The sheep clustered by the infant oak-tree looked up suddenly and turned their heads. Something was coming towards them over the close-cropped turf, coming fast. At the same time a low noise that might have been the beginning of a storm grew steadily louder, and there seemed to be a vibration underfoot. The sheep swung abruptly aside and started to run.
What had alarmed them was not one being but two, a pretty five-year-old black mare with a fine head and good bone, and in the saddle a young soldier, fair-haired, pink-cheeked, with light-blue eyes that sometimes had the look of not fully taking in what they saw; they had that look now. He rode with great dash and some carelessness, but the mare had been schooled by the regimental farrier-major himself and would have been equal to much less prudent horsemanship. She was remarkably well balanced, the most necessary of qualities on occasions like the present, a full gallop across ground broken by badger setts and tree-roots.
Man and mount came up with the sheep, which had not had the sense to scatter and were moving in a series of aimless curves. The young man amused himself for a time by circling as closely as he could round the bleating, flinching group. He laughed and shouted and swore at his victims. Then one of the ewes, more enterprising or more fearful than the rest, broke away at a tangent, only to attract the rider’s whole attention. Quite soon, harassed, jostled and more than once nearly sent sprawling, the solitary sheep ceased to run and let out a sound not unlike the cry of a human infant. At that, the young man wrenched his horse’s head round and made off at top speed, not slackening till he reached the side of a road a couple of hundred metres off. Here he halted and sat motionless with face lowered, biting his lips and swallowing every few seconds. When he reached out his hand to lay it on the mare’s neck it was trembling violently. He sat on while a mule-drawn waggon full of marigolds went by. The two men in it touched their caps to him, but he appeared not to see them at all. At last he gave a deep sigh and raised his head. His eyes were full of tears.

© Hutchinson / Penguin Books, 1980/1981.

Alexander Petrovsky is de zoon van een Russische ambtenaar die een hoge baan heeft in het door Rusland bezette Verenigd Koninkrijk. De Britten hebben persoonlijk hun land nooit als onafhankelijk meegemaakt; ze kennen alleen de verhalen over vrijheid van meningsuiting, van godsdienst en van allerlei andere vrijheden. Niemand komt op het idee om zich te verzetten tegen de oppermachtige Russen.
Eén van die Russen is Alexander. Hij is militair, maar hij rijdt het liefst op zijn paard door de omgeving, op zoek naar mooie vrouwen. Hij heeft er al heel wat versleten, maar het lijkt voor hem nooit genoeg te zijn: zijn vaste vriendin, de Engelse Kitty, bedriegt hij met de oversekste Russische Sonia terwijl hij onderwijl zijn ogen heeft laten vallen op de actrice Sarah. Alexander heeft één belang in het leven: Alexander Petrovsky.
Toch smeult er het één en ander in het land. Sommige Russen, zoals Alexanders vriend Theodore, hopen op meer vrijheid voor de Britten. En ze lijken zelfs bereid om de Britten daarbij een handje te helpen. Het is de vraag of Alexander zich bij mensen als Theodore wil aansluiten …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Kingsley Amis

Jaar van uitgave:

1980

Aantal pagina's:

251

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

2030-2050

Plaats van handeling:

UK, de stad Northampton en omgeving.

Bijzonderheden:

Een roman in 22 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Wie niet weg is …’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De satire ‘Russian Hide-and-Seek’ gaat over Engeland in een – niet al te verre – toekomst (het jaar 2035). Het land is in verval geraakt na de Tweede Wereldoorlog en armoede en immigratie hebben het verder verarmd. Toen Rusland Groot-Brittannië binnenviel, was er dan ook nauwelijks verzet. Nu zucht het land al jaren onder een (zo langzamerhand milde, maar nog altijd sterke) Russische overheersing.

WAT MOET JE WETEN?

‘Russian Hide-and-Seek’ is zoals gezegd een satire: een fel ironische blik op slaven en meesters, op normen en waarden, op materialisme en idealisme. Goed en kwaad zijn voor sommigen belangrijk, voor anderen totaal niet. Dat zorgt voor hilarische, maar soms ook zeer schrijnende passages.

DE TAAL

De taal van ‘Russian Hide-and-Seek’ is lastig. Je moet een ervaren lezen van Engelse teksten zijn. Daarnaast neemt Kingsley Amis geen blad voor de mond; met name de seksuele uitspattingen van Alexander worden vrij expliciet beschreven.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman vaak moeilijk.
Dat geldt niet voor het verhaal zelf – ondanks een verwarrend begin. Al snel heb je door dat dit een verhaal is over heersers (Russen) en onderdanen (Engelsen). Het verhaal spitst zich vooral toe op de relaties tussen die twee groepen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Russian Hide-and-Seek’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman is zeer ironisch (satirisch) geschreven.

Actie:

‘Russian Hide-and-Seek’ bevat een verhaal met veel actie. Die actie is zowel seksueel als militair en anderszins tamelijk gewelddadig.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 2050-2100. Het jaar 2035 wordt genoemd.

