Scorpio is metaphysics, putrefaction and death, regeneration, passion, lust and violence, insight and profundity; inheritance, loss, occultism, astrology, borrowing and lending, others' possessions. Scorpians are magicians, astrologers, alchemists, surgeons, bondsmen, and undertakers. The gem for Scorpio is the snakestone, the plant the cactus; eagles and wolves and scorpions are its creatures, its body part is the genitals, its weapon the Obligatory Pain, and its card in the Tarot is Death.
Finn shared his birthday, November 16, with the Emperor Tiberius. He had been told by a soothsayer, who was a friend of his mother's whom she had met in the mental hospital, that he would live to a great age and die by violence.
On the morning of his birthday, his twenty-sixth, one of Kaiafas' children came round with the money in a parcel. He knocked on Finn's door. Someone downstairs must have let him into the house. They didn't know it was his birthday, Finn realised that. It was just a coincidence. He undid the parcel and checked that it contained what it should contain – £2,500 in ten-pound notes. Now it had arrived he had better get on with things, he might as well start now.
It was too early to go up to Lena. She liked to sleep late in the mornings. Not that she would mind his waking her on his birthday; she would like it, she would expect it almost. But he wouldn't just the same. He tucked the money safely away and went downstairs.
Finn was very tall and thin and pale. He was near to being an albino but was saved by the watery grey colour that stained the pupils of his eyes. It was remarkable that eyes of such an insipid shade should be so piercing and so bright, like polished silver. His hair, when he was a child, had been white-blond but had now faded to the neutral greyish-beige of cardboard. He had a face that was quite ordinary and unmemorable, but this was not true of his eyes. Under a longish PVC jacket he wore blue denims, a checked Viyella shirt, a black-velvet waistcoat, and round his neck one of those scarves that Greek women wear, black and triangular and sewn along one side with small gold coins. He carried a tool box of laminated blue metal. Finn had a smallish head on a thin, delicate-looking neck and his wrists and ankles and feet were small, but his pale hands were almost preternaturally large with an extravagant span.

© Penguin Random House Company, 1980

Finn is een elektricien die bij zijn moeder thuis woont. Die moeder lijdt aan schizofrenie en aan waandenkbeelden. Maar ook Finn spoort niet helemaal: hij ziet dingen die er niet zijn, hij voorziet dingen die zouden kunnen gebeuren en – wat nog het ergste is – hij lijkt geen geweten te hebben. Met die laatste eigenschap kan hij flink wat geld verdienen. En dat doet hij zo nu en dan ook.
Elders in Londen woont Martin Urban. Hij heeft een hechte band met zijn ouders, hij werkt bij zijn vader op kantoor en zijn leven kabbelt zo’n beetje voort. Maar dat verandert op een dag. Een vriend tipt hem om mee te doen aan de voetbaltoto en wat gebeurt er? Hij wint meer dan honderdduizend pond ... Met dat geld kan Martin – die een goede baan heeft en zeker niet arm is – veel doen. Hij wil zijn vriend laten delen in zijn meevaller, maar op de een of andere manier komt dat er niet van. Dus besluit hij de helft van zijn prijs weg te geven aan minder bedeelde Londenaars.
Op een dag ontmoet Martin de lieve en bijzonder knappe Francesca. Lang heeft hij getwijfeld over de liefde die maar nooit kwam (was hij misschien homoseksueel?) maar nu is het raak. Hij krijgt een relatie met haar.
Maar wie is die Francesca precies? Waar komt ze vandaan, waar woont ze, wie zijn haar familie en kennissen?
Martin raakt hoe langer hoe verder in verwarring. En wanneer hij Finn, de zoon van de werkster van zijn moeder, na een aantal jaren weer eens ontmoet, gaan de zaken helemaal mis …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Ruth Rendell

Jaar van uitgave:

1980

Aantal pagina's:

207

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1980-1990

Plaats van handeling:

UK, Londen

Bijzonderheden:

Een thriller in 22 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Wie volgt?’

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De thriller ‘The Lake of Darkness’ is een misdaadroman met weinig aandacht voor het detecteren van die misdaad – dus zonder een belangrijke rol voor een detective (zoals Reg Wexford, de beroemde speurder uit veel Ruth Rendell-romans). Het thema goed en kwaad staat met name centraal in dit verhaal: hoe verloopt de relatie tussen een ‘good guy’ als Martin Urban en een ‘bad guy’ als Finn?

