1801.– I have just returned from a visit to my landlord – the solitary neighbour that I shall be troubled with. This is certainly a beautiful country! In all England, I do not believe that I could have fixed on a situation so completely removed from the stir of society. A perfect misanthropist’s heaven: and Mr Heathcliff and I are such a suitable pair to divide the desolation between us. A capital fellow! He little imagined how my heart warmed towards him when I beheld his black eyes withdraw so suspiciously under their brows, as I rode up, and when his fingers sheltered themselves, with a jealous resolution, still further in his waistcoat, as I announced my name.
‘Mr Heathcliff?’ I said.
A nod was the answer.
‘Mr Lockwood, your new tenant, sir. I do myself the honour of calling as soon as possible after my arrival, to express the hope that I have not inconvenienced you by my perseverance in soliciting the occupation of Thrushcross Grange: I heard yesterday you had had some thoughts –’
‘Thrushcross Grange is my own, sir,’ he interrupted, wincing. ‘I should not allow any one to inconvenience me, if I could hinder it – walk in!’
The ‘walk in’ was uttered with closed teeth, and expressed the sentiment, ‘Go to the Deuce:’ even the gate over which he leant manifested no sympathising movement to the words; and I think that circumstance determined me to accept the invitation: I felt interested in a man who seemed more exaggeratedly reserved than myself.
When he saw my horse’s breast fairly pushing the barrier, he did put out his hand to unchain it, and then sullenly preceded me up the causeway, calling, as we entered the court, – ‘Joseph, take Mr Lockwood’s horse; and bring up some wine.’
‘Here we have the whole establishment of domestics, I suppose,’ was the reflection suggested by this compound order. ‘No wonder the grass grows up between the flags, and cattle are the only hedge-cutters.’
Joseph was an elderly, nay, an old man: very old, perhaps, though hale and sinewy. ‘The Lord help us!’ he soliloquised in an undertone of peevish displeasure, while relieving me of my horse: looking, meantime, in my face so sourly that I charitably conjectured he must have need of divine aid to digest his dinner, and his pious ejaculation had no reference to my unexpected advent.
Wuthering Heights is the name of Mr Heathcliff’s dwelling. ‘Wuthering’ being a significant provincial adjective, descriptive of the atmospheric tumult to which its station is exposed in stormy weather. Pure, bracing ventilation they must have up there at all times, indeed: one may guess the power of the north wind blowing over the edge, by the excessive slant of a few stunted firs at the end of the house; and by a range of gaunt thorns all stretching their limbs one way, as if craving alms of the sun. Happily, the architect had foresight to build it strong: the narrow windows are deeply set in the wall, and the corners defended with large jutting stones.