Plaats:

De setting van ‘Russian Hide-and-Seek’ is Groot-Brittannië, en dan met name de omgeving van de stad Northampton. Het vroegere Groot-Brittannië is in verval geraakt (en dat gebeurde al vóór de Russische bezetting): mensen hebben nauwelijks kennis van hun (vroegere) taal en cultuur (zoals toneel en literatuur), de gebouwen zijn vervallen, de huizen zijn haveloos, aan kleding, huisvesting en voedsel is overal een tekort.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Russian Hide-and-Seek’: hoe zal de relatie verlopen tussen de Russische bezetters en de Engelse bevolking?

 

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Russian Hide-and-Seek’ zijn:
• (Ensign) Alexander Petrovsky: de 21-jarige hoofdpersoon van het verhaal. Alexander is een militair, de zoon van een belangrijke Russische bestuurder. Hij groeide op als zoon van een rijke Rus op in Engeland, waardoor hij vloeiend Russisch en Engels spreekt. Alexander is een opportunist die alles en iedereen opoffert aan zijn eigen genoegens, met name aan zijn seksuele genoegens;
• Controller Sergei Petrovsky: de vader van Alexander, een invloedrijke Russische bestuurder die echter vaak besluiteloos overkomt;
• Mrs Tatiana Petrovsky: de moeder van Alexander, een doortastende dame;
• Nina Petrovsky: de 19-jarige zus van Alexander. Zij is bevriend met de beste vriend van Alexander, Theodore;
• Theodore Markov, Commission member (music): de beste vriend van Alexander en Nina, een Rus die cultuur in zijn pakket heeft. Overigens is hij ontevreden over de Russische overheersing en hij hoopt stiekem op een Britse opstand.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Russian Hide-and-Seek’ zijn:
• Mrs Sonia Korotchenko (35): de apathische echtgenote van een ambtenaar. Maar in de liefde is zij allerminst apathisch: ze is wild en onberekenbaar en ze windt Alexander – en vele andere mannen – om haar vinger (en niet alleen om haar vinger);
• Dr Joseph Wright M.D.: de plaatselijke huisarts. Hij is fel tegen de Russen, maar hij moet Alexander knarsetandend tolereren, ook als de geliefde van zijn dochter;
• Kitty Wright (20): de minnares van Alexander. Zij is de dochter van de huisarts. Haar liefde is onvoorwaardelijk; ze zou graag met Alexander willen trouwen en dan in Moskou gaan wonen;
• Director Vanag (45): de machtigste bestuurder van Northampton, een vrij onooglijk, maar sluw Russisch mannetje;
• Deputy-Director Korotchenko (60): een hoge Russische ambtenaar;
• Dasha Korotchenko (12) de dochter van Sonia en de Deputy-Director;
• Lieutenant-Colonel Nicholas Tabidze (50): de tweede man na Director Vanag, een goede kennis van de familie Petrovsky;
• Mrs Agatha Tabidze: de echtgenote van Nicholas, een vrouw die kaartleggen als hobby heeft;
• Elizabeth Cuy (20): de beste vriendin van Nina, tevens een ex van Alexander;
• Commissioner Michael Mets (40): een belangrijke ambtenaar, de meerdere van Theodore;
• Personeel van de familie Petrovsky: Batman Trooper Brevda, gardener Mily, Tatiana;
• Militairen in de kazerne waar Alexander werkt: Major Yakir (bevelhebber), Sergeant Ulmanis, Corporal Lyubimov, Trooper Lomov, Artificer-sergeant Warsky, Victor, Boris, George, Leo, Dmitri, mess waiter Ochnonitscha, Vsevolod ;
• Victualler-General Igor Swianiewicz: een Russische rijke (zwart)handelaar;
• Reverend Simon Glover: een oude predikant die nog vaag herinneringen heeft aan een onafhankelijk – en gelovig – Engeland;
• Medewerkers in het theatre: Aram Sevadjian (regisseur), Sarah Harland (actrice), Henry (conductor);
• Engelse werknemers in dienst van de Russen: Peter Bailey, Jim Hough, Terry Hazelwood, Frank Simpson.

Website:

https://www.fantasticfiction.com/a/kingsley-amis/russian-hideandseek.htm

Film:

‘Russian Hide-and-Seek’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Russian Hide-and-Seek’ is de zeventiende roman van Kingsley Amis. Het is een politieke satire waarin zowel de Russische overheersers als de apathische Britten op de hak worden genomen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Kingsley Amis.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Old Devils van Kingsley Amis
• A Clockwork Orange van Anthony Burgess
• The Plot against America van Philip Roth

Citaat:

‘Well, gentlemen,’ said Leo loudly, ‘there’s obviously only one way for men of spirit to round off the evening, eh, Victor?’
‘A morsel of Russian hide-and-seek?’
‘Correct. Who’ll join us? Dmitri? Alexander?’
Dmitri agreed; Alexander declined. They all knew him here, had what was by now a settled view of his attributes. And the presence of even the highest grade of visitor (that most worth impressing, in other words) would hardly have got him out into the dark to be shot at. Appearing reckless was one thing, being it very much another. (p.163)

Vragen over het boek:

1. Hoe is de relatie tussen Alexander en respectievelijk zijn vader, zijn moeder en zijn zus Nina?
2. Hoe komt het dat Rusland Groot-Brittannië heeft ingenomen?
3. Zijn de vele minnaressen van Alexander zijn redding of juist zijn ondergang? Waar blijkt dat uit?
4. Hoe loopt het avontuur af voor Alexander en voor zijn vriend Theodore?