Shame

Niveau:
Genre: family matters
Thema: politics

Getagd op:
Verkrijgbaar bij bol.com
var bol_sitebar_v2={"id":"bol_1691521572508", "baseUrl":"partner.bol.com","productId":"9200000001984057","familyId":"","siteId":"30874","target":true,"rating":true,"price":true,"deliveryDescription":true,"button":true,"linkName":"Shame%20%28ebook%29%2C%20Salman%20Rushdie","linkSubId":""};

SNEL NAAR...





Het begin!

In the remote border town of Q., which when seen from the air resembles nothing so much as an ill-proportioned dumb-bell, there once lived three lovely, and loving, sisters. Their names … but their real names were never used, like the best household china, which was locked away after the night of their joint tragedy in a cupboard whose location was eventually forgotten, so that the great thousand-piece service from the Gardner potteries in Tsarist Russia became a family myth in whose factuality they almost ceased to believe … the three sisters, I should state without further delay, bore the family name of Shakil, and were universally known (in descending order of age) as Chhunni, Munnee and Bunny.
And one day their father died.
Old Mr Shakil, at the time of his death a widower for eighteen years, had developed the habit of referring to the town in which he lived as ‘a hell hole’. During his last delirium he embarked on a ceaseless and largely incomprehensible monologue amidst whose turbid peregrinations the household servants could make out long passages of obscenity, oaths and curses of a ferocity that made the air boil violently around his bed.

© Henry Holt and Company / Jonathan Cape, 1983.

^ Terug naar boven

Algemeen

De jonge Omar Khayyam Shakil groeit op in een geïsoleerd huis bij zijn drie moeders: een vader is er niet, en het is onduidelijk wie de biologische moeder van Omar Khayyam is. Hij is nogal een buitenbeentje: dik, onaantrekkelijk, eenzelvig … en slim. Al op zijn twaalfde verlaat hij het moederlijk huis, waarna hij jaren lang niet meer terugkeert.
In de hoofdstad van de nieuwe republiek Pakistan wonen leden van de families Hyder en Harappa. De ambitieuze Raza Hyder trouwt met het weeskind Bilquìs en de grootgrondbezitter Iskander Harappa trouwt met Rani Humayun, een nicht van Raza Hyder.
Wanneer de gezinnen groter worden en wanneer de mannen belangrijkere politieke figuren worden, raken de families hoe langer hoe meer met elkaar verweven. En wanneer tenslotte Omar Khayyam, die ondertussen arts is geworden, ook nog trouwt in de familie, zijn de relaties zeer hecht.
Maar daarmee ontstaan ook enorme problemen …


^ Terug naar boven

Boekinformatie

ERK Niveau:
C2

Schrijver:
Salman Rushdie

Jaar van uitgave:
1983

Aantal pagina's:
305

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:
1920-1980

Plaats van handeling:
Pakistan (met name in Karachi en Islamabad)

Bijzonderheden:
Een roman in vijf delen en in twaalf getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Schaamte’.


^ Terug naar boven

Het boek - onderwerp

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Shame’ is een boeiend, humoristisch en informatief boek over de ontstaansgeschiedenis van Pakistan: fictie, maar met non-fictie elementen (er zijn verwijzingen naar bestaande politieke figuren – die vervolgens verder geen rol spelen in het verhaal).
Je moet bereid zijn een kritische blik op het land Pakistan (en haar geschiedenis, politiek, godsdienst en zeden en gewoonten) te kunnen waarderen.


WAT MOET JE WETEN?

Voor het op waarde schatten van ‘Shame’ moet je iets weten van de ontstaansgeschiedenis van Pakistan, een land in het westen van voormalig Brits-India. Na de onafhankelijkheid van India werd het land opgedeeld in een voornamelijk Hindoestaans India en een grotendeels islamitisch Oost-Pakistan (nu Bangla Desh) en West-Pakistan (nu: Pakistan). Het verhaal concentreert zich op Pakistan, het dichtbevolkte, complexe, islamitische jonge land.




