Since Atlanta, she had looked out the dining-car window with a delight almost physical. Over her breakfast coffee, she watched the last of Georgia’s hills recede and the red earth appear, and with it tin-roofed houses set in the middle of swept yards, and in the yards the inevitable verbena grew, surrounded by whitewashed tires. She grinned when she saw her first TV antenna atop an unpainted Negro house; as they multiplied, her joy rose.
Jean Louise Finch always made this journey by air, but she decided to go by train from New York to Maycomb Junction on her fifth annual trip home. For one thing, she had the life scared out of her the last time she was on a plane: the pilot elected to fly through a tornado. For another thing, flying home meant her father rising at three in the morning, driving a hundred miles to meet her in Mobile, and doing a full day’s work afterwards: he was seventy-two now and this was no longer fair.
She was glad she had decided to go by train. Trains had changed since her childhood, and the novelty of the experience amused her: a fat genie of a porter materialized when she pressed a button on a wall; at her bidding a stainless steel washbasin popped out of another wall, and there was a john one could prop one’s feet on. She resolved not to be intimidated by several messages stenciled around her compartment – a roomette, they called it – but when she went to bed the night before, she succeeded in folding herself up into the wall because she had ignored an injunction to PULL THIS LEVER DOWN OVER BRACKETS, a situation remedied by the porter to her embarrassment, as her habit was to sleep only in pajama tops.

© HarperCollins, 2015

Jean Louise heeft jaren in het stadje Maycomb, Alabama, gewoond, samen met haar vader, haar tante en haar broer. Nu werkt ze al weer een aantal jaren in New York City. Elk jaar brengt ze de vakanties door in haar geboortedorp. Zo ook nu weer.
Het leven in Maycomb lijkt te hebben stilgestaan: de vader van Jean Louise werkt nog altijd als advocaat, zijn assistent Hank is de beste vriend van Jean Louise, haar tante bemoeit zich met alles en iedereen en haar oom is er altijd voor haar wanneer ze goede raad nodig heeft.
Sommige mensen verwachten dat Jean Louise over een tijdje weer in Maycomb zal gaan wonen. Hank wil dolgraag met haar trouwen, haar oom en tante verwachten ook dat ze terugkomt en haar oude vrienden en bekenden hebben een plaatsje voor haar in de samenleving van Maycomb vrijgehouden. Toch heeft Jean Louise zelf zo haar twijfels.
Hoe gaan de inwoners van Maycomb bijvoorbeeld om met de zwarte bewoners? En wat levert het je op wanneer je wekelijks thee drinkt met je vriendinnen die je al je hele leven kent? En waarom praat iedereen over je wanneer je iets geks doet?
Jean Louise zal toch binnenkort een besluit moeten nemen over haar toekomst …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Harper Lee

Jaar van uitgave:

2015

Aantal pagina's:

278

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1950-1960

Plaats van handeling:

USA, Alabama, een stadje

Bijzonderheden:

Een roman in 7 delen en in 19 hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Ga heen, zet een wachter’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor iemand die meer wil weten over het zuiden van de Verenigde Staten in de jaren vijftig van de vorige eeuw, is ‘Go Set a Watchman’ een prima keus. Het boek beschrijft op een mild humoristische, maar soms ook hilarische manier hoe blanken en zwarten in die tijd met elkaar omgingen. Het is een verhaal over normen en waarden, over vastgeroeste gewoonten, over eeuwenoude zeden en gewoonten.

WAT MOET JE WETEN?

