For the first fifteen years of our lives, Danny and I lived within five blocks of each other and neither of us knew of the other’s existence.
Danny’s block was heavily populated by the followers of his father, Russian Hasidic Jews in somber garb, whose habits and frames of reference were born on the soil of the land they had abandoned. They drank tea from samovars, sipping it slowly through cubes of sugar held between their teeth; they ate the foods of their homeland, talked loudly, occasionally in Russian, most often in a Russian Yiddish, and were fierce in their loyalty to Danny’s father.
A block away lived another Hasidic sect, Jews from southern Poland, who walked the Brooklyn streets like specters, with their black hats, long black coats, black beards, and earlocks. These Jews had their own rabbi, their own dynastic ruler, who could trace his family’s position of rabbinic leadership back to the time of the Ba’al Shem Tov, the eighteenth-century founder of Hasidism, whom they all regarded as a God-invested personality.
About three or four such Hasidic sects populated the area in which Danny and I grew up, each with its own rabbi, its own little synagogue, its own customs, its own fierce loyalties. On a Shabbat or festival morning, the members of each sect could be seen walking to their respective synagogues, dressed in their particular garb, eager to pray with their particular rabbi and forget the tumult of the week and the hungry grabbing for money which they needed to feed their large families during the seemingly endless Depression.

© New York Review Books Bantam / Ballantine Books / Fawcett Juniper, 1967

In het joodse Brooklyn woont Reuven, de zoon van een joodse geleerde, een docent die godsdienstonderwijs geeft en die artikelen schrijft over de Talmoed en andere heilige geschriften. Reuven wordt liefdevol opgevoed door zijn vader, een zeer gelovige, maar ook sociale man. Een paar straten verder in Brooklyn woont Danny. Hij is de zoon van een strenggelovige chassidische joodse leider. Danny en zijn vader spreken nooit met elkaar, behalve wanneer ze samen de Talmoed (het heilige joodse boek) bestuderen. In het normale leven zullen Reuven en Danny elkaar nooit spreken. Reuven leert naast de Hebreeuwse Talmoed ook gewone vakken op school, hij spreekt altijd Engels en hij draagt gewone Amerikaanse kleren. Danny daarentegen komt vrijwel nooit uit zijn eigen geloofsgemeenschap (die in één straat in Brooklyn woont), hij spreekt Jiddisch of Russisch met zijn geloofsgenoten en Hebreeuws op school, waar hij alleen maar de Talmoed bestudeert. Hij draagt zwarte kleren en hij heeft net als alle mannen en jongens in zijn buurt lange pijpenkrullen. Hij is voorbestemd – door erfelijkheid – om een 'tzaddik' te worden net als zijn vader: een religieuze leider die zijn medegelovigen als een vader begeleidt en beschermt.
Maar dan – al in het eerste hoofdstuk van het boek – komen deze twee tegenpolen bij elkaar. Bij een honkbalwedstrijd slaat Danny – met opzet – keihard een honkbal in het oog van Reuven. Het glas van de bril van Reuven komt in diens oog terecht en Reuven wordt geopereerd. In het ziekenhuis bezoekt Danny Reuven en hij vraagt hem om vergeving. Als Reuven Danny kwaad wegstuurt, wordt Reuvens vader boos: iemand die om vergeving vraagt mag je niet afwijzen. Als Danny opnieuw langskomt, sluiten de twee jongens vriendschap.
Het blijkt dat Danny en Reuven elkaars tegenpolen en elkaars gelijken zijn: Danny moet een godsdienstig leraar en leider (een rabbi) worden, maar hij wil een (verderfelijke) wereldse studie volgen (psychologie) en Reuven wil rabbi worden, terwijl zijn vader hem liever als universitair docent ziet. Reuven is knap en heel ijverig, Danny is heel ijverig en briljant.
De jongens leren elkaar beter kennen en worden elkaars beste vrienden. Terwijl in Europa de Geallieerden op de Normandische stranden vechten en terwijl de Joden een aantal jaren later op de stranden van Israël landen, beleven de vrienden hun eigen kleine, maar ingrijpende conflicten: Reuven studeert hard en alleen, met een zeer zwakke en zieke vader in huis; Danny studeert hard en veel met een hardvochtige en zwijgende vader in huis.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Chaim Potok

Jaar van uitgave:

1967

Aantal pagina's:

271

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1944-1948

Plaats van handeling:

USA, New York City (Brooklyn)

Bijzonderheden:

Een roman in 18 hoofdstukken en in drie delen (allemaal zonder titel).
In het Nederlands heet het boek ‘Uitverkoren’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘The Chosen’ gaat over een vriendschap tussen twee jongens. Ze zijn 15 jaar wanneer ze elkaar in 1944 leren kennen. Volwassen worden is het thema. Maar iets wat niet echt spannend lijkt, wordt uitgewerkt in een zeer boeiende vertelling. Een vertelling zonder actie, zonder seks, zonder geweld. Potok is een meesterverteller die alles weet over het jodendom. Zowel over de ‘normale’, traditioneel-gelovige joden, als over de ultrastrenge, chassidische joden. Als je wilt weten wie die mensen zijn die in New York, in Antwerpen en in Jerusalem (en vroeger ook in Amsterdam) met van die lange zwarte gewaden en met hoeden en pijpenkrullen op en neer staan te wiegen, moet je dit verhaal lezen.
‘The Chosen’ is een ontroerend verhaal met veel begrip en liefde geschreven. Een verhaal over twee jongens die pas aan het begin van hun volwassen leven staan. Een leven waarbij de joodse godsdienst niet allesbepalend, maar vaak wel heel leidinggevend is.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Chosen’ gaat over de joodse godsdienst, over studeren, over een vriendschap tussen twee jongens. Die jongens bestuderen eeuwenoude heilige joodse teksten omdat zoiets hoort. Ze komen nooit in verzet tegen een studie die elke dag urenlang gedaan moet worden. Ze gaan nooit in tegen hun vader, ze gaan nooit uit, ze spreken nooit over meisjes. Wat saai allemaal …
Maar niets is minder waar. Dit verhaal gaat over een zeer hechte vriendschap, over trouw aan je ouders en aan je eeuwenoude godsdienst, over leren accepteren dat iets moet omdat het zo hoort, dat iemand met studie vrijwel alles kan bereiken.
Als je een boek zoekt waarin pubers zich vrij vechten van hun ouders, moet je ‘The Chosen’ niet lezen. Als je wilt weten hoe jongeren met blijvend respect voor hun ouders en met liefde voor hun godsdienstige en culturele erfgoed volwassen worden, is dit een prachtig boek voor je.
‘The Chosen’ is een boek voor serieuze lezers met een interesse voor geloof en geschiedenis, die bovendien de Engelse taal goed beheersen.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Chosen’ zijn vaak moeilijk. Zinnen zijn soms lang en alinea’s zijn dat ook. De vele dialogen maken het boek wel erg boeiend. De hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De roman ‘The Chosen’ is een roman voor goede en enthousiaste lezers. De taal is soms moeilijk. Maar vooral het thema kan lastig zijn. Met name de fragmenten waarin Potok de diepte ingaat en vertelt over het jodendom van honderden jaren terug, zoals de joodse wereld in Polen, Oekraïne en Rusland, een wereld waarin voor de niet-joodse lezer karakters als Ba’al Shem Tov, de grondlegger van het chassidische geloof, voor verwarring kunnen zorgen omdat het zulke oude en complexe verhalen zijn. Ook kan het ontbreken van echte actie, suspense en cliffhangers voor oppervlakkig geïnteresseerde lezers een barrière vormen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Chosen’ een boek met een literair niveau B 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘The Chosen’ is erg zorgvuldig, erg traag, maar heel mooi geschreven. De liefde van de auteur voor dit soort jongeren (de serieuze joodse student, strenggelovig of niet) straalt van de pagina’s af. Potok is een perfecte leraar (en rabbi): hij legt zeer ingewikkelde zaken (voor al op het gebied van geloof, maar ook op het terrein van de geschiedenis en de psychologie) op een heel heldere manier uit.
Omdat deze wereld een wereld is waarin de radio, de TV en de auto geen enkele rol spelen, zul je het verhaal nergens als ouderwets ervaren. (Ook latere uitvindingen als de computer en de mobiele telefoon zullen tegenwoordig nauwelijks zijn doorgedrongen tot de traditioneel gelovige joden zoals de chassidische gelovigen.)

Actie:

De roman ‘The Chosen’ is een verhaal met zeer weinig actie. Er wordt in het eerste hoofdstuk een honkbal geslagen die in het oog van Reuven terechtkomt, maar dat is zo’n beetje het meest spectaculaire.
Wat zeer bijzonder is, is dat Potok met zo weinig spectaculaire middelen zo’n boeiend boek heeft geschreven. Nu, na zoveel jaren – het boek stamt uit 1967 – is er nog niets verouderd aan de situatie van deze groepen mensen (de meer traditionele joden in New York).

