‘Yes,’ said Tom bluntly, on opening the front door. ‘What d’you want?’
A harassed middle-aged woman in a green coat and felt hat stood on his step. He glanced at the armband on her sleeve. She gave him an awkward smile.
‘I’m the Billeting Officer for this area,’ she began.
‘Oh yes, and what’s that got to do wi’ me?’
She flushed slightly. ‘Well, Mr, Mr …’
‘Oakley. Thomas Oakley.’
‘Ah, thank you, Mr Oakley.’ She paused and took a deep breath. ‘Mr Oakley, with the declaration of war imminent …’
Tom waved his hand. ‘I knows all that. Git to the point. What d’you want?’ He noticed a small boy at her side.
‘It’s him I’ve come about,’ she said. ‘I’m on my way to your village hall with the others.’
‘What others?’
She stepped to one side. Behind the large iron gate which stood at the end of the graveyard were a small group of children. Many of them were filthy and very poorly clad. Only a handful had a blazer or coat. They all looked bewildered and exhausted. One tiny dark-haired girl in the front was hanging firmly on to a new teddy-bear.
The woman touched the boy at her side and pushed him forward.
‘There’s no need to tell me,’ said Tom. ‘It’s obligatory and it’s for the war effort.’
‘You are entitled to choose your child, I know,’ began the woman apologetically.
Tom gave a snort.
‘But,’ she continued, ‘his mother wants him to be with someone who’s religious or near a church. She was quite adamant. Said she would only let him be evacuated if he was.’
‘Was what?’ asked Tom impatiently.
‘Near a church.’
Tom took a second look at the child. The boy was thin and sickly-looking, pale with limp sandy hair and dull grey eyes.
‘His name’s Willie,’ said the woman.

© Kestrel / Puffin Books, 1981/1983.

De oude, nukkige weduwnaar, Tom Oakley, die in een klein dorpje in Engeland woont krijgt een achtjarige jongen als evacuee bij hem in huis. De jongen, Willie, is afkomstig uit een arme wijk in Londen – de stad die misschien het doelwit van de oorlog zal zijn wanneer de Duitsers het land aanvallen.
Wanneer Tom de jongen goed bekijkt ziet hij dat deze Will (hij noemt hem Will, Willie is zo kinderachtig) beschadigd is, zowel geestelijk als lichamelijk. Hij heeft overal wonden en wondjes, hij is heel angstig, hij plast in zijn bed en geeft veel over, hij is ondervoed, hij kan niet lezen en schrijven en hij is bang voor alles en iedereen.
Gelukkig verandert dat wanneer Will een tijdje bij ‘Mister’ Tom in huis woont. Tom verbindt zijn wonden en wint zijn vertrouwen. Will gaat naar school en hij maakt zelfs vrienden.
Maar het geluk is helaas niet voor altijd …

ERK Niveau:

B1

Schrijver:

Michelle Magorian

Jaar van uitgave:

1981

Aantal pagina's:

304

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1935-1945

Plaats van handeling:

GB, een dorpje op het platteland

Bijzonderheden:

Een jeugdroman in 23 getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de jeugdroman ‘Toch een vader’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De jeugdroman ‘Goodnight Mister Tom’ is een spannend boek over het begin van de Tweede Wereldoorlog in Engeland. Kinderen werden uit de grote steden naar het Engelse platteland gestuurd vanwege dreigende bombardementen en woonden vaak jaren bij wildvreemde mensen.
Voor de Londense jongen Willie is de evacuatie een enorme schok: maar uiteindelijk niet een vervelende schok …

WAT MOET JE WETEN?

Voor het begrijpen van ‘Goodnight Mister Tom’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Het boek legt veel uit over de jaren dertig van de vorige eeuw in Engeland. Het boek is helemaal niet verouderd, hoewel het over vroeger gaat. Wat je vooral leert is hoe hard het leven voor sommige mensen in oorlogtijd was (en is) – vooral voor kinderen.

DE TAAL

De taal van ‘Goodnight Mister Tom’ is goed te lezen. Wel moet je even doorbijten: in het begin zul je misschien moeten wennen aan een verhaal van lang geleden, of aan het dialect dat de mensen in het dorp spreken.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de jeugdroman heel goed te begrijpen.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het verhaal is spannend en ontroerend, je leert er heel veel van. Daarnaast leer je ook hoe mensen kunnen veranderen (in hun voordeel) wanneer ze met heel andere mensen in contact komen – dat geldt vooral voor de hoofdpersonen Tom en Willie.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Goodnight Mister Tom’ een boek met een literair niveau B 2c en een taal-(ERK-)niveau B1.

Schrijfstijl:

De jeugdroman is heel mooi geschreven: spannend en soms grappig. En regelmatig ook heel ontroerend; en ook soms nogal heftig ….

