His children are falling from the sky. He watches from horseback, acres of England stretching behind him; they drop, gilt-winged, each with a blood-filled gaze. Grace Cromwell hovers in thin air. She is silent when she takes her prey, silent as she glides to his fist. But the sounds she makes then, the rustle of feathers and the creak, the sigh and riffle of pinion, the small cluck-cluck from her throat, these are sounds of recognition, intimate, daughterly, almost disapproving. Her breast is gore-streaked and flesh clings to her claws.
Later, Henry will say, 'Your girls flew well today'. The hawk Anne Cromwell bounces on the glove of Rafe Sadler, who rides by the king in easy conversation. They are tired; the sun is declining, and they ride back to Wolf Hall with the reins slack on the necks of their mounts. Tomorrow his wife and two sisters will go out. These dead women, their bones long sunk in London clay, are now transmigrated. Weightless, they glide on the upper currents of the air. They pity no one. They answer to no one. Their lives are simple. When they look down they see nothing but their prey, and the borrowed plumes of the hunters: they see a flittering, flinching universe, a universe filled with their dinner.

© 4th Estate, 2012.

Thomas Cromwell was de vertrouweling van kardinaal Wolsey. Nu deze geëxecuteerd is – evenals vele anderen, waaronder Sir Thomas More – wordt de koning hoe langer hoe afhankelijker van Cromwell, die hij heeft benoemd tot zijn secretaris. Cromwell probeert zich goed van zijn taken te kwijten: hij onderhoudt contacten met Europese politieke en geestelijke leiders, hij kent veel Europese machthebbers, hij perkt de macht van de Engelse katholieke kerk hoe langer hoe verder in en hij blijft desalniettemin bevriend met vrijwel iedereen.
En toch ontstaan er scheuren in het nieuwe, machtige Engeland. De nieuwe kerk groeit, maar de oude blijft bestaan; de nieuwe (tweede) koningin, Anne Boleyn, heeft veel macht, veel charme en veel schoonheid, maar ze schenkt de koning geen zoon; de oude (eerste) koningin, Katherine of Aragon, woont op een afgelegen plek, maar ze heeft nog altijd aanhangers; de macht van Thomas Cromwell groeit, maar een edelman is hij nooit geworden (hij heet nog altijd Master Cromwell).
En er lijkt een nieuw probleem zich aan te dienen: Henry krijgt belangstelling voor andere vrouwen – vrouwen die hem misschien wel een zoon zouden kunnen geven …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Hilary Mantel

Jaar van uitgave:

2012

Aantal pagina's:

484

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1535-1540

Plaats van handeling:

UK, Londen

Bijzonderheden:

Een verhaal in twee delen die elk weer onderverdeeld zijn in drie hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman eveneens ‘Het boek Henry’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De historische roman ‘Bring up the Bodies’ is een boek voor liefhebbers van geschiedenis en van boeiende verhalen over die geschiedenis. Het verhaal geeft op een informatieve manier weer hoe het leven in Engeland er tussen 1535 en 1540 uit zou hebben kunnen zien. En dan met name het leven van de adel, de geestelijkheid en de nieuwe rijken (zoals de zakenlieden en bankiers).
De roman beschrijft op een deskundige en aangrijpende manier het leven in en om Londen in de jaren 1535-1540: het is een keihard leven met een rigide geloof, een politiek systeem met veel vleierijen en intriges, met grote beloningen voor gunstelingen en zware straffen (martelingen, verbrandingen) voor overtreders of voor hen die in ongenade zijn gevallen.

WAT MOET JE WETEN?

Voor ‘Bring up the Bodies’ is het handig wanneer je iets af weet van de Engelse historische figuren uit die tijd. Gelukkig heeft Mantel een stamboom van het Engelse koningshuis toegevoegd, evenals een lijst met namen van de belangrijkste karakters, maar desalniettemin is het interessant om iets meer te weten over bekende tijdgenoten van Thomas Cromwell, zoals Henry VIII, Anne Boleyn, Hans Holbein en Jane Seymour. (Overigens is deze Thomas Cromwell een andere dan de latere politicus Oliver Cromwell.)

