Siþen þe sege and þe assaut watz sesed at Troye,
Þe borȝ brittened and brent to brondeȝ and askez,
Þe tulk þat þe trammes of tresoun þer wroȝt
Watz tried for his tricherie, þe trewest on erthe:
Hit watz Ennias þe athel, and his highe kynde,
Þat siþen depreced prouinces, and patrounes bicome
Welneȝe of al þe wele in þe west iles.
Fro riche Romulus to Rome ricchis hym swyþe,
With gret bobbaunce þat burȝe he biges vpon fyrst,
And neuenes hit his aune nome, as hit now hat;
Tirius to Tuskan and teldes bigynnes,
Langaberde in Lumbardie lyftes vp homes,
And fer ouer þe French flod Felix Brutus
On mony bonkkes ful brode Bretayn he settez
wyth wynne,
Where werre and wrake and wonder
Bi syþez hatz wont þerinne,
And oft boþe blysse and blunder
Ful skete hatz skyfted synne.

© Manchester University Press, 1974

Nadat Troje is belegerd en gevallen, nadat Romulus de stad Rome heeft gebouwd, nadat de Romeinen Groot-Brittannië hebben bezet, komt er een grote koning in het Britse eilandenrijk (‘Bretayn’): King Arthur. Het verhaal dat hier wordt verteld gaat over één van zijn meest nobele ridders: Sir Gawain.
Als tussen kerst en oud en nieuw de ridders van de Ronde Tafel gezellig bij elkaar zitten komt er een ridder binnen: een ridder die helemaal groen is, zowel qua kleding als qua uiterlijk. Deze ridder daagt de ridders van King Arthur uit: wie durft zijn hoofd eraf te slaan? Dat mag zo maar; voorwaarde is wel dat degene die dat doet de groene ridder een jaar later moet komen opzoeken (om ook zijn hoofd te laten afhakken ...).
Sir Gawain, een jonge neef van King Arthur, accepteert de uitdaging. Hij slaat het hoofd van The Green Knight eraf. Die pakt zijn hoofd van de grond en gaat weg. Maar niet voordat hij Gawain heeft bevolen hem een jaar later op te zoeken. Dat zal Gawain doen.
En inderdaad zoekt Sir Gawain exact een jaar later naar de Green Knight. Hij trekt door het land van King Arthur, door de bossen en over de bergen van Wales. En ergens in Noord-Wales krijgt hij onderdak van een aardige ridder en zijn lieftallige vrouw. De ridder gaat op jacht terwijl Sir Gawain uitrust van zijn lange tocht. En die ridder vertrouwt zijn mooie, uitdagende vrouw toe aan de jonge, knappe Sir Gawain …

ERK Niveau:

C2

Schrijver:

Anonymous

Jaar van uitgave:

1390

Aantal pagina's:

168

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

0-1000

Plaats van handeling:

GB, het platteland van Wessex en Noord-Wales.

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 4 delen en uit 2531 rijmende regels.
In het Nederlands heet het verhaal ‘Heer Gawein en de Groene Ridder’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De ridderroman ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ is een oud verhaal over hoofse liefde. Het gaat ook over geloof en over het verstrijken van de seizoenen, maar bovenal gaat het over trouw en over doen wat je beloofd hebt. Als je de lange uitweidingen over het wisselen der seizoenen en over de jacht voor lief neemt, houd je een prachtig (en beroemd) verhaal over.

WAT MOET JE WETEN?

‘Sir Gawain and the Grene Knight’ is een verhaal dat behoort tot de canon van de Middelengelse literatuur. Het verhaal van de dappere jonge ridder Sir Gawain en de onverschrokken, maar edele Green Knight is één van de vele Arthurverhalen. Het verhaal gaat over dapperheid, over hoofse liefde, over geloof en trouw, maar ook over het vervliegen van de seizoenen en over het leven met en in de natuur.
Het verhaal is één van de bronnen die hebben geleid tot een eeuwenoude traditie: The Knights of the Garter. De Ridders van de Kousenband zijn de onverschrokken ridders die trouw zijn aan hun geloften en die het motto onderschrijven: ‘Honi soit qui mal y pense’ (‘Schande aan hem die / voor wie er kwaad van denkt’), een motto dat ook in andere legendarische of (semi-)historische verhalen terugkomt.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ zijn in het Middelengels (in een noordelijk dialect) geschreven, een taal die eigenlijk alleen door specialisten gelezen kan worden. Gelukkig zijn er veel vertalingen in modern Engels. Die maken dit interessante verhaal toegankelijk voor iedereen die zich interesseert voor de verhalen rond King Arthur.
Het Middelengels is een zogenaamd North West Midland dialect van de taal die in grofweg de periode 1000-1550 gesproken werd. Daarmee week het erg af van een dichtwerk uit ongeveer dezelfde periode: The Canterbury Tales. Dat was geschreven in het Middelengelse dialect van Londen – dit zou de belangrijkste Middelengelse (en later de ‘Moderne’ Engelse) taal worden.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ moeilijk en eigenlijk alleen leesbaar voor degenen die deze oudere vorm van het Engels (een voorloper van modern Engels) hebben bestudeerd.
Het verhaal is toegankelijk. Een ‘heidens’ verhaal, maar overgoten met een (later toegevoegd) christelijk sausje: missen, het aanroepen van Maria, de vergelijkingen met het lijden van Christus, het verloop van de christelijke feestdagen. Duidelijk is dat het verhaal gebaseerd is op een oude, voorchristelijke bron.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ een boek met een literair niveau C 6e en een taal-(ERK-)niveau C2.

