The man sitting next to the podium appeared to be very old, at least in the eyes of the members of his audience, most of whom were very young. In fact he was not yet sixty. The curse of men who look younger than they are, Hardy often thought, is that at some moment in their lives they cross a line and start to look older than they are. As an undergraduate at Cambridge, he had regularly been mistaken for a schoolboy up for a visit. As a don, he had regularly been mistaken for an undergraduate. Now age had caught up with him and then outrun him, and he seemed the very embodiment of the elderly mathematician whom progress has left behind. ‘Mathematics is a young man’s game’ — he himself would write these words in a few years’ time — and he had had a better run of it than most. Ramanujan had died at thirty-three. These days admirers smitten with Ramanujan’s legend speculated as to what he might have achieved had he lived longer, but it was Hardy’s private opinion that he wouldn’t have achieved much. He had died with his best work behind him.
This was on the last day of August, 1936. Hardy was one of a mass of scholars reeled in from around the world to receive honorary degrees on the occasion of Harvard University’s tercentenary. Unlike most of the visitors, however, he was not here — nor, he sensed, had he been invited — to speak about his own work or his own life. That would have disappointed his listeners. They wanted to hear about Ramanujan.

© Bloomsbury Publishing Plc, 2008

Als Professor G.H. (Harold) Hardy, hoogleraar wiskunde aan de universiteit van Cambridge, een brief krijgt van Srinivasa Ramanujan, een eenvoudige kantoorklerk uit India, denkt hij dat het een geintje is. De brief staat vol met wiskundige formules en met oplossingen voor wiskundige problemen. En dat door iemand die nauwelijks op school heeft gezeten, en zeker niet iemand die wiskunde gestudeerd heeft. Al snel ontdekt de professor dat hij hier met een groot genie te maken heeft. Hij nodigt Srinivasa Ramanujan uit om naar Cambridge te komen om daar te studeren en zo mogelijk grote wiskundige problemen samen met hem op te lossen.
Het lukt wonderwel; Srinivasa Ramanujan krijgt een studiebeurs, hij laat zijn ouders en zijn jonge vrouw in Madras achter en gaat naar het kille Cambridge van 1913, een voor de Indiër vreemde wereld die door de dreigende oorlog nog vreemder zal worden. Voor Ramanujan is het een cultuurschok: niet alleen het klimaat vindt hij vreselijk, ook het voedsel is voor hem een kwelling en hij kan zich als gelovig hindoe nauwelijks handhaven in het decadente Britse milieu. Toch studeert Ramanujan veel en snel om zich de grondbeginselen van de wiskunde eigen te maken (hij heeft alles tot nu toe zelf moeten oplossen) en samen met Hardy werken ze hard aan het oplossen van grote wiskundige vraagstukken.
Maar dan breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Hardy zal zich moeten uitspreken voor of tegen de oorlog. En Ramanujan wordt ernstig ziek …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

David Leavitt

Jaar van uitgave:

2007

Aantal pagina's:

478

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1913 – 1918 (verteld vanuit 1936)

Plaats van handeling:

UK, Cambridge, de universiteit

Bijzonderheden:

Een verhaal verteld door de hoofdpersoon zo’n twintig jaar na 1913.
In het Nederlands heet het boek ‘De Indische klerk’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De lezer moet zich willen verdiepen in karakters van zo’n honderd jaar geleden, die hun levensgeschiedenis vertellen en die problemen behandelen, die wellicht niet langer heel interessant zijn voor de moderne mens.
Daarnaast moet je als lezer houden van wetenschap. Enige kennis van wiskunde is een pre. Ook gaat het boek uitsluitend over het Britse Cambridge uit de periode 1913–1918, een selecte, maar kleine wereld van wetenschap en wetenschappers.

WAT MOET JE WETEN?

De setting is Cambridge; hoewel Leavitt daar uitgebreid over vertelt, is enige kennis van universiteiten als Cambridge en Oxford (en het onderwijs op die instituten) wel handig.
Naast de universitaire wereld zijn er verwijzingen naar literatuur (Rupert Brooke, D.H. Lawrence, de Bloomsbury Group), naar economie (Keynes, Bertrand Russell) en naar nationalisme en pacifisme.

DE TAAL

Het vocabulaire is soms lastig, met name vanwege het onderwerp.
De alinea’s zijn soms lang en informatief. Wel zijn er veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘The Indian Clerk’ is in meerdere opzichten een lastig boek om te lezen. Allereerst gaat het over wiskunde, en de wiskundige problemen die aan de orde gesteld worden zijn complex. Ze worden uitgebreid door Leavitt behandeld. Verder is het een verhaal over een wereld die waarschijnlijk ver van de lezer af staat: het is de sjieke, academische, maar starre wereld van Cambridge uit de periode 1913 -1918. Ook gaat het over personen die echt geleefd hebben (de econoom Keynes, de filosoof Sir Bertrand Russell, de dichter Rupert Brooke, de schrijver D.H. Lawrence); over hun (vaak negatieve) karaktereigenschappen en over hun (vaak homo)seksuele eigenaardigheden en voorkeuren. De verteller, Hardy, neemt geen blad voor de mond en hij spaart zijn ex-collega’s niet (ook wanneer die misschien op tragische wijze in de Eerste Wereldoorlog sneuvelden). Tenslotte wordt het verhaal zo’n twintig jaar later verteld, als een soort herinneringscollege aan Ramanujan. Dit alles maakt het verhaal tot niveau C 5c.
De specialistische taal (van wetenschap, wiskunde en van het milieu in Cambridge) maakt dat het taal-(ERK-)niveau C1 is.

