Just about everyone knows the story of Jonathan Heat and Sara Carter. It’s common currency, revealed to us through a thousand newspaper headlines, magazine articles, news bulletins, TV shows and an endless commentary on the radio. Heat’s sheer celebrity is one factor that made the story of such universal interest. While he still had one, his was perhaps the most famous face on the planet. We’ve been hearing about him for years but the strange nature of his crimes and his terrible fate have made this particular story his most lasting legacy to us.
Sara is different. She comes down to us as a mystery, a figure without explanation. Her refusal or inability to speak has led to endless speculation about her, but the story of her hopes and dreams, and her role in the terrible way they were fulfilled, remain elusive. How much did she plan? Was she in control the whole time, or was she just the innocent victim of Heat and his surgeon, Wayland Kaye? It’s the purpose of this book to cast some light on the girl herself.

© Penguin Random House Company / Puffin Books, 2006

Sara Carter is een zelfstandige en originele meid van zeventien jaar oud. Ze is altijd haar eigen, dwarse gangetje gegaan; ze wil carrière maken als artiest (als zangeres en/of danseres). Om zich daar op voor te bereiden stopt ze met haar school, ze verbreekt haar relatie met haar vriend Mark en ze heeft minder contact met haar hartsvriendin, Janet. Haar grote idool is de artiest Jonathon Heat: een zanger die eeuwig jong lijkt te zijn. Het is duidelijk dat hij nogal veel aan zijn lijf en aan zijn gezicht heeft laten doen; de laatste jaren draagt hij echter altijd een masker.
Sara doet hem in alles na: ook zij gaat een masker dragen. Ook thuis met haar familie en vrienden. Maar Sara is in meerdere opzichten eigenaardig; hoewel ze heel knap is wil ze grotere borsten, minder vet en langere benen. Dat moet toch kunnen als je zeventien bent?
Op een dag houdt Sara een strijkijzer tegen haar wang en een deel van haar gezicht verbrandt. Maar dit ongeluk (door eigen schuld) brengt Sara degene die ze altijd al had willen ontmoeten: Jonathon Heat. Jonathon bezoekt patiënten in het ziekenhuis en hij is onder de indruk van de gedreven, mooie, maar ook wel een beetje gekke Sara. Hij vraagt of ze bij hem in zijn grote landhuis, Home Manor Farm, wil komen wonen. Meer jonge artiesten hebben dat gedaan: in het huis wonen niet alleen musici, dansdocenten en opnametechnici, maar ook artsen en verpleegsters. Waar nodig kan er cosmetisch bij artiesten (die dat willen) worden ingegrepen.
Sara gaat zonder nadenken bij Jonathon en zijn gezelschap wonen, samen met haar moeder. Jonathon zal de opstap naar haar grote succes worden. Ze kan allerlei cosmetische verbeteringen bij zichzelf laten aanbrengen.
Maar Jonathon heeft niet zo veel belang bij de carrière van Sara. Wel bij haar gezicht …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Melvin Burgess

Jaar van uitgave:

2006

Aantal pagina's:

248

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

2000-2010

Plaats van handeling:

UK (voornamelijk het platteland in het graafschap Cheshire)

Bijzonderheden:

Een jeugdroman in 24 getitelde hoofdstukken. De hoofdstukken worden afwisselend verteld door een alwetende verteller en door een ik-verteller.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De young adult novel ‘Sara’s Face’ is interessant voor een lezer die van situaties houdt die zich nu (nog) niet kunnen voordoen, maar die heel goed bewaarheid zouden kunnen worden. Het verhaal gaat namelijk over transplanteren; maar dan niet het transplanteren van een lever of een netvlies, maar van een heel gezicht … Onmogelijk, maar misschien wel iets wat sommige mensen – zoals artiesten en andere bekende figuren – erg graag zouden willen: een soort uiterlijke eeuwige jeugd, als het ware. In meerdere opzichten lijkt de roman dus een sciencefictionverhaal, en dan in het bijzonder een anti-utopische vertelling.

WAT MOET JE WETEN?

