5/5 - (1 stemmen)

One Flew over the Cuckoo’s Nest

Niveau:
Genre: relations
Thema: illnesses

Getagd op:
Verkrijgbaar bij bol.com
var bol_sitebar_v2={"id":"bol_1696678438003", "baseUrl":"partner.bol.com","productId":"30049457","familyId":"30049457","siteId":"30874","target":true,"rating":true,"price":true,"deliveryDescription":true,"button":true,"linkName":"One%20Flew%20Over%20the%20Cuckoo%27s%20Nest%2C%20Ken%20Kesey","linkSubId":""};

SNEL NAAR...





Het begin!

They’re out there.
Black boys in white suits up before me to commit sex acts in the hall and get it mopped up before I can catch them.
They’re mopping when I come out the dorm, all three of them sulky and hating everything, the time of day, the place they’re at here, the people they got to work around. When they hate like this, better if they don’t see me. I creep along the wall quiet as dust in my canvas shoes, but they got special sensitive equipment detects my fear and they all look up, all three at once, eyes glittering out of the black faces like the hard glitter of radio tubes out of the back of an old radio.
‘Here’s the Chief. The soo-pah Chief, fellas. Ol’ Chief Broom. Here you go, Chief Broom. ...’
Stick a mop in my hand and motion to the spot they aim for me to clean today, and I go. One swats the backs of my legs with a broom handle to hurry me past.
‘Haw, you look at ‘im shag it? Big enough to eat apples off my head an’ he mine me like a baby.’
They laugh and then I hear them mumbling behind me, heads close together. Hum of black machinery, humming hate and death and other hospital secrets. They don’t bother not talking out loud about their hate secrets when I’m nearby because they think I’m deaf and dumb. Everybody thinks so. I’m cagey enough to fool them that much. If my being half Indian ever helped me in any way in this dirty life, it helped me being cagey, helped me all these years.

© Penguin Random House Company / Signet, 1962.

^ Terug naar boven

Algemeen

Als de Indiaan Chief Bromden in de psychiatrische inrichting weer aan zijn rustgevende veegwerk bezig is, merkt hij op een dag dat er een nieuwe patiënt binnenkomt. Het is Randle McMurphy, een kleine crimineel. Hij heeft een lange gevangenisstraf gekregen vanwege diefstal en inbraak en hij is overgeplaatst naar de inrichting, omdat men hem in de gevangenis niet stabiel genoeg vond voor een normale gevangenisstraf.
Al snel zet McMurphy orde op zaken. Zijn orde. Die bestaat trouwens uit wanorde voor de meeste anderen. Hij zorgt ervoor dat hij meer te zeggen heeft dan de oudere, wijzere patiënten. Hij zet de hoofdverpleegster, Big Nurse, voor gek en hij koeioneert de schoonmakers. Daarnaast sluit hij vriendschap met de gepeste, autistische, schizofrene doofstomme Chief Bromden, een vriendschap die voor het leven zal blijken te zijn.
Maar als McMurphy visreisjes organiseert, de Big Nurse aanvalt en een paar wilde vriendinnetjes in de inrichting uitnodigt, is de maat vol voor Big Nurse; ze gaat drastische maatregelen nemen …


^ Terug naar boven

Boekinformatie

ERK Niveau:
C1

Schrijver:
Ken Kesey

Jaar van uitgave:
1962

Aantal pagina's:
272

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:
1950-1960

Plaats van handeling:
USA, Oregon, platteland

Bijzonderheden:
Een roman in veel ongenummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘En eentje zag ze vliegen’.


^ Terug naar boven

Het boek - onderwerp

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ is een aangrijpend, spannend, maar ook vaak hilarisch relaas over een gezonde man die de zaak op stelten tracht te zetten in een psychiatrische inrichting. Zijn verzet komt hem duur te staan.


WAT MOET JE WETEN?

