Whenever my mother talks to me, she begins the conversation as if we were already in the middle of an argument.
‘Pearl-ah, have to go, no choice,’ my mother said when she phoned last week. After several minutes I learned the reason for her call: Auntie Helen was inviting the whole family to my cousin Bao-bao’s engagement party.
‘The whole family’ means the Kwongs and the Louies. The Kwongs are Auntie Helen, Uncle Henry, Mary, Frank, and Bao-bao. And these days ‘the Louies’ really refers only to my mother and me, since my father is dead and my brother, Samuel, lives in New Jersey. We’ve been known as ‘the whole family’ for as long as I can remember, even though the Kwongs aren’t related to us by blood, just by marriage; Auntie Helen’s first husband was my mother’s brother, who died long before I was born.
And then there’s my cousin Bao-bao, whose real name is Roger. Everyone in the family has been calling him Bao-bao ever since he was a baby, which is what 'bao-bao' means, ‘precious baby.’ Later, we kept calling him that because he was the crybaby who always wailed the minute my aunt and uncle walked in the door, claiming we other kids had been picking on him. And even though he’s now thirty-one years old, we still think of him as Bao-bao – and we’re still picking on him.
‘Bao-bao? How can he have an engagement party?’ I said. ‘This will be his third marriage.’
‘Fourth engagement!’ my mother said. ‘Last one he didn’t marry, broken off after we already sent a gift. Of course, Helen is not calling it engagement party. She is saying this is a big reunion for Mary.’

© Ivy Books / Ballantine Books, 1991/1992.

Pearl Louie Brandt heeft een redelijk goed contact met haar moeder Winnie, een Chinese weduwe uit San Francisco. Pearl is gelukkig getrouwd en ze heeft twee dochters. Maar ze heeft ook een geheim voor haar moeder.
Die moeder, Winnie, heeft overigens zelf veel meer geheimen. Geheimen uit China die ze al haar hele leven met zich meetorst. Haar jeugd en haar jonge volwassenheid in China werden bepaald door traditionele zaken, door onderdrukking en geweld, door de Tweede Wereldoorlog en door familie en vrienden. Winnie vertelt liever niet over die tijd waar niemand iets vanaf weet.
Hoewel, niemand? Haar vriendin, Aunt Helen, weet eigenlijk wel heel veel over Winnie …
En dus vertelt Winnie haar dochter uiteindelijk over haar jeugd en haar volwassenheid in China: over verlies en dood, over oorlog en huwelijk, over tegenslag na tegenslag …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Amy Tan

Jaar van uitgave:

1991

Aantal pagina's:

532

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1935-1990

Plaats van handeling:

USA (Californië) en China (Sjanghai en het westen van het land)

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 3 delen en 26 getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘De vrouw van de keukengod’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘The Kitchen God’s Wife’ is een familiegeschiedenis. Maar dan wel een heel bijzondere. Terwijl een moeder en oma (Winnie) zich bemoeit met haar dochter (Pearl) en kleindochters, heeft vrijwel niemand in de gaten dat zij een traumatisch leven heeft gehad voordat ze naar de USA emigreerde. Wanneer ze dat verhaal vertelt leren wij als lezers heel veel over het China door de jaren heen: een imperialistisch rijk bestuurd door warlords, een arm land kapot gemaakt door de Japanse bezetter en een communistisch land in opbouw, met harde hand geregeerd door nieuwe dictators.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Kitchen God’s Wife’ leest als een familiekroniek, maar het is eigenlijk nog meer een verhaal over geschiedenis (terwijl het nergens een saaie opsomming van feiten en jaartallen wordt). De mensen in China hadden het vaak zwaar: hongersnood en armoede bepaalden het leven van velen. Ze werden onderdrukt door militaire leiders, door vreemde bezetters, door corrupte bestuurders. En bij dat alles kwam de vrouw er altijd het slechtst af: de man, hoe onderdrukt ook, kon altijd zijn gram halen bij de vrouw die hem altijd en overal moest gehoorzamen …

