Sonnet XVIII

Shall I compare thee to a summer's day?
Thou art more lovely and more temperate:
Rough winds do shake the darling buds of May,
And summer's lease hath all too short a date:
Sometime too hot the eye of heaven shines,
And often is his gold complexion dimmed,
And every fair from fair sometime declines,
By chance, or nature's changing course untrimmed:
But thy eternal summer shall not fade,
Nor lose possession of that fair thou ow'st,
Nor shall death brag thou wander'st in his shade,
When in eternal lines to time thou grow'st,
So long as men can breathe, or eyes can see,
So long lives this, and this gives life to thee.

© Penguin Random House Company / Dutton, 1976

Een man schrijft gedichten aan zijn geliefde. Die geliefde (een man, een vrouw?) is mooi, intrigerend, wispelturig, lief, jaloers, hartstochtelijk en al die uiterlijke en innerlijke eigenschappen worden door de dichter beschreven.
De dichter hoopt dat zijn geliefde altijd en eeuwig bij hem zal blijven. Maar hij beseft ook dat zoiets niet mogelijk is: net als de dichter is de geliefde sterfelijk – hij/zij zal in de loop der jaren ouder, zwakker en minder mooi worden.
Maar de liefde blijft voor altijd …

ERK Niveau:

C2

Schrijver:

William Shakespeare

Jaar van uitgave:

1609

Aantal pagina's:

80

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1550-1650

Plaats van handeling:

Groot-Brittannië

Bijzonderheden:

Een bundel met 154 sonnetten.
In het Nederlands heet de bundel ‘De sonnetten van Shakespeare’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor de liefhebber van de toneelstukken van William Shakespeare is de dichtbundel ‘Shake-Speares Sonnets’ verplichte kost: het is prachtige poëzie. De sonnetten zijn gedichten die je telkens opnieuw kunt lezen. Dat komt niet alleen door de betekenis, maar ook door de technische perfectie: alle sonnetten hebben hetzelfde strakke metrische schema. Een voorbeeld voor dichters en een genot voor liefhebbers van poëzie.

WAT MOET JE WETEN?

De bundel ‘Shake-Speares Sonnets’ werd in 1609 uitgebracht. Later, in 1640, kwam er een editie uit onder de titel ‘Poems: written by Wil. Shakespeare, Gent.’ De volgorde is in de loop der eeuwen min of meer dezelfde gebleven; daarom wordt een sonnet soms met de eerste regel en soms met het nummer (‘Sonnet XVIII’) aangegeven.
De sonnetten werden soms in opdracht geschreven (tegen betaling) en ze waren soms gericht aan een bepaalde persoon: ‘W.H.’ Wie dat precies was is onduidelijk; wel zijn er in de loop der eeuwen namen bij de initialen gezocht (William Hughes, William Hathaway, ‘William Himself’?). Die initialen zouden kunnen duiden op een (liefdes)relatie van de dichter (Shakespeare) met een man, maar ook dat blijft onduidelijk.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Shake-Speares Sonnets’ zijn vaak lastig te lezen. Shakespeare schrijft heel ambigu: er staat altijd meer dan er staat. Zo gebruikt hij heel vaak woordspelingen (puns). Een voorbeeld van zo’n pun is het gebruik van het woord ‘will’ (in sonnet 135). Dat kan verwijzen naar het werkwoord (willen’, maar ook ‘zullen’), maar ook naar de voornaam van de dichter (‘William’). Tenslotte, in dat sonnet suggereert hij ook dat ‘will’ verwijst naar het mannelijk geslachtsdeel (‘my will’).

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Shake-Speares Sonnets’ is moeilijk, complex, maar ook ironisch, satirisch en ambigu. Dat maakt de gedichten lastig, maar ook zeer boeiend om te lezen. Je zult als lezer telkens weer nieuwe elementen ontdekken.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Shake-Speares Sonnets’ een bundel met een literair niveau C 5e en een taal-(ERK-)niveau C2.

