When Danny came home from the army he learned that he was an heir and an owner of property. The viejo, that is the grandfather, had died leaving Danny the two small houses on Tortilla Flat.
When Danny heard about it he was a little weighed down with the responsibility of ownership. Before he ever went to look at his property he bought a gallon of red wine and drank most of it himself. The weight of responsibility left him then, and his very worst nature came to the surface. He shouted, he broke a few chairs in a poolroom on Alvarado Street; he had two short but glorious fights. No one paid much attention to Danny. At last his wavering bow-legs took him toward the wharf where, at this early hour in the morning, the Italian fishermen were walking down in rubber boots to go out to sea.
Race antipathy overcame Danny’s good sense. He menaced the fishermen. ‘Sicilian bastards,’ he called them, and ‘Scum from the prison island,’ and ‘Dogs of dogs of dogs.’ He cried, ‘Chinga tu madre, Piojo.’ He thumbed his nose and made obscene gestures below his waist. The fishermen only grinned and shifted their oars and said, ‘Hello, Danny. When’d you get home? Come around tonight. We got new wine.’

© Penguin Random House Company / Bantam Books, 1965.

Danny komt terug als militair uit de Eerste Wereldoorlog. Hij heeft op muilezels gepast in Texas en mocht helaas niet vechten tegen de Duitsers in Europa, maar hij is nu wel een officiële oorlogsveteraan. Als hij thuis is, hoort hij dat hij twee huizen van zijn opa heeft geërfd in Tortilla Flat, een armoedige wijk in het Californische stadje Salinas. Voor een ex-zwerver/-landloper/-lanterfanter is het vreemd om plotseling huiseigenaar te zijn. Hij verhuurt één huis aan zijn vrienden, Pilon en Pablo. De huur wordt nooit betaald; zodra de mannen een dollar hebben, kopen ze een gallon (vijf liter) wijn en drinken dat op. Samen met Danny trouwens. Als er later nog meer ‘huurders’ bijkomen – Jesus Maria Corcoran en de Pirate (met zijn vijf honden) – brandt het huis af. Danny laat iedereen daarna in zijn eigen huis wonen (als ze maar niet in zijn bed gaan slapen). Het leven draait om een aantal belangrijke zaken voor de mannen: wijn drinken, nietsdoen, geld bemachtigen (vaak om wijn mee te kopen), vrouwen verleiden (vaak met wijn) en elkaar sterke verhalen vertellen (bij een glas wijn). Kortom een prachtig leven. Ze ontdekken dat de Pirate heel veel geld heeft verstopt in het bos. En dat je soms een vrouw kunt verleiden met een stofzuiger zonder motor (geen probleem in een huis waar toch geen elektriciteit is). Iedereen gaat zijn gangetje in dit rustige tempo. Totdat Danny gek wordt van dit leven, echt gek …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Steinbeck

Jaar van uitgave:

1935

Aantal pagina's:

151

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1918 – 1930

Plaats van handeling:

USA, Californië, Salinas

Bijzonderheden:

Een roman in 17 hoofdstukken met een lange uitleg als hoofdstuktitel

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je houdt van een twintigste-eeuwse ridderroman, dan is dit boek misschien iets voor jou. Het boek is een verzameling vrolijke avonturen, soms met een ernstige ondertoon, over nietsnutten, zuiplappen en klaplopers.
‘Tortilla Flat’ informeert de lezer over een vrij onbekende Amerikaanse bevolkingsgroep, de arme paisano: een Californiër die moet sappelen om het hoofd boven water te houden. Het leven van de paisano lijkt in niets op dat van de huidige bewoners van de Salinas Valley: toen was de vallei een verzameling kleine dorpjes waar vissers, boeren en arbeiders met weinig geld en weinig werk in leven probeerden te blijven.

WAT MOET JE WETEN?

Veel algemene kennis is niet noodzakelijk om dit verhaal te begrijpen. Op een licht humoristische manier word je geïnformeerd over het leven van alledag in een armoedige wijk, Tortilla Flat, in een Californisch stadje.
Het boek is een humoristische versie van de verhalen van King Arthur en zijn ridders of van Robin Hood en zijn vrienden. Het verhaal gaat in diepste wezen om vriendschap, goed leven, stelen van de rijken en geven aan de armen (en dus in dit geval aan jezelf).

