Rosemary and Guy Woodhouse had signed a lease on a five-room apartment in a geometric white house on First Avenue when they received word, from a woman named Mrs. Cortez, that a four-room apartment in the Bramford had become available. The Bramford, old, black, and elephantine, is a warren of high-ceilinged apartments prized for their fireplaces and Victorian detail. Rosemary and Guy had been on its waiting list since their marriage but had finally given up.
Guy relayed the news to Rosemary, stopping the phone against his chest. Rosemary groaned ‘Oh no!’ and looked as if she would weep.
‘It's too late,’ Guy said to the phone. ‘We signed a lease yesterday.’ Rosemary caught his arm. ‘Couldn't we get out of it?’ she asked him. ‘Tell them something?’
‘Hold on a minute, will you, Mrs. Cortez?’ Guy stopped the phone again. ‘Tell them what?’ he asked.
Rosemary floundered and raised her hands helplessly. ‘I don't know, the truth. That we have a chance to get into the Bramford.’
‘Honey,’ Guy said, ‘they're not going to care about that.’
‘You'll think of something, Guy. Let's just look, all right? Tell her we'll look. Please. Before she hangs up.’
‘We signed a lease, Ro; we're stuck.’
‘Please! She'll hang up!’ Whimpering with mock anguish, Rosemary pried the phone from Guy's chest and tried to push it up to his mouth.
Guy laughed and let the phone be pushed. ‘Mrs. Cortez? It turns out there's a chance we'll be able to get out of it, because we haven't signed the actual lease yet. They were out of the forms so we only signed a letter of agreement. Can we take a look at the apartment?’

© Michael Joseph Ltd / Pan, 1968

Rosemary en Guy Woodhouse zoeken al tijden een huis in New York City. En eindelijk vinden ze iets: een appartement in het gebouw ‘The Bramford’. Het is een negentiende-eeuws gebouw: donker, met veel hout en zwarte muren, heel ouderwets en ook wel wat spookachtig. Maar Guy en Rosemary vinden het prachtig. Het feit dat de vorige huurster van het appartement plotseling is overleden, maakt hen niet zo veel uit. Ook wanneer een vriend van Rosemary, Hutch, vertelt dat er in het gebouw een man woonde die aan duivelse praktijken deed ...
Rosemary maakt kennis met een medebewoonster van ‘The Bramford’, Terry. De jonge vrouw, die een vreemd geurtje om zich heen draagt, vertelt haar dat de vorige bewoonster van het appartement op een akelige manier aan haar einde is gekomen.
En dan op een dag springt Terry plotseling uit het raam. Een vreemde zelfmoord, waar Rosemary niet in geloven kan. Maar de politie onderzoekt het ongeluk en het lijkt een ‘gewone’ zelfmoord te zijn.
Een paar weken later ontmoeten Rosemary en Guy hun buren, de Castavets. Het is een vreemd stelletje: ietwat ouderwetse mensen, die vaak met elkaar ruziën over van alles en nog wat. Maar de vrouw, Minnie, is heel aardig voor Rosemary. Ze geeft haar zelfs een geluk sieraad: een amulet gevuld met tannis root, hetzelfde stinkende spul dat Terry ook bij zich droeg.
Guy is niet echt een getalenteerde acteur. Hij vindt het vervelend zo weinig te werken, met name wanneer hij hoort dat een rol die hij mogelijk zou krijgen naar een andere acteur, Donald Baumgart, gaat. Guy trekt veel op met Roman Castevet; Rosemary moet eigenlijk niks van die griezelige kerel hebben.
Maar dan gebeurt er iets vreemds: Baumgart wordt plotseling blind en Guy krijgt de belangrijke toneelrol. Hij is dolblij en eindelijk hebben Rosemary en hij wat meer geld en wat meer rust in hun leven. Guy stelt voor om dan toch maar te proberen samen een kind te krijgen. Rosemary vindt het prachtig; ze wilde altijd graag een kind, maar Guy wilde eerst meer financiële zekerheid. Die nacht valt Rosemary met een stekende hoofdpijn in slaap. Ze droomt dat Guy, gekleed in leer, ruwe seks met haar heeft. Guy bekent de volgende dag dat dat ook zo was. En die vrijpartij had succes: een paar weken later merkt Rosemary dat ze zwanger is.
Rosemary’s dokter vertrouwt het allemaal niet zo: Rosemary eet veel rood vlees en toch verliest ze gewicht, terwijl ze ook nog hevige buikpijnen heeft …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Ira Levin

