I first met Dean not long after my wife and I split up. I had just gotten over a serious illness that I won’t bother to talk about, except that it had something to do with the miserably weary split-up and my feeling that everything was dead. With the coming of Dean Moriarty began the part of my life you could call my life on the road. Before that I’d often dreamed of going West to see the country, always vaguely planning and never taking off. Dean is the perfect guy for the road because he actually was born on the road, when his parents were passing through Salt Lake City in 1926, in a jalopy, on their way to Los Angeles. First reports of him came to me through Chad King, who’d shown me a few letters from him written in a New Mexico reform school. I was tremendously interested in the letters because they so naively and sweetly asked Chad to teach him all about Nietzsche and all the wonderful intellectual things that Chad knew. At one point Carlo and I talked about the letters and wondered if we would ever meet the strange Dean Moriarty. This is all far back, when Dean was not the way he is today, when he was a young jailkid shrouded in mystery. Then news came that Dean was out of reform school and was coming to New York for the first time; also there was talk that he had just married a girl called Marylou.
One day I was hanging around the campus and Chad and Tim Gray told me Dean was staying in a cold-water pad in East Harlem, the Spanish Harlem. Dean had arrived the night before, the first time in New York, with his beautiful little sharp chick Marylou; they got off the Greyhound bus at 50th Street and cut around the corner looking for a place to eat and went right in Hector’s, and since then Hector’s cafeteria has always been a big symbol of New York for Dean. They spent money on beautiful big glazed cakes and creampuffs.
All this time Dean was telling Marylou things like this: ‘Now, darling, here we are in New York and although I haven’t quite told you everything that I was thinking about when we crossed Missouri and especially at the point when we passed the Booneville reformatory which reminded me of my jail problem, it is absolutely necessary now to postpone all those leftover things concerning our personal lovethings and at once begin thinking of specific worklife plans…’ and so on in the way that he had in those early days.

© Penguin Random House Company / Signet, 1957

Als Sal Paradise bezig is met een nieuwe roman en zich verder wat verveelt in zijn huis aan de oostkust van de USA, hoort hij over de reiziger Dean Moriarty. Dean is een vrijbuiter die op het moment in San Francisco in Californië woont, maar die vanwege een enorme rusteloosheid vaak van staat naar staat en van stad naar stad trekt. In New York City spreekt Sal hem voor het eerst. Dean, die eruit ziet als een echte cowboy, is daar samen met zijn mooie en avontuurlijke vrouw Marylou. Hij vraagt Sal met hem mee te gaan naar het westen. Sal zal dan echt iets meer van de USA zien en Dean kan van Sal leren hoe hij een boek moet schrijven. Sal hoeft niet lang na te denken; hij laat zijn spulletjes bij zijn tante in Paterson achter en hij gaat mee.
Sal en Dean en Marylou gaan naar Denver. Ze rijden in allerhande auto’s, ze liften mee met truckdrivers. Onderweg werken ze een tijdje om geld voor hun onderhoud en voor benzine te hebben. En dan gaan ze weer verder, naar het westen, naar Californië, naar San Francisco.
Teruggekomen in Paterson schrijft Sal verder aan zijn roman. Hij dut een beetje in. Totdat Dean weer langskomt. Hij wil naar New Orleans, naar Iowa, en later weer naar San Fran en L.A. en opnieuw gaat Sal mee.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Jack Kerouac

Jaar van uitgave:

1957

Aantal pagina's:

254

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1947 – 1950

Plaats van handeling:

USA, veel steden en on the road

Bijzonderheden:

Een roman in 5 delen die weer onderverdeeld zijn in hoofdstukken

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘On the Road’ is de ultieme road-novel. Alle road movies, alle reisverhalen over de Verenigde Staten zijn dank verschuldigd aan ‘On the Road’ van Jack Kerouac. Het is een verhaal van bums, hobo’s, drop-outs, beatniks. Het zijn de hippies, de alto’s, de punks, de onaangepasten uit de jaren veertig van de twintigste eeuw. Jonge mensen voor wie de reis belangrijker is dan het doel, voor wie een hevige liefde belangrijker is dan een geborgen huisgezin, voor wie seks, drugs en rock ‘n’ roll meer betekenen dan een dagelijkse gezonde maaltijd. (Overigens werd het woord ‘rock ‘n’ roll’ pas veel later bedacht.)

