Long after the downstairs oven had cooled to the touch and the upstairs had grown warm with bodies cocooned in cotton sheets, she slipped her feet from beneath the thin coverlet and quietly made her way through the darkness, neglecting her slippers for fear that their clip might wake her sleeping husband. She paused momentarily at the girl’s room, hand on the knob, and leaned an ear against the door. A light snore trembled through the wood, and she matched her breath to it. If only she could halt the seasons, forget the past and present, turn the handle and climb in beside her like old times. But she could not forget. Her secret pulled her away, down the narrow steps that creaked under weight, so she walked on tiptoe, one hand balancing against the wall.
In the kitchen, bundled dough mounds as white and round as babies lined the countertop and filled the space with the smell of milk and honey, and promises of a full tomorrow. She lit a match. Its black head flamed and licked the candlewick before fuming to nothing. She preferred the candle’s burning ribbons to the electric bulb, buzzing bright and incriminating high above. Armed soldiers patrolled outside their doors; she couldn’t risk inciting curiosity or waking her family.

© Penguin Random House Company / Crown, 2012

De journaliste Reba Adams besluit voor haar tijdschrift een Duitse bakkersvrouw te vragen naar het favoriete Kerstfeest – zowel in haar huidige vaderland de USA als in haar moederland Duitsland. Verhalen daarover geeft de 79-jarige Elsie echter niet zo maar prijs. Reba zal met behulp van Jane, de dochter van Elsie, en Riki, de vriend van Reba, meer te weten moeten zien te komen.
En langzamerhand vernemen we waarom het verzwijgen zo belangrijk is voor Elsie. Zij woonde vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog in nazi-Duitsland en ze herinnert zich de verschrikkingen maar al te goed: intimidatie, angst, geweld, armoede, honger, vervolgingen. En zij woonde ook nog in een ‘gewoon’ Duits gezin …
Terwijl Reba en wij als lezer meer te weten komen over het verleden ontdekt Reba dat er raakvlakken zijn tussen de USA van 2007 en nazi-Duitsland van 1944: ook hier – in zuid-Texas – is soms discriminatie, gedwongen deportatie en geweld …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Sarah McCoy

Jaar van uitgave:

2012

Aantal pagina's:

366

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1940-2010

Plaats van handeling:

USA (Texas) en Duitsland (Beyeren)

Bijzonderheden:

Een roman in eenenvijftig genummerde hoofdstukken, met duidelijk tijd- en plaatsverwijzingen.
In het Nederlands heet het boek ‘De bakkersdochter’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je houdt van verhalen over de Tweede Wereldoorlog, dan is ‘The Baker’s Daughter’ wellicht een goede keus. Het is een oorlogsroman die van 1938 naar 2007/2008 gaat – en meerdere malen weer terug. Het is het verhaal over een jonge meid – de Baker’s Daughter – die na de oorlog emigreert naar de USA en vandaar – via een journaliste – terugblikt op haar jaren in nazi-Duitsland.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘The Baker’s Daughter’ moet je beseffen dat de ’gewone’ Duitsers in een oorlog verwikkeld raakten waar ze uiteraard niet om gevraagd hadden. Deze Duitsers – zoals de bakkersfamilie – werden ongewild betrokken bij kudde-discipline, dictatoriale systemen, geweld, discriminatie en intimidatie.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Baker’s Daughter’ zijn nergens echt moeilijk.
De alinea’s en de (sub)hoofdstukken zijn over het algemeen kort en er zijn veel dialogen. Ook staan er veel brieven in het boek.
De hoofdstukken over de Tweede Wereldoorlog lezen als lange flashbacks.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Baker’s Daughter’ is heel toegankelijk.
Het verhaal is dat zeker ook. Het is een (soms hard) verhaal over mensen die de laatste oorlogsjaren in nazi-Duitsland doormaken: Duitsers, Joden, Nazi’s. daarnaast zijn er parallellen te trekken naar het ‘heden’: de USA in de jaren 2007-2008.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Baker’s Daughter’ een boek met een literair niveau C 4b en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘The Baker’s Daughter’ is de tweede roman van Sarah McCoy. Ms McCoy weet veel van zowel de USA als Duitsland: met haar ouders woonde ze onder andere in beide landen (haar vader was als militair gestationeerd in Duitsland). Daarnaast verdiepte ze zich intensief in het leven in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Actie:

De oorlogsroman ‘The Baker’s Daughter’ is een verhaal met veel actie. Die actie vindt plaats in de jaren veertig van de twintigste en de jaren nul van de eenentwintigste eeuw. Toch is dat tijdsverschil op geen enkele manier een belemmering voor het waarderen van het verhaal: de gebeurtenissen uit de jaren veertig hebben veel te maken met die uit het ‘heden’ (2007 en 2008).

Tijd:

‘The Baker’s Daughter’ speelt zich af in de jaren 1938 tot 1945 en de jaren 2007-2008. Het is de tijd van de groei en overmacht van het nationaal-socialisme in Duitsland (1938-1940) en van de laatste oorlogsjaren (1944-1945). Maar het is ook de tijd van illegale immigratie in het zuiden van de USA (2007-2008): Mexicanen en andere Spaanstalige Amerikanen die proberen de grens met de staat Texas over te trekken.