DE TAAL

Het vocabulaire is niet moeilijk, maar wel verouderd hier en daar. Soms gebruikt Steinbeck woorden om de sfeer van de ridderroman te laten weerklinken: (ongeletterde) vrienden spreken elkaar soms aan met ‘thou’.
De zinsconstructies zijn over het algemeen kort. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Tortilla Flat’ is een simpel verhaal. In zeventien vrij korte hoofdstukken worden de avonturen van Danny en zijn vrienden beschreven, mannen die als een soort Robin Hood en zijn trawanten of als Koning Arthur en zijn ridders een mooi leventje leiden, zonder geldelijke zorgen, gezinnen of hypotheken. Het boek zou een boek van niveau 2 kunnen zijn, ware het niet dat Steinbeck zijn verhaal lardeert met filosofische bespiegelingen over goed en kwaad, over trouw en ontrouw, over leven en dood. Dat maakt dit boek tot een boek van niveau C 3d.
Het taalniveau is niet erg moeilijk. Maar soms zit de ouderdom van het boek (1935) in de weg. Steinbecks taal doet zo nu en dan ouderwets aan, wat wordt versterkt door het feit dat hij soms woorden gebruikt die in zijn tijd al archaïsch waren (zoals ‘thou’). Het taalniveau is hierdoor B2.

Schrijfstijl:

De stijl is direct en helder. Regelmatig wordt gebruik gemaakt van ironie door de schrijver.

Actie:

Het verhaal kent veel actie, ondanks het feit dat de vrienden vrijwel nooit een klap uitvoeren: elke kort hoofdstuk vertelt één of meerdere avonturen.

Tijd:

Het verhaal wordt chronologisch verteld en het geeft de opkomst, bloei en ondergang van een vriendengroep onder leiding van Danny weer.

Plaats:

De roman speelt zich af in de USA, in de staat Californië, in de stad Salinas.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn: die van het leven van Danny. Zo nu en dan horen we iets meer – door verhalen uit de derde hand – over andere wijkbewoners.

Verteller:

Het verhaal wordt verteld door een alwetende verteller: de schrijver weet alles en bereidt ons zo nu en dan voor op wat komen gaat.
‘Tortilla Flat’ is een moderne ridderroman. Het gaat om goed en kwaad. Zwaarden zijn vervangen door tafelpoten, draken en monsters zijn honden, kippen en varkens geworden. En de jonkvrouwen zijn vervangen door vrouwen die het niet zo nauw nemen met de goede zeden.

Hoofdkarakters:

Er zijn veel karakters in het boek, maar Danny en zijn vrienden zijn de hoofdpersonen.
Die vriendengroep bestaat uit:
• Danny: hij heeft twee huizen geërfd van een familielid en daardoor is hij plotseling een welvarende burger geworden (hoewel hij nog steeds arm is). Hij heeft een oorlogstrauma opgelopen;
• Pilon;
• Pablo;
• Jesus Maria Corcoran;
• The Pirate (met zijn vijf honden).

Bijfiguren:

Behalve Danny en zijn huisgenoten zijn er nog wat andere klaplopers. Dan zijn er de vele vrouwen, de wijnverkoper en zijn vrouw en een paar handelaren in Salinas.
De verhoudingen zijn helder. Danny c.s. zijn de good guys (hoewel het schavuiten zijn). De anderen zijn geen bad guys, maar ze komen vaak wat dom over (ook omdat ze vaak bedrogen worden door Danny en de zijnen).

Website:

www.steinbeck.org/

Film:

‘Tortilla Flat’ is verfilmd.

Overig:

‘Tortilla Flat’ is een schelmenroman, losjes gebaseerd op de Koning Arthurverhalen. Maar net als die verhalen is het een komisch schelmenverhaal met een zeer tragische ondertoon.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Steinbeck.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Adventures of Robin Hood van Roger Lancelyn Green (een 20e-eeuwse hertaling van middeleeuwse balladen)
• The Acts of King Arthur and His Noble Knights van John Steinbeck
• Cannery Row van John Steinbeck

Citaat:

It was curious how soberly they drank that night. It was three hours before they sang even an obscene song. And it was late before their thoughts strayed to light women. And by the time their minds turned to fighting they were almost too sleepy to fight. This evening was a great good marker in their lives. (p.100)

Vragen over het boek:

1. Is Tortilla Flat een komedie of is het iets anders? Leg uit waarom je dat vindt.
2. Wat vind je van de stadsgenoten die met de streken van Danny en de zijnen te maken krijgen? Analyseer het gedrag van een tweetal van hen aan de hand van gebeurtenissen uit het boek.
3. Wat zorgt voor de ondergang van Danny volgens jou? Geef je mening met behulp van fragmenten uit de tekst.
4. Vergelijk een paar verhalen uit Tortilla Flat met een paar verhalen uit de Middeleeuwse Engelse literatuur: over King Arthur of Robin Hood bijvoorbeeld. Wat zijn de overeenkomsten en de verschillen?