Schrijfstijl:

‘Sir Gawain and the Grene Knight’ is geschreven als allitererend gedicht. Er zijn veel herhalingen. Maar ook zijn er mooie beschrijvingen: van de seizoenen met de wisselende weerstoestanden, de jacht op hert, wild zwijn en vos en de beschrijvingen van de copieuze maaltijden in de kastelen.

Actie:

De ridderroman ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ is een verhaal met redelijk veel actie. Die actie bestaat uit het afslaan van het hoofd van The Green Knight, maar later ook uit de acties van The Green Knight. Ook de ontmoetingen tussen Sir Gawain en de (getrouwde) edelvrouw zorgt voor de nodige actie …

Tijd:

‘Sir Gawain and the Grene Knight’ speelt zich af ergens in de vroege middeleeuwen. Het is de mythologische tijd van de legendarische King Arthur – niemand weet precies wanneer (en: of) deze koning echt regeerde.
Het verhaal begint tussen kerst en oud en nieuw. Er verstrijkt een jaar en daarna gaat Sir Gawain op zijn queeste naar The Green Knight.

Plaats:

De setting van ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ is het platteland van Groot-Brittannië. Het verhaal begint in het zuiden waar King Arthur zijn kasteel Camelot heeft – waarschijnlijk ergens in Dorset of elders in het legendarische rijk Wessex. Later gaat Sir Gawain op zoek naar The Green Knight. Hij reist daarbij door Arthurs rijk Logres en later door Noord-Wales. Ook vaart hij naar een eiland (Ierland?), maar het is waarschijnlijk dat het kasteel van The Green Knight zich ergens in Noord-Wales bevindt

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Sir Gawain and the Grene Knight’: hoe ridderlijk zal Sir Gawain zich gedragen tegenover The Grene Knight en zijn echtgenote?

Verteller:

De roman ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ zijn:
• Sir Gawain (Gawan): een ridder van Arthur, een neef (nephew) van King Arthur. Als jongste en minder belangrijke ridder van de Round Table, accepteert hij de uitdaging van The Green Knight: hij zal hem zijn hoofd afslaan en hem een jaar later weer opzoeken;
• The Green Knight (The Grene Knight’, ‘The Knight of the Grene Chapel’): de Groene Ridder, een ongenode gast aan het diner van King Arthur, een reus van een kerel. The Green Knight woont ergens in een groot kasteel – niemand weet precies waar.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ zijn:
• King Arthur (Arthour): de legendarische koning van de Britten. In het verhaal is hij een jonge koning, die samen met zijn invloedrijke ridders op het toppunt van zijn macht staat;
• Queen Guenevere (Gwenore): de echtgenote van King Arthur, een mooie en door iedereen bewonderde vorstin;
• Ridders van The Round Table: Agravain of the Hard Hand (Agrauayn a la dure Mayn), Aywan, Errik, Doddinaual de Sauage, the duk of Clarence, Launcelot, Lionel, Lucan Boos (Bors), Byduer (Bedivere), Mador de la Port;
• Bishop Bawdewyn: de bisschop aan het hof van King Arthur;
• Gringolet: het paard van Sir Gawain;
• The Lady: de echtgenote van de ridder bij wie Sir Gawain logeert;
• Morgan le Fay: een tovenares, een bekende van The Green Knight (zij is in feite een tante van Sir Gawain en een schoonzus van King Arthur);
• Ridders en bedienden in de diverse kastelen.

Website:

http://www.luminarium.org/medlit/gawaintx.htm

Film:

De roman ‘Sir Gawain and the Grene Knight’ is enkele malen verfilmd, meestal behoorlijk afwijkend van het oorspronkelijke verhaal.

Overig:

‘Sir Gawain and the Grene Knight’ werd in het Middelengels geschreven. Er is slechts één manuscript van bewaard gebleven, een manuscript dat ergens rond het jaar 1390 werd geschreven. Sindsdien zijn er talloze moderne vertalingen van gemaakt. Eén van de beroemdste is nog altijd die van Professor J.R.R. Tolkien (de auteur van The Lord of the Rings).

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Anonymous .

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Le Morte d’Arthur van Sir Thomas Malory
• The Canterbury Tales van Geoffrey Chaucer
• Vathek van William Beckford

Citaat:

Þus in Arthurus day þis aunter bitidde,
Þe Brutus bokez þerof beres wyttenesse;
Syphen Brutus, þe bolde burne, boȝed hider fyrst,
After þe segge and þe asaute watz sesed at Troye,
iwysse,
Mony aunterez here-biforne
Haf fallen suche er þis.
Now þat here þe croun of þorne,
He bryng vus to his blysse! AMEN.
HONY SOYT QUI MAL PENCE.
(Book IV, ll. 2522-2531)

Vragen over het boek:

1. Waarom neemt Sir Gawain de uitnodiging van The Green Knight aan?
2. Waarom wordt er zo veel nadruk op seizoenen en christelijke feestdagen gelegd in het verhaal?
3. Waarom zou je dit verhaal een pre-christelijk verhaal kunnen noemen? En in welk opzicht lijkt het op een christelijk verhaal?
4. Wat is de betekenis van de laatste zin van het verhaal: Hony soit qui mal y pense’ en waarom is dit motto belangrijk voor het verhaal?