaarsrol goed tegenover de bewoners van Canterbury?