Tijd:

‘The Chosen’ speelt zich af in een periode van 1944 tot 1948. De invasie (van 6 juni 1944) maakt een grote indruk op de Amerikanen en deze gebeurtenis krijgt veel aandacht in de nieuwsmedia (krant en radio). Later – als Danny en Reuven op een college zitten – volgen we samen met de hoofdpersonen de moeizame stichting van de joodse staat Israël in het (toentertijd Arabische) Palestina.

Plaats:

De plaats waar ‘The Chosen’ volledig is gesitueerd, is New York. En dan ook nog allemaal in het stadsdeel Brooklyn, een stad waar veel joden wonen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Chosen’: hoe zal de vriendschap tussen de beide joodse jongens, Reuven en Danny, die uit twee zulke verschillende werelden lijken te komen, zich ontwikkelen?

Verteller:

De roman ‘The Chosen’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal vanuit het perspectief van Reuven waardoor de lezer als betrekkelijke ‘leek’ voor wat betreft het strenge chassidische geloof een goede kijk op deze vorm van het jodendom krijgt.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Chosen’ zijn:
• Reuven Malter: een 15-jarige jongen. Hij is de zoon van een (tamelijk ‘vrijzinnige’) rabbi
• Danny (Daniel) Saunders: een 15-jarige jongen. Hij is de zoon van een chassidische rabbi, een zeer streng-joodse geloofsrichting;
• Rev Malter: de vader van Reuben. Hij is zeer wijs en zeer ijverig, maar hij heeft een zwakke gezondheid. Hij is al heel lang weduwnaar. Rev Malter heeft Danny in de bibliotheek ontmoet en hij weet intuïtief dat Danny een vriend nodig heeft om zich te kunnen ontworstelen aan zijn rigide geloofsgemeenschap;
• Rev Saunders: de vader van Danny. Hij is een ‘tzaddik’, een rabbi (‘rebbe’): een religieuze leider die de leiding over zijn geloofsgemeenschap door vererving heeft gekregen. Hij verwacht dat zijn zoon op diens beurt ook de rol van tzaddik op zich zal nemen. Omdat hij alles doet voor zijn gelovigen laat hij zijn zoon in stilte – in volledige stilte – volwassen worden.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Chosen’ zijn:
• Mr. Galanter: de sportcoach van Reuven;
• Davey Cantor, Sidney Goldberg, Schwartzie: teamgenoten van Reuven;
• Billy, Mr. Tavo Savo: medepatiënten in het ziekenhuis waar Reuven wordt behandeld;
• Dov Schlomowitz: een geloofsgenoot van Danny;
• Levi Saunders: het jongere broertje van Danny. Zij wonen met hun zuster bij hun ouders;
• Rav Gershenson en Professor Appleman: docenten aan het Hirsch College.

Website:

http://www.cliffsnotes.com/literature/c/the-chosen/book-summary

Film:

De roman ‘The Chosen’ is verfilmd.

Overig:

‘The Chosen’ is een roman in een rijke traditie van joodse romans over jongeren die opgroeien in een – nogal werelds – land als de USA. In dat opzicht staat Potok in de traditie van auteurs als Henry Roth, Philip Roth, Bernard Malamud, Isaac Bashevis Singer, Paul Auster en vele anderen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Chaim Potok.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Promise van Chaim Potol
• The Assistant van Bernard Malamud
• Everyman van Philip Roth

Citaat:

‘There is so much pain in the world. What does it mean to have to suffer so much if our lives are nothing more than the blink of an eye?’ He paused again, his eyes misty now, then went on. ‘I learned a long time ago, Reuven, that a blink of an eye in itself is nothing. But the eye that blinks, that is something. A span of life is nothing. But the man who lives that span, he is something. He can fill that tiny span with meaning, so its quality is immeasurable though its quantity may be insignificant. Do you understand what I’m saying?’ (p.204)

Vragen over het boek:

1. Wat levert de vriendschap tussen Danny en Reuven deze beide jongens op (als je ten minste van een ‘opbrengst’ kunt spreken)?
2. In hoeverre is de vader van Reuven een fanatiek persoon; en in hoeverre is hij een hartstochtelijk en betrokken ouder?
3. In hoeverre is de vader van Danny een fanatiek persoon; en in hoeverre is hij een hartstochtelijk en betrokken ouder?
4. Waarom is juist de studie psychologie zo verderfelijk in de ogen van de vader van Danny?