Schrijfstijl:

De schrijfstijl van Leavitt is helder. Hij weet het verhaal heel boeiend te houden door veel persoonlijke situaties van Hardy en van Ramanujan op een mooie manier toe te lichten. Zo is de verhouding tussen Hardy en zijn zuster en tussen Ramanujan en zijn vrienden prachtig uitgewerkt. Ook ontroerend is de stille liefde van Mrs Neville voor Ramanujan en van Hardy voor zijn ruige en ongeletterde soldatenvriend.

Actie:

Het boek kent weinig actie. Aan het begin van het verhaal weet de lezer al dat Ramanujan niet langer leeft. En dan moeten we nog lezen over Hardy en over zijn collega’s en over hoe hij die tijd met Ramanujan heeft beleefd. Toch blijft het een boeiende vertelling.

Tijd:

Het levensverhaal van Hardy en van Ramanujan uit de periode 1913 – 1918 wordt in 1936 verteld. De vertelling heeft de vorm van een biografisch college, zodat Hardy zijn voorkeuren en vele aversies persoonlijk kan toelichten.

Plaats:

De roman speelt zich volledig af in de UK, in de universiteitsstad Cambridge, en met name op de campus en tijdens de colleges en in de kamers van de universiteit.

Verhaallijn:

Er zijn een paar belangrijke verhaallijnen. Allereerst is er de korte wetenschappelijk carrière van Ramanujan. Dan is er de carrière en het persoonlijke verhaal van Hardy. Verder zijn er veel bijrollen voor veel karakters die allemaal hebben geleefd en gewerkt in het Cambridge van toen.

Verteller:

Het verhaal wordt verteld door een onbetrouwbare verteller, G.H. Hardy, die de geschiedenis kleurt met zijn vele vileine antipathieën.
Het verhaal informeert de lezer over de academische wereld van Engeland van honderd jaar terug. Maar ook schijnt het een ander (en kritisch) licht op beroemde wetenschappers, zoals Bertrand Russell en Keynes.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters zijn Hardy en Ramanujan, een Britse wiskundeprofessor en zijn leerling en medeonderzoeker.

Bijfiguren:

Verder doen er heel veel karakters mee in het verhaal. Belangrijke personen zijn de zus van Hardy, zijn collega’s Littlewood en Neville, Mrs Neville en de vrienden van Ramanujan.
Het is een academische wereld vol haat en nijd met veel geroddel en weinig echte vriendschappen. Het verhaal maakt duidelijk hoe eenzaam de wetenschapper (en homoseksueel) Hardy echt is.

Website:

http://www.davidleavittwriter.com/

Film:

‘The Indian Clerk’ is verfilmd.

Overig:

‘The Indian Clerk’ is een typische campus novel: een verhaal over de universitaire wereld, en wel die wereld van jaren geleden op een deftige universiteit, toen en waar normen en waarden veel strenger waren dan tegenwoordig. Opvallend is dan de manier waarop sommige mannen met elkaar omgaan.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over David Leavitt.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Lucky Jim van Kingsley Amis
• The White Tiger van Aravind Adiga
• The Reluctant Fundamentalist van Mohsin Hamid

Citaat:

The situation puts Hardy in mind of a joke he once heard, about two Englishmen stranded on a desert island for thirty years. A ship finally recues them, and the captain is amazed to learn that they have never spoken to each other. He asks why, and one of the men says, ‘We haven’t been introduced.’ (p.395)

Vragen over het boek:

1. Zijn er meerdere redenen te noemen waarom Ramanujan naar Cambridge kwam? Zo ja, welke dan? In welke opzichten weet Ramanujan zich aan te passen aan het Britse academische leven?
2. Waarom doet Hardy zo zijn best om Ramanujan naar Cambridge te krijgen? Is de tijd van Ramanujan in Cambridge op de een of andere manier toch een succes? Licht je antwoord toe aan de hand van voorbeelden uit de tekst.
3. Heeft Hardy eigenlijk wel vrienden? Wie zijn dat volgens jou? En hoe komt het dat hij niet veel vrienden heeft?
4. Wat vind je van de manier waarop Leavitt bestaande personen tot karakters in een boek heeft gemaakt? Welke personen komen er het slechtste af volgens jou en hoe komt dat zo?