WAT MOET JE WETEN?

Voor ‘On the Road’ heb je niet veel specifieke kennis nodig. Het is een verhaal over reizen door de USA; wel is het handig wanneer je iets weet over de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw: de tijd van na de Tweede Wereldoorlog en van vóór de Beatles. ‘Hip’ was jazzmuziek, whisky, marihuana. ‘Square’ was huisje-boompje-beestje.
Het is handig om een kaart van de USA naast het boek te leggen wanneer je het leest; op die manier reis je het beste mee met Sal Paradise.

DE TAAL

‘On the Road’ is een redelijk lastig te lezen boek. De beschrijvingen zijn uitgebreid, de alinea’s zijn meestal erg lang. De lezer van nu is niet meer gewend aan dit soort lange beschrijvingen. Voor die tijd (1957) was het boek zeer vooruitstrevend: met veel beschrijvingen van drinkgelagen, net buiten de wet leven, vrijen zonder dat je de wens hebt te trouwen. Voor de lezer van toen was het zonder meer shockerend. Voor de moderne lezer – die sindsdien veel van dit soort verhalen heeft kunnen lezen – zal het boek als vrij gewoon overkomen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘On the Road’ was zijn tijd ver vooruit. De hoofdpersonen gedragen zich rebels: ze zijn niet (meer) getrouwd maar onderhouden wel hevige liefdesbetrekkingen met meerdere vrouwen, ze volgen jazz-musici bij hun optredens, ze drinken veel sterke drank en gebruiken regelmatig marihuana en ze zien het leven als één groot feest. Hun ideaal is niet een goede baan, maar het zien van een nieuwe stad; niet het bereiken van een jubileum, maar het reizen door een nieuwe staat.
De taal daarbij is vaak lastig en soms taai. De woorden zijn soms ouderwets. De zinnen en de alinea’s zijn vaak lang. Maar de hoofdstukken en de delen van het boek zijn overzichtelijk. Een plot is er nauwelijks te halen uit dit boek, dat soms leest als een stream-of-consciousness roman.
Op grond van deze eigenschappen is ‘On the Road’ een roman met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Jack Kerouac schreef ‘On the Road’ in een korte periode, zoals alle romans die hij schreef in zijn korte, maar heftige leven. Hij schrijft zoals iemand spreekt, het boek leest als een stream-of-consciousness verhaal: indrukken van personen en plaatsen zijn belangrijker dan geografische of historische feiten.
Voor sommige lezers is dit verhaal met nauwelijks een plot onsamenhangend en lastig, voor de fans is het de ultieme bijbel onder de road novels.

Actie:

‘On the Road’ kent veel actie. Die actie gaat over reizen en nieuwe contacten leggen. Sal en Dean ontmoeten mannen, vrouwen, zwarte, bruine, blanke, Indiaanse en Mexicaanse Amerikanen, oplichters en musici, drugsdealers en huisbazen.
Het is een kwestie van goed opletten: wanneer je denkt dat je in New Orleans bent met het verhaal, bevind je je alweer in New Mexico. En op het moment dat je denkt dat Sal met Camille en Dean met Marylou is, is dat misschien wel andersom.

Tijd:

‘On the Road’ speelt zich af in de jaren 1947, 1948 en 1949. Het verhaal wordt chronologisch verteld, maar wel zijn er flashbacks.

Plaats:

De plaatsen waar ‘On the Road’ zich afspeelt zijn er te veel om op te noemen. De nadruk ligt op een aantal belangrijke en hippe steden in de USA in de jaren veertig (New York, San Francisco, Los Angeles, Denver en New Orleans), maar er worden ook veel plekken op het platteland bezocht, zoals in de staten New Mexico, Iowa en Colorado.

Verhaallijn:

De verhaallijn in ‘On the Road’ is de eeuwige reis. Sal en Dean reizen – vaak met en soms zonder elkaar – door de USA, van kust naar kust, van noord naar zuid, van stad naar stad en van staat naar staat. Het doel van de reis wordt wel eens bereikt, maar het is totaal onbelangrijk voor deze moderne zwervers.
De mannen reizen niet uit armoede (zoals de seizoenarbeiders of de hobo’s dat deden en doen), maar uitsluitend voor de kicks: ze verwachten dat elders meer te beleven valt. Zo moet deze road novel ook gelezen worden: ‘It’s not the destination, it’s the trip.’

