Christopher Sly:
I'll pheeze you, in faith.
Hostess:
A pair of stocks, you rogue!
Christopher Sly:
Y'are a baggage; the Slys are no rogues. Look in the Chronicles: we came in with Richard Conqueror. Therefore, paucas pallabris; let the world slide. Sessa!
Hostess:
You will not pay for the glasses you have burst?
Christopher Sly:
No, not a denier. Go by, Saint Jeronimy, go to thy cold bed and warm thee.
Hostess:
I know my remedy; I must go fetch the third-borough. [Exit]
Christopher Sly:
Third, or fourth, or fifth borough, I'll answer him by law:
I'll not budge an inch, boy; let him come, and kindly. [falls asleep]

© Addison Wesley Longman Limited / New Swan Shakespeare, 1984

Een arme ketellapper wordt verwend door een edelman en hij mag een toneelstuk zien. In het toneelstuk zien we een vader die twee dochters heeft: een lieve en een heel kwaadaardige. De lieve kan met vrijwel iedereen trouwen – de kwaadaardige blijft al tierend en scheldend alleen.
Of toch niet? Op een dag komt er een jonge student langs die het aandurft aan te pappen met deze feeks. Zou hij haar kunnen temmen?

ERK Niveau:

C2

Schrijver:

William Shakespeare

Jaar van uitgave:

1592

Aantal pagina's:

238

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1500-1600

Plaats van handeling:

Italië (de stad Padua) en het Engelse platteland (in de ‘Induction’)

Bijzonderheden:

Een komedie in vijf bedrijven en in meerdere scenes. De eerste acte wordt voorafgegaan door een ‘Induction’, een aantal scenes die zich afspelen in Engeland.
In het Nederlands heet het toneelstuk ‘De feeks wordt getemd’ of 'De getemde feeks'.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Katharina:
No shame but mine: I must, forsooth, be forced
To give my hand opposed against my heart
Unto a mad-brain rudesby full of spleen;
Who woo’d in haste and means to wed at leisure.
I told you, I, he was a frantic fool,
Hiding his bitter jests in blunt behavior:
And, to be noted for a merry man,
He’ll woo a thousand, ‘point the day of marriage,
(Act III)

Wat komedies betreft is ‘The Taming of the Shrew’ een heel bekende van William Shakespeare. Het is opnieuw een verhaal met vermommingen en met veel vergissingen dat zich afspeelt in een Italiaanse stad. Wel is het zo dat de taal interessanter is dan het verhaal.

WAT MOET JE WETEN?

What is the jay more precious than the lark,
Because his fathers are more beautiful?
Or is the adder better than the eel,
Because his painted skin contents the eye?
(Act IV)

Voor het waarderen van ‘The Taming of the Shrew’ heb je een behoorlijke kennis van de Engelse taal nodig. Het gaat hierbij niet alleen om een verouderde taal – met niet meer bestaande woorden en uitdrukkingen – maar ook om zaken die wij vaak niet meer grappig vinden: geintjes over verschillende seksen, vreemde verwisselingen en wel heel toevallige ontmoetingen. Als lezer (en vooral als kijker) moet je het vooral hebben van de mooie taal(grappen).

DE TAAL

Sly: Am I a lord? and have I such a lady?
Or do I dream? or have I dream’d till now?
I do not sleep: I see, I hear, I speak;
I smell sweet savours and I feel soft things:
Upon my life, I am a lord indeed
And not a tinker nor Christophero Sly.
Well, bring our lady hither to our sight;
And once again, a pot o’ the smallest ale.
(The Induction)

De woorden en de zinnen in ‘The Taming of the Shrew’ zijn zeer toegankelijk wanneer je de taal vergelijkt met (bijvoorbeeld) de tragedies van Shakespeare. De zinnen zijn over het algemeen kort en de taal is vrij humoristisch (met een  ironische ondertoon, dat wel).

DE TAAL EN HET VERHAAL

Baptista:
I am glad he’s come, howsoe’er he comes.
Biondello:
Why, sir, he comes not.
Baptista:
Didst thou not say he comes?
Biondello:
Who? that Petruchio came?
Baptista:
Ay, that Petruchio came.
Biondello:
No, sir, I say his horse comes, with him on his back.
(Act III)

De taal van ‘The Taming of the Shrew’ is lastig, maar veel begrijpelijker dan de tragedies van Shakespeare.
Het verhaal is een beetje mager. Het gaat heel vaak om vermommingen, vergissingen en misverstanden. Het meest interessant blijven de woordgrappen: als altijd is Shakespeare ook hier de meester van de ironie en van de taalgrappen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Taming of the Shrew’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C2.

