3.5/5 - (2 stemmen)

Dodger

Niveau:
Genre: crime
Thema: history

Getagd op:
Verkrijgbaar bij bol.com
var bol_sitebar_v2={"id":"bol_1691943815118", "baseUrl":"partner.bol.com","productId":"9200000002070397","familyId":"9200000002070397","siteId":"30874","target":true,"rating":true,"price":true,"deliveryDescription":true,"button":true,"linkName":"Dodger%2C%20Terry%20Pratchett","linkSubId":""};

SNEL NAAR...





Het begin!

The rain poured down on London so hard that it seemed that it was dancing spray, every raindrop contending with its fellow for supremacy in the air and waiting to splash down. It was a deluge. The drains and sewers were overflowing, throwing up – regurgitating, as it were – the debris of muck, slime and filth, the dead dogs, the dead rats, cats and worse; bringing back up to the world of men all those things that they thought they had left behind them; jostling and gurgling and hurrying towards the overflowing and always hospitable river Thames; bursting its banks, bubbling and churning like some nameless soup boiling in a dreadful cauldron; the river itself gasping like a dying fish. But those in the know always said about the London rain that, try as it might, it would never, ever clean that noisome city, because all it did was show you another layer of dirt. And on this dirty night there were appropriately dirty deeds that not even the rain could wash away.
A fancy two-horse coach wallowed its way along the street, some piece of metal stuck near an axle causing it to be heralded by a scream. And indeed there was a scream, a human scream this time, as the coach door was flung open and a figure tumbled out into the gushing gutter, which tonight was doing the job of a fountain. Two other figures sprang from the coach, cursing in language that was as colourful as the night was dark and even dirtier. In the downpour, fitfully lit by the lightning, the first figure tried to escape but tripped, fell and was leaped upon, with a cry that was hardly to be heard in all the racket, but which was almost supernaturally counterpointed by the grinding of iron, as a drain cover nearby was pushed open to reveal a struggling and skinny young man who moved with the speed of a snake.
‘You let that girl alone!’ he shouted.

© Penguin Random House Company / Doubleday, 2012

^ Terug naar boven

Algemeen

Dodger is een slimme, maar arme Londenaar. Hij heeft zijn ouders nooit gekend, hij werkte als schoorsteenveger en als een soort jutter aan de oevers van de Thames. Tegenwoordig zoekt hij geld, sieraden en andere interessante spulletje in de riolen onder de stad (hij is wat men noemt een ‘dosher’). Doordat hij het leven heeft gered van de ambachtsman Solomon Cohen mag hij bij deze weduwnaar eten en slapen, maar zijn leven blijft sappelen. Het leven van arme sloebers als Dodger is hard, zwaar en vrijwel altijd kort.
Maar dan verandert er iets. Op een avond redt Dodger een jonge vrouw uit de klauwen van een stelletje ontvoerders. Deze vrouw is een mysterie: niet echt een Engelse, niet echt van adel, maar waarschijnlijk wel rijk, zeer zeker mooi en bijzonder intrigerend. Samen met de schrijver Charlie Dickens en de filantroop Henry Mayhew zorgt Dodger voor een veilige plek voor de vrouw, die ze ‘Simplicity’ noemen.
Het leven van Dodger blijft even hectisch, maar het succes lijkt hem ook ietsje meer toe te lachen: hij redt mensen en hij verijdelt misdaden. Langzamerhand wordt Dodger een eerlijke burger van de stad.
Maar het gevaar ligt dag en nacht op de loer: de ontvoerders van Simplicity – en wie zijn dat eigenlijk? – rusten niet voordat ze haar gevonden hebben. En het is de vraag of Dodger daar iets tegen kan doen …


^ Terug naar boven

Boekinformatie

ERK Niveau:
B2

Schrijver:
Terry Pratchett

Jaar van uitgave:
2012

Aantal pagina's:
403

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:
1800-1850

Plaats van handeling:
GB, Londen

Bijzonderheden:
Een roman in 16 getitelde hoofdstukken, afgesloten door een epiloog en door een flash forward


^ Terug naar boven

Het boek - onderwerp

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor iemand die houdt van de verhalen van Terry Pratchett, is ‘Dodger’ een afwijkend verhaal (het gaat niet over Discworld), maar wel zeer de moeite waard. De humor (ironie, sarcasme, satire) is overal volop aanwezig. Maar bovenal is dit een boek waaruit je veel kunt leren.