Het verhaal van ‘Go Set a Watchman’ speelt zich af in het diepe zuiden van de USA, in een vrij afgelegen dorp in het zuiden van de staat Alabama. De tijd lijkt daar te hebben stilgestaan: de kerk en de overheid maken al eeuwen de dienst uit, blanken zijn superieur, zwarten schikken zich zonder morren in hun lot.
De roman is een soort vervolg op To Kill a Mockingbird, de vorige – en enige – roman van Ms Harper Lee. Het verhaal speelt ongeveer twintig jaar later. Als je de eerste roman kent, dan zul je merken in hoeverre de verschillende karakters zijn veranderd.
De titel van het boek, ‘Go Set a Watchman’ komt uit de Bijbel: Want aldus heeft de Heere tot mij gezegd: Ga heen, zet een wachter, laat hem aanzeggen, wat hij ziet.’ (Jesaja 21:6)

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Go Set a Watchman’ zijn vaak lastig. De zinnen zijn soms lang, maar het zijn vooral de woorden die misschien problemen zullen opleveren voor sommige lezers. Zo nu en dan doet de taal enigszins archaïsch – en soms zelfs Bijbels – aan.
De alinea’s zijn over het algemeen kort. De hoofdstukken zijn niet lang en er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Go Set a Watchman’ kan voor een aantal lezers een probleem zijn. De taal is soms ingewikkeld.
Het verhaal is humoristisch en tragisch, aandoenlijk en oprecht. Je leest het verhaal vanuit het perspectief van een jonge vrouw. Die volwassen vrouw is dezelfde als het meisje uit 1935 (uit de roman To Kill a Mockingbird) maar die vrouw heeft ondertussen heel veel levenservaring opgedaan waardoor ze met hele andere ogen naar haar geboorteplaats, haar familie en haar vrienden kijkt.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Go Set a Watchman’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De roman ‘Go Set a Watchman’ is heel helder geschreven. Het verhaal is vol liefde voor de karakters, zowel voor de jonge als de oude, zowel voor de blanke als de zwarte, zowel voor de ontwikkelde als de onontwikkelde. Aan alles is te merken dat Ms Lee met dit verhaal een belangrijk verhaal over de verhoudingen tussen mensen in het zuiden van de USA wilde vertellen.

Actie:

De roman ‘Go Set a Watchman’ is een verhaal met weinig actie. Jean Louise maakt wel het een en ander mee met haar familie en vrienden (vooral met Hank), maar spectaculair wordt het verhaal nergens. Het gaat vooral over de gevoelens van de hoofdpersoon.

Tijd:

‘Go Set a Watchman’ speelt zich af in de jaren 1950-1960. Er is het een en ander veranderd in de loop der jaren. Toch merk je al snel – samen met de hoofdpersoon – dat de tijd toch ook wel heeft stilgestaan in Maycomb in veel opzichten.

Plaats:

De plaats die in ‘Go Set a Watchman’ wordt beschreven, is een plaatsje in het zuiden van de Amerikaanse staat Alabama, het stadje Maycomb.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Go Set a Watchman’: zal Jean Louise kiezen voor het leven in haar vertrouwde geboorteplaats of zal ze zich afkeren van dit vriendelijke, maar soms ook wel beklemmende wereldje?

Verteller:

De roman ‘Go Set a Watchman’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal vanuit het perspectief van de jonge vrouw Jean Louise.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Go Set a Watchman’ zijn:
• Jean Louise Finch (vroeger werd ze ‘Scout’ genoemd): de hoofdpersoon van het verhaal. Zij is een 26-jarige vrouw die al een aantal jaren in New York woont en werkt. In dit verhaal keert ze voor een korte vakantie terug naar haar vader en naar haar woonplaats: Maycomb, in de zuidelijke staat Alabama;
• Atticus Finch: de 72-jarige vader van Jean Louise. Hij is advocaat. Atticus ging als één van de enigen uit zijn omgeving studeren aan de universiteit. Na zijn studie keerde hij terug naar de streek waar hij vandaan kwam. Daar trouwde hij en begon hij zijn carrière als advocaat. Twee jaar na de geboorte van zijn dochter overleed zijn vrouw. Hij voedde zijn zoontje Jem en zijn dochter alleen op (maar wel met de hulp van de dienstmeid Calpurnia). Tegenwoordig is hij een oudere man die veel last van reuma heeft (maar zijn geest is nog prima);
• Henry (‘Hank’) Clinton: de beste vriend van Jean Louise. Hank komt uit een familie van ‘poor white trash’: zijn vader, een alcoholist, verdween op een dag, zijn moeder stierf jong. Hij werd door Atticus onder de hoede genomen. Hank studeerde uiteindelijk rechten en hij werd de assistent van Atticus op diens advocatenbureau;
• Miss Alexandra (‘Zandra’) Finch Hancock: de zus van Atticus. Zij was jaren getrouwd met James Hancock, een man die op zekere dag verdween. Haar zoon woont al jaren in een grote stad. Zandra woont nu al weer een aantal jaren bij haar broer in huis, waar ze zich bemoeit met het huishouden en met het wel en wee van Jean Louise.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Go Set a Watchman’ zijn:
Karakters uit het Maycomb van ‘nu’:
• Dr John (‘Jack’) Hale Finch: de broer van Atticus, een gepensioneerde dokter. John Hale Finch woont sinds een paar jaar weer in Maycomb. Hij is een goede vriend van Jean Louise en ze vraagt haar wijze oom vaak om raad;
• Leden van de Methodist Church: Mrs. Clyde Haskins (organist) Herbert Jemson (music director), Mr. Stone (minister);
• Politieke figuren van de Maycomb City Council: William Willoughby, Tom-Carl Joyner, Grady O’Hanlon;
• Mr. Cunningham: de eigenaar van de plaatselijke ice cream parlor;
• Afro-Amerikaanse bewoners van Maycomb: Chester Sumpter, Zeebo, Calpurnia (de gepensioneerde dienstmeid van de familie Finch), Helen, Frank;
• Nette dames uit Maycomb (en vroegere klasgenoten van Jean Louise): Hester Sinclair, Sarah Finley, Claudine McDowell.
Karakters uit het Maycomb van ‘vroeger’:
• Jeremy (‘Jem’) Finch: het vier jaar oudere broertje van Jean Louise;
• Charles (‘Dill’) Baker Harris: een jeugdvriend die elk jaar de vakantie doorbrengt in Maycomb bij zijn oom en tante. De Amerikaanse schrijver Truman Capote, een buurjongen en vriend van Harper Lee, stond model voor het karakter Dill;
• Miss Rachel Finch: de tante van Dill;
• Leerlingen en onderwijzeressen van vroeger: Albert Coningham, Ada Bell, Miss Blunt (onderwijzeres);
• Personeel van de Maycomb County High School: Miss Muffett, Mr. Charles Tuffett.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2016/feb/19/go-set-a-watchman-harper-lee-legacy-to-kill-a-mockingbird

Film:

De roman ‘Go Set a Watchman’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Go Set a Watchman’ is de tweede roman van Ms Harper Lee. Het is een soort vervolg op haar zeer succesvolle eerste – en enige – roman To Kill a Mockingbird.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Harper Lee.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Sound and the Fury van William Faulkner
• The Rose Tattoo van Tennessee Williams
• The Complete Stories van Flannery O’Connor

Citaat:

Blind, that's what I am. I never opened my eyes. I never thought to look into people's hearts, I looked only in their faces. Stone blind ... Mr. Stone. Mr. Stone set a watchman in church yesterday. He should have provided me with one. I need a watchman to lead me around and declare what he seeth every hour on the hour. I need a watchman to tell me this is what a man says but this is what he means, to draw a line down the middle and say here is this justice and there is that justice and make me understand the difference. I need a watchman to go forth and proclaim to them all that twenty-six years is too long to play a joke on anybody, no matter how funny it is. (pp.181-182)

Vragen over het boek:

1. In welke opzichten is Jean Louise veranderd sinds ze in New York woont en werkt?
2. Hoe is de verhouding tussen Jean Louise en haar vroegere dienstmeid, Cal? Hoe komt dit, denk je?
3. Waarom wordt Jean Louise teleurgesteld in haar vader en in haar vriend?
4. Welke keuze zal Jean Louise volgens jou uiteindelijk maken? Waarop baseer je die mening?