Act I

Scene I. A hall in Duke Solinus’s palace.
Enter Duke Solinus, Ӕgeon, Gaoler, Officers, and other Attendants

Ӕgeon:
Proceed, Solinus, to procure my fall
And by the doom of death end woes and all.

Duke Solinus:
Merchant of Syracuse, plead no more;
I am not partial to infringe our laws:
The enmity and discord which of late
Sprung from the rancorous outrage of your duke
To merchants, our well-dealing countrymen,
Who wanting guilders to redeem their lives
Have seal'd his rigorous statutes with their bloods,
Excludes all pity from our threatening looks.
For, since the mortal and intestine jars
'Twixt thy seditious countrymen and us,
It hath in solemn synods been decreed
Both by the Syracusians and ourselves,
To admit no traffic to our adverse towns
Nay, more,
If any born at Ephesus be seen
At any Syracusian marts and fairs;
Again: if any Syracusian born
Come to the bay of Ephesus, he dies,
His goods confiscate to the duke's dispose,
Unless a thousand marks be levied,
To quit the penalty and to ransom him.
Thy substance, valued at the highest rate,
Cannot amount unto a hundred marks;
Therefore by law thou art condemned to die.

© Funk and Wagnalls, 1968

Ӕgeon, de hertog van Syracuse, wordt gevangengenomen in de stad Ephesus (Efeze). Hij zal binnenkort ter dood worden gebracht, want hij is een inwoner van een vijandige stad(staat). Maar Ӕgeon is eigenlijk op zoek naar zijn zoon Antipholus. Deze Antipholus is vijf jaar geleden op zoek gegaan naar zijn moeder en zijn tweelingbroer (die verwarrend genoeg ook Antipholus heet). Bij een schipbreuk in de Egeïsche Zee is de vader met zijn ene tweelingzoon achttien jaar geleden gescheiden van de moeder en de andere zoon. Ӕgeon is met zijn zoon (en de slaaf Dromio – een kind, en ook één van een tweeling) in de stad Syracuse terechtgekomen, waar hij een succesvolle koopman werd.
Antipholus (of Syracuse) gaat op zijn 23e op zoek naar zijn moeder en tweelingbroer.
Terwijl Ӕgeon wacht op zijn vonnis, is Antipholus of Syracuse ondertussen met zijn knecht (slaaf) Dromio of Syracuse ook in Ephesus aangekomen. Daar wordt hij heel vreemd ontvangen: mensen groeten hem, juweliers bieden hem sieraden aan en een vrouw vraagt wanneer hij thuis komt eten …
Wat Antipholus en Dromio niet weten is dat er in de stad nog een Antipholus en nog een Dromio rondlopen die als twee druppels water op hen lijken … En, ergens in een klooster buiten de stad, zit een eenzame abdes te treuren om het verlies van haar man en haar tweelingzoon …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

William Shakespeare

Jaar van uitgave:

1594

Aantal pagina's:

87

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

0-500

Plaats van handeling:

Griekenland, de stad Efeze (Ephesus). Efeze bevindt zich in het huidige Turkije.

Bijzonderheden:

Het toneelstuk is het kortste dat Shakespeare schreef: het telt slechts 1770 regels.
De Nederlandse titel van het stuk is ‘Een klucht vol verwarring’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Ӕmilia: There had she not been long, but she became
A joyful mother of two goodly sons;
And, which was strange, the one so like the other,
As could not be distinguish’d but by names.
That very hour, and in the self-same inn,
A meaner woman was delivered
Of such a burden, male twins, both alike:
Those, – for their parents were exceeding poor, –
I bought and brought up to attend my sons.

Als verhaal komt ‘The Comedy of Errors’ bij modern lezers (kijkers) vaak als simpel over. De humor was in de tijd van Shakespeare ongetwijfeld anders – men lachte om andere zaken. Toch is het zeker een humoristisch stuk: je zou het eens in een moderne Engelse (of Nederlandse) versie moeten zien, compleet met verkleedpartijen, decors en gebaren. Dan begrijp je beter waarom de stukken van Shakespeare zo tijdloos zijn – zelfs de komedies.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Comedy of Errors’ is één van de eerste toneelstukken van Shakespeare: het stamt uit 1594. Daarnaast is het tevens het kortste dat hij schreef: het stuk telt slechts 1770 regels.
Zoals meestal haalde Shakespeare de plot van het stuk uit een oudere bron: voor deze komedie gebruikte hij het toneelstuk ‘Menœchmi’ van Plautus.

DE TAAL

Adriana: Neither my husband nor the slave return’d,
That in such haste I sent to seek his master!
Sure, Luciana, it is two o’clock.
Luciana: Perhaps some merchant hath invited him,
And from the mart he’s somewhere gone to dinner.
Good sister, let us dine and never fret:
A man is master of his liberty:
Time is their master, and, when they see time,
They’ll go or come: if so, be patient, sister.

De woorden en de zinnen in ‘The Comedy of Errors’ zijn niet moeilijk – ten minste wanneer je beseft dat het verhaal al uit 1594 stamt … De zinnen zijn over het algemeen kort en er wordt veel herhaald.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘The Comedy of Errors’ zeker toegankelijk.
Het verhaal is absurd, vol toevalligheden – maar grappig. Het is een verhaal vol vreemde verwikkelingen en toevallige ontmoetingen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Comedy of Errors’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Dromio of Ephesus: Return’d so soon! rather approach’d too late:
The capon burns, the pig falls from the spit,
The clock hath strucken twelve upon the bell;
My mistress made it one upon my cheek:
She is so hot because the meat is cold;
The meat is cold because you come not home;
You come not home because you have no stomach;
You have no stomach having broke your fast;
But we that know what ’tis to fast and pray
Are penitent for your default to-day.