Schrijfstijl:

De gedichten in ‘Shake-Speares Sonnets’ zijn – uiteraard – allemaal sonnetten. Deze sonnetten hebben een specifieke vorm – een vorm die later ‘The Shakespearian Sonnet’ zou worden genoemd.
Het rijmschema in de sonnetten is altijd A – B – A – B / C – D – C – D / E – F – E – F / G – G. Het zijn altijd drie vierregelige coupletten (kwatrijnen) en een tweeregelig einde (distichon). In de laatste twee regels wordt samengevat, tegengesproken geconcludeerd of een standpunt ingenomen.
Zo zou er in drie coupletten kunnen worden verteld wat de eigenschappen van een persoon zijn (mooie ogen, een lief gezicht, prachtig haar, of iets dergelijks). In de laatste twee regels wordt dit dan samengevat met een conclusie als: ‘Dat is de reden dat ik van je houdt’.

Actie:

De bundel ‘Shake-Speares Sonnets’ kent weinig actie: de gedichten zijn nogal contemplatief en beschrijvend van aard. De dichter bezingt zijn geliefde of hij betreurt het eind van zo’n liefde.

Tijd:

‘Shake-Speares Sonnets’ speelt zich af in de jaren 1580-1600, de tijd waarin William Shakespeare zijn gedichten schreef.

Plaats:

De setting van ‘Shake-Speares Sonnets’ is vaag. Het ligt voor de hand dat de setting de stad Londen is – maar dat wordt nergens specifiek duidelijk.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Shake-Speares Sonnets’: welke rol speelt de liefde en de geliefde in het leven van de dichter?

Verteller:

De dichtbundel ‘Shake-Speares Sonnets’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

Het hoofdkarakter in ‘Shake-Speares Sonnets’ is:
• De ik-verteller – de dichter.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Shake-Speares Sonnets’ zijn:
• Vrouwen en mannen die de dichter aanspreekt – meestal geliefden.

Website:

http://www.shakespeares-sonnets.com/

Film:

De gedichten uit ‘Shake-Speares Sonnets’ zijn niet verfilmd. Wel zijn veel sonnetten van Shakespeare (meerdere malen) op muziek gezet. Beroemde uitvoeringen zijn die van de jazz-zangeres Cleo Laine, van de Amerikaanse alternatieve band ‘Pearls Before Swine’ en van de Canadees-Amerikaanse zanger Rufus Wainwright  (bijvoorbeeld de sonnetten X, XX en XLIII op het album ‘All Days Are Nights: Songs for Lulu’).
Ook zijn dichtregels uit de sonnetten herhaaldelijk een inspiratie geweest voor andere songwriters; zo schreef de singer-songwriter Sting een song geïnspireerd op sonnet CXXX (‘My Mistress’ Eyes Are Nothing Like The Sun’).

Overig:

De sonnetten van Shakespeare werden waarschijnlijk ergens in de jaren 1590-1600 geschreven. De sonnetten werden in 1609 uitgegeven in de volgorde waarin ze nu meestal staan. Een datum per sonnet aangeven is een wetenschappelijke bezigheid: zie daarvoor de specialistische uitgaven waarin deze data vermeld staan.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over William Shakespeare.

Leessuggesties:

Als je dit een mooie verzameling sonnetten vond, zou je bijvoorbeeld ook de gedichten kunnen lezen van:
• Edmund Spenser
• John Keats
• Emily Brontë

Citaat:

Sonnet CXXX

My mistress' eyes are nothing like the sun;
Coral is far more red, than her lips red:
If snow be white, why then her breasts are dun;
If hairs be wires, black wires grow on her head.
I have seen roses damasked, red and white,
But no such roses see I in her cheeks;
And in some perfumes is there more delight
Than in the breath that from my mistress reeks.
I love to hear her speak, yet well I know
That music hath a far more pleasing sound:
I grant I never saw a goddess go,
My mistress, when she walks, treads on the ground:
And yet by heaven, I think my love as rare,
As any she belied with false compare.

Vragen over het boek:

Vat de volgende sonnetten samen:
1. Sonnet XVII (‘Who Will Believe My Verse In Time To Come’)
2. Sonnet XVIII (‘Shall I Compare Thee To A Summer’s Day’)
3. Sonnet XLIII (‘When Most I Wink, Then Do My Eyes Best See’)
4. Sonnet CXXX (‘My Mistress’ Eyes Are Nothing Like The Sun’)