DE TAAL

‘Bring up the Bodies’ kent de nodige moeilijke woorden. Er wordt dan ook een wereld van bijna vijfhonderd jaar geleden beschreven, een wereld die er sociaal, politiek en kerkelijk heel anders uitzag dan de onze. Normen en waarden waren volkomen verschillend, rechtspraak was keihard, intriges bepaalden succes of ongenade, ziekten roeiden hele families uit.
De taal is moeilijk, maar de karakterbeschrijvingen maken de roman zeer leesbaar.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Bring up the Bodies’ is soms lastig te lezen. De taal is zo nu en dan moeilijk, de onderwerpen zijn taai, de beschrijvingen zijn uitvoerig.
Toch is het verhaal dermate interessant geschreven dat je dit boek wel moet uitlezen als je eenmaal begonnen bent: King Henry, Anne Boleyn, Jane Seymour en Thomas Cromwell zijn mensen van vlees en bloed geworden in deze roman.
Op grond van deze eigenschappen is ‘Bring up the Bodies’ een roman met een literair niveau C 5c en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De auteur van ‘Bring up the Bodies’ is een zeer deskundige verteller die met de nodige humor en kennis van zaken de spanning in het verhaal weet te houden.
De tijd die beschreven wordt is een turbulente tijd voor Engeland en voor het koninkrijk, maar ook een verwarrende tijd met complexe intriges en ontwikkelingen. Hilary Mantel weet 484 pagina’s lang de lezer geboeid te houden.

Actie:

‘Bring up the Bodies’ kent niet veel actie. Er worden veldslagen uitgevochten in Europa, maar die worden soms via derden gerapporteerd. Cromwell deed ook mee aan oorlogen, maar we horen er pas achteraf iets over. Mensen worden gemarteld, verbrand, geradbraakt of onthoofd, maar de meeste geweldhandelingen en executies horen we als lezer pas achteraf, en dan vaak ook nog alleen als getuigenverklaringen. Toch maakt de roman zeer helder hoe hard de tijd was waarin de mensen toen leefden, zowel voor wat betreft ziekten en oorlogen, als wat betreft de meedogenloze rechtspraak en de navenante wrede straffen.

Tijd:

‘Bring up the Bodies’ speelt zich af tussen 1535 en 1540. De nadruk ligt op 1535 en 1540, de tijd waarin Henry VIII de relatie met zijn tweede vrouw voelde verslechteren en waarin hij belangstelling ging tonen voor de hofdame Jane Seymour.

Plaats:

De voornaamste plaats van handeling in ‘Bring up the Bodies’ is Londen, en dan met name (de gebieden rond) de grote huizen en paleizen: Hampton Court, Windsor, The Tower of Wolf Hall.
Soms denkt Cromwell over zijn reizen door Italië, Frankrijk en de Lage Landen.

Verhaallijn:

‘Bring up the Bodies’ kent meerdere verhaallijnen. Maar het verhaal gaat voornamelijk over de opkomst van Thomas Cromwell, de adviseur (Lord Secretary) van Henry VIII.
Een tweede verhaallijn is de situatie rond Henry VIII, die wil scheiden van zijn tweede vrouw en daartoe de hulp van Cromwell (opnieuw) nodig heeft.

Verteller:

Er is een auctoriale verteller in ‘Bring up the Bodies’. Deze vertelt het verhaal geheel vanuit de positie van Thomas Cromwell, maar je hebt als lezer nooit echt de indruk dat deze Cromwell laat merken wat hij echt vindt, denkt of van plan is. Hij blijft vrij objectief naar de wereld en de mensen kijken, en ook naar zichzelf.
Cromwell wordt heel vaak met ‘he’ aangeduid – ook wanneer dat soms voor verwarring bij de lezer kan zorgen.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters van ‘Bring up the Bodies’ zijn:
• Thomas Cromwell: diplomaat, zakenman, advocaat, politicus, raadgever, zoon van een gewelddadige smid uit Putney. Als kind is Thomas vreselijk mishandeld door zijn vader. Thomas heeft lang in Europa gewoond en gewerkt en daar rijkdom en roem vergaard. Hij was soldaat, handelaar, bankier en advocaat (om maar wat te noemen) en hij woonde in Antwerpen, Parijs, Venetië en Milaan. Vanwege zijn internationale ervaringen is hij geliefd bij de notabelen in Londen; bovendien spreekt hij heel veel talen. Zo komt hij te werken als adviseur van de kardinaal (Wolsey) en later van de Britse koning (Henry VIII). Als het verhaal begint is Cromwell bevorderd tot Lord Secretary, de belangrijkste adviseur van King Henry VIII;
• Henry VIII (Henry Tudor): de koning van Engeland. Als dit deel van het verhaal begint is Henry getrouwd met Anne Boleyn, een intrigerende jonge vrouw van de lagere adel. Zijn eerste vrouw, Katherine of Aragon, wordt door hem min of meer gevangen gehouden in een kasteel op grote afstand van Londen;
• Anne Boleyn: de minnares, later de vrouw van Henry. Anne is berucht, vooral wat haar contacten met mannen betreft. Zij komt uit een adellijke familie van intriganten en ze is vastbesloten om Henry in haar macht te krijgen;
• Jane Seymour: een hofdame die in dienst was bij zowel Katherine of Aragon als Anne Boleyn. Zij is afkomstig van het landgoed Wolf Hall. Wanneer de koning daar op bezoek gaat, raakt hij in de ban van de, misschien niet zo knappe, maar wel heel slimme en innemende Jane.

