The Primroses were over. Toward the edge of the wood, where the ground became open and sloped down to an old fence and a brambly ditch beyond, only a few fading patches of pale yellow still showed among the dog's mercury and oak-tree roots. On the other side of the fence, the upper part of the field was full of rabbit holes. In places the grass was gone altogether and everywhere there were clusters of dry droppings, through which nothing but the ragwort would grow. A hundred yards away, at the bottom of a slope, ran the brook, no more than three feet wide, half choked with kingcups, watercress, and blue brooklime. The cart track crossed by a brick culvert and climbed the opposite slope to a five-barred gate in the thorn hedge. The gate led into the lane.
The May sunset was red in clouds, and there was still half an hour to twilight. The dry slope was dotted with rabbits - some nibbling at the thin grass near their holes, others pushing further down to look for dandelions or perhaps a cowslip that the rest had missed. Here and there one sat upright on an ant heap and looked about, with ears erect and nose in the wind. But a blackbird, singing undisturbed on the outskirts of the wood, showed that there was nothing alarming there, and in the other direction, along the brook, all was plain to be seen, empty and quiet. The warren was at peace.

© Penguin Random House Company / Puffin Books, 1973

Hazel woont met zijn broer Fiver in een rustige konijnenkolonie, Sandleford Warren. Toch is Fiver heel ongerust en ongedurig: hij voorvoelt dat deze woonplaats niet altijd even rustig zal blijven. Na enig aarzelen besluit Hazel de kolonie te verlaten, samen met Fiver. Een groep konijnen gaat met hen mee, allemaal jonge mannetjes (‘bucks’). Als de groep problemen heeft om de groep te verlaten, gaat er uiteindelijk ook nog een militaire leider, een lid van de ‘Owsla’, met hen mee. De groep van elf konijnen vertrekt in het donker, op zoek naar een nieuwe, veilige woonplaats.
Maar dat ‘veilig’ blijkt niet zo gemakkelijk te zijn. De konijnen worden aangevallen door een torenvalk, een vos, honden, katten, een uil, door mensen en … door agressieve konijnen.
Als ze bij een andere konijnenkolonie aankomen, blijkt die te bestaan uit vriendelijke, weldoorvoede dieren die hen graag bij zich willen hebben. Maar waarom eigenlijk?
Hazel redt een muis en later een meeuw. Maar wat levert dat de konijnen op?
Uiteindelijk vinden ze een geschikte plek waar een mooi holen- en gangenstelsel is uit te graven. Maar nog steeds zijn ze met alleen maar mannetjes (er zijn er zelfs meer dan eerst). De groep moet daarom op zoek naar vrouwtjes die bij hen willen komen wonen om de kolonie te kunnen laten voortbestaan. Dus gaat Hazel op verkenningstocht naar een boerderij (daar zijn immers wel konijnen) en hij stuurt een groep dappere konijnen naar een heel grote konijnenkolonie, Efrafa. Maar is dat allemaal wel zo verstandig?

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Richard Adams

Jaar van uitgave:

1972

Aantal pagina's:

478

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1970-1980, maar eigenlijk een fantasietijd

Plaats van handeling:

UK, Berkshire en Hampsire, het platteland

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 4 delen (‘The Journey’, ‘On Watership Down’, ‘Efrafa’ en ‘Hazel-rah’) en 50 getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Waterschapsheuvel’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De fantasyroman ‘Watership Down’ is één van de bekendste dierenverhalen uit de tweede helft van de twintigste eeuw. En dat is geen wonder: het is een spannend en ontroerend verhaal over een groep konijnen die probeert een veilige woonplaats te vinden. Daarbij krijgen ze te maken met gevaarlijke mensen, vossen, wezels, roofvogels en zelfs konijnen.
En het is niet alleen maar een spannend dierenverhaaltje; dan zou het nooit zo beroemd zijn geworden (en gebleven). Het is ook een verhaal over goed en kwaad, over overleven en over de goede keuzes maken.

WAT MOET JE WETEN?