Jaar van uitgave:

1967

Aantal pagina's:

205

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1966-1967

Plaats van handeling:

USA, New York City, een appartementengebouw

Bijzonderheden:

Een roman in drie delen met elk afzonderlijke hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Rosemary's baby’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘Rosemary’s Baby’ is een thriller. Na al die jaren (het werd in 1967 geschreven) is het nog steeds een angstaanjagend spannend verhaal. En dat komt door het onderwerp: het verhaal gaat niet zo maar over misdadige praktijken, maar het gaat ook over duivelse praktijken. De jonge vrouw die hier tegen haar zin in betrokken wordt krijgt te maken met heksenkringen, vervloekingen en nog erger dan dat … Als je gelooft in de aanwezigheid van de duivel en zijn trawanten op aarde, is dit een zeer angstaanjagend boek. Als je principieel tegen allerhande verhalen bent over duivels en de antichrist, moet je dit boek zeker niet lezen.

WAT MOET JE WETEN?

De roman speelt zich af in New York City, en vrijwel alleen maar in één gebouw. Toch vereist het verhaal de nodige kennis van de wereld. Het gaat over heksen en duivels, over voodoopraktijken en over vervloekingen. Het is weliswaar een horrorverhaal over 1966-1967, maar het had zich net zo goed in de middeleeuwen in Europa kunnen afspelen. Levin heeft middeleeuwse volksverhalen, legenden en moderne voodoopraktijken gekoppeld aan Bijbelse filosofieën en hij heeft er een ratjetoe over bijgeloof van gemaakt. Maar wel een zeer origineel en angstaanjagend ratjetoe …

DE TAAL

Het vocabulaire is voor sommige lezers wellicht wat verouderd. Maar het verhaal als geheel blijft zeer leesbaar. Dat komt door de schrijfstijl van Levin: hij kan met weinig woorden en met een groot aantal dialogen veel duidelijk maken.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Soms zijn de woorden verouderd. Maar dat geldt niet voor het verhaal als geheel. Veel dialogen houden het verhaal zeer leesbaar, de karakters lijken echt van vlees en bloed: de bezorgde, maar ook wel naïeve Rosemary, de intrigerende en doortrapte Castavets, de intelligente Hutch. Ook maakt de overzichtelijke indeling ‘Rosemary’s Baby’ tot een goed leesbaar boek; het heeft drie afzonderlijke delen: een deel over de beginsituatie tot aan de zwangerschap, een deel over de zwangerschap en een deel over de tijd na de zwangerschap. Elk deel heeft meerdere hoofdstukken.
Het onderwerp is heftig: duivelse praktijken zijn niet ieders kopje thee. Je moet houden van ietwat verontrustende thrillers. Dit is een thriller met veel horrorelementen. De horror is minder plastisch uitgewerkt dan bij hedendaagse horrorschrijvers, maar het is wel erg suggestief. Wie daar van houdt, kan genieten van een uitstekend geconstrueerd verhaal met verrassingen alom, te veel en te origineel om hier verder meer over te zeggen.
Op grond van deze eigenschappen is ‘Rosemary’s Baby’ een roman met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Ira Levin is een zeer getalenteerde schrijver die in zijn bescheiden oeuvre zeer uiteenlopende onderwerpen aanroerde en die op een originele wijze uitwerkte. ‘Rosemary’s Baby’ is de top in dit specifieke genre. Levin weet na vrijwel ieder hoofdstuk een cliffhanger in te bouwen. Zodra je leest over dat macabere appartementengebouw weet je dat hier iets gebeurd is (en dat er hoogstwaarschijnlijk opnieuw iets zal gebeuren); als je leest over Terry, Donald Baumgart en Hutch vermoed je dat hen iets zal overkomen. Ook wordt het leven van Rosemary al snel bedreigd. Maar Levin geeft pas meer van het verhaal weg als hij de tijd rijp acht.

Actie:

Hoewel vrijwel alles zich afspeelt in een paar kamers in een appartementengebouw, is ‘Rosemary’s Baby’ een razend spannend boek. Levin heeft geen spectaculaire plaatsen, ingewikkelde wapens of gestoorde geesten nodig om een angstaanjagende thriller te maken. De actie zit in dit verhaal vreemd genoeg vaak in de gebeurtenissen die je als lezer niet meemaakt: wat zou gebeurd zijn met hem toen, wat gaat er straks met haar gebeuren?