DE TAAL

De taal van ‘The Kitchen God’s Wife’ is goed te begrijpen. De zinnen, de alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman nergens echt moeilijk.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het is een spannend verhaal over verzwegen gebeurtenissen die hun schaduwen naar het heden uitstrekken. Die belangrijkste schaduwen komen uit China en we lezen er stukje bij beetje over in een lange (vertelde) flashback van Winnie, de moeder van Pearl.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Kitchen God’s Wife’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Het boek is op een speciale manier geschreven. Er zijn namelijk twee ik-vertellers: Pearl Louie Brandt en (vooral) haar moeder Winnie Louie. Pearl vertelt over het ‘nu’: de jaren ’50 tot ’90 van de vorige eeuw. De moeder vertelt tevens over haar jeugd en jonge volwassenheid – de jaren ’30 tot ’50 van de vorige eeuw.

Actie:

‘The Kitchen God’s Wife’ bevat een verhaal met veel actie. Die actie is (in China) vaak heftig: Chinezen (en dan met name de vrouwen) waren lange tijd het slachtoffer van autoritaire heersers (en echtgenoten).

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1900-1990. Het verhaal wordt verteld in 1991 met een heel lange flashback naar de jaren daarvoor. In de jaren negentig hebben moeder Winnie en dochter Pearl de nodige strubbelingen met elkaar. Veel van die problemen zijn terug te voeren naar de afgelopen eeuw, toen Winnie jarenlang in China woonde. Zij trouwde in de tijd dat Chiang Kai-shek met zijn Kuomintang-leger het land leidde – de nationalistische leider die door Mao Zedong werd verdreven en die later naar Taiwan vluchtte.

Plaats:

De setting van ‘The Kitchen God’s Wife’ is meerdere plaatsen: San Francisco (in de staat Californië), het oostelijk deel van China (Sjanghai en omgeving) en het zuid-westelijk deel van China (de stad Kunming, een stad die China via de weg met Burma (nu Myanmar geheten) verbond.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Kitchen God’s Wife’: hoe zal de relatie zich ontwikkelen tussen de ik-vertellers Pearl en haar moeder Winnie?

Verteller:

De roman heeft twee ik-vertellers, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Kitchen God’s Wife’ zijn:
In de USA (in het ‘heden’):
• Pearl Louie Brandt: de eerste ik-verteller van het verhaal. Ze werkt als logopediste aan verschillende scholen. Sinds een aantal jaren lijdt ze aan multiple sclerose (wat haar moeder nog niet weet). Ze woont met haar man en kinderen in San Jose;
• Mrs. Winnie Louie (Weiwei): de 75-jarige moeder van Pearl. Zij is weduwe en de moeder van Pearl en Samuel. Zij woont nog altijd in San Francisco. Haar man Jimmy overleed meer dan twintig jaar geleden. Winnie groeide op in Shanghai. Daar trouwde ze op jonge leeftijd (in opdracht van haar familie). Dat huwelijk en die man zorgen ervoor dat Winnie de vrouw is geworden die ze nu is – achterdochtig, bezorgd en zorgzaam;
• Auntie Helen Kwong (Hulan): de beste vriendin van Winnie Louie, tevens mede-eigenaar van de bloemenwinkel die zij bestieren. Auntie Helen en Winnie zijn elkaars vriendinnen, maar ze maken vaak ruzie en ze kletsen veel over elkaar. Helen kent Winnie al jaren: zij delen een traumatisch verleden in China.
In China (in het verleden):
• Weiwei (Jiang Weili): de tweede ik-verteller, die haar dochter Pearl vertelt over haar problematisch jeugd en haar gecompliceerde huwelijk;
• Hulan: de beste vriendin van Weiwei (hoewel Hulan zich ook vaak van haar slechte kanten laat zien):
• Wen Fu: een man uit een niet al te rijke familie. Hij trouwt met Winnie (vanwege de bruidsschat). Hij werkt met zijn vader in een exportbedrijfje, maar wanneer er oorlog dreigt met de Japanners gaat hij een opleiding voor piloot volgen. Wen Fu is kwaadaardig, egoïstisch en lafhartig;
• Jiaguo: de echtgenoot van Hulan, een al wat oudere luchtmachtofficier. Hoewel hij de meerdere van Wen Fu is, behandelt hij hem als een gelijke (en vaak als een vriend). Jiago is een rustige, aardige man.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Kitchen God’s Wife’ zijn:
In de USA (San Francisco en omstreken) in de jaren 1990-2000:
Familieleden of goede vrienden van Winnie en Pearl:
• Phil Brandt: de echtgenoot van Pearl. Hij is arts (patholoog);
• Tessa (8) en Cleo (3): de dochters van Pearl en Phil;
• Uncle Henry Kwong (Kuang An): de echtgenoot van Helen;
• Mary Kwong (41): een jongedame die alles van iedereen (ook van Pearl) weet. Zij woont met haar man en kinderen (Jennifer en Michael) in Los Angeles;
• Frank Kwong: de ketting rokende broer van Mary en Bao-bao, een ietwat stille figuur;
• ‘Bao-bao’ (Roger) Kwong: de 31-jarige deugniet van de Kwongs, een man die meerdere vrouwen en meerdere vriendinnen heeft gehad;
• Doug Cheu: de echtgenoot van Mary, een arts;
• Mimi Wong: de verloofde van Bao-bao.
Anderen:
• Mr. en Mrs. Hong: de eigenaren van de Sam Fook Trading Company, een winkel waar beeldjes en gelukspoppetjes worden verkocht;
• Doug: een orthopeed in een sportcentrum;
• Loy en Edna Fong: goede kennissen van de Kwongs;
• Lin: een vroegere vriend van Winnie uit China. In de USA werkt hij als dokter.
In China in de periode 1910-1950:
• De moeder van Winnie (Wei-Wei): een vrouw die in een welgestelde familie opgroeit. Omdat ze wil trouwen met een eenvoudige (maar aardige) communistische man, wordt ze uitgehuwelijkt aan een rijke zakenman uit Sjanghai;
• Jiang Sao-yen: de vader van Winnie. Een rijke zakenman die al meerdere vrouwen (en kinderen) heeft;
• Jiang Huazheng (‘Peanut’): een nichtje van Winnie. Zij wil graag trouwen met de flamboyante Wen Fu;
• Little Gong en Little Gao: de broertjes van Peanut, twee verwende ventjes;
• Old Aunt, Uncle en New Aunt: de oom en tantes die Winnie opvoeden, samen met hun eigen kinderen Peanut en Gong en Gao;
• Piloten, hun vrouwen en hun personeel: Gan (piloot), Lijun, Meili, Wan Betty (operator girl), Old Mr. Ma (driver);
• Du Ching: de tante van Hulan;
• Min: een meisje dat bij Weiwei en Wen Fu in huis woont (in Kunming);
• Danru: het zoontje van Weiwei;
• Communistische vrienden van Peanut: Wu (een activist), Little Yu’s Mother.

Website:

https://www.sparknotes.com/lit/kitchengods/

Film:

De roman ‘The Kitchen God’s Wife’ is niet verfilmd.

Overig:

‘The Kitchen God’s Wife’ is de tweede roman van Amy Tan. Het is opnieuw een roman met veel scenes uit het verleden die zich in China afspelen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Amy Tan.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Hundred Secret Senses van Amy Tan
• King Rat van James Clavell
• Empire of the Sun van J.G. Ballard

Citaat:

And then I was thinking to myself once again - about that time she told me about the MS. Oh, I was angry, I was sad. I was blaming myself. I blamed Wen Fu. After Pearl went home, I cried. And then I saw that picture of Kitchen God, watching me, smiling, so happy to see me unhappy. I took his picture out of the frame. I put it over my stove. ‘You go see Wen Fu! You go to hell down below!’ I watched his smiling face being eaten up by the fire. Right then my smoke detector went off. Wanh! Wanh! Wanh! Oh, I was scared. Wen Fu - coming back to get me. That's what I thought.
But then I listened again. And I knew: This was not Wen Fu's ghost. This was like a bingo blackout. This was like a Reno jackpot. This was Kitchen God's wife, shouting, Yes! Yes! Yes! (p.529)

Vragen over het boek:

1. Welke geheimen verbergt Pearl voor haar moeder?
2. Welke geheimen verbergt Winnie voor haar dochter?
3. Hoe kan het dat Wen Fu zich zo gedraagt als hij doet?
4. Op welke manier ontmoet Winnie haar man Jimmy Louie?