Schrijfstijl:

Grumio:
Fie, fie on all tired jades, on all mad masters, and all foul ways! Was ever man so beaten? was ever man so rayed? was ever man so weary? I am sent before to make a fire, and they are coming after to warm them. Now, were not I a little pot and soon hot, my very lips might freeze to my teeth, my tongue to the roof of my mouth, my heart in my belly, ere I should come by a fire to thaw me: but I, with blowing the fire, shall warm myself; for, considering the weather, a taller man than I will take cold. Holla, ho! Curtis.
(Act IV)

Zoals altijd bij Shakespeare hebben de aanzienlijke personen (edellieden, rijkaards en geestelijken) de meer officiële en literaire taal: zij spreken in blank verse (niet-rijmende versregels). Zij zijn ook netter in hun taalgebruik. Het mindere volk (zoals zwervers, dronkenlappen, schooiers of narren) spreekt in proza – soms met vulgaire taal en dubbelzinnigheden (ambiguities). Ook is het opvallend dat veel gebeurtenissen worden verteld en/of samengevat in gewone taal door het ‘gewone’ volk.

Actie:

Grumio:
Tell thou the tale: but hadst thou not crossed me, thou shouldst have heard how her horse fell and she under her horse; thou shouldst have heard in how miry a place, how she was bemoiled, how he left her with the horse upon her, how he beat me because her horse stumbled, how she waded through the dirt to pluck him off me, how he swore, how she prayed, that never prayed before, how I cried, how the horses ran away, how her bridle was burst, how I lost my crupper, with many things of worthy memory, which now shall die in oblivion and thou return unexperienced to thy grave.
Curtis:
By this reckoning he is more shrew than she.
(Act IV)

Het toneelstuk ‘The Taming of the Shrew’ is een verhaal met veel actie. Die actie houdt de vaart in het verhaal dat veel karakters omvat en meerdere verhaallijnen heeft. Maar veel ‘echte’ actie vindt plaats off-stage (omdat al die handelingen te veel tijd en scènewisselingen zouden innemen).

Tijd:

Katharina:
I pray you, husband, be not so disquiet:
The meat was well, if you were so contented.
Petruchio:
I tell thee, Kate, ’twas burnt and dried away;
And I expressly am forbid to touch it,
For it engenders choler, planteth anger;
And better ’twere that both of us did fast,
Since, of ourselves, ourselves are choleric,
Than feed it with such over-roasted flesh.
Be patient; to-morrow ‘t shall be mended,
And, for this night, we’ll fast for company:
Come, I will bring thee to thy bridal chamber.
Nathaniel:
Peter, didst ever see the like?
Peter:
He kills her in her own humour.
(Act IV)

‘The Taming of the Shrew’ speelt zich af in de jaren 1500-1600. Een tijd wordt niet gegeven. Wel is het duidelijk dat het verhaal in Padua zich binnen een paar dagen voltrekt.
Shakespeare verwijst in dit stuk naar de vier humours, lichaamssappen die in die tijd bepalend werden geacht voor het karakter (en het ‘humeur’) van een persoon: choler, bile, blood en phlegm (zwarte en gele gal, bloed en speeksel).

Plaats:

Lucentio:
Tranio, since for the great desire I had
To see fair Padua, nursery of arts,
I am arrived for fruitful Lombardy,
The pleasant garden of great Italy;
And by my father’s love and leave am arm’d
With his good will and thy good company,
My trusty servant, well approved in all,
Here let us breathe and haply institute
A course of learning and ingenious studies.
(Act I)

De setting van ‘The Taming of the Shrew’ is de Italiaanse stad Padua. Dit geldt voor het grootste deel van het toneelstuk. ‘The Taming of the Shrew’ is eigenlijk ‘a play within a play’: het begint in Engeland waar een toneelstuk over een verhaal Italië wordt opgevoerd.

Verhaallijn:

Katharina:
Nay, then,
Do what thou canst, I will not go to-day;
No, nor to-morrow, not till I please myself.
The door is open, sir; there lies your way;
You may be jogging whiles your boots are green;
For me, I’ll not be gone till I please myself:
‘Tis like you’ll prove a jolly surly groom,
That take it on you at the first so roundly.
(Act III)

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Taming of the Shrew’: zal het geluk de twee zusters Katharina en Bianca ten deel vallen?

Verteller:

Sly:
I am Christophero Sly; call not me ‘honour’ nor ‘lordship:’ I ne’er drank sack in my life; and if you give me any conserves, give me conserves of beef: ne’er ask me what raiment I’ll wear; for I have no more doublets than backs, no more stockings than legs, nor no more shoes than feet; nay, sometimes more feet than shoes, or such shoes as my toes look through the over-leather.

Het toneelstuk ‘The Taming of the Shrew’ heeft (uiteraard) geen verteller. De commentaren van de auteur zitten in de teksten (‘terzijdes’) van de karakters.