Bijfiguren:

‘Bring up the Bodies’ kent tientallen, zo niet honderden bijfiguren. De belangrijkste daarvan zijn:
Leden van de Cromwell huishouding (naast Thomas Cromwell):
• Gregory Cromwell, de zoon van Thomas en Liz. Een bescheiden en niet altijd even slimme jongeman;
• Richard Cromwell (eerst: Richard Williams): de zoon van Kat en Morgan Williams, de neef van Thomas (en door hem als zoon geadopteerd);
• Rafe Sadler: een soort zoon van Thomas, zijn vertrouweling (en tevens hoofdklerk). Cromwell heeft aan de ouders van Rafe beloofd dat hij hem zou opleiden en hem in de hoogste kringen zou laten verkeren;
• Helen Barre: een jonge weduwe die met haar kinderen van Cromwell onderdak krijgt. Zij trouwt – in het geheim – met Rafe;
• Thomas Avery: een leerling-gezel van Cromwell, later zijn accountant;
• Christophe: een Franse emigrant die door Cromwell wordt opgevangen. Hij is de persoonlijke bediende van Thomas;
• Thurston: de hoofdkok van de huishouding;
• Dick Purser: een arme jongen die door Cromwell in huis genomen wordt. Hij wordt verantwoordelijk voor de waakhonden van de Cromwells;
• Anthony, jester: de nar van de huishouding.
Leden van het koninklijk huis, de Tudors (behalve Henry VIII en Anne Boleyn:
• Elizabeth: de dochter van Henry en Anne;
• Henry Fitzroy, Duke of Richmond: de ‘bastaard’zoon van Henry.
Leden van de ‘huishouding’ van Katherine of Aragon:
• Katherine of Aragon: een Spaanse prinses, de eerste echtgenote van Henry VIII. Henry scheidde van haar om met Anne te kunnen trouwen (en zo mogelijk een zoon te kunnen krijgen) en Katherine werd onder huisarrest gezet in het kasteel van Kimbolton;
• Mary: de dochter van Henry VIII en Katherine;
• Maria de Salinas: de hofdame van Katherine;
• Sir Edmund Bedingfield: de huismeester van Kimbolton, feitelijk de bewaker van Katherine;
• Grace: de echtgenote van Sir Edmund.
Familie van Anne Boleyn (leden van de families Howard en Boleyn):
• Thomas Howard, Duke of Norfolk: de oom van Anne;
• Henry Howard, Earl of Surrey: de zoon van Thomas Howard;
• Thomas Boleyn, ‘Monsegneur’, Earl of Wiltshire: de vader van Anne;
• George Boleyn, Lord Rochford: de broer van Anne;
• Jane, Lady Rochford: de echtgenote van George;
• Mary Shelton: de nicht van Anne;
• Mary Boleyn: de zus van Anne. Zij woont niet langer van de Boleyns. Ooit was ze de minnares van Henry VIII.
Leden van de familie Seymour (woonachtig op het landgoed Wolf Hall):
• Old Sir John Seymour: de vader des huizes. Hij had een relatie met de echtgenote van zijn zoon;
• Lady Margery Seymour: de echtgenote van Sir John;
• Edward Seymour: de oudste zoon;
• Thomas Seymour: de jongste zoon;
• Bess Seymour: de oudste dochter, een weduwe.
Hovelingen:
• Charles Brandon, Duke of Suffolk: de weduwnaar van de zuster van de koning (Mary);
• Thomas Wyatt: een vroegere minnaar van Anne Boleyn, een beroemd dichter (en vriend van Thomas Cromwell);
• Harry Percy, Earl of Northumberland: een ziekelijke man, ooit verloofd met Anne Boleyn;
• Francis Bryan, ‘The Vicar of Hell’: gerelateerd aan de families Boleyn en Seymour;
• Nicholas Carew, Master of the Horse: een tegenstander van de Boleyns;
• William Fitzwilliam, Master Treasurer: een tegenstander van de Boleyns;