© Penguin Random House Company / Penguin Classics, 2006

Als Mr Lockwood het landhuis ‘Thrushcross Grange’ in 1801 huurt, maakt hij kennis met de zonderlinge eigenaar Heathcliff: een norse, ongelukkige en onbeleefde man. Hij woont op het landhuis daar in de buurt, op ‘Wuthering Heights’, samen met zijn bediende, de zeer godsdienstige Joseph en twee jonge mensen, Catherine Linton en Hareton Earnshaw. Al spoedig hoort hij van de bediende op ‘Thrushcross Grange’, Nelly Dean, wat er de afgelopen vijfentwintig jaar op die twee landhuizen gebeurd is:
Toen de oude Mr Earnshaw terugkwam uit Liverpool, had hij een weeskind bij zich, de zigeunerachtige jongen Heathcliff. Hij wilde dat Heathcliff opgroeide samen met zijn dochter Catherine en zijn zoon Hindley. Catherine is zeer onder de indruk van de geheimzinnige Heathcliff, maar Hindley veracht de arme sloeber. Na de dood van Mr Earnshaw neemt Hindley met zijn vrouw de boerderij over en Heathcliff wordt gedwongen in de schuur te wonen. Catherine daarentegen hecht zich hoe langer hoe meer aan hem, geheel tegen de zin van haar broer.
Maar dan gaat Catherine een aantal weken logeren bij de buren die een eind verderop wonen: de Lintons op ‘Thrushcross Grange’. Ze wordt meer en meer een dame op dit keurige landhuis en wan-neer Edgar Linton, de zoon des huizes haar ten huwelijk vraagt, accepteert ze hem. Ze vindt dat het omgaan met Heathcliff niet meer bij haar hoort nu ze een dame is. Als Heathcliff hierover hoort, verdwijnt hij, diep teleurgesteld.
Edgar, Catherine en Isabella wonen nu op ‘Thrushcross Grange’. Hindley woont met zijn vrouw op ‘Wuthering Heights’; maar wanneer zijn vrouw bevalt van een zoon – die Hareton wordt genoemd – sterft zij in het kraambed. Hindley raakt aan de drank en hij raakt zijn kapitaal langzamerhand kwijt.
Dan, na een aantal jaren, komt Heathcliff terug. Hij is zeer goed gekleed, heel verzorgd en bijzonder rijk. Hij huurt ‘Wuthering Heights’ van Hindley en laat die door drank en verdriet aangetaste man met diens zoon op de boerderij wonen. Ondertussen staat Catherine Linton op het punt van bevallen. Zij is zeer zwak en ze weet dat ze het niet lang meer zal maken.
En dan komt Heathcliff langs. Om te spreken met de liefde van zijn leven …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Emily Brontë

Jaar van uitgave:

1847

Aantal pagina's:

298

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1801 en 1802, maar de periode daarvoor (1776 tot 1801) wordt vooral uitvoerig beschreven.

Plaats van handeling:

UK, het platteland van het graafschap Yorkshire

Bijzonderheden:

Een roman in 34 hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Woeste hoogten’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Wuthering Heights’ behoort al jaren tot de top-tien van de beroemdste boeken uit de Engelse literatuur. En dat is logisch: het verhaal is geweldig goed geschreven; het is spannend, ontroerend, romantisch en zo nu en dan angstaanjagend. De roman heeft tientallen schrijvers beïnvloed.
Met andere woorden: ‘Wuthering Heights’ is een boek wat je gelezen moet hebben.

WAT MOET JE WETEN?

Enige kennis van het Engelse platteland in de 19e eeuw strekt tot aanbeveling. Er zijn veel films en documentaires in omloop waarin de wereld van de gezusters Brontë wordt toegelicht. Het is noodzakelijk dat je beseft hoe geïsoleerd men in die tijd en op die plek woonde: niet alleen de Brontës, maar ook de karakters in hun boeken; hoe moeilijk het was om met vreemden in contact te komen, hoe zwaar en vaak kort het leven was, vooral in een eenzame streek als Yorkshire.