WAT MOET JE WETEN?

De roman ‘Dodger’ doet denken aan de romans van Charles Dickens, met name aan ‘Oliver Twist’. Zoals veel romans van Dickens speelt ‘Dodger’ zich ook af in het centrum van Londen, er doen (veel) arme en (weinig) rijke mensen in het verhaal mee en alles komt uiteindelijk – na veel zorgen en problemen – op zijn pootjes terecht.




^ Terug naar boven

Het boek - Moeilijkheid

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Dodger’ zijn van een pittig niveau. Het lijkt in eerste instantie alsof dit verhaal geschikt is voor kinderen, maar niets is minder waar: de taal is daarvoor veel te complex en de stijlmiddelen (zoals ironie, satire en ambiguïteit) zijn daarvoor te subtiel.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een behoorlijke lengte en er zijn veel, vaak grappige, dialogen.


DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Dodger’ is vaak moeilijk: je moet een goede lezer van Engelse teksten zijn wil je deze roman op waarde schatten.
Maar als dat zo is, dan heb je een heel mooi verhaal. De roman is zeer informatief: over de negentiende eeuw, over het lot van de armen uit die tijd, over de gedragingen van de rijken, over de veranderende ideeën over goed en kwaad en arm en rijk. Je leert veel over het Engeland van de negentiende eeuw: politiek, literatuur, (kinder)arbeid, politie, (het ontbreken van) onderwijs, stadsvernieuwing. Maar vooral zul je genieten van de humor van Terry Pratchett, humor die je hebt kunnen leren kennen in zijn beroemde Discworld-romans.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Dodger’ een boek met een literair niveau B 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.


Schrijfstijl:

De roman ‘Dodger’ is geschreven in een stijl die doet denken aan de romans van Charles Dickens. Dat blijkt bijvoorbeeld door de karakters: arme sloebers naast rijke weldoeners, geboefte naast rechtschapen mensen, eerlijke politiemensen naast corrupte politici. Maar het wordt ook direct duidelijk wanneer je de titels van de hoofdstukken ziet: elke titel vertelt uitgebreid wat er in dit hoofdstuk staat te gebeuren: ‘Chapter 1, In which we meet our hero, and the hero meets an orphan of the storm and comes face to face with Mister Charlie, a gentleman known as a bit of a scribbler …’



^ Terug naar boven

Het boek - het verhaal

Actie:

De roman ‘Dodger’ is een verhaal met veel actie. Het verhaal begint met een mislukte ontvoering en vanaf dat moment gebeurt er heel veel. We volgen Dodger tijdens zijn gevaarlijke werk, tijdens zijn risicovolle leven en tijdens zijn zoektocht naar de ontvoerders van Simplicity.


Tijd:

‘Dodger’ speelt zich af in de jaren 1800-1850. Londen is een zeer snel groeiende (hoofd)stad: een stad die eigenlijk niet berekend is op zo veel inwoners. Riviertjes die in de Thames uitkomen (zoals de Fleet) worden snel overkluisd en worden continu als riolen gebruikt; dit zijn de plekken waar arme sloebers zoals Dodger werken (als ‘dosher’). Dodger is ooit begonnen als ‘chimney-sweep’, ook al zo’n gevaarlijk beroep met al dat roet en die nauwe schoorsteenpijpen. Daarna verdiende hij een beetje geld als ‘mudlark’: iemand die probeert waardevolle spullen tussen de rommel langs de oevers van de Thames te vinden. Het is de periode waarin Queen Victoria koningin van Groot-Brittannië was, de tijd waarin Benjamin Disraeli zijn politieke carrière begon en waarin de politie een geduchte en eerlijke organisatie werd (de politieagenten werden ‘peelers’ genoemd, ter ere van de man die deze politiemacht in Londen in het leven riep, Sir Robert Peel).


