Sophie couldn’t sleep.
A brilliant moonbeam was slanting through a gap in the curtains. It was shining right on to her pillow.
The other children in the dormitory had been asleep for hours.
Sophie closed her eyes and lay quite still. She tried very hard to doze off.
It was no good. The moonbeam was like a silver blade slicing through the room on to her face.
The house was absolutely silent. No voices came up from downstairs. There were no footsteps on the floor above either.
The window behind the curtain was wide open, but nobody was walking on the pavement outside. No cars went by on the street. Not the tiniest sound could be heard anywhere. Sophie had never known such a silence.
Perhaps, she told herself, this was what they called the witching hour.
The witching hour, somebody had once whispered to her, was a special moment in the middle of the night when every child and every grown-up was in a deep deep sleep, and all the dark things came out from hiding and had the world to themselves.

The moonbeam was brighter than ever on Sophie’s pillow. She decided to get out of bed and close the gap in the curtains.
You got punished if you were caught out of bed after lights-out. Even if you said you had to go to the lavatory, that was not accepted as an excuse and they punished you just the same. But there was no one about now, Sophie was sure of that.
She reached out for her glasses that lay on the chair beside her bed. They had steel rims and very thick lenses, and she could hardly see a thing without them. She put them on, then she slipped out of bed and tiptoed over to the window.
When she reached the curtains, Sophie hesitated. She longed to duck underneath them and lean out of the window to see what the world looked like now that the witching hour was at hand.
She listened again. Everywhere it was deathly still.
The longing to look out became so strong she couldn’t resist it. Quickly, she ducked under the curtains and leaned out of the window.
In the silvery moonlight, the village street she knew so well seemed completely different. The houses looked bent and crooked, like houses in a fairy tale. Everything was pale and ghostly and milky-white.
Across the road, she could see Mrs Rance’s shop, where you bought buttons and wool and bits of elastic. It didn’t look real. There was something dim and misty about that too.
Sophie allowed her eye to travel further and further down the street.
Suddenly she froze. There was something coming up the street on the opposite side.
It was something black …
Something tall and black …
Something very tall and very black and very thin.

© Penguin Random House Company / Puffin Books, 1982

Sophie heeft geen ouders meer; ze woont in een weeshuis waar ze alleen op een kamertje slaapt. Op een nacht betrapt ze de Big Friendly Giant (the BFG), een reus die met een soort trompet dromen bij kinderen naar binnen blaast. Omdat ze die reus heeft gezien en omdat ze dat nooit verder mag vertellen, ontvoert hij haar naar zijn grot in Giant Country, een land heel ver bij Engeland vandaan.
In dat land merkt Sophie dat er nog negen andere reuzen zijn, maar dat zijn stuk voor stuk moordenaars: ’s nachts gaan ze erop uit om mensen op te eten. Ze trekken elke avond naar andere landen: naar Turkije vanwege de Turks omdat ze naar kalkoen (turkey) smaken, naar de Danes omdat ze naar Deense dog (great danes) smaken, bijvoorbeeld. Samen met de BFG beraamt ze een plan om de gulzige en gewelddadige reuzen voor eens en voor altijd uit te schakelen. Maar daar heeft ze de dromen van de BFG voor nodig. En verder ook nog de Koningin van Engeland …

ERK Niveau:

A2

Schrijver:

Roald Dahl

Jaar van uitgave:

1982

Aantal pagina's:

224

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1980 – 1990 (maar het is een sprookje)

Plaats van handeling:

UK, platteland / Londen (en in een fantasieland)

Bijzonderheden:

Een kinderboek met illustraties van Quentin Blake.
In het Nederlands heet het boek ‘De GVR’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je van sprookjes (en/of van Roald Dahl) houdt is ‘The BFG’ verplichte kost. Het is een zeer spannend en een heel grappig boek.
Wel moet je bereid zijn de werkelijkheid overboord te zetten. Als je het gek vindt dat een klein meisje ’s nachts wordt ontvoerd door een reus met enorme oren, dan moet je niet aan dit verhaal beginnen.

WAT MOET JE WETEN?

Veel algemene kennis is niet nodig voor het waarderen van het verhaal. Wel voegt het iets toe aan het verhaal als je iets weet over de koningin van Engeland, of over sommige landen en volken, of als je iets weet van de Engelse taal (‘people from Wellington taste like boots’, ‘people from Wales like whales’).
Specifieke culturele of literaire kennis is niet nodig voor dit verhaal. Roald Dahl gebruikt elementen uit sprookjesverhalen (toveren, reuzen, toverdrank) maar echt noodzakelijk is het niet om veel sprookjes gelezen te hebben.

DE TAAL

Het vocabulaire is soms lastig voor een jongere lezer. Je moet echt wel een paar jaar Engelse teksten (of boekjes) hebben gelezen. Maar het begrijpen van de (onbedoelde) woordgrappen van de BFG maakt het verhaal heel humoristisch: ‘Am I right or am I left?’

DE TAAL EN HET VERHAAL

De zinsconstructies zijn eenvoudig. Er zijn veel dialogen. Daarnaast wordt heel veel uitgelegd in de grappige tekeningen van Quentin Blake. ‘The BFG’ is een heel spannend verhaal met veel onverwachte gebeurtenissen. Het is weliswaar een sprookje, maar een sprookje voor lezers van alle leeftijden.

