(Mick is alone in the room, sitting on the bed. He wears a leather jacket. Silence.
He slowly looks about the room looking at each object in turn. He looks up at the ceiling, and stares at the bucket. Ceasing, he sits quite still, expressionless, looking out front. Silence for thirty seconds.
A door bangs. Muffled voices are heard.
Mick turns his head. He stands, moves silently to the door, goes out, and closes the door quietly. Silence.
Voices are heard again. They draw nearer, and stop. The door opens. Aston and Davies enter, Aston first, Davies following, shambling, breathing heavily.
Aston wears an old tweed overcoat, and under it a thin shabby dark-blue pinstripe suit, single-breasted, with a pullover and faded shirt and tie. Davies wears a worn brown overcoat, shapeless trousers, a waistcoat, vest, no shirt, and sandals. Aston puts the key in his pocket and closes the door.
Davies looks about the room.)

Aston: Sit down.
Davies: Thanks. (Looking about.) Uuh.…
Aston: Just a minute. (Aston looks around for a chair, sees one lying on its side by the rolled carpet at the fireplace, and starts to get it out.)
Davies: Sit down? Huh … I haven’t had a good sit down … I haven’t had a proper sit down … well, I couldn’t tell you.…
Aston: (placing the chair) Here you are.
Davies: Ten minutes off for a tea-break in the middle of the night in that place and I couldn’t find a seat, not one. All them Greeks had it, Poles, Greeks, Blacks, the lot of them, all them aliens had it. And they had me working there … they had me working.… (Aston sits on the bed, takes out a tobacco tin and papers, and begins to roll himself a cigarette. Davies watches him.)
Davies: All them Blacks had it, Blacks, Greeks, Poles, the lot of them, that’s what, doing me out of a seat, treating me like dirt. When he come at me tonight I told him. (Pause.)
Aston: Take a seat.
Davies: Yes, but what I got to do first, you see, what I got to do, I got to loosen myself up, you see what I mean? I could have got done in down there. (Davies exclaims loudly, punches downward with closed fist, turns his back to Aston and stares at the wall. Pause, Aston lights a cigarette.)
Aston: You want to roll yourself one of these?
Davies: (turning) What? No, no, I never smoke a cigarette. (Pause. He comes forward.) I’ll tell you what, though. I’ll have a bit of that tobacco there for my pipe, if you like.
Aston: (handing him the tin) Yes. Go on. Take some out of that.
Davies: That’s kind of you, mister. Just enough to fill my pipe, that’s all. (He takes a pipe from his pocket and fills it.) I had a tin, only … only a while ago. But it was knocked off. It was knocked off on the Great West Road. (He holds out the tin). Where shall I put it?
Aston: I’ll take it.
Davies: (handing the tin) When he come at me tonight I told him. Didn’t I? You heard me tell him, didn’t you?
Aston: I saw him have a go at you.
Davies: Go at me? You wouldn’t grumble. The filthy skate, an old man like me, I’ve had dinner with the best.

© Eyre Methuen, 1972.

Aston heeft een kamer in een huis dat aan zijn jongere broer behoort. Hij heeft als taak om het huis zo goed mogelijk op te knappen voor die broer. Dat zou moeten lukken, maar snel gaat het niet: het dak en de ramen lekken, het is koud en vochtig in het huis, verwarming, water en licht werken niet echt goed. Aston doet zijn uiterste best om her en der aan bruikbare materialen te komen.
Op een avond komt Aston thuis met de oude zwerver Davies. Deze Davies (als dat ten minste zijn naam is) heeft geen vaste woonplaats, geen goede kleren (of schoenen) en zelfs geen bagage. Alles ligt ergens anders – zelfs zijn papieren met allerlei informatie over hemzelf.
Toch lijkt Davies de goede daad van Aston niet echt op prijs te stellen: als hij schoenen krijgt knellen ze of ze hebben geen veters, als hij een bed krijgt ligt dat op de tocht en die Aston vertrouwt hij al helemaal niet.
De situatie lijkt alleen maar lastiger te worden wanneer de broer van Aston, Mick, langskomt om Davies uit te horen. Davies voelt zich een beetje bedreigd door de mannen.
Maar misschien is er een mogelijkheid om de twee broers tegen elkaar uit te spelen. Davies gaat zijn best doen.

ERK Niveau:

B1

Schrijver:

Harold Pinter

Jaar van uitgave:

1960

Aantal pagina's:

78

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1960-1970

Plaats van handeling:

UK, Londen, een kamer in een slecht onderhouden huis

Bijzonderheden:

Een toneelstuk in drie bedrijven

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Het toneelstuk ‘The Caretaker’ is interessant als je meer wilt weten over het absurdistische toneel in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw. Toneelschrijvers experimenteerden met taal, met relaties en met plots in hun stukken. Men nam duidelijk afscheid van de gezapige stukken uit de eerste helft van de twintigste eeuw, die vaak nogal erg veel leken op de succesvolle 19e-eeuwse stukken (zoals die van George Bernard Shaw en Oscar Wilde).