‘Sara’s Face’ is geschreven voor oudere jongeren – Sara is zeventien wanneer ze haar verhaal vertelt – en dat merk je aan de taal. Zij vertelt openlijk over haar vrijpartijen en haar borstvergrotingen; niet iedere lezer zal dat aanspreken.
Het verhaal is onwerkelijk (het gebeurt niet vaak dat het gezicht van één persoon op dat van een ander wordt gezet), maar in de toekomst is zoiets wellicht niet onmogelijk. Als je benieuwd bent hoe de plastische / cosmetische chirurgie zich zou kunnen ontwikkelen, dan is dit zeker een mooi verhaal voor jou.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Sara’s Face’ zijn goed te lezen, maar Burgess gebruikt een uitgebreid vocabulaire. Daarnaast schuwt hij platte taal niet (‘I need new tits’, ‘Mark Gleeson is a big shit, fuck him’). Niet iedereen zal die taal op prijs stellen; het is de taal zoals je die regelmatig in films kunt horen.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn nooit lang en er zijn veel dialogen. Dat maakt het verhaal heel goed leesbaar.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal is soms lastig, soms plat, maar altijd modern. Je moet het Engels op een goed niveau beheersen, wil je alles van deze roman begrijpen.
Het verhaal is boeiend en zeer origineel: een meisje wil zichzelf cosmetisch laten behandelen om net zo mooi te worden als Heat, een popster die koste wat kost jong wil blijven. Sara wil als het ware Heat worden. Als je dat zo in één zin leest, denk je misschien dat dit flauwekul is. Maar wanneer je het verhaal leest, merk je dat zoiets heel goed mogelijk zou kunnen zijn (als de wetenschap en de ethiek het toelaten).
Op basis van deze eigenschappen is ‘Sara’s Face’ een boek met een literair niveau B 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De jeugdroman ‘Sara’s Face’ is duidelijk voor oudere jonge lezers geschreven. Burgess gebruikt de taal van de jongeren, van de film en de popmuziek, maar ook de taal van de straat. Dat maakt deze roman tot een goed leesbare, maar soms confronterende vertelling (qua taal). Wat het verhaal betreft is dit echter zeker niet een plat verhaal: iedere jongere (en ook oudere) lezer zal het dilemma kunnen begrijpen van de (eens succesvolle) artiest die koste wat kost jong en mooi wil blijven. De vragen die je je kunt stellen bij het lezen van zo’n verhaal zijn niet zozeer medisch, maar vooral ethisch.

Actie:

‘Sara’s Face’ is een verhaal met vrij veel actie. Die actie wordt voornamelijk veroorzaakt door de ondernemende Sara en de manipulerende Jonathon: twee karakters die ten koste van alles beroemd willen worden (en blijven).

Tijd:

De jeugdroman ‘Sara’s Face’ speelt zich grotendeels af in het jaar 2005. In flashbacks en flash forwards krijg je een periode van zo’n tien jaar beschreven (Sara is zeventien wanneer ze haar videoboodschap inspreekt).
De verhalen verteld door de schrijver en door Sara worden in afzonderlijke hoofdstukken verteld: dit gebeurt chronologisch, maar de fragmenten verteld door Sara lezen als diverse flashbacks.

Plaats:

De setting van ‘Sara’s Face’ is het Engelse graafschap Cheshire, een gebied in midden-west-Engeland, gelegen tussen de bergen van Wales en de grote industriesteden van de Midlands (Liverpool, Manchester).
Vrijwel alle gebeurtenissen spelen zich af in een groot landhuis ver van de bewoonde wereld in Cheshire; overigens komen Sara en haar familie uit Wiltshire, een zuidelijker graafschap. Zo nu en dan gaan Sara en Jonathon een dagje winkelen in de grote stad Manchester. Het laatste hoofdstuk, tenslotte, speelt zich af op het platteland van een zuidelijk graafschap, Berkshire.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Sara’s Face’: wat heeft Sara (of wat hebben mensen rond Sara) met haar uiterlijk gedaan en waarom is dit gebeurd?

Verteller:

De jeugdroman ‘Sara’s Face’ heeft meerdere vertellers: een ik-verteller (Sara Carter) en een alwetende verteller (de schrijver van het verhaal). De schrijver vertelt als een biograaf of journalist wat er in de loop der jaren met Sara gebeurd is en Sara vertelt over haar eigen leven. Dat laatste doet ze in de vorm van een videoboodschap. Het perspectief is daardoor divers: je leest het levensverhaal van Sara vanuit een onbetrouwbaar (Sara) en een neutraal (de schrijver) perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Sara’s Face’  zijn:
• Sara Carter: een 17-jarige meid (in 2005). Van jongs af aan is ze heel eigenzinnig, ze weet wat ze wil (beroemd worden als artiest). Als puber is ze door haar onafhankelijkheid heel moeilijk voor haar ouders en haar vrienden, en later is ze zo zelfverzekerd dat ze met de roekeloze Jonathon en Wayland in zee gaat;
• Jonathon Heat: een artiest, een zeer succesvolle zanger. Elk album dat hij uitbrengt laat een andere Jonathon zien (zoals de Engelse artiest David Bowie dat ook deed) en elk jaar probeert Jonathon zijn uiterlijk te verjongen (zoals de Amerikaanse artiest Michael Jackson dat ook deed). Hij is heel vaak een trendsetter geweest: jongeren doen hem na in mode, haardracht en zelfs in het dragen van een masker;
• Mark Gleeson: het eerste echte vriendje van Sara. Het is duidelijk dat hij gek op haar is (hij is ook heel tevreden met haar zoals ze er nu uitziet);
• Bernadette (‘Bernie’) McNaltry: een 55-jarige oud-verpleegster die door Jonathon is aangesteld om op de Manor te werken. Zij komt oorspronkelijk van Jamaica. Ze is erg op Jonathon gesteld en dat is wederzijds. Al heel snel wordt zij de nieuwe vriendin en vertrouwenspersoon van Sara;
• Dr Wayland Kaye: een succesvolle cosmetische chirurg. Hij is erin geslaagd delen van een gezicht te transplanteren (vaak met wisselend succes, trouwens). Jonathon schakelt zijn expertise in, ondanks het feit dat Dr Kaye dan al ver boven de zeventig is en hij koopt in 1998 een hele kliniek voor hem in het graafschap Cheshire. Als Sara in 2005 op Home Manor Farm komt wonen, is Dr Kaye 82 jaar oud.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Sara’s Face’  zijn:
• Jessica Carter: de moeder van Sara;
• Janet Calley: de beste vriendin van Sara. Ze zitten samen op dezelfde scholen en ze gaan veel met elkaar om. Janet accepteert de eigenaardigheden van Sara altijd zonder meer;
• Tom Woods: het hoofd van de beveiliging op Home Manor Farm;
• Tony Carter: de vader van Sara. Hij is een zakenman die zich totaal niet met de opvoeding van zijn dochter bemoeit;
• Barry Jones, Joey, Teresa Dickinson: klasgenoten van Sara;
• Ellen Simpson: een tekenlerares van Sara;
• Tiffany Gray: de fotografe van Jonathon Heat;
• Catherine (‘Katie’) Monroe: een vroegere bewoner van Home Manor Farm;
• Dr Houseland: een Chileense arts die Dr Kaye assisteert bij diens werk.

Website:

http://melvinburgess.net/books/saras-face/

Film:

‘Sara’s Face’ is niet verfilmd.

Overig:

De young adult novel ‘Sara’s Face’ behandelt het dilemma van ouder worden en wat daar aan te doen is. Het thema komt vaker voor in de literatuur: al in de achttiende en negentiende eeuw schreven auteurs over de uitwassen van de wetenschap, over het zeulen en sollen met lichamen en lichaamsdelen en over de morele vragen die dat soort experimenten opriep. Zie bijvoorbeeld: Frankenstein van Mary Wollstonecraft, The Picture of Dorian Gray van Oscar Wilde, Dr Jekyll and Mr Hyde van Robert Louis Stevenson en The Island of Dr Moreau van H.G. Wells.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Melvin Burgess.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Face van Benjamin Zephaniah
• The Picture of Dorian Gray van Oscar Wilde
• The Island of Dr Moreau van H.G. Wells

Citaat:

‘Who is it?’
‘I don’t know. I suppose she must be a ghost, if you can’t see her. I don’t think any one else can, either.’ Sara picked up a lip brush and leaned into the mirror. ‘I recognize her from somewhere, which is really odd because she has no face. And another thing,’ she added as she applied a thin red line round the lips of the mask she was wearing. ‘You know what? The bitch was wearing my clothes.’ (p.76)

Vragen over het boek:

1. In welke opzichten kun je Mark en Janet de trouwste vriendinnen van Sara noemen?
2. Waarom denk je dat Sara Jonathon Heat en Dr Kaye blijft vertrouwen?
3. Is dit verhaal een echte horrorstory, of is het iets anders? Waarom vind je dat?
4. Welke van de twee is de grootste ‘bad guy’: Jonathon Heat of Dr Kaye? Waarom vind je dat?