Voor ‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ is het handig wanneer de lezer zich verdiept in bepaalde situaties die speelden halverwege de twintigste eeuw: de medische wetenschap (met name in de psychiatrische verpleging) waar werd geëxperimenteerd met ESP (Electro Shock Therapy) en lobotomie en waar patiënten nauwelijks eigen rechten hadden. Ook wordt terloops gesproken over Indianenreservaten en over de Koreaanse oorlog (waarin de Amerikanen vochten tegen de Noord Koreanen en de Chinezen).




^ Terug naar boven

Het boek - Moeilijkheid

DE TAAL

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ kent een aantal moeilijke woorden, vooral wanneer dat medische woorden betreft of slang uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Maar verder zijn de woorden verbluffend modern te noemen. De alinea’s, vooral de beschrijvende aan het begin van de roman, zijn soms lang. De hallucinaties van de Chief kunnen verwarrend overkomen op sommige lezers.
Daar staat tegenover dat er veel dialogen zijn in een verhaal met soms spectaculaire ontwikkelingen.


DE TAAL EN HET VERHAAL

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ is soms moeilijk te lezen qua taal. Dat komt omdat een aantal beschrijvingen vrij uitgebreid – en daardoor wel eens langdradig overkomend – zijn. Maar als de lezer daar doorheen leest, wacht er een aangrijpend en indrukwekkend boek met onvergetelijke karakters en een ontroerende plot.
Op grond van deze eigenschappen is ‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ een roman met een literair niveau C 5b en een taal-(ERK-)niveau C1.


Schrijfstijl:

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ is boeiend geschreven door een verontwaardigde schrijver die heel goed weet waar hij over praat. Hij kent deze medische wereld van binnenuit en hij legt zijn frustraties en ergernissen neer in een aangrijpend document. Omdat Ken Kesey nooit weer op zo’n felle manier zou schrijven, is dit zijn meesterwerk gebleven (hoewel ‘Sometimes a Great Notion’ – op een andere manier – ook een grandioos literair werk is).



^ Terug naar boven

Het boek - het verhaal

Actie:

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ kent veel actie. Als de roman begint lijkt het alsof het een verhaal wordt over een slaperige instelling, waar patiënten kalm worden gehouden met domme spelletjes en klusjes en een veelheid aan medicijnen. Maar niets is minder waar: de komst van de rebelse McMurphy zet het hele instituut op stelten, zodanig dat er zeer drastisch moet worden opgetreden om de rebellie de kop in te drukken. Dat gaat uiteindelijk gepaard met zeer veel geweld.


Tijd:

De roman ‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ beschrijft een fictionele situatie in een psychiatrische inrichting in de Amerikaanse staat Oregon aan het eind van de jaren ’50 van de twintigste eeuw. Hoewel het hoogstwaarschijnlijk – en hopelijk – een karikatuur is, geeft de roman wel duidelijk aan wat er mis is (geweest) in dit soort instellingen: (medisch) personeel dat almachtig regeert over hulpeloze patiënten, de uitzichtloosheid van de lange institutionalisering, de radicale medische behandelingen (zoals ESP, Electro Shock Therapy, en de lobotomie, waarbij een deel van de hersens wordt verwijderd om de patiënt voorgoed kalm te maken).


Plaats:

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ speelt zich vrijwel geheel af in een psychiatrische inrichting op het platteland van de Amerikaanse staat Oregon. Er is één uitstapje: wanneer de patiënten onder leiding van McMurphy een reisje maken naar een meer om te vissen.
Het verhaal speelt zich af over de periode van een aantal maanden.
Er zijn veel flashbacks: perioden waarin de verteller zich herinnert wat er in het Indianenreservaat en in de oorlog gebeurde.