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘The Lake of Darkness’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Het verhaal speelt zich af in Londen, maar dat had net zo goed een andere stad of dorp kunnen zijn.
Wel is een verhaal met een aantal verknipte karakters (zoals Finn en zijn moeder). Hoe zij zo geworden zijn en hoe die karakters zich verder ontwikkelen is een belangrijk subthema.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Lake of Darkness’ zijn niet echt moeilijk te noemen. Dit is een roman over vrij gewone mensen (met uitzondering van de hoofdpersoon Finn en zijn moeder); zij hebben gewone banen en leiden gewone levens. Veel specialistische taal hoef je daarom niet te verwachten. En terwijl het een misdaadroman betreft, komt er geen politie aan te pas – dus recherche- of rechtbanktaal zul je ook niet tegenkomen.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Lake of Darkness’ is heel toegankelijk: nergens platvloers, vol slang of zeer specialistisch. Dat maakt het boek heel leesbaar.
Het verhaal zit zeer vernuftig in elkaar. Karakters die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, komen na verloop van tijd bij elkaar – en bepalen elkaars lot …
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Lake of Darkness’ een boek met een literair niveau C 4b en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De thriller ‘The Lake of Darkness’ is razend spannend geschreven; de suspense is overal voelbaar. Je hebt als lezer al heel snel in de gaten (al op de eerste bladzijde) dat er iets ernstigs aan de hand is met de hoofdpersoon Finn, maar wat dat is en hoe dat hem beïnvloedt blijft heel lang onduidelijk. Iets dergelijks – maar dan het tegenovergestelde – vermoed je bij Martin Urban. Het lijkt zo’n saaie man. Maar in de loop van het verhaal merk je dat hij interessante personen leert kennen waardoor zijn leven zeker niet saai meer is …

Actie:

De roman ‘The Lake of Darkness’ is een verhaal met veel actie. Het begint al vrij dreigend met een crimineel die geld krijgt om een misdaad te plegen. Daarna lijkt het verhaal even in te dutten met de saaie Martin Urban. Maar al snel krijgt deze man ook interessante contacten. En het verhaal wordt echt spannend wanneer de saaie Martin en de gestoorde Finn met elkaar in contact komen.

Tijd:

‘The Lake of Darkness’ speelt zich af in de jaren ’80 van de twintigste eeuw. Het is een verhaal zonder Internet en zonder nieuwe media, maar die nieuwere zaken zul je geen moment missen: Mrs Rendell heeft geen mobiele telefoon of zoekmachines nodig om haar verhalen spannend te maken.
Het verhaal wordt chronologisch verteld en het speelt zich af over een periode van een aantal weken. Er zijn een paar flashbacks die duidelijk maken hoe Finn en zijn moeder zijn geworden zoals ze zijn.

Plaats:

De setting van ‘The Lake of Darkness’ is de Britse hoofdstad Londen. De meeste scenes vinden plaats in Noord-Londen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Lake of Darkness’: hoe zal de relatie zich ontwikkelen tussen de ‘good guy’ Martin Urban en de ‘bad guy’ Finn?

Verteller:

De roman ‘The Lake of Darkness’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt de gebeurtenissen voornamelijk vanuit de perspectieven van de voornaamste karakters: Martin Urban en Finn.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Lake of Darkness’ zijn:
• Finn: een 26-jarige elektricien. Hij woont samen met zijn lichtelijk gestoorde moeder, maar zelf is hij ook niet echt stabiel te noemen. Zo denkt hij dat hij voorbestemd is om bepaalde dingen te doen, dat hij gebeurtenissen ziet voordat ze hebben plaatsgevonden en dat het leven eeuwig doorgaat (dus overleden mensen leven gewoon opnieuw verder). Zo nu en dan doet Finn criminele klussen voor opdrachtgevers;
• Martin Urban: een accountant. Hij werkt op het kantoor van zijn vader. Hij is vrijgezel, maar hij staat zo langzamerhand wel open voor een relatie. Martin heeft een goed karakter: wanneer hij bijvoorbeeld een financiële meevaller heeft, wil hij daar veel (ook onbekende) mensen mee helpen.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Lake of Darkness’ zijn:
• Lena: de moeder van Finn. Haar man overleed toen Finn nog maar een baby was. Sindsdien heeft zij moeite gehad het hoofd voor haar en haar zoon boven water te houden. Zij was lang geleden getuige van een moord die haar zoon pleegde. Deze moord heeft haar al niet al te sterke persoonlijkheid sterk beïnvloed: zij lijdt aan schizofrenie en aan paniekaanvallen. Ook vertrouwt ze haar (bij haar inwonende) zoon niet meer;
• Kaiafas: een huisjesmelker, van oorsprong een Cyprioot. Hij wil dat de huurders één van zijn panden verlaten zodat hij dat huis kan verkopen. Soms houdt hij zich bezig met nogal louche zaken;
• Mrs Ionides, the Frazers, Anne Blake: huurders van Kaiafas;
• Mrs Gogarty, Mr Beard, Mr Bradley: buren en kennissen van Lena;
• Walter Urban: de vader van Martin. Hij is één van de directeuren van het accountantsbureau ‘Urban, Mackenzie and Company, Chartered Accountants’;
• Margaret Urban: de moeder van Martin;
• Tim Sage: een 29-jarige vriend van Martin. Hij is journalist bij een roddelkrant;
• The Bhavnanis: een Indiaas gezin dat een ernstig zieke zoon heeft (Suma);
• Miss Millicent Watson: een dame in armoedige omstandigheden;
• Mr Deepdene: een 74-jarige man in armoedige omstandigheden;
• Richard en Sara Gibson: een echtpaar dat het niet al te ruim heeft;
• Mr Cochrane: de interieurverzorger van Martin Urban. Hij klaagt altijd over zijn werk als schoonmaker, maar hij zeurt ook continu over zijn nederige positie als schoonmaker;
• Caroline Arnold: de secretaresse van Martin bij het accountantsbureau;
• Dr Ghopal: de arts die Suma Bhavnani behandelt;
• Norman Tremlett: een vriend van Martin, een taxateur van huizen;
• Adrian Vowchurch: een vriend van Martin, een advocaat;
• Gordon Tytherton: een collega en kennis van Martin;
• Francesca Brown: een 26-jarige bloemiste met wie Martin kennismaakt;
• Russell Brown: een 35-jarige auteur, ex-echtgenoot van Francesca;
• Lindsay: de 2-jarige dochter van Francesca;
• Kate Ross: de werkgever van Francesca, eigenares van een bloemenzaak.

Website:

https://www.kirkusreviews.com/book-reviews/ruth-rendell/the-lake-of-darkness/ 

Film:

De thriller ‘The Lake of Darkness’ is in 1999 door de BBC als TV-film vertoond.

Overig:

De misdaadroman ‘The Lake of Darkness’ is een standalone roman van Ruth Rendell. Het is een misdaadroman, maar zonder de beroemde speurder Reg Wexford die in veel romans van Mrs Rendell de detective speelt. Het verhaal speelt zich daarom ook niet in Wexfords stadje Kingsmarkham af, maar in de Britse hoofdstad Londen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Ruth Rendell.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Killing Doll van Ruth Rendell
• The Man in the Queue van Josephine Tey
• The Cry of the Owl van Patricia Highsmith

Citaat:

Someone was coming down Nassington Road, he could just hear the footfalls, though they were deadened by the wetness of the pavement. He stepped a little aside, behind the trunk of a tree. He could see her clearly now, passing under the last lighted lamp, the pagoda umbrella up, the carrier in her other hand empty or nearly so. She had waited to leave for home until the rain lifted a little. He could tell she was nervous because the lamp was out. She looked to the left past where he was standing and to the right, towards the bridge, and then she came on into the lake of darkness. (p.60)

Vragen over het boek:

1. Wat is een mogelijke (gedeeltelijke) verklaring voor het gedrag van Lena, de moeder van Finn?
2. Waarom is de relatie tussen Finn en Martin op een voor de hand liggende wijze tot stand gekomen in de roman?
3. Wie is uiteindelijk de grootste ‘bad guy’ volgens jou? Verklaar je antwoord aan de hand van een drietal fragmenten uit de tekst.
4. Verklaar de titel van de roman: ‘The Lake of Darkness’.