Fear presides over these memories, a perpetual fear. Of course no childhood is without its terrors, yet I wonder if I would have been a less frightened boy if Lindbergh hadn't been president or if I hadn't been the offspring of Jews. When the first shock came in June of 1940 – the nomination for the presidency of Charles A. Lindbergh, America's international aviation hero, by the Republican Convention at Philadelphia – my father was thirty-nine, an insurance agent with a grade school education, earning a little under fifty dollars a week, enough for the basic bills to be paid on time but for little more. My mother – who'd wanted to go to teachers' college but couldn't because of the expense, who'd lived at home working as an office secretary after finishing high school, who'd kept us from feeling poor during the worst of the Depression by budgeting the earnings my father turned over to her each Friday as efficiently as she ran the household – was thirty-six. My brother, Sandy, a seventh-grader with a prodigy's talent for drawing, was twelve, and I, a third-grader a term ahead of himself – and an embryonic stamp collector inspired like millions of kids by the country's foremost philatelist, President Roosevelt – was seven.
We lived in the second-floor flat of a small two-and-a-half-family house on a tree-lined street of frame wooden houses with redbrick stoops, each stoop topped with a gable roof and fronted by a tiny yard boxed in with a low-cut hedge. The Weequahic neighborhood had been built on farm lots at the undeveloped southwest edge of Newark just after World War One, some half dozen of the streets named, imperially, for victorious naval commanders in the Spanish-American War and the local movie house called, after FDR's fifth cousin - and the country's twenty-sixth president – the Roosevelt.

© Penguin Random House Company / Vintage, 2005

De jonge Philip Roth groeit op in een stabiel gezin met een vader, Herman, een moeder, Bess, en een oudere broer, Sandy. Bij hen in huis woont ook neef Alvin. Alvin is een jonge kerel van tweeëntwintig, Sandy is een zeer getalenteerde tekenaar van twaalf en Philip is een postzegels verzamelend ventje van zeven. Vader Roth werkt als verzekeringsagent en moeder Bess werkt als verkoopster in een warenhuis. De Roths wonen in een joodse wijk, Weequahic, in Newark, een grote stad in New Jersey, vlak onder New York. Alles is pais en vree: wie goed zijn best doet in de USA – zoals de Roths – zal zeker vooruitkomen in de USA.
Maar in de rest van de wereld is dat nog maar de vraag. Het is 1940: Duitsland is meerdere landen in Europa binnengevallen, Italië loopt landen in Afrika onder de voet en Japan voert oorlog in Azië. De Amerikaanse president Roosevelt bezigt stoere taal: als het nodig is, zal de USA de Europeanen te hulp schieten.
Niet alle Amerikanen voelen er echter voor om – opnieuw, na de Eerste Wereldoorlog – offers te brengen voor een continent dat nog altijd zeer instabiel is.
Eén van die Amerikanen is de piloot Charles Lindbergh, een jonge, stoere vliegenier die als eerste piloot solo (in één vlucht) over de Atlantische Oceaan vloog. Terug in de USA werden hij en zijn vrouw (die ook piloot en tevens schrijfster is) als helden vereerd. En ze werden nog populairder toen hun zoontje werd ontvoerd en later vermoord werd teruggevonden.
Lindbergh is een geweldige redenaar. Hij overtuigt zijn landgenoten van de risico’s van een nieuwe oorlog. Hij waarschuwt de Amerikanen voor sommige bevolkingsgroepen – zoals de joden. Die mensen hebben volgens hem altijd voor problemen gezorgd. Het lijkt erop dat Hitler in Europa goede maatregelen heeft getroffen om de joden aan te pakken (volgens Lindbergh dan). Lindbergh besluit zich kandidaat te stellen voor de nieuwe presidentsverkiezingen. En hij wint ...
De charismatische Lindbergh zorgt voor een tweespalt binnen de samenleving. En dat geldt ook voor de joodse gemeenschap in Weequahic: er zijn rabbi’s die Lindbergh bewonderen en er zijn commentatoren die hem als zeer gevaarlijk zien. En de tweespalt begint ook de familie Roth te verscheuren: Alvin wil in Europa vechten, Sandy wil Amerikaanser worden dan de Amerikanen, Philips tante wil kennismaken met Lindbergh en Philips vader vervloekt de fascistische president. En Philip is nog te jong om een mening te hebben. Daarom vertelt hij op een objectieve manier wat er in zijn huis, zijn wijk, zijn land en met zijn postzegelverzameling gebeurt.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Philip Roth

