It seems increasingly likely that I really will undertake the expedition that has been preoccupying my imagination now for some days. An expedition, I should say, which I will undertake alone, in the comfort of Mr Farraday’s Ford; an expedition which, as I foresee it, will take me through much of the finest countryside of England to the West Country, and may keep me away from Darlington Hall for as much as five or six days. The idea of such a journey came about, I should point out, from a most kind suggestion put to me by Mr Farraday himself one afternoon almost a fortnight ago, when I had been dusting the portraits in the library. In fact, as I recall, I was up on the stepladder dusting the portrait of Viscount Wetherby when my employer had entered carrying a few volumes which he presumably wished returned to the shelves. On seeing my person, he took the opportunity to inform me that he had just that moment finalized plans to return to the United States for a period of five weeks between August and September. Having made this announcement, my employer put his volumes down on a table, seated himself on the chaise-longue, and stretched out his legs. It was then, gazing up at me, that he said:
‘You realize, Stevens, I don’t expect you to be locked up here in this house all the time I’m away. Why don’t you take the car and drive off somewhere for a few days? You look like you could make good use of a break.’
Coming out of the blue as it did, I did not quite know how to reply to such a suggestion. I recall thanking him for his consideration, but quite probably I said nothing very definite, for my employer went on:
‘I’m serious, Stevens. I really think you should take a break. I’ll foot the bill for the gas. You fellows, you’re always locked up in these big houses helping out, how do you ever get to see around this beautiful country of yours?’

© Faber and Faber Limited, 1989/2021.

Stevens is een butler. Een butler zoals een butler hoort te zijn: trouw aan zijn werkgever(s), verknocht aan zijn landhuis, correct en streng tegenover het personeel dat hij aanstuurt en behulpzaam voor de mensen die boven hem gesteld zijn.
Stevens was vijfendertig jaar butler bij een Engelse lord, Lord Darlington, van Darlington Hall. Na diens dood bleef hij op het landhuis werken als butler, maar nu is hij in dienst van de – eveneens vriendelijke – Amerikaanse huiseigenaar Mr Farraday. Maar veranderingen waren er wel: Stevens maakt tegenwoordig regelmatig een ‘staff plan’, waarin hij de taken verdeelt: het personeel slonk in de loop der jaren van achtentwintig naar zeventien naar vier. En altijd is Stevens de hoofdbutler gebleven.
Nu, na jaren van hard werken, gaat zijn werkgever een paar weken terug naar de U.S.A. en hij biedt Stevens aan om een weekje vakantie te nemen: in de auto van Mr Farraday, nota bene. Stevens accepteert bescheiden, maar wel met de afspraak dat hij een vroegere housekeeper, Miss Kenton, zal vragen om terug te komen op het landgoed. De hulp kan hij goed gebruiken en Miss Kenton heeft heimwee naar haar vroegere betrekking.
Daar komt nog bij dat Stevens altijd een soort van zwak heeft gehad voor Miss Kenton … Dus gaat hij op reis.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Kazuo Ishiguro

Jaar van uitgave:

1989

Aantal pagina's:

258

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1950-1960

Plaats van handeling:

GB (het zuidwesten)

Bijzonderheden:

Een roman in 8 getitelde delen die elk een regio in zuidwest-Engeland aangeven.
In het Nederlands heet de roman ‘De rest van de dag’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De novel-of-manners ‘The Remains of the Day’ beschrijft vier dagen uit het leven van een butler – maar eigenlijk is het een levensbeschrijving. Deze butler heeft een baan die zijn passie is – en daarin lijkt hij op wijlen zijn vader. Alles draait bij hem om het landhuis, zijn werkgever – en vooral om ‘dignity’: bij alles wat hij doet denkt hij aan zijn reputatie als butler. En die reputatie en die waardigheid belemmeren zijn relaties: met familie (zoals met zijn vader), met het andere geslacht (zoals met die vrouw met wie hij jaren in hetzelfde huis werkte).

WAT MOET JE WETEN?

‘The Remains of the Day’ legt veel uit over de taak van de butler. Wat doet hij, hoe is hij butler geworden, wat is een goede butler, wat mag hij wel en niet doen. Dat lijkt allemaal wat saai, maar dat is het zeker niet. Deze butler vertelt heel argeloos hoe het is om een goede butler te (willen) zijn en de manier waarop hij dat vertelt wordt met een heel milde ironie beschreven.
Daar komt bij dat zijn tijd als butler een belangrijke periode in de Europese geschiedenis was: de aanloop naar en de periode tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die oorlog heeft veel invloed gehad op de levens van de eigenaar en het personeel van Darlington Hall.

DE TAAL

De taal van ‘The Remains of the Day’ is lasting. De butler denkt en spreekt een formeel soort Engels (veel mensen die hem spreken denken zelfs dat hij een lord is). Hij gebruikt moeilijke woorden en hij formuleert heel zorgvuldig. Zo is zijn gevoel voor humor de humor die al honderd jaar uit de mode was toen Stevens hem gebruikte.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

 

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman niet eenvoudig.
Dat geldt voor het verhaal ten dele. Het lijkt een simpel verhaal: een butler gaat op reis naar een vroegere housekeeper om te polsen of zij weer terug wil komen op het landhuis. Maar dat simpele verhaal wordt onderbroeken door heel lange flashbacks, waarin de karakters van de hoofdpersonen langzamerhand veel duidelijker naar voren komen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Remains of the Day’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman is ingetogen geschreven met veel aandacht voor het – nogal ouderwets aandoende – vocabulaire. De sfeer is daardoor enigszins negentiende-eeuws en het verhaal leest als een roman van Anthony Trollope of diens tijdgenoten.
Het meest interessante is misschien wel de ik-verteller. Hij wil ons – de lezers – uitleggen wat de rol van de butler is en hij doet dat met veel liefde. Maar bij zijn openhartigheid komt tevens zijn beperkt-heid, zijn ontbrekende gevoel voor humor en voor empathie naar boven. Dat zorgt voor de ironie in dit verhaal.