• Henry (‘Gentle’) Norris: het hoofd van de vorstelijke vertrekken, een vertrouweling van de koning;
• Francis Weston: een jonge edelman die vaak zijn mond voorbijpraat;
• William Brerton: een edelman die vaak en graag ruzie maakt;
• Mark Smeaton: een modieuze musicus aan het hof;
• Elizabeth, Lady Worcester: de hofdame van Anne Boleyn;
• Hans Holbein: de schilder van veel adellijke personen, een Duitser.
Geestelijken:
• Thomas Cranmer, Archbishop of Canterbury: benoemd door Cromwell – en met hem bevriend;
• Stephen Gardiner, Bishop of Winchester: op een zijspoor gezet door Cromwell – en (dus) zijn tegenstander;
• Richard Sampson: de wettige adviseur (advocaat) van Henry VIII.
Hoge ambtenaren:
• Thomas ‘Call-Me’) Wriothesley, Clerk of the Signet: een man die veel bij de familie Cromwell verblijft;
• Richard Riche, Solicitor General: een hoge beambte;
• Thomas Audley, Lord Chancellor: een hoge rechter.
Aanhangers van de ‘nieuwe’ godsdienst (The Anglican Church – die toen nog niet zo heette):
• Humphrey Monmouth: koopman, vriend van Cromwell. Hij zit een lange gevangenisstraf uit in de Nederlanden in verband met zijn contacten met godsdienstige hervormers;
• Robert Packington: koopman – en aanhanger van het nieuwe geloof;
• Stephen Vaughan: een Engelse koopman in Antwerpen, vriend en agent van Cromwell.
Troonpretendenten:
• Margaret Pole: de nicht van King Edward IV, een vrouw die Katherine en haar dochter steunt;
• Henry, Lord Montague: de zoon van Margaret Pole;
• Henry Courtenay, Arquis of Exeter: een ver familielid van de koninklijke familie;
• Gertrude: de echtgenote van Henry Courtenay.
Werknemers (en vaak bewoners) van The Tower of London (gevangenis en executieplaats):
• Sir William Kingston, Constable: de hoofdcipier, in dienst van de koning;
• Lady Kingston: zijn echtgenote;
• Edmund Walsingham, deputy: de assistent van Sir William;
• Lady Shelton: de tante van Anne Boleyn;
• Executioner: de Franse beul van The Tower.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2012/may/04/bring-up-the-bodies-hilary-mantel-review

Film:

De roman ‘Bring up the Bodies’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Bring up the Bodies’ won de Man Booker Prize in 2012.

De ‘Wolf Hall’-trilogie bestaat uit de delen:
• Wolf Hall (2009)
• ‘Bring up the Bodies’ (2012)
• The Mirror and the Light (2020)

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Hilary Mantel.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Mirror and the Light van Hilary Mantel
• Macbeth van William Shakespeare
• Le Morte d’Arthur van Sir Thomas Malory

Citaat:

Statements, indictments, bills are circulated, shuffled between judges, prosecutors, the Attorney General, the Lord Chancellor’s office; each step in the process clear, logical, and designed to create corpse by due process of law. George Rochford will be tried apart, as a peer; the commoners will be tried first. The order goes to the Tower, ‘Bring up the bodies.’ (p.432)

Vragen over het boek:

1. Wat kom je te weten over de relatie(s) die Cromwell met vrouwen heeft?
2. Waarom is de vernedering van kardinaal Wolsey belangrijk voor Cromwell?
3. Wat is het verschil tussen Gregory Cromwell en Rafe Sadler?
4. Hoe slaagt Cromwell erin om Anne Boleyn te laten veroordelen?