Jimmy: Why do I do this every Sunday? Even the book reviews seem to be the same as last week's. Different books – same reviews. Have you finished that one yet?
Cliff: Not yet.
Jimmy: I've just read three whole columns on the English novel. Half of it's in French. Do the Sunday papers make you feel ignorant?
Cliff: Not 'arf.
Jimmy: Well, you are ignorant. You're just a peasant. (to Alison) What about you? You're not a peasant are you?
Alison: (absently) What's that?
Jimmy: I said do the papers make you feel you're not so brilliant after all?
Alison: O – I haven't read them yet.
Jimmy: I didn't ask you that. I said –
Cliff: Leave the poor girlie alone. She's busy.
Jimmy: Well, she can talk, can't she? You can talk, can't you? You can express an opinion. Or does the white woman's burden make it impossible to think?
Alison: I'm sorry. I wasn't listening properly.
Jimmy: You bet you weren't listening. Old Porter talks, and everyone turns over and goes to sleep. And Mrs Porter gets 'em all going with the first yawn.
Cliff: Leave her alone, I said.
Jimmy: (shouting). All right, dear. Go back to sleep. It was only me talking. You know? Talking? Remember? I'm sorry.
Cliff: Stop yelling. I'm trying to read.
Jimmy: Why do you bother? You can't understand a word of it.
Cliff: Uh huh.
Jimmy: You're too ignorant.
Cliff: Yes, and uneducated. Now shut up, will you?
Jimmy: Why don't you get my wife to explain it to you? She's educated. (to her) That's right, isn't it?

© Faber and Faber, 1957.

Jimmy heeft gestudeerd. Hij zou zich moeten kunnen opwerken uit het arbeidersmilieu waaruit hij komt. Maar dat is tot nu toe nog niet gebeurd: Jimmy werkt in een snoepkraam en hij zet zich heel erg af tegen het Britse establishment. Wel leest hij veel kranten en hij is getrouwd met een meisje uit een hogere klasse. Maar hij is een verbitterde man – en dat heeft meerdere oorzaken.
De huisgenoten van Jimmy, zijn vrouw Alison en zijn beste vriend Cliff, proberen het Jimmy zo veel mogelijk naar de zin te maken. Maar dat blijft moeilijk. Jimmy lijkt het meest genoegen te scheppen in het kwetsen en beledigen van de mensen om hem heen …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Osborne

Jaar van uitgave:

1956

Aantal pagina's:

96

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1950-1960

Plaats van handeling:

Een stad ergens in midden-Engeland (The Midlands)

Bijzonderheden:

Een toneelstuk in 3 bedrijven. Bedrijf 1 bestaat uit 1 scene, bedrijf 2 en bedrijf 3 hebben elk 2 scenes

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Het toneelstuk ‘Look back in Anger’ is heel interessant voor lezers (en kijkers) die zich interesseren voor het Engeland van 1950-1960: de periode van opbouw, de tijd van vlak na de Tweede Wereldoorlog.

WAT MOET JE WETEN?

De tijd waarin ‘Look back in Anger’ speelt, was een tijd van wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, niet alleen op het vasteland van Europa, maar ook in Groot-Brittannië. In het Verenigd Koninkrijk was er nog altijd een vrij streng onderscheid tussen de verschillende klassen: de ‘upper’ en ‘middle classes’ mengden zich zelden met de arbeidersklassen. Maar na de oorlog kwam daar langzamerhand enige verandering in: meer Engelsen konden gaan studeren en ook ‘gewone’ mensen konden carrière maken in het bedrijfsleven. Toch botsten de klassen regelmatig. En over dat soort botsingen gaat dit toneelstuk.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Look back in Anger’ zijn nooit moeilijk. De zinnen zijn kort, evenals de alinea’s. Omdat het toneelstuk (logischerwijs) volledig bestaat uit gesprekken, blijft het tempo in het verhaal en is het heel goed leesbaar. Uiteraard is het een toneelstuk: ernaar kijken is altijd interessanter.

 

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Look back in Anger’ is heel begrijpelijk, ondanks het feit dat het een stuk uit 1956 betreft.
Het verhaal gaat over de jaren vijftig van de vorige eeuw en met name over klassenverschillen. Maar het blijft een zeer boeiend verhaal, omdat het gaat over mensen van vlees en bloed: het is de vraag wie hier de goede en de minder goede mensen zijn – en of dat iets te maken heeft met de klasse waartoe zij behoren.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Look back in Anger’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

 

Schrijfstijl:

Het toneelstuk ‘Look back in Anger’ is heel boeiend geschreven en het heeft weinig aan actualiteit ingeboet. Dat komt omdat het niet zozeer over de klassenstrijd gaat, maar veel meer over de strijd tussen karakters. Daarmee heeft John Osborne met zijn toneelstuk karikaturale figuren vermeden en heeft hij mensen van vlees en bloed gemaakt.

