From the small crossed window of his room above the stable in the brickyard, Yakov Bok saw people in their long overcoats running somewhere early that morning, everybody in the same direction. Vey iz mir, he thought uneasily, something bad has happened. The Russians, coming from streets around the cemetery, were hurrying, singly or in groups, in the spring snow in the direction of the caves in the ravine, some running in the middle of the slushy cobblestone streets. Yakov hastily hid the small tin can in which he saved silver rubles, then rushed down to the yard to find out what the excitement was about. He asked Proshko, the foreman, loitering near the smoky brickkilns, but Proshko spat and said nothing. Outside the yard a black-shawled, bony-faced peasant woman, thickly dressed, told him the dead body of a child had been found nearby. ‘Where?’ Yakov asked. ‘How old a child?’ but she said she didn't know and hurried away. The next day the 'Kievlyanin' reported that in a damp cave in a ravine not more than a verst and a half from the brickworks, the body of a murdered Russian boy, Zhenia Golov, twelve years old, had been found by two older boys, both fifteen, Kazimir Selivanov and Ivan Shestinsky. Zhenia, dead more than a week, was covered with stab wounds, his body bled white. After the funeral in the cemetery close by the brick factory, Richter, one of the drivers, brought in a handful of leaflets accusing the Jews of the murder. They had been printed, Yakov saw when he examined one, by the Black Hundreds organizations. Their emblem, the Imperial double-headed eagle, was imprinted on the cover, and under it: SAVE RUSSIA FROM THE JEWS.

© Penguin Random House Company, 1967

Yakov Bok woont al zijn hele leven in een arm joods gehucht, een ‘shtetl’. Hij groeit op in een weeshuis. Later trouwt hij met Raisl. Maar wanneer Raisl hem na een aantal jaren geen kinderen kan geven, vertrekt zij van de ene op de andere dag. Yakov neemt een drastisch besluit: hij gaat het geluk zoeken in de hoofdstad van de landstreek, Kiev. Met een oude kar en een nog ouder paard laat Yakov zijn schoonvader en zijn dorpsgenoten achter.
In Kiev valt het leven niet mee. Yakov woont in een joods getto in Kiev en hij kan nauwelijks in leven blijven. Maar dan lijken zijn kansen te keren.
Op een dag redt hij het leven van een oude man. De man, Nikolai Lebethan, is een alcoholist die veel geld en een steenfabriek bezit. Hij woont samen met zijn dochter Zina. Na de dood van zijn vrouw is hij aan de drank geraakt. Na een dag drinken is Nikolai bijna doodgevroren – Yakov redde zijn leven door hem tijdig naar huis te brengen.
Thuis bij vader en dochter Lebethan vindt Yakov warmte, voedsel en sympathie. De vader wil hem geld geven en aan werk helpen, de dochter wil zelfs nog meer van Yakov …
Yakov neemt een baan aan in de steenfabriek van Lebethan, hoewel hij vermoedt dat hij als jood hier grote problemen mee kan krijgen: joden krijgen geen goede banen in Kiev. Een tijdlang verdient hij goed en hij heeft een eigen woning boven de fabriek.
Maar dan gaat het echt mis met Yakov. Vlak bij de steenfabriek wordt een 12-jarige jongen vermoord. De joden krijgen de schuld – het lijkt wel een rituele moord … En er is maar één jood in deze wijk: Yakov Bok …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Bernard Malamud

Jaar van uitgave:

1966

Aantal pagina's:

300

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1910-1920

Plaats van handeling:

Oekraïne, Kiev

Bijzonderheden:

Een roman in 9 delen en in meerdere genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘De fikser’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘The Fixer’ vertelt het verhaal van een onterecht opgesloten man. Deze Yakov, een arme jood, wordt beschuldigd van een rituele moord op een 12-jarige jongen, een jongen die hij nog maar een paar keer heeft gezien in de buurt van het terrein waar hij werkt. Na de arrestatie van Yakov stapelen de ‘bewijzen’ zich tegen hem op: het ene nog absurder dan het andere.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Fixer’ speelt zich af in 1910-1913, de tijd van vlak vóór de Russische Revolutie van 1917. De Tsaar was de machtigste man in het land, een land dat geregeerd werd door vazallen en militairen, waarin de gevangenissen werden geleid door sadistische bewakers (ten minste wanneer we dit verhaal mogen geloven). Een beschuldiging, hoe absurd ook, kon je voor jaren achter de tralies houden, ook in een deelstaat als Oekraïne. Er werd veel gediscrimineerd: tegen Oekraïners, Duitsers, Polen, Letten, Esten en Litouwers. Maar vooral tegen Joden …