Hoofdkarakters:

A woman moved is like a fountain troubled,
Muddy, ill-seeming, thick, bereft of beauty;
And while it is so, none so dry or thirsty
Will deign to sip or touch one drop of it.
(Act V)

De hoofdkarakters in ‘The Taming of the Shrew’ zijn:
Persons in the induction (Engeland):
• Christopher Sly, a tinker: een eenvoudige ketellapper. Hij wordt geïntroduceerd als dronkenman die laveloos langs de kant van de weg ligt. Het toneelstuk, ‘The Taming of the Shrew’, wordt voor hem opgevoerd;
Karakters in ‘The Taming of the Shrew’ (Padua):
• Baptista Minola: een edelman uit Padua, de vader van Katharina en Bianca;
• Vincentio: een aanzienlijke koopman uit Pisa;
• Lucentio: één van de mededingers naar de hand van Bianca;
• Petruchio: een jongeman uit Verona die eigenlijk naar Padua is gekomen om te studeren, maar wanneer hij Katharina ziet en hoort, is hij verkocht.
Daughters to Baptista:
• Katharina, the Shrew: de oudste dochter van Baptista Minola. Zij zou als oudste dochter het eerst moeten trouwen, maar niemand durft het aan: Katharina is een vuilbek, een agressief mens, een naarling – kortom: een ‘shrew’;
• Bianca: de mooie en lieve tweede dochter van Baptista Minola. Zij is een vriendelijk, serieus, hardwerkend (en hard studerend) meisje, dat genoeg ‘suitors’ heeft (mannen die naar haar hand dingen).

Bijfiguren:

Petruchio:
Here, sirrah Grumio; knock, I say.
Grumio:
Knock, sir! whom should I knock? is there man has rebused your worship?
Petruchio:
Villain, I say, knock me here soundly.
Grumio:
Knock you here, sir! why, sir, what am I, sir, that I should knock you here, sir?
Petruchio:
Villain, I say, knock me at this gate
And rap me well, or I’ll knock your knave’s pate.
(Act I)

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Taming of the Shrew’ zijn:
Persons in the induction (Engeland):
• A Lord: een edelman die Sly laat geloven dat hij ook een edelman is;
• Hostess, Page, Players, Huntsmen and Servants.
Karakters in ‘The Taming of the Shrew’ (Padua):
Suitors to Bianca:
• Gremio en Hortensio;
Servants to Lucentio:
• Tranio en Biondello;
Servants to Petruchio:
• Grumio en Curtis;
A pedant: een vermomde edelman;
Others:
• A widow;
• Tailor, Haberdasher, and Servants attending on Baptista and Petruchio.

Website:

http://www.sparknotes.com/shakespeare/shrew/

Film:

What is the jay more precious than the lark,
Because his fathers are more beautiful?
Or is the adder better than the eel,
Because his painted skin contents the eye?
(Act V)

Het toneelstuk ‘The Taming of the Shrew’ is meermalen verfilmd en bewerkt voor toneel, muziek en televisie. Er was al een silent movie (‘stomme film’) in 1908; sindsdien zouden er heel veel bewerkingen volgen. Waarschijnlijk is nog altijd de beroemdste versie die uit 1967: een verfilming met Elizabeth Taylor en Richard Burton.

Overig:

Petruchio:
Father, and wife, and gentlemen, adieu;
I will to Venice; Sunday comes apace:
We will have rings and things and fine array;
And kiss me, Kate, we will be married o’Sunday.
(Act II)

Er zijn veel verwijzingen in film en toneel naar ‘The Taming of the Shrew’ (hoewel er maar weinig geciteerd wordt uit het toneelstuk). In 1948 schreef Cole Porter een beroemde musical die hij losjes baseerde op ‘The Taming of the Shrew’: ‘Kiss Me, Kate’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over William Shakespeare.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi verhaal vond, zou je ook kunnen lezen:
• Girls in Their Married Bliss van Edna O’Brien
• The Life and Loves of a She Devil van Fay Weldon
• High Fidelity van Nick Hornby

Citaat:

Petruchio:
You lie, in faith; for you are call'd plain Kate,
And bonny Kate and sometimes Kate the curst;
But Kate, the prettiest Kate in Christendom
Kate of Kate Hall, my super-dainty Kate,
For dainties are all Kates, and therefore, Kate,
Take this of me, Kate of my consolation;
Hearing thy mildness praised in every town,
Thy virtues spoke of, and thy beauty sounded,
Yet not so deeply as to thee belongs,
Myself am moved to woo thee for my wife.
Katharina:
Moved! in good time: let him that moved you hither
Remove you hence: I knew you at the first
You were a moveable.
(Act II)

Vragen over het boek:

1. Wat is de functie van de ‘induction’ in het toneelstuk?
2. Waarom gedraagt Petruchio zoals hij zich gedraagt?
3. Wat is het verschil tussen de mannen die om de gunsten van Bianca dingen?
4. Hoe brengt Shakespeare het verhaal van Christopher Sly en van Katharina weer bij elkaar?