Tijd:

De roman speelt zich af in de jaren 1966 en 1967.

Plaats:

Het verhaal is gesitueerd in New York City, grotendeels in een appartementengebouw, de ‘Bramford’. Het appartementengebouw ligt tegenover Central Park in New York; het doet qua gebouw en qua sfeer sterk denken aan het echt bestaande hotel ‘The Dakota’. In de film ‘Rosemary’s Baby’ werd dit gebouw dan ook als decor gebruikt. De buitenkant heeft de sfeer van een enorm negentiende-eeuws landhuis, compleet met torentjes en donkere vertrekken.
(The Dakota was overigens ook het gebouw waar de oud-Beatle John Lennon jaren met zijn vrouw een appartement bewoonde, totdat hij in 1980, vlak vóór het gebouw, werd doodgeschoten.)

Verhaallijn:

Er is één verhaallijn: hoe zal het gaan met Rosemary? Daarnaast krijgt de lezer kleine stukjes informatie over andere personen en over andere situaties te horen die de hoofdverhaallijn versterken: wie was die Adrian Marcato eigenlijk, wat gebeurde er met Terry, wie wilde Hutch iets aandoen, wat is er met Guy aan de hand? En uiteindelijk: wat willen die Castavets precies van Rosemary?

Verteller:

Er is een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal vanuit het perspectief van Rosemary Woodhouse. Zij is een optimistische, sympathieke jonge vrouw, die gaandeweg het verhaal hoe langer hoe meer in de knel komt. De lezer weet dat ze zo nu en dan verkeerde beslissingen neemt, maar weet ook dat er in die situatie zelden iets anders te doen viel …

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in de roman zijn:
• Rosemary Woodhouse, een jonge vrouw die het geluk zoekt met haar grote liefde in het appartementencomplex ‘The Bramford’;
• Guy Woodhouse: de man van Rosemary. Sympathiek, maar wel enigszins labiel; waarschijnlijk is dit het gevolg van het feit dat hij als tweederangsacteur in New York City nauwelijks aan de bak kan komen;
• Roman Castevet: de buurman in ‘The Bramford’. Een oude, wijze, maar ook mysterieuze man. Het is moeilijk om iets over hem te weten te komen;
• Minnie Castevet: de vrouw van Roman. Zij is toegankelijker dan haar man. Maar uiteindelijk is ook zij een klein mysterie.

Bijfiguren:

Andere belangrijke karakters zijn:
• Edward Hutchings (‘Hutch’): een goede vriend van Rosemary;
• Grace Cardiff: een vriendin van Hutch;
• Terry Gionoffrio: een bewoonster van ‘The Bramford’;
• Donald Baumgart: een acteur;
• Dr. Sapirstein: de arts die Rosemary tijdens haar zwangerschap begeleidt.

Website:

http://pegasusbooks.com/books/rosemarys-baby-9781605981109-paperback

Film:

De roman ‘Rosemary’s Baby’ is verfilmd door Roman Polanksi, met Mia Farrow en John Cassevetes in de hoofdrollen.

Overig:

Mr. Levin schreef later een sequel, ‘Son of Rosemary’ (1997).

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Ira Levin.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde van Robert Louis Stevenson
• ‘salem’s Lot van Stephen King
• The Good Guy van Dean Koontz

 

Citaat:

If only prayer were still possible! How nice it would be to hold a crucifix again and have God’s ear: ask him for safe passage through the eight more months ahead; no German measles, please, no great new drugs with Thalidomide side effects. Eight good months, please, free of accident and illness, full of iron and milk and sunshine. (p.96)

Vragen over het boek:

1. Wat vind je van de rol van Guy in dit verhaal? Geef een drietal voorbeelden uit de roman waarmee je aantoont dat je zijn gedrag verklaarbaar of juist niet verklaarbaar vindt.
2. Vind je dat Hutch de bedreigingen op een goede manier tegemoet treedt? Waarom vind je dat?
3. Wat vind je van de uiteindelijke beslissing van Rosemary? Vind je die beslissing logisch als kijkt naar haar karakterontwikkeling? Waarom vind je dat?
4. Voor veel lezers is ‘Rosemary’s Baby’ een roman met een te lastig onderwerp. Kun je dat begrij-pen? Waarom zou dat zo zijn? Wat is jouw mening over zo’n onderwerp?