Jaar van uitgave:

2004

Aantal pagina's:

391

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1940-1945

Plaats van handeling:

USA, New Jersey, Newark

Bijzonderheden:

Een roman in 9 getitelde hoofdstukken met als ondertitel een periode. Het boek wordt afgesloten door een postscript: een naschrift waarin de auteur historische karakters uit het boek beschrijft en benoemt, evenals een uitgebreide documentatie voor het verhaal.
In het Nederlands heet het boek ‘Het complot tegen Amerika’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je van verhalen houdt die filosoferen over de politieke situatie in de USA (en in de rest van de wereld), dan is ‘The Plot against America’ een heel goede keus. De roman speculeert over een mogelijke fascistische president in de USA, in de persoon van de beroemde piloot Charles Lindbergh, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Door de fictionele verkiezing van een fascistische president wordt de roman een dystopie: het land van gelijke rechten voor iedereen wordt een soort nazi-Duitsland voor de joodse Amerikanen.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘The Plot against America’ is het noodzakelijk dat je iets weet van de (politieke) situatie in de USA ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Het land werd geregeerd door Franklin Delano Roosevelt (1933-1945) die (zeer ongebruikelijk) drie regeerperioden president was. Philip Roth speculeert erover wat er zou zijn gebeurd wanneer Roosevelt in 1941 bij de verkiezingen verslagen zou zijn door Charles Lindbergh. Lindbergh was uitzonderlijk geliefd in de USA: hij was eerste piloot die solo non-stop over de Atlantische Oceaan vloog. Maar behalve zijn populariteit en zijn turbulente leven (zijn zoontje werd ontvoerd en vermoord) stond hij ook bekend als nazi-sympathisant: hij sprak openlijk zijn bewondering uit voor Adolf Hitler toen deze de joden vervolgde. De roman van Roth borduurt voort op deze historische persoon door hem in een fictionele politieke machtspositie te plaatsen.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Plot against America’ zijn van een pittig niveau (passend bij een C1-lezer). De historische en politieke gebeurtenissen in het verhaal zorgen ervoor dat de taal zo nu en dan lastig is.
De alinea’s zijn soms lang en dat geldt ook voor de hoofdstukken (die meer op delen van het boek lijken dan op hoofdstukken). Er zijn veel (en boeiende) dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Plot against America’ is soms lastig. Dat komt waarschijnlijk door het onderwerp: de Amerikaanse politieke situatie in 1940-1945.
Dat onderwerp kan ook  een struikelblok zijn voor sommige lezers. Je moet geïnteresseerd zijn in de Amerikaanse geschiedenis, maar tevens moet je er open voor staan dat die geschiedenis gemanipuleerd wordt: er was geen president Lindbergh en er was geen oud-president Roosevelt (om maar wat te noemen). Maar veel karakters die in het verhaal voorkomen hebben wel degelijk een belangrijke rol in de Amerikaanse en in de wereldgeschiedenis gespeeld: La Guardia, Amelia Earhart, J. Edgar Hoover, Von Ribbentrop (maar hij was geen gast van de president in het Witte Huis …).
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Plot against America’ een boek met een literair niveau C 5c en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman ‘The Plot against America’ is fictie. Maar dat is maar gedeeltelijk waar. Er is een hoofdpersoon die Philip Roth heet; deze woonde, net als de schrijver Philip Roth, in een joodse wijk in de stad Newark. Er was in de oorlog een president die Roosevelt heette en een nazi-sympathisant die Charles Lindbergh heette (en er waren nog veel meer andere historische figuren). Maar deze historische figuren komen op een gegeven moment in de fictie van een roman terecht. Het is dus opletten geblazen.

