Now read on ...
When does it start?
There are very few starts. Oh, some things seem to be beginnings. The curtain goes up, the first pawn moves, the first shot is fired – but that's not the start. The play, the game, the war is just a little window on a ribbon of events that may extend back thousands of years. The point is, there's always something before. It's always a case of Now Read On.
Much human ingenuity has gone into finding the ultimate Before.
The current state of knowledge can be summarized thus: In the beginning, there was nothing, which exploded.
Other theories about the ultimate start involve gods creating the universe out of the ribs, entrails, and testicles of their father. There are quite a lot of these. They are interesting, not for what they tell you about cosmology, but for what they say about people. Hey, kids, which part do you think they made your town out of?
But this story starts on the Discworld, which travels through space on the back of four giant elephants which stand on the shell of an enormous turtle and is not made of any bits of anyone's bodies.
But when to begin?
Thousands of years ago? When a great hot cascade of stones came screaming out of the sky, gouged a hole out of Copperhead Mountain, and flattened the forest for ten miles around?

© Penguin Random House Company, 1992

De drie heksen Granny Weatherwax, Nanny Ogg en Magrat Garlick hebben een verre reis gemaakt. En nu zijn ze weer terug, lekker uitrusten. Granny in haar huisje in het bos, Nanny temidden van haar enorm grote familie en Magrat als aanstaande bruid van de koning van Lancre.
Maar dat hadden ze gedacht … Terwijl alles in gereedheid wordt gebracht voor het feest en terwijl Magrat alvast oefent in het koninklijk-zijn, ontstaan er scheuren tussen dit deel van de Discworld en de andere wereld: de wereld van de elfen. En zoals iedereen weet zijn elfen weliswaar mooi, maar ook kwaadaardig, wreed en gevoelloos. Jaren geleden zijn ze teruggedreven naar hun eigen rijk in hun eigen (parallelle) wereld en toen zijn de poorten afgesloten met grote stenen. Maar nu er halfbakken jonge heksen zijn die wel eens echte magie willen beleven, zien die elfen hun kans schoon: zodra een heks een kiertje opent naar de Discworld, sluipen de elfen naar binnen. Met rampzalige gevolgen …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Terry Pratchett

Jaar van uitgave:

1992

Aantal pagina's:

396

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

Een fantasietijd

Plaats van handeling:

Discworld, het platteland van Lancre

Bijzonderheden:

Een fantasyroman zonder hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Edele heren en dames’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De fantasyroman ‘Lords and Ladies’ is de vierde roman met de heksen Granny Weatherwax en Nanny Ogg in de hoofdrol. Dat zorgt opnieuw voor veel magie en magische gebeurtenissen. Maar beide heksen zijn ongevoelig voor spectaculaire toverkunstjes: doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Beide heksen zijn belangrijke, humoristische hoofdpersonen in de romanreeks van Mr Pratchett.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Lords and Ladies’ is het niet noodzakelijk dat je veel specifieke kennis hebt. Wel wordt duidelijk dat sommige sprookjesfiguren bij Terry Pratchett een andere rol hebben dan in de meeste ‘gewone’ sprookjes. Zo zijn de elfen zeer mooie, maar meedogenloze wezens die zo lang mogelijk bij de Discworld moeten worden weggehouden, evenals hun makker, de eenhoorn.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Lords and Ladies’ zijn van een pittig niveau. De roman zit vol ironie en satire, zoals altijd bij Terry Pratchett.
De alinea’s zijn van een normale lengte en er zijn veel dialogen. Maar hoofdstukken ontbreken. Regelmatige witregels maken het lezen iets gemakkelijker, maar je moet wel een doorzetter zijn om dit soort literatuur te kunnen lezen: het is een kwestie van een lange adem.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Lords and Ladies’ is soms complex en soms lastig vanwege het ontbreken van hoofdstukken.
Het verhaal is geweldig boeiend. Hier wordt de wereld van de heksen beschreven: de ongekroonde leiders van de regio (in dit geval het bergstaatje Lancre). De heksen – met name Granny Weatherwax en Nanny Ogg – zijn nuchtere dames die de wind er goed onder hebben bij hun streekgenoten. Van Nanny Ogg wisten we al dat zij meerdere minnaars had, maar nu horen we dat ook Granny ooit – zo’n zestig, zeventig jaar geleden – een vriendje had. En dat vriendje komt op een dag terug …
Op basis van deze eigenschappen is ‘Lords and Ladies’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De fantasyroman ‘Lords and Ladies’ is zeer ironisch en satirisch geschreven. Veel bevolkingsgroepen worden op de hak genomen. In dit verhaal zijn het (uiteraard) de gezagsdragers, maar ook magiërs, namaak-heksen en tovenaars krijgen een lik uit de pan.

Actie:

‘Lords and Ladies’ is een verhaal met veel actie. In dit verhaal dreigen de elfen terug te komen op de Discworld. En wanneer dat zou lukken, zou dat een ramp zijn: het zijn keiharde manipulators en gevaarlijke gekken.

Tijd:

De fantasyroman ‘Lords and Ladies’ speelt zich af in een fantasietijd. Die tijd lijkt overigens verdacht veel op onze tijd. Lancre is een soort Middeleeuws rijkje, compleet met een kasteel, een koning, gedienstige onderdanen en gevreesde heksen. Maar verder zijn het allemaal net gewone mensen …

Plaats:

De setting van ‘Lords and Ladies’ is de fantasiewereld die Terry Pratchett schiep: Discworld. Het rijkje Lancre ligt ergens in de landelijke en onherbergzame Ramtops. Het wordt geregeerd door een koning en de tijd lijkt er te hebben stilgestaan.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Lords and Ladies’: zal het de heksen lukken om de elfen tegen te houden?