‘Watership Down’ is spannend. Maar het is soms ook lastig om te lezen. Richard Adams was een schrijver die heel veel wist van het landschap en de flora en de fauna waarover hij schreef (in de Engelse graafschappen Berkshire en Hampshire) – en dat vertelt hij dan ook. De beschrijvingen zijn soms heel uitvoerig: over weersveranderingen, over planten en dieren, over het gedrag van de konijnen.
Het landschap dat Mr Adams beschrijft is echter geweldig: het is een dunbevolkt gebied met weinig dorpjes, met veel heuvels, bossen, velden en rivierbeddingen. Misschien wel een geïdealiseerd Engeland, een Engeland dat al een aantal jaren niet meer bestaat (of toen misschien ook al niet meer bestond – in de tijd van Mr Adams).
De reis van de konijnen werd door sommige lezers wel vergeleken met de reis van Moses en de zijnen uit Egypte naar Palestina, maar ook van de hobbits en hun reisgenoten in The Lord of the Rings.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Watership Down’ zijn vaak moeilijk. Dat komt vooral door de lange introductiealinea’s waarmee een hoofdstuk wordt begonnen (zie het begin van de roman). Richard Adams heeft veel tijd nodig om zijn thema’s, zijn karakters en zijn plot toe te lichten. Maar als je daar eenmaal doorheen bent, dan blijft er een geweldig verhaal over.
De alinea’s zijn soms lang, maar de hoofdstukken zijn over het algemeen kort. Er zijn redelijk veel dialogen.
Soms gebruikt Mr Adams woorden uit de taal van de konijnen, het ‘Lapine’. De konijnen hebben allemaal een andere naam in het Lapine – dus geen Fiver, maar ‘Hrair-roo’ – en voor veel dieren, planten en gebeurtenissen hebben ze een speciaal woord. Dat maakt het verhaal wel authentiek, maar ook lastiger om te lezen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘Watership Down’ soms lastig. De taal is mooi, maar de beschrijvingen zijn nogal uitvoerig. Belangrijke woorden om te weten zijn ‘warren’ (de konijnenholen, met elkaar verbonden door lange gangen), ‘burrow’ (een hol voor één familie: een ‘warren’ kan heel veel ‘burrows’ hebben), ‘buck’ (mannetjeskonijn) en ‘doe’ (vrouwtjeskonijn).
Het verhaal is spannend en realistisch. Dat laatste klinkt vreemd wanneer je bedenkt dat het hier over sprekende konijnen gaat, maar niets is minder waar. Mr Adams wist zo veel over de natuur en over zijn konijntjes, dat, wanneer konijnen zouden hebben kunnen praten, dan hadden ze dat vast en zeker op deze manier gedaan …
Op basis van deze eigenschappen is ‘Watership Down’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘Watership Down’ is heel mooi geschreven. Het verhaal is spannend, eigenlijk vanaf de eerste pagina’s. Eén van de konijnen, Fiver, begrijpt dat hij de groep zal moeten verlaten – maar het is volkomen onduidelijk waarom dat zo is: dat wordt pas veel later verteld.
Als je houdt van verhalen met veel tempo, dan kan ‘Watership Down’ een probleem voor je worden: Mr Adams legt alles heel rustig uit en hij vertelt heel veel, met name over de natuur (waar de konijnen uiteraard veel mee te maken hebben).
‘Watership Down’ lijkt op een kinderboek. Zo zou het ook kunnen worden verteld aan kinderen. Om het kinderen zelf te laten lezen (of aan hen voor te lezen) is echter veel te lastig: de beschrijvingen zijn veel te ingewikkeld (vooral van flora en fauna) en de gebeurtenissen zijn veel te heftig (met doden en gewonden en harde gevechten). Wat dat betreft lijkt het verhaal erg op The Lord of the Rings: ook een modern sprookje, maar allerminst een kinderboek.

Actie:

De roman ‘Watership Down’ is een verhaal met veel actie. Die actie komt vooral voort uit de reis van de rondtrekkende konijnen en de gevaren die zij daarbij ondervinden.

Tijd:

‘Watership Down’ speelt zich af in de jaren 1970-1980. Maar uiteraard is het een fantasietijd – een verhaal waarin dieren spreken en denken.

Plaats:

De setting van ‘Watership Down’ is het landschap van het graafschap Berkshire en van Hampshire, een landelijk gebied in zuid-midden-Engeland, een gebied dat de auteur Richard Adams heel goed kende.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Watership Down’: zal het de konijnen lukken om een nieuw (en veilig) onderkomen te vinden?