Actie:

De roman ‘The Plot against America’ is een verhaal met weinig actie. Er wordt heel veel uitgelegd, terwijl er vaak niet heel veel gebeurt. Toch zorgt dit zeker niet voor een saai verhaal: de beschrijving van de karakters is veel belangrijker dan de gebeurtenissen – die eigenlijk alleen maar illustreren hoe en waarom een karakter zich gedraagt zoals het zich gedraagt.

Tijd:

‘The Plot against America’ speelt zich af in de jaren 1940-1945: om precies te zijn van juni 1940 tot oktober 1942. Het verhaal wordt als een lange flashback verteld. Uiteraard is het een fictionele tijd, maar het verhaal leest regelmatig als een historische roman.

Plaats:

De setting van ‘The Plot against America’ is voornamelijk de stad Newark in de staat New Jersey. Het verhaal speelt voor een groot deel in een joodse wijk van deze stad (Weequahic).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Plot against America’: wat gebeurt er in de USA wanneer het land geregeerd wordt door een sympathisant en bondgenoot van Adolf Hitler?

Verteller:

De roman ‘The Plot against America’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief. De verteller is een jongen van zeven jaar oud. Maar het perspectief is niet heel onbetrouwbaar; het is duidelijk dat de verteller op het moment van vertellen veel ouder is dan toen het verhaal speelde.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Plot against America’ zijn:
• Philip Roth: een 7-jarige jongen (in juni 1940) die met zijn ouders en oudere broer in een rustige (joodse) wijk, Weequahic, in de staat Newark (in New Jersey) woont. Hij weet – als zevenjarige – nog niet zo veel van de wereld (en van de politiek); hij vertelt wat hij ziet en hoort. Zijn grootste hobby is het verzamelen van postzegels. Het karakter van deze hoofdpersoon is gebaseerd op de auteur Philip Roth;
• Sandy (officieel: Sanford) Roth: de oudere broer van Philip. Als het verhaal begint, in juni 1940, is hij twaalf jaar oud. Sandy kan geweldig goed tekenen;
• Mr. Herman Roth: de vader van Philip en Sandy, een 39-jarige verzekeringsagent. Hij is joods, net als de inwoners van de wijk in Newark waar hij woont; hij is een felle tegenstander van de fascistische Lindbergh;
• Mrs. Bess Roth: de moeder van Philip en Sandy. Zij werkte vroeger als secretaresse op een kantoor, maar sinds een paar jaar is ze verkoopster bij een groot warenhuis. Zij houdt het gezin (huishoudelijk en financieel) op de rails.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Plot against America’ zijn:
• Alvin Roth: de 21-jarige neef van Philip en Sandy. Als zijn ouders overlijden, mag hij komen wonen bij de Roths (zijn vader was een broer van Herman Roth);
• Evelyn: de 31-jarige tante van Philip. Zij is de zuster van Philips moeder: een onderwijzeres die later voor een joods bureau gaat werken;
• Rabbi Lionel Bengelsdorf: een 63-jarige invloedrijke rabbi; zijn preken worden wekelijks via de radio uitgezonden. Bengelsdorf komt oorspronkelijk uit het zuiden van de USA, maar hij woont en werkt al jaren in New York City. Hij is één van de weinige joden die Lindbergh steunt;
• Monty (officieel: Belmont) Roth: de tweede zoon van de Roths. Hij heeft van de fruithandel van zijn vader een bloeiende zaak gemaakt. Monty werkt keihard (voornamelijk ’s avonds en ’s nachts) op de markt. Zijn jongste broer, Herbie, werkt met hem samen;
• Earl Axman: een 10-jarig vriendje van Philip. Ook hij verzamelt postzegels, maar hij heeft veel meer zegels dan Philip, omdat zijn (gescheiden) vader als musicus veel rondreist en veel kaarten stuurt. Earl woont bij zijn moeder, een modieuze en nogal wereldse vrouw, Louise Swig;
• The Wishnows: Mr. en Mrs. Wishnow en hun zoon Seldon zijn de benedenburen van de Roths;
• Albert (‘Abe’) Steinheim: een directeur van een bouwbedrijf. Alvin werkt een tijdlang voor hem;
• Verlin M. Taylor: een gids die de Roths rondleidt in de stad Washington D.C.;
• Shepsie Tirschwell: de exploitant van de enige bioscoop in de wijk;
• Het gezin Cucuzza: een Italiaans gezin dat in de woning onder die van Roths komt te wonen – vader, moeder, oma en zoon Joey;
• Minna Schapp: de verloofde van Alvin. Zij komt uit Philadelphia, de stad waar Alvin later gaat wonen en werken;
• Hyman Resnick: de rabbi van de Weequahic-wijk in Newark.
Historische figuren in de roman:
• Charles A. Lindbergh (1902-1974): een beroemde Amerikaan. Hij was de eerste piloot die solo over de Atlantische Oceaan vloog. Zijn vrouw en hij waren heel populaire Amerikanen. Lindbergh bewonderde Adolf Hitler in nazi-Duitsland zeer. Toen hij bij de presidentsverkiezingen van 1941 tot president werd gekozen (fictie!), sloot hij meerdere verdragen met Duitsland;
• Franklin Delano Roosevelt (1882-1945): president van de USA. In werkelijkheid was hij twaalf jaar achtereen president van de USA (1933-1945);
• Andere historische karakters die een (grote of kleine) rol spelen in het verhaal: Anne Morrow Lindbergh (echtgenote van Charles, pilote en schrijfster), Fiorello H. La Guardia (burgemeester van New York), Walter Winchell (beroemde ex-artiest en populaire radiocommentator), Burton Wheeler (politicus en gouverneur), Henry Ford (autofabrikant), Amelia Earhart (de eerste vrouw die over de Atlantische Oceaan vloog), Joseph Goebbels (Duits minister van Propaganda), Hermann Göring (tweede man onder Hitler, hoofd van de Gestapo), Joachim von Ribbentrop (Duits minister van Buitenlandse Zaken), J. Edgar Hoover (hoofd van de FBI), William Hearst (krantenmagnaat).

