Some hours before dawn Henry Perowne, a neurosurgeon, wakes to find himself already in motion, pushing back the covers from a sitting position, and then rising to his feet. It's not clear to him when exactly he became conscious, nor does it seem relevant. He's never done such a thing before, but he isn't alarmed or even faintly surprised, for the movement is easy, and pleasurable in his limbs, and his back and legs feel unusually strong. He stands there, naked by the bed – he always sleeps naked – feeling his full height, aware of his wife's patient breathing and of the wintry bedroom air on his skin. That too is a pleasurable sensation. His bedside clock shows three forty. He has no idea what he's doing out of bed: he has no need to relieve himself, nor is he disturbed by a dream or some element of the day before, or even by the state of the world. It's as if, standing there in the darkness, he's materialized out of nothing, fully formed, unencumbered. He doesn't feel tired, despite the hour or his recent labours, nor is his conscience troubled by any recent case. In fact, he's alert and empty-headed and inexplicably elated. With no decision made, no motivation at all, he begins to move towards the nearest of the three bedroom windows and experiences such ease and lightness in his tread that he suspects at once he's dreaming or sleepwalking. If it is the case, he'll be disappointed. Dreams don't interest him; that this should be real is a richer possibility. And he's entirely himself, he is certain of it, and he knows that sleep is behind him: to know the difference between it and waking, to know the boundaries, is the essence of sanity.

© Jonathan Cape Ltd, 2005

De neurochirurg Henry Perowne heeft een mooi leven: hij heeft een liefhebbende vrouw, een dochter die haar eerste dichtbundel heeft gepubliceerd, een zoon die geweldig gitaar speelt en een baan waarin hij al zijn energie en creativiteit kwijt kan. Zijn vrouw en kinderen voelen zich gelukkig met de interessante carrières die ze hebben.
Toch knaagt er iets op de zaterdag waarop Henry ’s morgens vroeg wakker wordt: een vliegtuig lijkt neer te storten, mensen in Londen zijn een grote demonstratie aan het organiseren. Henry gaat optimistisch door met het laten slagen van zijn dag: hij gaat sporten met een collega, hij doet boodschappen en hij zet de spulletjes klaar die hij nodig heeft voor een gezellig diner met zijn vrouw, kinderen en schoonvader.
Maar dan wordt hij plotseling in het centrum van de stad aangereden. Een schrammetje op de auto – maar een gebeurtenis die het leven van Henry danig zal verstoren.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Ian McEwan

Jaar van uitgave:

2005

Aantal pagina's:

279

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

2000-2010

Plaats van handeling:

GB, Londen

Bijzonderheden:

Een roman in vijf genummerde delen.
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Zaterdag’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Saturday’ lijkt een verhaal te zijn dat maar een beetje doorkabbelt. Maar dat is maar schijn. In het leven van de hoofdpersoon is er wel zeker een bepaalde dreiging – een dreiging waar hij wel besef van heeft, maar waarvan hij niet weet wanneer er wat gebeuren gaat.

WAT MOET JE WETEN?

‘Saturday’ speelt zich af op een zaterdag in februari in het jaar 2003. Het is Londen in het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw. Er is vrede, tamelijk veel rijkdom en de wereld lijkt rustig. Maar dat is slechts schijn: in het Midden-Oosten dreigt een oorlog uit te breken (de US en GB willen het Irak van Saddam Hoessein binnenvallen omdat er blijkbaar chemische wapens gevonden zijn); er is een protest tegen die komende inval. En ook bij de hoofdpersoon dreigt iets te gebeuren: Henry Perowne wordt bedreigd door een drietal louche figuren.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Saturday’ zijn van een zeer pittig niveau. De alinea’s zijn vaak lang, evenals de vijf delen waarin het boek verdeeld is. Er zijn vrij weinig dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Je moet de Engelse taal goed beheersen, wil je ‘Saturday’ naar waarde kunnen schatten. Ian McEwan schrijft voor een belezen, erudiet publiek: de hoofdpersoon is een neurochirurg, zijn vrouw is advocaat, zijn dochter is een talentvol en belezen dichter – McEwan praat over operaties, over rechtszaken, literatuur en klassieke en bluesmuziek. Hij gebruikt namen als Schubert, Jack Bruce, Seamus Heaney en Matthew Arnold – niet voor elke lezer dagelijkse kost.
Het verhaal kent een traag tempo. Toch is het allerminst saai: je voelt als lezer dat er iets te gebeuren staat.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Saturday’ een boek met een literair niveau C 5b en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘Saturday’ is onmiskenbaar een Ian McEwan-verhaal: er gebeurt in eerste instantie weinig, maar er wordt des te meer verwacht en gesuggereerd. En je weet dat er iets staat te gebeuren …
Het verhaal is heel mooi geschreven, met soms nogal lange uitweidingen over operaties, over literatuur of over een squashwedstrijd.

