Maxine was proud of having three jobs. These days more and more people had none. She had no sympathy for them but congratulated herself on her own initiative. Two mornings a week she cleaned for Mrs Wexford, two mornings for Mrs Crocker, afternoons for two other Kingsmarkham women, did gardening and cleaned cars for Mr Wexford and Dr Crocker and babysat every evening where she was wanted for those young enough to need a babysitter. Cleaning she did for the women and gardening and car-washing for the men because she had never believed in any of that feminism or equality stuff. It was a well-known fact that men didn’t notice whether a house was clean or not, and normal women weren’t interested in cars or lawns. Maxine charged maximum rates for babysitting except for her son and his partner, who got her services for free. As for the others, those who had kids must expect to pay for them. She’d had four and she knew.
She was a good worker, reliable, punctual, and reasonably honest, and the only condition she made was payment in cash. Wexford, who after all had until recently been a policeman, demurred at that but eventually gave in the way the tax inspector up the road did. After all, at least a dozen other households would have paid almost anything to secure Maxine’s services. She had one drawback. She talked. She talked not just while she was having a break for a cup of tea or while she was getting out or putting away the tools, but all the time she was working and to whoever happened to be in the room or upstairs in the kitchen. The work got done and efficiently while the words poured out on a steady monotone.

© Penguin Random House Company / Arrow Books, 2014

Oud-inspecteur Reg Wexford is al een tijdje met pensioen. Hij besteedt zijn verkregen vrije tijd aan het lezen van een serie dikke historische boeken die hij al jaren heeft liggen, zoals ‘The Decline and Fall of the Roman Empire’. Helaas valt dat lezen vaak tegen: de huishoudster van Dora en Reg Wexford, Maxine Sams, werkt keihard, maar ze praat wel continu tegen wie er maar in de buurt is. Zo vertelt ze tegen Wexford over de problemen van haar zoon Jason en zijn vriendin Nicky en hun dochtertje Isabella die een huis huren van de luie huisjesmelker Jeremy Legg. Het lijkt erop dat het huisje onderverhuurd is: de vrouw van Jeremy heeft het huis van de gemeente gehuurd, is vervolgens naar Spanje vertrokken en Jeremy heeft het huis gemeubileerd verhuurd. Deze (ondertussen ex-)vrouw kan elk moment weer terugkomen. Maxine maakt zich daar zorgen over.
Maar er zijn ernstiger zaken waar de inwoners van Kingsmarkham zich echt zorgen over zouden moeten maken. De dominee (‘vicar’) van de Church of England (the Anglican Church), Reverend Sarah Hussain, is vermoord. Zij was een bijzondere geestelijke: eerst was ze docent, daarna gaf ze inburgeringscursussen Engels aan immigranten, en tenslotte werd ze dominee. Ze had een Ierse moeder en een Indiase vader, ze was hindoe maar ze bekeerde zich tot het christendom, ze was nogal vrijzinnig en ruimhartig in haar geloof. Daarnaast had ze een 17-jarige dochter die haar vader nooit heeft gekend.
Detective Superintendent Mike Burden – de opvolger en oud-assistent van Wexford – roept de hulp van zijn vroegere baas in. Wexford mag zich overal mee bemoeien en hij krijgt alle informatie. Wexford voelt zich zeer gevleid en hij gaat met Burden en diens detectives mee.
En langzamerhand ontdekt Wexford verschillende feiten over de predikante Sarah Hussain en over de mensen met wie ze contact had: haar dochter Clarissa, haar vriendinnen Georgina Bray en Thora Kilmartin, haar overleden echtgenoot. Maar ook zijn er anderen in Kingsmarkham die te maken hadden met Reverend Hussain. En Wexford en de actieve politiemensen ontdekken dat sommige van die relaties een goede reden zouden kunnen hebben gehad om de dominee te vermoorden …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Ruth Rendell

Jaar van uitgave:

2013

Aantal pagina's:

343

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

2000-2010

Plaats van handeling:

UK, het denkbeeldige stadje Kingsmarkham op het Britse platteland, ergens ten zuiden van Londen

Bijzonderheden:

Een misdaadroman over Inspector Wexford in 29 hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Heb uw naaste lief’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘No Man’s Nightingale’ is een typische Inspector Wexford-detective. Wexford is al met pensioen, maar zijn hersenen werken nog prima. Langzaamaan wordt er meer bekend over de dorpsgenoten en de vrienden en kennissen van de vermoorde vrouw. Ruth Rendell is de ongekroonde – maar vaak gelauwerde – koningin van de Engelse thriller van de decennia rond de eeuwwisseling en dat blijkt ook uit dit verhaal. Het gaat opnieuw meer om ‘waarom’ dan om ‘wie’. Ms Rendell is de meesteres van de whydunit, meer dan van de whodunit.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘No Man’s Nightingale’ moet je houden van raadselachtige detectives. Een motief voor de gepleegde moord is lange tijd volledig onduidelijk. Pas nadat veel karakters worden ontleed komen we iets meer te weten over mogelijke motieven en redenen om een vriendelijke, vrouwelijke dominee te vermoorden. Als je houdt van dit soort raadselachtige detectives, dan is ‘No Man’s Nightingale’ een geschikte roman voor jou. Ruth Rendell hoort niet thuis in het rijtje van Karin Slaughter, Nicci French, Tess Gerritsen of Harlan Coben, maar daarentegen veel meer in de Britse traditie van Agatha Christie, Josephine Tey of P.D. James.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘No Man’s Nightingale’ zijn zeker niet moeilijk. Er zijn geen karakters met ingewikkelde beroepen en ook de politiemensen in deze roman gebruiken maar zelden een beroepsjargon.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn soms lang. Maar er zijn veel boeiende dialogen; bovendien maakt de ironische schrijfstijl van Ms Rendell de roman heel leesbaar.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat betreft de taal is ‘No Man’s Nightingale’ geen ingewikkelde roman. De woorden en de zinnen zijn goed te begrijpen en de vele dialogen vergemakkelijken het lezen. Misschien zullen sommige lezers zich laten afschrikken door de af en toe lange alinea’s en de nogal lange hoofdstukken.
Het verhaal is spannend, mysterieus en ironisch van toon. Dat maakt deze roman heel boeiend. Met name het karakter van Reg Wexford is een zeer interessant personage: hij werkt niet langer voor de politie, hij bekritiseert bijna alles en iedereen, maar hij heeft een ervaren kijk op zaken en personen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘No Man’s Nightingale’ een boek met een literair niveau C 4b en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De roman ‘No Man’s Nightingale’ is een typisch Rendell-verhaal. Er vindt een moord plaats. Niet op een spectaculaire manier – de moord heeft al plaatsgevonden wanneer de roman begint – maar wel zonder enig duidelijk motief. Tot zover niets bijzonders. Daarna worden er allerlei karakters geïntroduceerd – heel veel karakters – en langzamerhand beseffen we dat meerdere mensen een reden zouden kunnen hebben gehad voor de moord. En dan moeten we – samen met oud-inspecteur Wexford – één voor één karakters uitsluiten die op het eerste gezicht verdacht lijken.

Actie:

‘No Man’s Nightingale’ is een verhaal met weinig actie. In het eerste hoofdstuk blijkt dat er een vrouw vermoord is en de verdere roman gaat over het oplossen van deze moord. Ondanks het gebrek aan actie blijft het verhaal boeiend. Dit komt door de schrijfstijl van Ms Rendell: heel langzaam onthult zij eigenschappen van de verschillende (en vele) karakters en langzamerhand krijg je als lezer een completer beeld van de banden die zo’n karakter met de vermoorde vrouw heeft.

Tijd:

De roman ‘No Man’s Nightingale’ speelt zich af in de jaren 2000-2010. Het jaar 2013 wordt gesuggereerd, omdat Clarissa in 1995 geboren werd, terwijl ze ‘nu’ haar achttiende verjaardag viert. Inspector Wexford is met pensioen en hij heeft eindelijk tijd om belangrijke boeken te lezen (zoals de zes delen van ‘The Decline and Fall of the Roman Empire’) en andere dingen te doen waar hij nooit aan toe kwam. Maar zodra hij wordt gevraagd om mee te denken bij een moordzaak, staat hij direct klaar. Uiteraard is Wexford al een aantal jaren een al wat oudere man, iemand die niet echt op technologisch gebied met zijn tijd is meegegaan.
Het verhaal speelt zich af over een periode van een aantal maanden en het wordt chronologisch verteld.

Plaats:

De plaats die in ‘No Man’s Nightingale’ vooral wordt beschreven, is  het denkbeeldige Engelse stadje Kingsmarkham, een plaatsje ergens op het platteland van Groot-Brittannië. Een duidelijke regio wordt niet aangegeven voor deze plaats; wel is het duidelijk dat het ligt aan de spoorlijn tussen Londen en Eastbourne en de plaats is geschikt voor forensen uit Londen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘No Man’s Nightingale’: wie heeft dominee Sarah Hussain vermoord, en vooral, waarom is zij vermoord?