Actie:

‘The Remains of the Day’ bevat een verhaal met weinig actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1950-1960: de zomer van 1956, om precies te zijn – maar met veel flashbacks.

Plaats:

De setting van ‘The Remains of the Day’ is het zuidwesten van Engeland: de butler reist in een paar dagen door de graafschappen Dorset, Somerset, Devon en Cornwall.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Remains of the Day’: hoe zal de vakantie van Stevens verlopen?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Remains of the Day’ zijn:
• Stevens: de ik-verteller, een butler op leeftijd. Hij is de butler van Mr Farraday, de Amerikaanse eigenaar van Darlington Hall. Stevens is een degelijke, traditionele butler, die veel plichtsgevoel maar weinig gevoeld voor humor heeft. Hij was jarenlang de butler van een keurige Engelse landheer en nu, na de dood van de landheer, is hij als butler het landhuis trouw gebleven. Stevens waardeert zijn beroep zodanig dat hij alle persoonlijke gevoelens daarmee uitschakelt;
• Mr John Farraday: de Amerikaanse eigenaar van Darlington Hall. Hij is goed voor zijn personeel, maar hij moet wel bezuinigen om het grote landgoed te kunnen onderhouden;
• Lord Darlington: de (overleden) eigenaar van Darlington Hall. Stevens werkte jaren lang voor hem en hij is na de daad van de Lord op het landhuis blijven werken en wonen. Lord Darlington was een invloedrijke landheer die veel belangrijke mensen in binnen- en buitenland kende. Hij bemoeide zich daardoor veel met de binnenlandse en buitenlandse politiek, met name vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog;
• Miss Kenton: een oud-collega van Stevens, de housekeeper, een dame die na haar huwelijk uit het landhuis vertrok en in Cornwall ging wonen. Nu, na jaren, leeft zij waarschijnlijk gescheiden van haar echtgenoot. Ze heeft altijd schriftelijk contact met de butler gehouden. Stevens gaat haar daarom bezoeken om haar te vragen of ze eventueel weer in het landhuis wil komen werken.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Remains of the Day’ zijn:
• Mr (William) Stevens: de vader van Stevens. Hij heeft een voornaam maar die wordt eigenlijk nooit gebruikt (net als bij de andere butlers en housekeepers). Na de dood van zijn werkgever, Mr John Silvers, is hij (als bejaarde) op het landhuis Darlington Hall komen werken – maar wel als under-butler;
• Ander personeel (van vroeger en nu) van Darlington Hall: Mrs Stevens (housekeeper), Rose-mary (maid), Agnes (maid), Alice White (maid), Seamus (gardener), Martha (maid), Dorothy (maid), Mrs Mortimer (cook), Ruth en Sarah (Joodse dienstmeiden), Lisa. Hun functies zijn vaak butler, housekeeper, under-butler, footman, maid, cook, gardener;
• Vrienden en kennissen van Lord Darlington: Mr David Charles, Herr Karl-Heinz Bremann, Sir Richard Fox, Sir David Cardinal, Reginald Cardinal, Mr. Lewis (an American guest), M. Dupont (French diplomat), Lord Halifax, Herr Ribbentrop, Mrs Carolyn Barnet, Mr Spencer, Sir Leonard;
• Vrienden en kennissen van Mr Farraday: Mr en Mrs Wakefield (Amerikanen);
• Dorpsgenoten: Mr Simpson (landlord), Dr Meredith (doctor);
• Andere butlers in andere landhuizen: Harry Graham, Jack Neighbours.
• Andere mensen die Stevens ontmoet op zijn reis: restaurant- en hoteleigenaren en -personeel, Mr en Mrs Taylor, George Andrews, Trevor Morgan, Mr en Mrs Harry Smith, Dr Carlisle (dorpelingen in Devon).

Website:

https://www.theguardian.com/books/booksblog/2016/jan/07/the-remains-of-the-day-by-kazuo-ishiguro-book-to-share

Film:

‘The Remains of the Day’ is in 1993 succesvol verfilmd met Anthony Hopkins en Emma Thompson in de hoofdrollen.

Overig:

‘The Remains of the Day’ is de derde roman van Mr Ishiguro, een roman die zich geheel in zuidwest-Engeland afspeelt.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Kazuo Ishiguro.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Warden van Anthony Trollope
• Under the Greenwood Tree van Thomas Hardy
• Jeeves in the Offing van P.G. Wodehouse

Citaat:

Perhaps then, there is something to his advice that I should cease looking back so much, that I should adopt a more positive outlook and try to make the best of what remains of my day. (p.256)

Vragen over het boek:

1. Wat maakt de relatie tussen Stevens en zijn vader duidelijk over het karakter van Stevens?
2. Wat leer je over de Europese diplomatieke betrekkingen in de jaren twintig van de vorige eeuw bij de conferentie op Darlington Hall?
3. Welke rol speelt de Tweede Wereldoorlog in het leven van Stevens?
4. Waaruit blijkt uiteindelijk dat Stevens Miss Kenton niet echt goed begrepen heeft?