Actie:

De roman ‘Saturday’ is een verhaal met vrij weinig actie. Er staat iets te gebeuren, maar je weet als lezer niet precies wat.

Tijd:

‘Saturday’ speelt zich af in de jaren 2000-2010. Het jaar dat genoemd wordt is 2003: het jaar waarin de USA en GB het Irak van Saddam Hoessein binnenvielen: een oorlog die zou leiden tot veel doden, gewonden en veel onrust in de wereld. Het is duidelijk dat veel Britten tegen deze dreigende inval waren.
Het hele verhaal speelt zich in één dag af: op een ‘Saturday’. Wel zijn er flashbacks waarin duidelijk wordt hoe de band tussen Henry en zijn gezin en zijn schoonvader en zijn moeder is.

Plaats:

De setting van ‘Saturday’ is het centrum van Londen. Henry woont in een zeer sjieke buurt in een negentiende-eeuws huis.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Saturday’: wat betekent de dreiging die Henry voelt op die zaterdag in februari?

Verteller:

De roman ‘Saturday’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal vanuit het perspectief van de chirurg Henry Perowne.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Saturday’ zijn:
• Henry Perowne: een 48-jarige neurochirurg. Hij is geslaagd in het leven: hij heeft een geweldige vrouw, leuke kinderen en een prima baan;
• Rosalind Grammaticus Perowne: de vrouw van Henry, een succesvolle advocaat bij een krant;
• Daisy Perowne: de dochter van Rosalind en Henry. Zij woont sinds een tijdje in Parijs, waar ze aan een succesvolle carrière als dichter werkt;
• Theo Perowne: de 18-jarige zoon van Rosalind en Henry. Hij staat aan het begin van een carrière als bluesgitarist. Die carrière lijkt veelbelovend: Theo heeft gespeeld met grootheden als Jack Bruce en hij kent persoonlijk beroemde popsterren als Eric Clapton en John Mayall.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Saturday’ zijn:
• John Grammaticus: de schoonvader van Henry. Grammaticus is weduwnaar, een man met veel (jongere) vriendinnen. Hij was een tijdlang beroemd als dichter, maar dat is lang geleden. Nu woont hij al jaren in een groot landhuis in Frankrijk, vlak bij de Pyreneeën;
• Lilian (‘Lily’) Perowne: de 77-jarige moeder van Henry. Zij was altijd een flinke vrouw: een stoere weduwe en een ex-topsporter (zwemmen), maar sinds een tijdje zit ze in een tehuis voor Alzheimerpatiënten;
• Patiënten en personeel van het tehuis waar Mrs Perowne woont: Jenny Lavin (verpleegster), Annie en Cyril (patiënten);
• Baxter: de bestuurder van een vrij oude auto, een nogal intimiderend figuur;
• Nark en Nigel: medepassagiers en maatjes van Baxter;
• Jay Strauss: een college en sportvriend van Henry, een van oorsprong Amerikaanse anesthesist;
• Andere collega’s van Henry in het ziekenhuis: Sally Madden, Rodney Browne, Gita Syal, Heather (schoonmaakster), Mitch en Tony (portiers), Fares, Emily, Joan en Brian Reid;
• Andrea Chapman: een patiënt van Henry, een jong, Nigeriaans meisje.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2005/jan/22/bookerprize2005.bookerprize 

Film:

De roman ‘Saturday’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman ‘Saturday’ gaat over het welvarende westen: en met name over mensen in de rijke wereldstad Londen, één van de belangrijkste plaatsen in de wereld. De hoofdpersonen zijn ook nog eens de gegoede burgers uit die stad: mensen met veel geld, veel goede voorzieningen en goede banen.
Toch voel je de dreiging: de wereld wordt bedreigd – ook die van de rijken. Door terroristen, door wanhopige mensen, door sluwe, liegende politici.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Ian McEwan.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Napoleon of Notting Hill van G.K. Chesterton
• Armadillo van William Boyd
• Portobello van Ruth Rendell

Citaat:

Or it’s the eastward turn of the earth he imagines, delivering him towards the dawn at a stately one thousand miles an hour. If he counts on sleep rather than the clock to divide the days, then this is still his Saturday, dropping far below him, as deep as a lifetime. And far from here, from the top of his day, he can see far ahead, before the descent begins. (pp.272-273)

Vragen over het boek:

1. Waardoor is de relatie tussen Daisy en haar opa verstoord?
2. Hoe ervaart Henry de dreiging van een bepaald onheil?
3. Kiest Henry partij voor of tegen de demonstranten? Vind je dat bij zijn karakter passen? Waaruit blijkt dat volgens jou?
4. Wat is de uiteindelijke dreiging voor Henry en de zijnen? Hoe loopt het af met die dreiging?