^ Terug naar boven

Het boek - Moeilijkheid

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Shame’ zijn pittig. Salman Rushdie gaat uit van ervaren lezers: lezers die thuis zijn in geschiedenis, politiek, godsdienst en literatuur (en dan zo gevarieerd mogelijk). Dat blijkt onder andere uit zijn woordkeus en zijn syntax.
De alinea’s en hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn veel – en vaak humoristische – dialogen.


DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is ‘Shame’ regelmatig lastig te lezen.
Datzelfde geldt ook voor het verhaal: her veronderstelt een grote kennis van de lezer. Mr Rushdie legt veel uit – maar hij laat ook veel over aan de fantasie van de lezer. De humor en de vele flash forwards houden het tempo in het verhaal.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Shame’ een boek met een literair niveau C 5c en een taal-(ERK-)niveau C2.


Schrijfstijl:

De roman ‘Shame’ is de derde roman van Mr Rushdie. Het verhaal heeft al vanaf het begin zijn kenmerkende schrijfstijl: humoristisch, schokkend en spottend.
Er zijn veel flash forwards, die de lezer nieuwsgierig maken over wat er nog te gebeuren staat.



^ Terug naar boven

Het boek - het verhaal

Actie:

De roman ‘Shame’ is een verhaal met redelijk veel actie. Die actie bestaat met name uit de verrassende gedragingen van een aantal hoofdpersonen – die zich onderscheiden door afwijkende relaties aan te gaan, door geweld en misdaden te plegen en door een grote politieke en maatschappelijke carrière te maken (die vervolgens vaak weer teniet wordt gedaan).


Tijd:

‘Shame’ speelt zich af in de jaren 1920-1980. Het volgt de levens van verschillende aanzienlijke (fictionele) families die meehelpen de republiek Pakistan vorm te geven (en stuk te maken).


Plaats:

De setting van ‘Shame’ is het (toentertijd nieuwe) land Pakistan (vanaf 1948). Het verhaal speelt zich volledig af in West-Pakistan (dat nu simpelweg Pakistan heet), gedeeltelijk op het platteland, in het stadje Q, en gedeeltelijk in de (oude) hoofdstad Karachi en in de (huidige) hoofdstad Islamabad.


Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Shame’: hoe zullen de relaties tussen de verschillende Pakistaanse families zich ontwikkelen?


Verteller:

De roman ‘Shame’ heeft voornamelijk een auctoriale verteller. Soms breekt de ik-verteller even in, om iets over het ‘werkelijke’ Pakistan duidelijk te maken.




^ Terug naar boven

Het boek - de karakters

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Shame’ zijn:
De Shakil familie:
• Omar Khayyam Shakil: een hoofdkarakter, een man die de zoon is van één van de drie zussen Chhunni, Munnee of Bunny (wie de echte moeder is blijft onduidelijk). Als Omar twaalf jaar oud is, ontvlucht hij het moederlijk huis om privéonderwijs te krijgen. Later wordt hij arts in het ziekenhuis van Karachi. Omar Khayyam is een dikke, vrij onaangename man, die vrouwen hypnotiseert om hen in zijn macht te krijgen;
• Chhunni, Munnee en Bunny Shakil: de drie moeders van Omar Khayyam;
• Babar Shakil: de tweede zoon van de drie moeders;
• Old Mr Shakil: een oude, sikkeneurige man, de vader van de drie ‘moeders’. Als het verhaal begint is hij kortgeleden overleden. Op zijn sterfbed vervloekt hij het leven en zijn dochters – bovendien blijkt dat hij hen behalve het volgepakte huis niets heeft nagelaten.
De Hyder-familie:
• General Raza Hyder: een kapitein, later generaal, die trouwt met de arme Bilquìs;
• Bilquìs Hyder: de vrouw van Raza. Zij groeit op bij haar vader Mahmoud Kemal, een weduwnaar die in Delhi een bioscoop exploiteert;
• Bariamma: de oma van Raza Hyder;
• Sufiya Zinobia (‘Shame’) Hyder: de oudste dochter (en het oudste kind) van Raza en Bilquìs Hyder. Ze blijft heel erg achter in haar ontwikkeling en is erg ziekelijk. Sufiya is de naamgever van het verhaal: ‘Shame’;
• Naveed (‘Good News’) Hyder: de jongere zus van Sufiya Zinobia Hyder. Een vrij onplezierig meisje dat haar grotere zus veracht. Ze is beloofd (als verloofde) aan Haroun Harappa.
De Harappa-familie:
• Chairman Iskander Harappa: een politicus (uiteindelijk Prime Minister) en vrouwenversierder. Hij trouwt met Rani Harappa;
• Rani Harappa: de nicht van Raza Hyder en de echtgenote van Iskander Harappa;
• Arjumand Harappa (‘The Virgin Ironpants’): de dochter van Iskander en Rani. Zij kleedt zich vaak als een man; ze bewondert haar vader enorm;
• Little Mir Harappa: een grootgrondbezitter, tevens Minister van Openbare Werken. Hij is dol op zijn zoon Haroun – die hem echter veracht;
• Haroun Harappa: de oudste zoon van Little Mir Hirappa, die met Naveed Hyder zal gaan trouwen.


Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Shame’ zijn:
In de stad Q:
• Hashmat Bibi: de oude vrouwelijke bediende van de familie Shakil;
• Mistri Yakoob Balloch (klusjesman), Farida Balloch (de echtgenote van Yakoob), Chalaak Sahib (pandjesbaas), Zeenat Kabuli, Bilal, Maulana Dawood (postbode), Muhammad Ibadalla (een zeer vrome moslim), Azra (bloemenmeisje), Chand Mohammad (ijsverkoper);
• Farah (‘The Parsee’) Zoroaster: de dochter van een douanebeambte. Zij is een vrij eigenwijs en eigengereid (en slim) meisje (en de eerste liefde van Omar Khayyam);
• Eduardo Rodriguez: een onderwijzer die Omar Khayyam Shakil en Farah Zoroaster privélessen geeft. Eduardo is een van oorsprong Portugese man met een vaag verleden;
• Sindbas Mengal: een knappe acteur die tijdelijk in de stad woont.
In Karachi en Islamabad:
• State Chief Minister Gichki: de minister van staat, een belangrijk politicus;
• Maulana Dawood: de vroegere postbode uit Q, later een invloedrijke islamitische mullah, die de vertrouweling van Raza Hyder wordt;
• Atiyah ‘Pinkie’ Aurangzeb: de weduwe van President Marshall Aurangzeb. Zij krijgt, al tijdens haar huwelijk, een verhouding met Iskander Harappa (maar ze heeft meer bewonderaars – zoals Raza Hyder);
• Miss Shahbanou, the Parsee: de dienstmeid van Bliquis en haar dochters;
• Captain Talvar Ulhaq: een politie-kapitein, tevens een knappe, stoere man (en beroemd polospeler);
• Captain Ijazz en Major (later: Colonel) Shuja, General Salmàn Tughlak: militairen in dienst van Raza Hyder;
• Generals Raddi, Bekar en Phisaddi: hoge militairen die Raza Hyder gehoorzamen;
• Asgari: een huishoudster van de familie Hyder.





^ Terug naar boven

Het boek - verder


Film:

De roman ‘Shame’ is niet verfilmd.


Overig:

De roman ‘Shame’ heeft zo nu en dan verwijzingen naar andere literaire werken – zoals naar het kinderboek ‘Jungle Book’, een boek dat zich afspeelt in de voormalige Britse kroonkolonie India (waartoe Pakistan toentertijd ook behoorde).



^ Terug naar boven

Auteur en Werken

Link naar pagina over auteur
-->Informatie over Salman Rushdie.

Auteur:

Werken:


^ Terug naar boven

Meer

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
Frankenstein van Mary Wollstonecraft Shelley
Jungle Book van Rudyard Kipling
Wide Sargasso Sea van Jean Rhys


Citaat:
Let us state plainly that Omar Khayyam was afraid. Raza had become fatalistically convinced that his daughter was coming for him, but she might just as easily be searching out the husband who drugged and chained he. Or the mother who named her ‘Shame’. (p.276)

Vragen over het boek:

Beschrijf de rol van de onderstaande karakters in het verhaal en geef aan welk belang zij hebben gehad voor de plot van de roman:
1. Omar Khayyam Shakil
2. Sufiya Zenobia Hyder
3. Naveed Hyder
4. Arjumand Harappa




^ Terug naar boven

Comments are closed.