Actie:

‘Goodnight Mister Tom’ bevat een verhaal met veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de jeugdroman spelen zich af in de jaren 1935-1945. Het verhaal begint in 1938, het jaar waarin Groot-Brittannië de oorlog verklaarde aan Duitsland omdat zij Polen waren binnengevallen. In dat jaar werden er ook veel kinderen uit Londen geëvacueerd, uit angst voor bombardementen.

Plaats:

De setting van ‘Goodnight Mister Tom’ is een denkbeeldig dorp (‘Little Weirwold’) ergens op het Engelse platteland. Een paar scenes spelen op andere plaatsen: in Londen en ergens in een dorp aan de kust.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Goodnight Mister Tom’: hoe zal Willie een beter leven krijgen dan hij tot nu toe heeft gehad?

Verteller:

De jeugdroman heeft een alwetende verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Goodnight Mister Tom’ zijn:
• Will (Willie, William) Beech: een 8-jarige jongen (geboren in 1930) die in 1938 uit Londen naar een dorp gebracht wordt omdat er oorlog dreigt uit te breken. Zijn vader is overleden, zijn moeder mishandelt hem regelmatig en dreigt hem met hel en verdoemenis. Willie is gekleed in oude lompen, hij heel verlegen en bang – en hij kan niet lezen en schrijven;
• Tom (Thomas) Oakley; een ongeveer 65-jarige weduwnaar die in een dorpje in Engeland woont. Hij bemoeit zich met niemand en hij leidt zijn rustige leventje met zijn hond – totdat Willie bij hem komt wonen.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Goodnight Mister Tom’ zijn:
• Zach (Zacharias) Wrench: een evacuee die ook in het dorp woont bij Doctor Little en zijn vrouw. Hij is een jongen die nooit om een antwoord verlegen zit. Maar hij wil vrienden worden met de stille Willie;
• George (11) en zijn tweelingzussen Ginnie en Carrie Thatcher (10);
• Sammy: de hond van Tom;
• Dobbs: het paard van Tom;
• Dorpsgenoten Tom: Mrs Hartridge (teacher), Mrs Fletcher, George, Michael, Edward, David Fletcher (children), Mrs Butcher, Mrs Henley, Ivor (farmer), Lucy (de 6-jarige dochter van Ivor), Roe and Harry Padfield (farmers), Doctor Oswald Little, Mrs Little, Mr Walter Bird (post office man), Mrs Connie Bird, Mr Bush (teacher), Mr Peters (vicar), Miss Emilia Thorne (librarian), Miss May Thorne (zus van Miss Emilia), Fred Barnes (farmer), Mr and Mrs Madge Thatcher, Mrs Lilian Peters, Grace Bush, Mrs Black (teacher), Charlie Ruddles (A.R.P. man, een vrijwilliger van de burgerwacht), Matthew Parfitt (postman), Christine and Robert King (evacuees), David Hartridge (pilot; de echtgenoot van Mrs Hartridge), Alec and Polly Barnes (farmers’ children), Mr Miller, Hubert Pullett, Ted Blakefield (thatcher), Patsy Finch, Fred Padfield, Ruth Browne, Rose Butcher and Herbert Woods (pupils), Mr Fergus (driver);
• Bewoners van het stadje waar Tom soms winkelt: Mrs Miller (shop owner), George, Mr and Mrs Stoker (blacksmith);
• Mrs Beech: de moeder van Will – een kwaadaardige eenzame weduwe. Ze mishandelt haar zoontje en ze dreigt hem constant met hel en verdoemenis;
• Londenaars: Ern (warden), Glad (huisvrouw), Jack (musician), Sid (warden), Alf, Mr Stelton (psychiatrist);
• In een dorpje bij de zee: Mrs Clarence: de hospita in een dorpje aan zee;
• Geoffrey Sanderton: een kunstschilder.

Website:

https://teachers.thenational.academy/units/goodnight-mister-tom-by-michelle-magorian-18fc

Film:

‘Goodnight Mister Tom’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Goodnight Mister Tom’ is de eerste jeugdroman van Ms Magorian, een boek waar ze heel beroemd mee zou worden. Het boek won ‘The Guardian Children’s Fiction Award’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Michelle Magorian.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Carrie’s War van Nina Bawden
• The Good Liar van Gregory Maguire
• The Kingdom by the Sea van Robert Westall

Citaat:

‘Mister Tom,’ said Willie after some thought, ‘ain’t that bad?’
‘Copyin’?’
‘Yeh.’
‘Not when yer learnin’,’ said Tom, ‘only if yer bein’ tested, like.’
‘Oh,’ he said, ‘I thought it were bad.’ (p.105)

Vragen over het boek:

1. Waarom wordt Will naar een dorp ver weg van Londen gebracht?
2. Wat weet je over de ouders van Will?
3. Verandert Mister Tom wanneer Will bij hem in huis komt wonen? Waar blijkt dat uit?
4. Waarom is Zach zo belangrijk voor Will? En hoe lang blijft dat zo?