Verteller:

De roman ‘Lords and Ladies’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Lords and Ladies’ zijn:
• Granny Esmerelda (Esme) Weatherwax: de machtigste heks van de Discworld. Zij doet er nooit gewichtig over, maar iedereen en alles in de Discworld – en helemaal in de regio Lancre – doet wat zij vraagt (en ze vraagt het altijd vriendelijk);
• Nanny (Gytha) Ogg: de op één na machtigste heks. Zij is de vriendelijkheid zelve. Daarnaast heeft ze oog voor de mannen; ze had er ooit meerdere. Dientengevolge is ze de moeder van enkelen en de oma van velen. Ze is zeer geliefd – en toch een heks. (Maar haar kat Greebo is dat niet);
• Magrat Garlick: een jonge heks. Veel mislukt haar en ze ziet er ook zeker niet uit als een heks. Ze is onopvallend en een beetje onhandig. Maar ze is wel gevraagd om te trouwen met de nieuwe koning van Lancre;
• Archchancellor Mustrum Ridcully: de rector magnificus van de universiteit. Ooit was hij op vakantie in Lancre, een tijd waar hij nog altijd warme herinneringen aan heeft.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Lords and Ladies’ zijn:
• Jason Ogg: een zoon van Nanny Ogg, een bekwame smid;
• Shawn Ogg: een zoon van Nanny Ogg, de schildwacht-butler-bediende-kok-manusje-van-alles in het paleis van Lancre.
Andere inwoners van Lancre:
• Leden van de ‘Lancre Morris Men’ (naast Jason Ogg): Bestiality Carter (bakker), Weaver (dakdekker), Obadiah Carpenter (kleermaker), Baker (wever), Taylor (wever), Thatcher (koerier), Tinker (ketellapper), Carpenter (stroper),
• Jonge heksen-in-opleiding: Diamanda (Lucy Tockley), Perdita (Agnes Nitt), Muscara (Susan), Magenta Frottidge, Amanita;
• Pewsey Ogg: een kleinzoon van Nanny;
• Mr Quarney: de winkelier van Lancre.
Bewoners van het paleis van Lancre:
• King Verence II, King of Lancre: de nieuwe koning van het bergrijkje. Hij was eerst de Joker van het paleis, maar door toeval is hij koning geworden;
• Mrs Scorbic: de officiële kokkin van het paleis van Lancre;
• Hodgesaargh: de valkenier van het paleis;
• Mr Brooks: de imker van het paleis;
• Millie Chillum: het kamermeisje van de toekomstige koningin van Lancre.
Leden van de Unseen University:
• Ponder Simmons, Head of Inadvisably Applied Magic: een magiër, jong en ambitieus. Een steun en toeverlaat van de Archchancellor;
• The Librarian: de bibliothecaris van de Unseen University. Ooit was hij een persoon, nu is hij al jaren een orang-oetan die uitsluitend ‘Ook!’ zegt;
• Andere leden van de Unseen University (in Ankh-Morpork): The Chair of Indefinite Studies, The Senior Wrangler, The Lecturer in Recent Runes, The Bursar, The Reader in Invisible Writings, The Dean.
Elfen: ook bekend als The Fair Folk, The Gentry, The Shining Ones, The Star People, Lords and Ladies;
• The Queen: de Fairy Queen, de koningin der elfen;
• The King: de koning der elfen. Hij en zijn vrouw zijn zeer gescheiden van tafel en bed.
• Lord Lankin: een edelman onder de elfen, de assistent van de Fairy Queen.
Anderen:
• William Scrope: een jager;
• Death: de Dood die overal en nergens aanwezig kan zijn. Hij is misschien wel het belangrijkste karakter uit de Discworld: een aangenaam persoon met een onaangenaam beroep (maar ja, iemand moet het doen);
• Herne the Hunted: de god van de opgejaagden;
• Giamo Casanunda: een dwerg, een mannetje dat veel is: struikrover, huursoldaat, ladderreparateur, leugenaar, sjacheraar, minnaar.

Website:

http://discworld.wikia.com/wiki/Lords_and_Ladies

Film:

De fantasyroman ‘Lords and Ladies’ is niet verfilmd.

Overig:

De fantasyroman ‘Lords and Ladies’ is de vierde roman met een belangrijke rol voor de heksen Granny Weatherwax en Nanny Ogg. De voorgaande romans over deze dames waren:
• Equal Rites
• Wyrd Sisters
• Witches Abroad

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Terry Pratchett.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Men at Arms van Terry Pratchett
• A Midsummer’s Night Dream van William Shakespeare
• Artemis Fowl and the Opal Deception van Eoin Colfer

Citaat:

Granny slapped her face, hard.
‘Even you knows that’s stupid and childish,’ she said. ‘Now you listen to me. If you stay here, there’s none of this stuff any more. Or you can go somewhere else and find a future, be a great lady, you’ve got the mind for it. And maybe you’ll come back in ten years loaded down with jewels and stuff, and lord it over all us stay-at-homes, and that will be fine. But if you stay here and keep trying to call the … Lords and Ladies, then you’ll be up against me again. (p.148)

Vragen over het boek:

1. Hoe komt het dat de elfen in Lancre terecht kunnen komen?
2. Zijn Jason en/of Shawn Ogg belangrijk voor de roman? In welk opzicht zou dat kunnen zijn?
3. Welke rol spelen de ‘Lancre Morris Men’ in het beslissende gevecht?
4. Hoe zit het met de liefde in deze roman, als je denkt aan de drie heksen die de hoofdrol hebben?