DE TAAL

Vanwege de oude taal (de roman stamt uit 1847) kan ‘Wuthering Heights’ als lastig worden ervaren. De alinea’s zijn soms lang, het verhaal ontspint zich in het begin traag. Daar komt dan nog bij dat de dialogen waarin de bediende Joseph voorkomt soms moeilijk te lezen zijn vanwege het dialect waarin deze ongeletterde man spreekt.
Maar de dialogen zijn wel datgene wat het tempo in de roman houdt: zij zijn spannend geschreven en ze maken veel duidelijk over de karakters van de sprekers.
Daarnaast wordt de taal gemakkelijker te begrijpen door de actie: ‘Wuthering Heights’ is een spannend verhaal dat de meeste lezers zeker zal boeien.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal is ouderwets; de roman werd geschreven in de 19e eeuw. Dat maakt het boek soms lastig leesbaar. Beschrijvingen zijn soms te uitgebreid voor de moderne lezer. Toch kent het verhaal ook zeer veel dialogen, die het tempo hooghouden.
‘Wuthering Heights’ wordt op een complexe manier verteld. Er is een neutrale verteller, Mr Lockwood, die als buitenstaander vertelt over de intrigerende gebeurtenissen op de twee landhuizen. Hij vertelt een dramatisch verhaal dat hij op zijn beurt weer hoort van Nelly Dean, een iets minder neutrale verteller: de vrouw die op beide landhuizen werkte voor de Earnshaws en voor de Lintons. Uiteindelijk krijgen we ook weer veel gebeurtenissen te horen door een soort auctoriale verteller, wanneer Emily Brontë vergeet als Nelly of als Mr Lockwood te denken en te spreken. Maar dat laatste maakt dan weer dat we sneller door het verhaal heen gaan, wat een voordeel is wanneer we als lezer snel willen weten hoe het verder gaat.
Op grond van deze eigenschappen is ‘Wuthering Heights’ een roman met een literair niveau 5 Ce en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Emily Brontë schreef deze roman toen ze nog geen dertig jaar oud was. Een jaar later zou ze overlijden. Het is net alsof ze al haar talenten heeft samengebald in de roman: het verhaal is een combinatie van romantiek, noodlot, kwellingen, horror en wanhopige liefdes.

Actie:

De roman ‘Wuthering Heights’ is een verhaal met veel actie. Maar een groot deel van die actie heeft al plaatsgevonden wanneer de roman begint (in 1801). Via verhalen uit de tweede hand (van Nelly Dean, bijvoorbeeld) hoort de lezer via Mr Lockwood (dus uit de derde hand) wat er gebeurd is. En die gebeurtenissen zijn heftig: er worden mensen op een afschuwelijke manier gepest, er worden mensen geruïneerd en sommigen worden gekweld tot de dood erop volgt. Daarbij heeft de roman ook veel elementen van een pure horrorroman: de overledene die in de omgeving blijft rondspoken zou niet misstaan in een Stephen King-verhaal.

Tijd:

De roman begint in 1801 en eindigt een jaar later. Maar dan hebben de meest ingrijpende gebeurtenissen al een aantal jaren geleden plaatsgevonden: de allereerste verteller, Mr Lockwood, hoort van meerdere vertellers wat er gebeurd is tussen 1776 en 1801.

Plaats:

De roman speelt zich grotendeels af op twee landhuizen/boerderijen, ‘Wuthering Heights’ en ‘Thrushcross Grange’. Ze bevinden zich ver van een dorp of stad, in het dunbevolkte Yorkshire, een graafschap in het noorden van Engeland.
Beide landhuizen/boerderijen staan voor twee uitersten. ‘Wuthering Heights’ is een ruige, primitieve plaats, waar gevoelens, hartstocht en geweld een belangrijke rol spelen; een onherbergzaam oord omgeven door een woeste natuur met harde stormen en hevige regens. ‘Thrushcross Grange’ is een rustige plek, waar iedereen op een kalme, liefhebbende – maar ook wel wat saaie – manier met elkaar omgaat; de omgeving is keurig aangeharkt, het huis ligt in een kalme vallei; het is zelfs alsof het weer hier meespeelt om er een aangename plaats van te maken.
De twee woonplaatsen reflecteren de verschillende eigenaren: de woeste en hartstochtelijke Heathcliff en de kalme maar ietwat saaie Edgar Linton.

Verhaallijn:

‘Wuthering Heights’ is een verhaal over onvoorwaardelijke liefde, trouw, wraak en over het noodlot. De verhaallijn gaat over het geluk van de leden van de familie Earnshaw en de familie Linton, wier lot onlosmakelijk verbonden is met de eenling Heathcliff.