Plaats:

De setting van ‘Dodger’ is de Engelse hoofdstad Londen. Het verhaal speelt zich af in het centrum van de stad (die toen veel kleiner was dan nu): een vies, onaangenaam, gevaarlijk oord, waar arme lieden zoals Dodger in leven probeerden te blijven door dingen te zoeken die anderen verloren: geld, sieraden, andere zaken van waarde. Zo brengt Dodger veel tijd door als ‘dosher’: iemand die in de riolen zoekt naar kostbaarheden.


Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Dodger’: hoe zal het de arme weesjongen Dodger vergaan nu hij allerlei interessante figuren ontmoet?


Verteller:

De roman ‘Dodger’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal voornamelijk vanuit het perspectief van de hoofdpersoon Dodger.




^ Terug naar boven

Het boek - de karakters

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Dodger’ zijn:
• Dodger: een 17-jarige jongeman die in Londen woont. Hij heeft zijn ouders nooit gekend. Dodger groeide op in een weeshuis totdat hij wegliep en zijn geluk op straat ging beproeven. Hij doet van alles om in leven te blijven: hij rolt wel eens de zakken van de rijken, hij steelt wel eens wat fruit of enige broodjes. Maar voornamelijk is hij een ‘dosher’: hij doorzoekt de riolen onder de stad op zoek naar verloren voorwerpen, zoals geld, sieraden of andere kostbare dingen. Ondanks zijn zware leven is hij geen crimineel: als hij onrecht ziet, dan treedt hij daartegen op;
• Mister Charlie Dickens: een schrijver die voor een krant, ‘The Morning Chronicle’, werkt. Het karakter is gebaseerd op de historische figuur, de populairste schrijver van de negentiende eeuw, Charles Dickens. Hij luistert goed naar wat hij hoort op straat en daar distilleert hij zijn verhalen uit. Soms krijgt hij op straat zelfs ideeën voor de titel van een roman (zoals ‘Our Mutual Friend’, ‘Great Expectations’ of ‘Bleak House’);
• ‘Simplicity’: een 16-, 17-jarig meisje dat door Dodger bevrijd wordt. Haar verleden is lang onbekend; wel is duidelijk dat zij mishandeld is door een man (of door meerdere mannen?). Omdat ze haar naam eerst niet kan zeggen (en later niet wil zeggen), noemt men haar ‘Simplicity’.


Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Dodger’ zijn:
Karakters gebaseerd op historische figuren:
• Mister Henry Mayhew: een gegoede burger die zich inzet voor de minder bedeelden in de stad. Henry Mayhew was in werkelijkheid ook een goede vriend van Dickens. Hij schreef over het lot van de armere inwoners van Londen;
• Sir Benjamin Disraeli: een politicus. Een historisch figuur die later Prime Minister zou worden;
• Miss Angela Burdett-Coutts: een rijke dame die onderdak verleent aan hen die dat nodig hebben, een goede kennis van Charles Dickens;
• Sir Robert Peel: een politicus. Hij richtte de Londense politiemacht op (met agenten die daarna, liefdevol, ‘peelers’ werden genoemd);
• Mr Tenniel: een tekenaar die tekeningen voor het tijdschrift ‘Punch’ maakte;
• Joseph Bazalgette: een ingenieur die zeer geïnteresseerd was in de riolen van Londen;
• Queen Victoria en Prince Albert: de koningin en prins van Groot-Brittannië.
Leden van de Mayhew-huishouding:
• Mrs Jane Mayhew: de echtgenote van Mayhew. Zij steunt haar man in alles wat hij doet;
• Mrs Sharples: een strenge en kille dame, het hoofd van de huishouding;
• Mrs (‘Aunty’) Quickly: de kokkin, een vrolijke dame.
Vrienden en bekenden van Dodger, inwoners van (vooral) de armere wijken van Londen:
• Solomon Cohen: een 54-jarige juwelier en instrumentenmaker. Hij is een Joodse weduwnaar die vanuit Rusland via allerlei omzwervingen in Londen is terechtgekomen. Dodger woont bij hem in huis, samen met Cohens hond, Onan;
• Jacob: een pandjesbaas;
• ‘Granddad’: een 33-jarige dosher, een werker in het riool;
• Bent Henry, Double Henry, Lucy Diver, One-Armed-Dave, Preacher, Mary-Go-Round, Messy Bessie, Mangle, Ginny-Come-Lately, Mrs Beecham, Mrs Holland, Aberdeen Knocker (‘Bang’), Half Bang: Londenaars die Dodger vaak in de kroeg of op straat treft;
• Stumpy Higgins, Sharp Bob, Dirty Benjamin, Harry the Slap, Manky Smith, The Outlander: kleine en iets grotere criminelen;
• Soft Molly: een bloemenverkoopster.
Een ander ‘minor character’:
• Mr Sweeney Todd: een kapper.





^ Terug naar boven

Het boek - verder


Film:

De roman ‘Dodger’ is niet verfilmd.


Overig:

De roman ‘Dodger’ is verhaal dat duidelijk geïnspireerd is door de negentiende-eeuwse schrijver Charles Dickens en zijn romans, met name ‘Oliver Twist’. De hoofdpersoon, Dodger, is een weeskind dat in het harde Londen van de 19e eeuw probeert te overleven. In ‘Oliver Twist’ komt een karakter voor dat ‘The Artful Dodger’ wordt genoemd: iemand die – op slimme en sluwe wijze – alle gevaren kan ontwijken (vandaar zijn bijnaam).
In een nawoord schrijft Terry Pratchett dat hij met name geïnspireerd werd door de negentiende-eeuwse filantroop Henry Mayhew, een goede vriend van Charles Dickens, die zich het lot van de minder bedeelden in Londen aantrok en ook over hen schreef (in non-fictie boeken zoals ‘London Labour and the London Poor’). De roman ‘Dodger’ is (nog) niet in het Nederlands vertaald.



^ Terug naar boven

Auteur en Werken

Link naar pagina over auteur
-->Informatie over Terry Pratchett.

Auteur:

Werken:


^ Terug naar boven

Meer

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
Oliver Twist van Charles Dickens
The Prince and the Pauper van Mark Twain
Street Child van Berlie Doherty


Citaat:
Dodger tried to take all this in, and said finally, ‘Who are you going to punch?’
‘I am not going to punch anybody; ‘Punch’ is a new periodical magazine of politics, literature and humour which, if you don’t know, means something that makes you laugh, and possibly think. One of the founders was Mister Mayhew, our mutual friend.’
Charlie’s jaw dropped suddenly, and he scribbled down a few words on the paper in front of him. ‘Now off you go, enjoy yourself and please come back here as soon as you can tomorrow.’
‘Well, if you will excuse me, sir, I have another appointment anyway,’ said Dodger.
‘You have an appointment, Mister Dodger? My word, it seems to me that you are becoming a man of all seasons.’ (p.150)

Vragen over het boek:

1. Hoe komt Dodger aan zijn naam?
2. Analyseer het karakter van Mister Charlie Dickens aan de hand van een drietal fragmenten uit de tekst.
3. Waarom is het zo moeilijk voor de Londense overheden om Simplicity een veilig thuis te bieden?
4. Welke les valt er te leren uit de roman ‘Dodger’ (als er ten minste een les te leren valt)?




^ Terug naar boven

Comments are closed.