Verteller:

De roman ‘No Man’s Nightingale’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal vanuit het perspectief van de al wat oudere – en ondertussen gepensioneerde – inspecteur van politie Wexford. Soms zijn andere (hoofd)karakters het belangrijkste personage van een fragment: Jeremy Legg of Jason Sams bijvoorbeeld.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘No Man’s Nightingale’ zijn:
• Former Inspector Reginald (‘Reg’)  Wexford: de gepensioneerde inspecteur uit het stadje Kingsmarkham;
• Detective Superintendent (DS) Mike Burden: de opvolger van Inspector Wexford;
• Detective Constable (DC) Lynn Fancourt: de assistente van DS Burden;
• Maxine Sams: een huishoudster en manusje-van-alles. Ze is al op leeftijd, maar ze doet werk en klusjes voor heel veel inwoners van Kingsmarkham;
• Jeremy Legg: een huisjesmelker. Hij is de ex-echtgenoot van Diane Stow, de huidige vriend van Fiona (‘Fi’) Morrison. Hij verhuurt huisjes (ook als hij daar het recht niet toe heeft). Verder doet hij niets (behalve dan tv kijken en in het geheim veel drinken);
• Jason: de zoon van Maxine Sams. Hij is de rayonmanager van een supermarkt;
• Clarissa Hussain: de 17-jarige dochter van Rev. Hussain. Zij is een knappe meid om te zien; ze zit in het laatste jaar (the sixth form) van de middelbare school;
• Dora Wexford: de echtgenote van Reg Wexford.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘No Man’s Nightingale’ zijn:
• Nicky: de vrouw van Jason, moeder van de kleine Isabella;
• The Reverend Sarah Hussain: een geestelijke (‘vicar’) van de Church of England. Haar vader was een Indische immigrant, haar moeder was een Ierse vrouw. Ze werd bekeerd tot het christendom en ze volgde een opleiding tot voorganger van de Anglicaanse kerk. Zij is een ongehuwde moeder. Als zij vermoord wordt gevonden, is ze 48 jaar oud;
• Sylvia en Sheila: dochters van Reg en Dora Wexford. Sylvia woont in Kingsmarkham, Sheila in Londen;
• Georgina Bray: een vriendin van Reverend Hussain;
• Dennis Cuthbert: de 63-jarige assistent van Rev. Hussain (‘the vicar’s warden’);
• Duncan Crisp: een 69-jarige tuinman die tuinen verzorgt in de buurt van de kerk van Sarah Hussain;
• Thora Kilmartin Watson: een oude vriendin van Sarah Hussain uit Reading;
• Tony Kilmartin: de echtgenoot van Thora;
• Gerald (‘Gerry’) Watson: de ex-verloofde van Sarah Hussain;
• Fiona (‘Fi’) Morrison: de vriendin van Jeremy;
• Barry Vine en Karen Malahyde: twee detectives;
• Jenny Burden: de echtgenote van Mike Burden. Zij is zijn tweede vrouw (na het overlijden van diens vrouw Jean);
• Nardelie Mukamba: een (Congolees) gemeentelid van de kerk van Sarah Hussain;
• Christian Steyner: de 50-jarige tweelingbroer van Leo. Hij is homoseksueel en woont samen met Arkright; hij is afgestudeerd als huisarts;
• Timon Arkright: de man van Christian. Hij is een ontwerper, een beroep waarmee hij miljonair is geworden;
• Martin (‘Marty’) Dennison: een drugsdealer;
• Diane Stow: de ex-vrouw van Jeremy;
• Johann Heinemann: de nieuwe verloofde van Diane Stow;
• Alan Conroy: de nieuwe predikant van Kingsmarkham;
• Kelli, Barbaretta (‘Barb’), Lodella: de dochters van Maxine Sams.

Website:

http://inspectorwexford.info/ruth-rendell

Film:

De roman ‘No Man’s Nightingale’ is niet verfilmd.

Overig:

‘No Man’s Nightingale’ is een detectiveroman van Ruth Rendell. Het is de laatste roman met Inspector Wexford in de hoofdrol. Wexford is al een tijdje met pensioen, maar hij mag nog een keer meedenken (en meedoen) om een moord op te lossen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Ruth Rendell.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Murder of Roger Ackroyd van Agatha Christie
• Unnatural Causes van P.D. James
• The Light of Day van Graham Swift

Citaat:

Clarissa went up to the pulpit and read a poem by George Herbert. The last lines Wexford thought might have applied to Sarah; they were well chosen.

‘I envy no man’s nightingale or spring:
Not let them punish me with loss of rhyme
Who plainly say, My God, My King.’

Dennis Cuthbert looked angry. No doubt he expected and would have preferred a passage from the Authorized Version of the Bible. They sang a hymn Wexford didn’t know but Dora did. (p.179)

Vragen over het boek:

1. Waarom ziet Inspector Burden Duncan Crisp als verdachte en waarom zie oud-inspecteur Wexford dat juist niet?
2. Waarom is Clarissa een sleutelfiguur in deze roman?
3. In hoeverre is Wexford vrijer in zijn onderzoek nu hij niet langer voor de politie werkt?
4. Wat betekent de titel van het boek?