Verteller:

De roman ‘Watership Down’ heeft een auctoriale verteller. Deze vertelt het verhaal meestal vanuit het perspectief van Hazel, de leider van de rondtrekkende konijnen.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Watership Down’ zijn:
De konijnen die op zoek zijn naar een nieuwe woonplek:
• Hazel: de officieuze leider van de groep die vertrekt uit Sandlefrd Warren. Een dappere, maar ook heel gewone leider: hij gaat niet prat op zijn autoriteit;
• Fiver (Hrair-roo): een nerveus, bijna helderziend konijn, de broer van Hazel. Hij is niet sterk en hij wordt vaak genegeerd, maar zijn dromen en voorgevoelens komen meestal uit;
• Bigwig: een belangrijk en sterk konijn. Hij is eigenlijk ook een leider, maar hij erkent vaak zijn meerdere in Hazel. Hij werkte in de Owsla (de belangrijkste en sterkste konijnen die de ‘warren’ besturen) voordat hij zich aansloot bij Hazel en de zijnen;
• Blackberry: een voorzichtig en slim konijn. Blackberry bedenkt soms (bijna menselijke) oplossingen voor problemen;
• Dandelion: een konijn dat heel goed vertellen kan en dat heel veel verhalen kent;
• Pipkin (Hlao-roo): een zwak konijntje, de vriend van Fiver;
• Hawkbit: een beetje trage denker – nogal dom, eigenlijk;
• Buckthorn: een sterk en dapper konijn;
• Speedwell: een goede en dappere metgezel;
• Acorn: een meegaand konijn, niet echt heel dapper;
• Silver: een neef van de Chief Rabbit, een betrouwbare metgezel.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Watership Down’ zijn:
De konijnen van Sandleford Warren:
• Threarah, The Chief Rabbit: de dapperste, oudste en meest wijze van de konijnen, de leider;
• Buckthorn, Toadflax, Bluebell: leden van de Owsla, de sterkste en oudste mannelijke konijnen van een kolonie (een ‘warren’);
• Holly: de kapitein van de Owsla;
• Nightshade, Scabious, Celandine, Pimpernel, Nose-in-the-Air, Butterbur, Ash, Toadflax: andere konijnen uit de ‘warren’.
De konijnen van Cowslip’s Warren:
• Cowslip, Strawberry, Nildro-hain, Silverweed.
De konijnen van Nuthanger Farm:
• Boxwood, Laurel, Clover, Haystack.
De konijnen van Efrafa:
• General Woundwort: de leider van de ‘warren’;
• Organisaties: zoals The Wide Patrols, The Council en The Owsla;
• Leden van de Owsla: officieren zoals de Captains Campion, Bugloss, Chervil, Orchis, Charlock, Groundsel, Avens;
• Anderen: Hyzenthlay, Blackavar, Marjoram, Moneywort, Nelthilta, Thethuthinnang, Theyonlosa, Thistle, Ragwort, Vilthuril, Thunder.
Karakters uit de verhalen die de konijnen elkaar vertellen:
• Frith: de schepper van de wereld (de zon);
• El-ahrairah: de grootste held van de konijnen, een mythologisch figuur;
• Rabscuttle: een metgezel van El-ahrairah;
• King Darzin: de tegenstander van El-ahrairah;
• The Black Rabbit of Ilé: een machtig, mysterieus konijn;
• Rowsby Woof: een hond.
Andere karakters:
• Kehaar: een meeuw die bevriend raakt met de konijnen;
• De bewoners van Nuthanger Farm: Lucy en haar ouders, Mr en Mrs Cane;
• Tab: de kat van Nuthanger Farm;
• Bob: de hond van Nuthanger Farm;
• Doctor Adams: de huisarts van de familie.

Website:

https://www.watership-down.com/about/

Film:

De roman ‘Watership Down’ is in 1978 verfilmd. De animatiefilm was een enorm succes en de song die ervoor geschreven werd, ‘Bright Eyes’ (gezongen door Art Garfunkel), was zo mogelijk nog een grotere hit.

Overig:

Richard Adams bood het manuscript van ‘Watership Down’ aan veel uitgevers aan, maar pas bij de achtste uitgever was het raak: het boek werd uitgegeven en – het was een gigantisch succes. Richard Adams was vanaf dat moment een belangrijke fantasy-schrijver (over de natuur), maar het succes van zijn eerste roman zou hij nooit meer herhalen.
Er zijn meerdere films (voor bioscoop en TV), toneeluitvoeringen, songs en radiohoorspelen gemaakt naar aanleiding van de roman.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Richard Adams.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Wind in the Willows van Kenneth Grahame
• The Hobbit van J.R.R. Tolkien
• Artemis Fowl van Eoin Colfer

Citaat:

It was evening of the following day. The north-facing escarpment of Watership Down, in shadow since early morning, now caught the western sun for an hour before twilight. Three hundred feet the down rose vertically in a stretch of no more than six hundred – a precipitous wall, from the thin belt of trees at the foot to the ridge where the steep flattened out. (p.129)

Vragen over het boek:

Leg uit wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen de verschillende ‘warrens’:
1. Sandleford Warren
2. Cowslips’ Warren
3. Warren Efrafa
4. Watership Down