Plaats:

De setting van ‘The Baker’s Daughter’ is voornamelijk de Amerikaanse stad El Paso (Texas) en het Duitse stadje Garmisch (in de Bondsrepubliek Bayern in Zuid-Duitsland). Bayern heet in het Nederlands Beieren en in het Engels Bavaria.
Enkele scenes spelen zich af in München (Duitsland) en in San Francisco (USA).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Baker’s Daughter’: hoe heeft het leven van de Duitse bakkersdochter Elsie zich ontwikkeld en wat heeft dat te maken met het leven van de Amerikaanse journaliste Reba in 2007?

Verteller:

De roman ‘The Baker’s Daughter’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt de verhalen vanuit de perspectieven van de Duitse Elsie en de Amerikaanse Reba.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Baker’s Daughter’ zijn:
In Garmisch (Beyeren, Duitsland):
• Elsie Schmidt: een 16/17-jarig meisje, de dochter van de bakker in Garmisch. Zij woont samen met haar ouders en ze helpt in de bakkerij;
• Luana Schmidt: de bakkersvrouw. Zij en haar man hebben twee dochters, Hazel en Elsie;
• Max Schmidt: de bakker. Herr Schmidt is een trouw aanhanger van Hitler – zonder lid te zijn van de nazi-partij;
• Jozef Hub: een ongeveer 35-jarige luitenant-kolonel in het Duitse leger. Hij woont sinds een paar jaar in Garmisch en hij is een vriend van de familie Schmidt.
In El Paso (Texas, USA):
• Reba Adams: journalist van een tijdschrift. Zij wil een Duits-Amerikaanse vrouw interviewen over het feest rond Kerstmis. Reba heeft een vrij nare jeugd gehad. Sinds een tijdje woont ze samen met haar vriend in El Paso;
• Riki (Ricardo) Chavez: de vriend van Reba. Riki (Rik) is een zoon van Mexicaanse ouders; hij werd geboren in El Paso, waar hij al zijn hele leven woont. Hij werkt bij de grenspatrouilledienst;
• Elsie Meriwether: een 79-jarige bakker uit El Paso. Zij ging na de Tweede Wereldoorlog met haar Amerikaanse man naar de USA;
• Jane Meriwether: de dochter van de bakker uit El Paso. Haar vader is overleden; hij was vroeger militair, gelegerd in Duitsland. Haar moeder runt de bakkerij; zij woonde de eerste twintig jaar van haar leven in Beyeren in Duitsland (tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Baker’s Daughter’ zijn:
In Garmisch (Beyeren, Duitsland):
• Hazel: de oudere dochter van de bakkersfamilie Schmidt. Zij heeft een zoon die getraind wordt om in het leger te gaan. Haar man is omgekomen. Verder heeft ze twee jongere kinderen. Hazel woont in een centrum voor (o.a.) oorlogsweduwen (ver weg van Garmisch) dat gerund wordt door de nazi’s;
• Majoor Günther Kremer: een lid van de Sicherheits-Polizei, een sadistische bruut;
• Tobias: een ongeveer negenjarig Joodse jongen;
• Julius en Lillian: de zoon en dochter van Hazel Schmidt;
• Peter Abend: een jonge militair die Jozef Hub als meerdere heeft;
• Frau Rattelmüller: een oude buurvrouw van de familie Schmidt, een vrij chagrijnige dame;
• Sergeant Robbie Lee: een Amerikaanse militair;
• Doc Al (Albert) Meriwether: een militair arts.
In El Paso (Texas, USA):
• Officer Bert Mosley, Commander Garza: collega’s van Riki, eveneens grenswachten;
• Sergio: een Mexicaan, een stille bewonderaar van Jane.
Elders (in Richmond, Virginia en in San Francisco, Californië):
• Deedee Adams: de oudere zus van Reba. Deedee is advocaat;
• Jase DeLuca: een buurman van Reba.

Website:

http://sarahmccoy.com/books/the-bakers-daughter/ 

Film:

De oorlogsroman ‘The Baker’s Daughter’ is niet verfilmd.

Overig:

Sarah McCoy deed veel onderzoek voor haar roman volgens eigen zeggen. Niet alleen raadpleegde ze veel bronnen op het Internet; ze interviewde ook Duitse en Duits-Amerikaanse mensen voor ‘The Baker’s Daughter’.
In het Nederlands heet de roman ‘De Bakkersdochter’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Sarah McCoy.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Fair Stood the Wind for France van H.E. Bates
• The Tenth Man van Graham Greene
• The Boy in the Striped Pyjamas van John Boyne

Citaat:

‘Very noble.’ He opened the car door and she got in. ‘Most people here would sooner have given it to the pigs than to an American.’
‘We don’t have any pigs,’ Elsie said.
Doc Meriwether went to the driver’s side. ‘OK.’ He smiled and the car started slowly. ‘So you are a baker’s daughter?’
‘Yes, and I’m also a baker,’ she corrected. (p.309)

Vragen over het boek:

1. Waarom is Jane belangrijk voor de plot van het verhaal?
2. Welke overeenkomsten zijn er tussen Riki en Elsie?
3. Waarom is Texas (en de stad El Paso) belangrijk voor dit verhaal?
4. Welke indruk krijg je van de ‘gewone’ Duitser en de ‘gewone’ Amerikaan uit deze roman?