WAT MOET JE WETEN?

De veranderingen die ontstonden na de toneelstukken van mensen als Pinter, Osborne en Albee waren aanzienlijk, niet alleen voor het toneel maar vooral ook voor de film. Zonder stukken als ‘The Caretaker’ hadden films van Woody Allen, Quentin Tarantino of The Coen Brothers er waarschijnlijk heel anders uitgezien.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Caretaker’ zijn niet moeilijk. Het verhaal leest heel gemakkelijk – maar toch is het mooier om het toneelstuk te zien op het toneel.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Caretaker’ is toegankelijk. En dat geldt ook voor het verhaal. Dat is boeiend en mysterieus, ondanks het ontbreken van vloek- en scheldwoorden of geweld. De spanning zit in de situaties – er wordt meer gesuggereerd dan er in werkelijkheid gebeurt.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Caretaker’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau B1.

Schrijfstijl:

‘The Caretaker’ is een echt ‘Pinderesque’ toneelstuk: er wordt veel gesuggereerd, er wordt nauwelijks iets uitgelegd, karakters botsen continu. Je blijft als lezer/kijker geboeid tot aan de laatste minuut.

Actie:

Het toneelstuk ‘The Caretaker’ is een verhaal met weinig actie. Die actie is ook echt niet nodig in een verhaal waarin zo veel geïnsinueerd en gesuggereerd wordt.

Tijd:

‘The Caretaker’ speelt zich af in de jaren 1960-1970. Het verhaal duurt een paar weken en het wordt chronologisch verteld – zij het wel met grote tijdssprongen.

Plaats:

De setting van ‘The Caretaker’ lijkt een kamer in een soort kraakpand te zijn. Zo nu en dan horen de mannen geluiden van mensen die waarschijnlijk in andere kamers wonen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Caretaker’: wie zijn de drie mannen die zich samen in deze kamer bevinden en wat willen ze van elkaar?

Verteller:

‘The Caretaker’ is een toneelstuk. Er zijn zo nu en dan toneelaanwijzingen, maar verder moet alles duidelijk worden uit de woorden van de drie acteurs.

Hoofdkarakters:

De karakters in ‘The Caretaker’ zijn:
• Aston: een man van in de dertig. Hij is de broer van Mick, de eigenaar van het huis;
• Davies: een oude man. Hij is klaarblijkelijk een zwerver; hij heeft geen onderdak, geen geld en heel weinig kleren. Zelfs zijn tas is hij – zegt hij – kwijtgeraakt;
• Mick: een man van in de twintig. Hij is de eigenaar van het pand waar de kamer gelegen is.

Bijfiguren:

Er spelen geen verdere karakters mee in ‘The Caretaker’.

Website:

http://www.gradesaver.com/the-caretaker

Film:

‘The Caretaker’ is talloze malen uitgevoerd, voornamelijk op het toneel, maar ook meerdere keren op de TV (zoals vaak bij de BBC). Beroemde acteurs (sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw) speelden erin in mee, zoals Alan Bates, Donald Pleasence, Colin Firth en Michael Gambon.

Overig:

Het toneelstuk ‘The Caretaker’ was het eerste grote toneelsucces voor Harold Pinter als schrijver. Na dit stuk begon zijn carrière pas goed. Bovendien zorgde het voor een aantal nieuwe uitvoeringen van zijn oudere stukken.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Harold Pinter.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Look back in Anger van John Osborne
• Waiting for Godot van Samuel Beckett
• Oh! What a Lovely War! van Joan Littlewood

Citaat:

Aston: You could be … caretaker here, if you liked.
Davies: What?
Aston: You could … look after the place, if you liked … you know, the stairs and the landing, the front steps, keep an eye on it. Polish the bells.
Davies: Bells?
Aston: I’ll be fixing a few, down by the front door. Brass.
Davies: Caretaking, eh?
Aston: Yes.
Davies: Well, I … I never done caretaking before, you know … I mean to say … I never … what I mean to say is … I never been a caretaker before. (p.42)

Vragen over het boek:

1. Hoe is de relatie tussen Mick en Aston (behalve dat ze broers zijn)? Maak je antwoord duidelijk aan de hand van een tweetal voorbeelden uit de tekst.
2. Welke kritiek laat Pinter zijn karakters verwoorden op de Engelsen en/of de Britse maatschappij?
3. Waar komt Davies waarschijnlijk vandaan voordat hij bij de broers in huis kwam? Waarom denk je dat?
4. Wat heeft de titel van het toneelstuk met de plot – if any – van het toneelstuk te maken?