Arthur:
He jests at scars that never felt a wound.
But, soft! What light yonder window breaks?
It is the east, and Juliet is the sun!
Arise, fair sun, and kill the envious moon,
Who is already sick and pale with grief,
That thou her maid art far more fair than she:
Be not her maid, since she is envious;
Her vestal livery is but sick and green,
And none but fools do wear it; cast it off.
It is my lady; O, it is my love!
O, that she knew she were!

© Nick Hern Books, 1994.

Het echtpaar Arthur en Edna speelt al jaren toneelstukken in heel Groot-Brittannië en op het vasteland van Europa. Nu hebben zij een generale repetitie in een stadje in Noord-Engeland. De repetitie gaat goed – totdat er een paar onverwachte gasten langskomen …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Terence Rattigan

Jaar van uitgave:

1948

Aantal pagina's:

50

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1945-1950

Plaats van handeling:

UK, een theater in een klein stadje

Bijzonderheden:

Een toneelstuk in 1 bedrijf

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor de liefhebbers van een ironisch en tongue-in-cheek verhaal is ‘Harlequinade’ een mooi toneelstuk. Het gaat over de grote en kleine problemen bij de generale repetitie van een toneelstuk, de ‘dress rehearsal’. Maar vooral gaat het over de grote en kleine problemen tussen de verschillende karakters.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Harlequinade’ hoef je weinig specifieke kennis te hebben. Dit een de wereld van de Britten in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog: het land werd opnieuw opgebouwd, er ontstonden nieuwe zeden en gebruiken en de oude waarden golden nog altijd.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Harlequinade’ zijn zeker niet moeilijk te noemen. De toneelaanwijzingen zijn behoorlijk uitgebreid, maar zij maken tegelijkertijd veel duidelijk wat setting en karakters betreft.
De taal die wordt gebruikt is de taal van ontwikkelde, keurige Engelsen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Harlequinade’ is heel toegankelijk. Weinig lezers zullen een probleem met het verhaal hebben.
Het verhaal zelf is ook heel goed te volgen. Er gebeurt weinig: het gaat vooral om gevoelens die duidelijk worden uit de woorden en uit het gedrag van de karakters.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Harlequinade’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Terence Rattigan is een talentvolle toneelschrijver. Dat blijkt ook uit het toneelstuk ‘Harlequinade’. Rattigan was een tijdlang minder in de schijnwerpers (in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw) en dat kwam waarschijnlijk door de keurige taal van de schrijver en de nette manier waarop hij zijn thema’s en karakters behandelt. Toch zit er in het verhaal en in de dialogen een grote ironie – een ironie die zo nu en dan tegen de satire aanschurkt. Deze ambiguïteit zorgde ook voor een herontdekking van deze belangrijke schrijver.

Actie:

Het toneelstuk ‘Harlequinade’ is een verhaal met zeer weinig actie. Veel gebeurtenissen hebben al off-stage plaatsgevonden en de lezer-kijker wordt geconfronteerd met de gevolgen van deze gebeurtenissen.

Tijd:

‘Harlequinade’ speelt zich af in de jaren 1945-1950 – de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog.
Het verhaal wordt chronologisch verteld en het speelt zich in real time af – het geheel duurt ongeveer een uur.

Plaats:

De setting van ‘Harlequinade’ is één vertrek: het podium van een klein theater ergens in een stadje in Engeland (Brackley, een stadje in Northamptonshire).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Harlequinade’: hoe zal de relatie zich tussen de karakters ontwikkelen en wat heeft het toneel(stuk) daarmee te maken?

Verteller:

Het toneelstuk ‘Harlequinade’ heeft uiteraard geen verteller: het enige ‘commentaar’ zit in de woorden van de karakters – en hier en daar in regieaanwijzingen.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Harlequinade’ zijn:
• Arthur Gosport: de acteur die meestal een hoofdrol speelt;
• Edna Selby: de echtgenote van Arthur, ook een belangrijk lid van het theatergezelschap;
• Dame Maud Gosport: de tante van Arthur;
• Jack Wakefield: de stage manager, de regisseur.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Harlequinade’ zijn:
• George Chudleigh: een 67-jarige acteur;
• First Halberdier: een pas beginnende acteur;
• Second Halberdier: een pas beginnende acteur;
• Miss Fishlock: de assistente van Jack;
• Fred Ingram: een acteur;
• Johnny: de souffleur;
• Muriel Palmer: een jongedame die de generale repetitie bezoekt;
• Tom Palmer: de echtgenoot van Muriel;
• Mr Burton: de directeur van het theater;
• Joyce Langland: de verloofde van Jack;
• Policeman: een agent die het gezelschap bezoekt.

Website:

http://www.terencerattigan.com/plays

Film:

Het toneelstuk ‘Harlequinade’ is meerdere malen opgevoerd – de première was op 8 september 1948 in Londen. Er is geen filmversie van.

Overig:

‘Harlequinade’ werd gelijktijdig opgevoerd en later uitgegeven samen met ‘The Browning Version’, meestal onder de titel ‘Playbill’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Terence Rattigan.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Browning Version van Terence Rattigan
• Romeo and Juliet van William Shakespeare
• Look Back in Anger van John Osborne

Citaat:

Halberdier: Mr Wakefield?
Jack: Yes?
Halberdier: Do you think I should give up the theatre?
Jack: Why ask me?
Halberdier: You know so much about life.
Jack: What has life got to do with theatre? (p.84)

Vragen over het boek:

1. Waarom zijn de gespeelde fragmenten van Shakespeare belangrijk voor de plot?
2. In welk opzicht lijken de karakters van Edna en Arthur op elkaar?
3. Heeft het toneelstuk een happy end? Waarom vind je dat?
4. Verklaar de titel van het stuk: ‘Harlequinade’.