Verteller:

De verteller lijkt Mr Lockwood te zijn. Hij begint het verhaal te vertellen. Dat is in 1801. Maar al spoedig krijgen we een ouder verhaal van een ooggetuige te horen: Nelly Dean vertelt over het leven van haar werkgever, Catherine Earnshaw en haar twee grote liefdes. Dat is een verhaal dat zich in twintig jaar afspeelde. Sommige episodes uit die twintig jaar krijgen we via Lockwood en Nelly Dean van anderen te horen (zoals van Catherine, via haar dagboek).
Vandaar dat er in deze roman gesproken kan worden van ik-vertellers (Mr Lockwood en Nelly Dean) en een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De meeste karakters zijn hoofdkarakters in het verhaal:
• Mr Earnshaw: de eigenaar van ‘Wuthering Heights’. Hij heeft een zoon, Hindley, en een dochter, Catherine;
• Catherine Earnshaw: zij groeit op met Heathcliff en ze lijkt voor eeuwig aan hem verbonden (een gedoemde liefde);
• Heathcliff: een weeskind, door Mr Earnshaw meegenomen uit Liverpool. Hij wordt veel gepest, maar hij weet zich later te wreken;
• Edgar Linton: de zoon en latere eigenaar op ‘Thrushcross Grange’;
• Isabella Linton: de zus van Edgar.

Bijfiguren:

Bijfiguren zijn de – tamelijk – neutrale vertellers zoals:
• Mr Lockwood. Hij heeft ‘Thrushcross Grange’ gehuurd om er een tijdlang te wonen. We komen over hem zelf weinig tot niets te weten. Wel zegt hij in het begin van de roman dat hij zich verwant voelt met de eenzame Heathcliff;
• Nelly Dean. Zij is de huishoudster op ‘Thrushcross Grange’. Maar vroeger was ze dat op ‘Wuthering Heights’ en ze heeft het hele drama van nabij meegemaakt.
Andere bijfiguren zijn:
• Hindley Earnshaw: de broer van Catherine;
• Linton Heathcliff: de zoon van Isabella en Heathcliff;
• Catherine Linton: de dochter van Catherine Earnshaw en Edgar Linton;
• Hareton Linton: de zoon van Hindley Earnshaw.

Website:

http://www.biography.com/people/emily-bront%C3%AB-9227381

Film:

De roman ‘Wuthering Heights’ werd zeker meer dan dertig maal (voor de bioscoop) verfilmd, de eerste keer al in 1920 …

Overig:

‘Wuthering Heights’ werd vaak bewerkt voor de TV, voor het toneel en het verhaal was een grote bron van inspiratie voor verschillende andere kunstuitingen.
Er werden songs geschreven die in meer of mindere mate geïnspireerd waren op het boek, zoals ‘Wuthering Heights’ van Kate Bush, het album ‘Wind and Wuthering’ van de band Genesis of de song ‘Love Over and Over’ van Kate & Anna McGarrigle.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Emily Brontë.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Jane Eyre van Charlotte Brontë
• The Mayor of Casterbridge van Thomas Hardy
• Rebecca van Daphne du Maurier

Citaat:

‘Are you possessed with a devil,’ he pursued, savagely, ‘to talk in that manner to me when you are dying? Do you reflect that all those words will be branded in my memory, and eating deeper eternally after you have left me? You know you lie to say I have killed you: and, Catherine, you know that I could as soon forget you as my existence! Is it not sufficient for your infernal selfishness, that while you are at peace I shall writhe in the torments of hell?’ (p.141)

Vragen over het boek:

1. ‘Wuthering Heights’ is een roman waarin het noodlot een grote rol speelt. Geef een drietal voorbeelden van dit noodlot in de roman en geef aan hoe de hoofdkarakters hiermee omgaan.
2. Leg uit hoe Heathcliff van een verschoppeling een huiseigenaar wordt. Wat doet hij met de aardse bezittingen die hij heeft gekregen?
3. Emily Brontë geeft verschillende karakters dezelfde namen. Waarom zou ze dit hebben gedaan, denk je?
4. Er zijn meerdere vertellers van dit verhaal. Waarom heeft Emily Brontë die verschillende vertellers gebruikt? Vind je dit een pluspunt van de roman, of juist niet? Waarom vind je dat?