Verteller:

De roman ‘On the Road’ wordt verteld door Sal Paradise, een auctoriale verteller. Het is duidelijk dat dit het alter ego is van Jack Kerouac: ook hij woont aan de oostkust van de V.S., ook hij is schrijver, ook hij woont een tijdlang bij zijn tante. En ook hij trekt van kust naar kust en van noord naar zuid door de U.S.A.
Het perspectief is onbetrouwbaar: vaak wordt de blik van Sal vertroebeld door blind enthousiasme, door drank en door onwetendheid, en vaak ook door een blinde bewondering voor zijn grote idool, Dean Moriarty.

Hoofdkarakters:

‘On the Road’ kent weinig hoofdkarakters:
• Sal Paradise: een Amerikaanse schrijver. Hij is de verteller van het verhaal. Maar hij ziet zichzelf niet als het belangrijkste karakter. Dat is zonder enige twijfel zijn vriend:
• Dean Moriarty: een vrijbuiter. Hij woont in San Francisco als Sal hem voor het eerst spreekt. Maar eigenlijk zijn de United States of America zijn thuis; hij reist en trekt het liefste door het land en heeft geen voorkeur voor een bepaalde plek. Als er maar actie is: met veel muziek, drank en vrouwen.

Bijfiguren:

‘On the Road’ heeft onnoemlijk veel bijfiguren. De belangrijkste daarvan zijn:
• Marylou: een vriendin van Dean (en ook van Sal);
• Camille: een vriendin van Sal;
• Remi Boncoeur: een vriend van Sal.

Website:

http://www.jackkerouac.com/

Film:

‘On the Road’ is in 2012 uiteindelijk verfilmd, nadat er meerdere pogingen waren gedaan om de roman te verfilmen.

Overig:

‘On the Road’ werd bij de publicatie in 1957 bejubeld als een zeer belangrijk en prachtig boek, dat goed weergaf waar de ‘beat generation’ (een woord bedacht door Kerouac) zich mee bezig hield.
Regelmatig staat het boek in de top 100 van allerbeste Engelstalige boeken van de twintigste eeuw. ‘On the Road’ heeft heel veel invloed gehad op literatuur, film en popmuziek. Bij film kun je denken aan de vele road movies (als ‘Bonnie and Clyde’, ‘Paris, Texas’, ‘Natural Born Killers’, ‘Thelma and Louise’, ‘Brother, Where Art Thou?’ en vele anderen). Denk bij muziek bijvoorbeeld aan sommige teksten van Bruce Springsteen, die op zijn beurt weer beïnvloed was door rondtrekkende folksingers als Bob Dylan en vóór hem Woody Guthrie.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Jack Kerouac.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• ‘Bound for Glory’ van Woody Guthrie
• ‘Accordeon Crimes’ van E. Annie Proulx
• Chronicles van Bob Dylan

Citaat:

We hurried back to our miner’s shack. Everything was in preparation for the big party. The girls, Babe and Betty, cooked up a snack of beans and franks, and then we danced and started on the beer for fair. The opera over, great crowds of young girls came piling into our place. Rawlins and Tim and I licked our lips. We grabbed them and danced. There was no music, just dancing. The place filled up. People began to bring bottles. We rushed out to hit the bars and rushed back. The night was getting more and more frantic. I wished Dean and Carlo were there – then I realized they’d be out of place and unhappy. They were like the man with the dungeon stone and the gloom, rising from the underground, the sordid hipsters of America, a new beat generation that I was slowly joining. (pp.45-46)

Vragen over het boek:

1. Verklaar waarom Sal Paradise telkens opnieuw met Dean Moriarty op reis gaat.
2. Welke indruk krijg je door de roman respectievelijk van de oostkust (New York en omstreken) en van de westkust (Californië) van de USA?
3. Zie je Sal en Dean als karakters die zich volgens regels en de wet gedragen? Waaruit blijkt dat als je voorbeelden uit het boek neemt?
4. Wat is het belang van een roman als ‘On the Road’ volgens jou? Is het boek nu net zo belangrijk als toen het uitkwam? Waarom vind je dat?