Actie:

Het toneelstuk ‘Look back in Anger’ is een verhaal met veel actie. Dat lijkt vreemd in een toneelstuk dat zich in één ruimte afspeelt. Maar toch is het zo: de gesprekken en de handelingen van karakters houden het verhaal spannend.

Tijd:

‘Look back in Anger’ speelt zich af in de jaren ’50 van de vorige eeuw. Het is het decennium na het einde van Tweede Wereldoorlog. Adellijke titels en ‘upper classes’ verliezen iets van hun macht en ook de ‘lagere’ klassen krijgen de kans om goed onderwijs te genieten. Het verhaal speelt zich af over een periode van ongeveer een half jaar en het wordt chronologisch verteld.

Plaats:

De setting van ‘Look back in Anger’ is volgens de toneelaanwijzingen een flat ergens in The Midlands, in het midden van Engeland (waarschijnlijk in een stad als Manchester, Birmingham of een iets kleinere stad in dit industriële deel van het land). Het is duidelijk dat het echtpaar Porter de kamer heeft gehuurd van een – beneden wonende – dame en dat ze een slaapkamer hebben onderverhuurd aan een vriend, Cliff.
Het toneelstuk speelt zich volledig af in de woonkamer van de flat.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Look back in Anger’: hoe zal de relatie zich ontwikkelen tussen Jimmy, Alison en Cliff (en later Helena)?

Verteller:

Het toneelstuk ‘Look back in Anger’ heeft geen verteller: de woorden van de spelers maken duidelijk wat er gebeurt en waarom dat gebeurt.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Look back in Anger’ zijn:
• Jimmy Porter: een 25-jarige man. Hij is afgestudeerd, maar hij werkt onder zijn niveau in een snoepkraam. Hij komt uit een arbeidersmilieu – een belangrijk onderdeel van zijn leven dat hij regelmatig zijn (deftiger) vrouw inwrijft;
• Alison Porter: de 25-jarige echtgenote van Jimmy. Zij is drie jaar geleden heel snel met Jimmy getrouwd: het stel was stapelverliefd op elkaar. Alison is gedienstig en ze doet haar uiterste best om het iedereen naar de zin te maken;
• Cliff Lewis: de 25-jarige vriend (en collega) van Jimmy. Ook hij komt uit een arbeidersmilieu en ook hij heeft gestudeerd. Hij woont in bij de Porters (waar hij een eigen kamer heeft).

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Look back in Anger’ zijn:
• Helena Charles: de vriendin van Alison. Zij is mooi en ze is ook iemand die geen blad voor de mond neemt (vooral niet tegenover Jimmy);
• Colonel Redfern: de vader van Alison. Hij is een gelijkmatige, rustige man.

Website:

https://www.britannica.com/topic/Look-Back-in-Anger

Film:

‘Look back in Anger’ is meerdere malen verfilmd, zowel voor de bioscoop als voor de TV. De beroemdste verfilming was waarschijnlijk de eerste, die uit 1958 (met onder anderen Richard Burton in de hoofdrol).

Overig:

Het toneelstuk ‘Look back in Anger’ is één van de belangrijkste stukken uit de jaren ’50 van de vorige eeuw. Het stuk maakte van John Osborne een beroemdheid – hij zou nooit meer zo’n succesvol stuk schrijven.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Osborne.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Waiting for Godot van Samuel Beckett
• Harlequinade van Rattigan
• The Caretaker van Harold Pinter

Citaat:

Jimmy: Do you know I have never known the great pleasure of lovemaking when I didn't desire it myself. Oh, it's not that she hasn't her own kind of passion. She has the passion of a python. She just devours me whole every time, as if I were some over-large rabbit. That's me. That bulge around her navel – if you're wondering what it is – it's me. Me, buried alive down there, and going mad, smothered in that peaceful looking coil. Not a sound, not a flicker from her – she doesn't even rumble a little. You'd think that this indigestible mess would stir up some kind of tremor in those distended, overfed tripes – but not her! (crosses up to the door) She'll go on sleeping and devouring until there's nothing left of me. (pp.37-38)

Vragen over het boek:

1. Waarom is Jimmy geworden zoals hij nu is, volgens jou?
2. Wat vind Colonel Redfern van het huwelijk van zijn dochter?
3. Waarom zou Helena advies hebben willen geven aan haar beste vriendin Alison?
4. Welke rol speelt Cliff in dit dilemma? Wat vind je van zijn karakter?