Schrijfstijl:

De schrijfstijl van Roald Dahl is helder, eenvoudig en vol humor. Het verhaal is heel goed te lezen.

Actie:

Het kinderboek ‘The BFG‘ zit boordevol actie: je wordt van het weeshuis naar de reuzengrot, en weer terug naar Engeland gevoerd, en dat alles met reuzenstappen.

Tijd:

Het verhaal wordt chronologisch verteld. Het geheel speelt zich af binnen een periode van een aantal weken.

Plaats:

‘The BFG’ speelt zich voor een groot deel af in een land hier ver vandaan, maar het begint in een Engels stadje (dat niet bij naam genoemd wordt) en het eindigt in Londen.

Verhaallijn:

Er is één verhaallijn: hoe kunnen Sophie en de BFG de andere reuzen onschadelijk maken?

Verteller:

Het verhaal wordt verteld door een alwetende verteller. Uiteindelijk blijkt – zoals vaker bij Roald Dahl – een hoofdpersoon de verteller te zijn (zoals in dit geval de BFG), maar dat maakt het verhaal niet ingewikkelder.
Er zit geen diepere betekenis in het verhaal – of het zou moeten zijn dat je goed moet leven (als mens, maar ook als reus): dus dat is dan de levensles die te leren valt. De goeden worden beloond, de slechteriken worden gestraft: boontje komt bij Roald Dahl altijd om zijn loontje.

Hoofdkarakters:

De hoofdpersonen in ‘The BFG’ zijn:
• Sophie: een weeskind. Zij woont in een weeshuis in een niet nader genoemde stad in Engeland. Sophie is een gewoon meisje (dat echter niet zo snel bang is);
• The Big Friendly Giant (The BFG): een (grote, vriendelijke) reus. Hij woont bij andere reuzen in het land waar de reuzen wonen, maar hij is met geen één van die akelige monsters bevriend. Hij is ook de kleinste van alle reuzen: daarom wordt hij vaak door de anderen gepest. ’s Nachts gaat de BFG bij slapende mensen langs: hij blaast dromen bij de slaapkamers (en bij de kinderen) naar binnen; daarvoor heeft hij een soort toeter (waarmee hij blaast) en een kamer met duizenden dromen die hij in potjes bewaart. De BFG noemt zichzelf een ‘dream-blowing giant’. Die dromen vangt hij (met een schepnet). In zijn vrije tijd leest hij graag (zoals de boeken van de beroemde schrijver Dahl’s Chickens).

Bijfiguren:

Behalve Sophie en de BFG zijn er negen (slechte) reuzen, er is de koningin van Engeland, er zijn een paar van haar bedienden en een aantal militairen en brandweerlieden.

De reuzen zijn:
• The Fleshlumpeater, The Bonecruncher, The Manhugger, The Childchewer, The Meatdripper, The Gizzardgulper, The Maidmasher, The Bloodbottler en The Butcher Boy.

De mensen zijn:
• The Queen of England: de koningin;
• Mary: het kamermeisje van de koningin;
• The Head of the Army: de baas van de landmacht;
• The Head of the Air Force: de baas van de luchtmacht.

De verhoudingen liggen vanaf het begin duidelijk vast: er zijn de goeden (Sophie en de BFG en de mensen) en er zijn de slechteriken (de andere reuzen).

Website:

https://www.roalddahl.com/shop/books/the-bfg–paperback

Film:

Het kinderboek ‘The BFG’ is enkele keren verfilmd, onder andere als animatiefilm (1989) en als speelfilm, geregiseerd door Steven Spielberg  (2016).

Overig:

Zoals wel vaker heeft Roald Dahl alle sympathie voor kinderen – vooral voor kinderen die het niet zo gemakkelijk hebben: zoals weeskinderen – en laat hij zien dat mensen die veel te zeggen hebben (de politie, het leger, de koningin) soms helemaal niet zo belangrijk zijn als zij zelf misschien denken.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Roald Dahl.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Witches van Roald Dahl
• Peter Pan van J.M. Barrie
• Only You Can Save Mankind (Johnny Maxwell, Volume I) van Terry Pratchett

Citaat:

‘The human bean,’ the Giant went on, ‘is coming in dillions of different flavours. For instance, human beans from Wales is tasting very whooshey of fish. There is something very fishy about Wales.’ (p.28)

Vragen over het boek:

1. Welke van de twee karakters vind je het sympathiekst, Sophie of de BFG? Waarom vind je dat?
2. Wie lost uiteindelijk het ‘probleem’ van de negen reuzen op? Is het Sophie of de BFG; had één van de twee dit alleen kunnen doen of hadden ze elkaar nodig? Waaruit blijkt dat?
3. ‘The BFG’ is een modern sprookje. In welk opzicht is het een ‘echt’ sprookje, in welk opzicht wijkt het af van een sprookje?
4. Welke rol speelt de koningin van Engeland in dit verhaal? Vind je dat Roald Dahl haar op een juiste manier heeft geportretteerd? Waarom vind je dat?