Verhaallijn:

Er zijn meerdere verhaallijnen in ‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’. De belangrijkste daarvan zijn:
• McMurphy die probeert een gemakkelijk leventje te leiden in de inrichting, waarbij hij de baas kan spelen zonder lastig gevallen te worden door Big Nurse of door andere patiënten;
• Het herstel van Chief Bromden. Bromden is getraumatiseerd door van alles en iedereen. Vrijwel iedereen kleineert hem en behandelt hem als een idioot, terwijl hij heel slim is. Door zijn vriendschap met McMurphy leert hij voor zichzelf op te komen;
• De situatie in sommige psychiatrische instellingen. Uit de roman krijgt de lezer de indruk dat er instituten zijn waar verplegers als sadisten de scepter zwaaien over verschillende types patiënten. Hier zijn dat – in volgorde van afhankelijkheid – de ‘Acutes’, de ‘Chronics’, de ‘Wheelers’ en de ‘Vegetables’.


Verteller:

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ wordt verteld door ‘Chief’ Bromden, de Indiaan. Deze ik-verteller zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief. Bromden is een ‘doofstomme’ schizofrene patiënt, een goeiige sul – maar oersterk, terwijl hij dat niet beseft – die alles maar toelaat en een beetje staat te vegen de hele dag. Hij beschouwt McMurphy als een interessante nieuwkomer en hij becommentarieert diens gedrag in de inrichting, onderbroken door hallucinaties over het reservaat en de oorlog.




^ Terug naar boven

Het boek - de karakters

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ zijn:
• ‘Chief’ Bromden (‘Chief Broom’, ‘Big Chief’): de verteller van het verhaal. Hij is een Indiaan die getraumatiseerd is door zijn leven in het Indianenreservaat en door zijn ervaringen in de Koreaanse oorlog.
• Randle Patrick McMurphy: een kleine crimineel die probeert de zaak in de inrichting op stelten te zetten;
• Nurse Mildred Ratched (‘Big Nurse’): het hoofd van de verpleegkundigen. Zij regeert het instituut met strakke hand.


Bijfiguren:

De roman ‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ kent veel bijfiguren, meestal verplegers of verpleegden in het instituut. De belangrijkste daarvan zijn:
Het personeel:
• ‘The Black Boys’, Washington, Williams en Warren: hulpjes van de verplegers; nogal sadistische karakters;
• Dr. Spivey: de arts van de inrichting;
• Mr. Turkle: een nachtwaker.
De patiënten:
• Billy Bibbitt: een stotterende jongeman;
• Dale Harding: de belangrijkste van de patiënten, een soort leider;
• Andere patiënten, zoals George Sorensen, Charles Cheswick, Martini, Max Taber;
Verder:
• Twee prostituees: Candy en Sandy.





^ Terug naar boven

Het boek - verder


Film:

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ werd in 1975 zeer succesvol verfilmd door Miloš Forman (met Jack Nicholson in de hoofdrol).


Overig:

‘One Flew over the Cuckoo’s Nest’ resulteerde in veel toneel-, radio- en TV-bewerkingen. Het boek werd gezien als een verzet tegen de gevestigde orde.



^ Terug naar boven

Auteur en Werken

Link naar pagina over auteur
-->Informatie over Ken Kesey.

Auteur:

Werken:


^ Terug naar boven

Meer

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Subterraneans van Jack Kerouac
• I Never Promised You a Rose Garden van Hannah Green
• Post Office van Charles Bukowski


Citaat:
Ting. Tingle, tingle, tremble toes, she’s a good fisherman, catches hens, put ‘em inna pens … white blier, limber lock, three geese inna flock … one flew east, one flew west, one flew over the cuckoo’s nest … O-U-T- spells out … goose swoops down and plucks you out. (p.239)

Vragen over het boek:

1. Waarom gaat McMurphy naar de verpleeginrichting?
2. Hoe kwam de Big Chief ooit in deze verpleeginrichting terecht?
3. Wat ontdekt McMurphy over de Big Chief wat niemand anders nog weet?
4. Als deze roman een satire op iets is, waar is dat dan een satire op?




^ Terug naar boven

Comments are closed.