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Fixer’ zijn van een lastig niveau. De alinea’s en hoofdstukken zijn vaak lang. Wel zijn er veel dialogen. Soms is het woordgebruik onverwacht schokkend.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is ‘The Fixer’ soms moeilijk te lezen.
Dat geldt ook voor het verhaal. Er gebeurt eigenlijk heel weinig: een man wordt onschuldig gearresteerd en opgesloten en we horen over zijn wel en (vooral) wee in de gevangenis en tijdens de verhoren. Toch is de roman een wrange en eerlijke aanklacht tegen het wrede strafsysteem in het Rusland van vóór de Revolutie van 1917.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Fixer’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘The Fixer’ is mooi, maar soms complex geschreven. Het verhaal is schokkend en ontroerend en je leeft als lezer erg mee met de onschuldige Yakov. Toch had de ellende misschien wel een onsje minder gemogen …

Actie:

De roman ‘The Fixer’ is een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie.

Tijd:

‘The Fixer’ speelt zich af in de jaren 1910-1920. Het is een onrustige tijd, de jaren vlak vóór de Eerste Wereldoorlog (in 1914) en vóór de Russische Revolutie van 1917. Als datum wordt op een gegeven moment februari 1913 genoemd.

Plaats:

De setting van ‘The Fixer’ is voornamelijk de stad Kiev, de hoofdstad van Oekraïne. Ten tijde van de roman (1910-1913) en tijde van het verschijnen van de roman (1966) was Oekraïne één van de Sovjet Republieken, een onderdeel van de Sovjet-Unie.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Fixer’: hoe zal het leven van de ‘fixer’ verlopen?

Verteller:

De roman ‘The Fixer’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Fixer’ zijn:
• Yakov Bok, the fixer: een 30-jarige reparateur van van-alles-en-nog-wat. Yakov heeft weinig opleiding gehad – hij is een weeskind dat al jong aan het werk moest gaan – maar hij is zeer geïnteresseerd in geschiedenis, filosofie en godsdienst. Tevens is hij een overtuigd atheïst;
• Shmuel: de schoonvader van Yakov, een straatarme maar zeer gelovige jood;
• Nikolai Maximovitch Lebethan: een rijke man die veel geld en een steenfabriek heeft. Omdat Yakov hem van de vriesdood redt, biedt hij Yakov een baan en onderdak aan;
• Zinaida (Zina) Nikolaevna Lebethan: de dochter van Nikolai. Zij is een eenzame jonge vrouw die – waarschijnlijk vanwege haar handicap, ze loopt mank – nog niet getrouwd is;
• B.A. Bibikov, Investigating Magistrate for Cases of Extraordinary Importance: een hoge ambtenaar die Yakov verhoort.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Fixer’ zijn:
• Aaron Latke: de huiseigenaar waar Yakov een tijdje woont, een assistent-drukker;
• Proshko: de voorman in de steenfabriek waar Yakove een tijdje opzichter is;
• Richter (een Duitser) en Serdiuk (een Oekraïner): twee koetsiers die stenen voor de steenfabriek vervoeren;
• Colonel I.P. Bodyansky: het hoofd van de Secret Police in Kiev;
• Ivan Semonyonovitch: de assistant van Bibikov;
• Grubeshov, Prosecuting Attorney, Procurator of the Kiev Superior Court: de openbaar aanklager;
• Akimytch, Potseikin, Fetyukov, Gregor Gronfein: medegevangenen van Yakov;
• Gevangenbewaarders: Warden Grizitskoy, Day Guard Zhitnyak, Day Guard Berezhinsky, Guard Kogin;
• Father Anastasy: ‘specialist’ of the ‘Jewish Religion’: een anti-semitische Russisch-Orthodoxe geestelijke;
• Marfa Golov: de moeder van de vermoorde jongen, een weduwe;
• Raisl Bok: de (ex-)vrouw van Yakov;
• Advocaten: Julius Ostrovsky, Suslov-Smirnov.

Website:

https://reformjudaism.org/jewish-life/arts-culture/literature/fixer-bernard-malamud

Film:

De roman ‘The Fixer’ is in 1968 verfilmd met Alan Bates in de hoofdrol.

Overig:

‘The Fixer’ is een roman die de uitzichtloosheid van gevangenen in het Rusland van vóór de Revolutie beschrijft. Of het daarna beter werd is de vraag…

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Bernard Malamud.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Painted Bird van Jerzy Kosinski
• Waiting for the Barbarians van J.M. Coetzee
• Everything Is Illuminated van Jonathan Safran Foer

Citaat:

‘I am not a revolutionist. I am an inexperienced man. Who knows about such things? I am a fixer.’ (p.205)

Vragen over het boek:

1. Wat is de grootste ‘fout’ die Yakov in Kiev maakt?
2. Is Shmuel een goede schoonvader? Waaruit blijkt dat?
3. Welke mensen doen hun best om Yakov te helpen? Waarom lukt dat niet goed?
4. Beschrijf de laatste scene van de roman.