‘The Comedy of Errors’ is een simpel verhaal: humoristisch met veel vergissingen en persoonsverwisselingen. Het is een echte klucht: na een verdrietig en te verwachten gewelddadig verhaal (met een terechtstelling) komt alles uiteindelijk prachtig op zijn pootjes terecht.

Actie:

De komedie ‘The Comedy of Errors’ is een verhaal met veel actie. Die actie bestaat vooral uit verwisselingen en vergissingen, waardoor de karakters tot wanhoop worden gedreven. Die wanhoop leidt tot absurde situaties waardoor het toneelstuk een echte klucht is geworden.

Tijd:

‘The Comedy of Errors’ speelt zich af in ‘Romeinse’ tijd. Een jaartal (of zelfs een eeuw) wordt niet gegeven. Maar het is duidelijk dat de Romeinen vrijelijk heen en weer konden reizen tussen de steden en regionen langs de Middellandse (en in dit geval de Egeïsche) Zee.

Plaats:

De setting van ‘The Comedy of Errors’ is de stad Efeze (in het toneelstuk Ephesus genoemd), een stad die behoorde tot het klassieke Griekenland en later tot het Romeinse Rijk. De stad ligt aan de westkust van het tegenwoordige Turkije.

Verhaallijn:

Dromio of Ephesus: Methinks you are my glass, and not my brother:
I see by you I am a sweet-faced youth.
Will you walk in to see their gossiping?
Dromio of Syracuse: Not I, sir; you are my elder.
Dromio of Ephesus: That’s a question: how shall we try it?
Dromio of Syracuse: We’ll draw cuts for the senior: till then lead thou first.
Dromio of Ephesus: Nay, then, thus:
We came into the world like brother and brother;
And now let’s go hand in hand, not one before another.

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Comedy of Errors’: hoe zullen de lang gescheiden familieleden elkaar weer treffen?

Verteller:

Antipholus of Syracuse: May he not do it by fine and recovery?
Dromio of Syracuse: Yes, to pay a fine for a periwig and recover the lost hair of another man.
Antipholus of Syracuse: Why is Time such a niggard of hair, being, as it is, so plentiful an excrement?
Dromio of Syracuse: Because it is a blessing that he bestows on beasts;
and what he hath scanted men in hair he hath given them in wit.

De klucht ‘The Comedy of Errors’ heeft geen verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Comedy of Errors’ zijn:
• Solinus: de hertog van Ephesus;
• Ӕgeon: een koopman uit Syracuse;
• Antipholus of Ephesus en Antipholus of Syracuse: tweelingbroers, zoons van Ӕgeon en Ӕmilia;
• Dromio of Ephesus en Dromio of Syracuse: tweelingbroers, knechten van de beide broers Antipholus;
• Ӕmilia: de abdes van Ephesus, moeder van de broers Antipholus en echtgenote van Ӕgeon;
• Adriana: echtgenote van Antipholus of Ephesus;
• Luciana: zuster van Adriana.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Comedy of Errors’ zijn:
• Balthazar: een koopman;
• Angelo: een goudsmid;
• Twee kooplieden;
• Pinch: een onderwijzer;
• Luce: de bediende van Adriana;
• Courtezan: een courtizane, een vriendin van Antipholus of Ephesus;
• Een cipier, politieagenten en bedienend personeel.

Website:

http://shakespeare.mit.edu/comedy_errors/full.html

Film:

Antipholus of Syracuse: In what safe place you have bestow’d my money,
Or I shall break that merry sconce of yours
That stands on tricks when I am undisposed:
Where is the thousand marks thou hadst of me?
Dromio of Ephesus: I have some marks of yours upon my pate,
Some of my mistress’ marks upon my shoulders,
But not a thousand marks between you both.
If I should pay your worship those again,
Perchance you will not bear them patiently.

De komedie ‘The Comedy of Errors’ is talloze malen verfilmd (zeker tien keer). Verder zijn er toneelversies, hoorspelen, musicals, prozabewerkingen en opera’s gemaakt van de komedie.

Overig:

In tegenstelling tot veel andere stukken van Shakespeare houdt hij zich in ‘The Comedy of Errors’ exact aan de drie eenheden: van tijd, plaats en handeling.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over William Shakespeare.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• A Midsummer Night’s Dream van William Shakespeare
• The Prisoner of Zenda van Anthony Hope
• The Ice Twins van S.K. Tremayne

Citaat:

Ӕmelia:
Hath he not lost much wealth by wreck of sea?
Buried some dear friend? Hath not else his eye
Stray'd his affection in unlawful love?
A sin prevailing much in youthful men,
Who give their eyes the liberty of gazing.
Which of these sorrows is he subject to?
(Act V, Scene I, ll.49-54)

Vragen over het boek:

1. Waarom wordt Ӕgeon ter dood veroordeeld?
2. Waarom zijn de beide Dromio’s belangrijk voor het toneelstuk?
3. Waarom is de vlucht van Antipholus of Syracuse naar het klooster een gelukkige toevalligheid?
4. Welke indruk krijg je van de vrouwen in het toneelstuk? Vind je ze gedwee, opstandig, of iets anders? Verklaar je antwoord.