Website:

http://www.nytimes.com/2004/10/03/books/review/the-plot-against-america.html?_r=0

Film:

De roman ‘The Plot against America’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman ‘The Plot against America’ is fictie: Lindbergh is nooit President van de USA geweest. Wel was hij een tijdje politicus en een populaire spreker die zich fel uitsprak tegen de Amerikaanse joden. In het boek komen veel historische figuren voor die soms geportretteerd worden zoals ze in werkelijkheid waren (Roosevelt als president, maar niet als ex-president, bijvoorbeeld). Je moet als lezer dus opletten wat de ‘echte’ historische figuren betreft. Dat geldt ook voor de ik-verteller: hij heet Philip Roth (geboren in 1933), hij had een oudere broer en zijn ouders heetten Herman en Bess en hij groeide op in de joodse wijk Weequahic in Newark. Het is de vraag wat er verder echt en verzonnen is aan het verhaal.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Philip Roth.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• 1984 van George Orwell
• Being There van Jerzy Kosinski
• 11/22/63 van Stephen King

Citaat:

‘They can even lock you away in a concentration camp to shut you up. And I hope by now that you damn well know that. But what our homegrown Hitlerites cannot take away is my love for America and yours. My love for democracy and yours. My love for freedom and yours. What they cannot take away – unless the gullible and the sheepish and the terrified are patsies enough to return them to Washington one more time – is the power of the ballot box. The Hitlerite plot against America must be stopped – and stopped by you! By you, Mr. and Mrs. New York! By the vote of the freedom-loving people of this great city on Tuesday, November 3, nineteen hundred and forty-two!’ (p.260)

Vragen over het boek:

1. Waarom is het karakter Alvin belangrijk voor de plot van het verhaal?
2. Waaruit blijkt dat Philip uit een gezin van niet al te welvarende joden kwam?
3. Wat zijn de redenen die Lindbergh aanvoert om de joden te vervolgen?
4. Hoe zou je de titel ‘The Plot against America’ willen uitleggen?