‘Don’t let them push you around,’ Mum said. ‘Remember, Tony, it’s your life.’
I could tell she was in pain. She didn’t mention it, but from time to time she’d suddenly stop speaking and just hold her breath for a few seconds until the pain went away again.
It was the first time they’d let me visit her for weeks. They kept finding different reasons, stupid excuses really, for me not to go. So I was quite surprised when my house-father, Big Mac, said we were going on Saturday.
I got up early to make sure there was plenty of hot water before all the other kids ran it off. I had a proper bath and even shampooed my hair. I like to get all smartened up for Mum. Nothing upsets her more than me looking a mess.
For some reason Mrs Mac had looked really upset when I asked her if she could wash and iron my best jeans and check shirt, but they were waiting for my on the end of my bed.

© Methuen / Methuen Children’s Books / Mammoth, 1997

De vader van Toby is omgekomen bij de Falkland-oorlog, korte oorlog die Groot-Brittannië en Argentina in 1982 uitvochten om de Falklands, een eilandengroep in de Atlantische Oceaan. Tony woont al jaren alleen met zijn moeder. Maar dan wordt zijn moeder ernstig ziek. Omdat ze niet meer voor hem kan zorgen en omdat hij verder geen familie heeft, gaat hij naar een tehuis voor kinderen van wie de ouders niet voor hen kunnen zorgen (of kinderen die geen ouders meer hebben).
Ondertussen verslechtert de situatie van Toby’s moeder hoe langer hoe meer. Toby zoekt steun bij nieuwe vrienden in het tehuis; vooral de wilde (en een paar jaar oudere) Mazza is zijn grote vriendin. Toby is erg op haar gesteld en hij is zelfs een beetje verliefd op haar. Maar Mazza gaat haar eigen gang als ze dat wil: ze blijft soms dagen weg en verdient dan op onduidelijke manieren haar geld.
Na een tijdje krijgt Toby te horen dat hij misschien naar een adoptiegezin mag gaan. Maar wat zijn dat voor mensen? Toby komt achter de adressen van die gezinnen en hij gaat uit logeren.
Een lange logeerpartij die voor veel verrassingen zorgt …

ERK Niveau:

A2

Schrijver:

Ian Strachan

Jaar van uitgave:

1996

Aantal pagina's:

150

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1990-2000

Plaats van handeling:

UK, een aantal niet nader genoemde stadjes

Bijzonderheden:

Een jeugdroman in veertien genummerde hoofdstukken

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je geïnteresseerd bent in de levens van jongeren die het niet zo gemakkelijk hebben  in het leven, dan is ‘Which Way Is Home?’ misschien een mooi boek voor jou. De hoofdpersoon heeft een moeilijk leven. Maar toch probeert hij er elke keer iets moois van te maken. Misschien rekent hij wel meer op de steun van anderen dan op zijn eigen kracht. Maar dat merkt hij in de loop van het verhaal pas. ‘Which Way Is Home?’ is een mooie jeugdroman over een jongere zonder ouders die zijn best doet gelukkig te worden.

WAT MOET JE WETEN?

Ian Strachan heeft nergens duidelijk gemaakt waar het verhaal zich afspeelt. Dat deed hij niet – naar eigen zeggen – omdat hij hiermee wilde zeggen dat dit soort situaties overal voorkomt.
‘Which Way Is Home?’ maakt duidelijk hoe de jeugdzorg er in 1996 in Engeland uitzag. Weeskinderen en andere kinderen wiens ouders niet voor hen konden zorgen werden opgevangen in tehuizen. Het tehuis waar Toby woont is een goed tehuis met aardig personeel en over het algemeen aardige kinderen. Toch missen die kinderen een eigen huis. Als ze dan in aanmerking komen voor een adoptie, gaat zo’n adoptie helemaal buiten hen om. Dat is de reden dat Toby zelf wil uitzoeken wie zijn mogelijke ‘nieuwe’ ouders worden.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Which Way Is Home?’ zijn niet moeilijk. Er komen wel moeilijke woorden in voor, maar uit de context van het verhaal wordt vaak wel duidelijk wat zo’n woord betekent.
De alinea’s zijn vaak heel kort en duidelijk. Ook de hoofdstukken zijn nooit lang. Het verhaal heeft heel veel dialogen, die ervoor zorgen dat de roman boeiend blijft.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is ‘Which Way Is Home?’ een heel leesbaar verhaal. Als je een paar jaar Engels hebt gehad, moet je het verhaal goed kunnen begrijpen. Toby is een jonge puber die praat en denkt zoals iemand van een jaar of dertien, veertien.
Het verhaal is ernstig zonder dat het ergens sentimenteel of naargeestig wordt. Toby krijgt te maken met verlies en dood, met onbetrouwbare types en ongeïnteresseerde mensen, maar omdat hij positief blijft komt hij ook in contact met veel goede mensen. Dat maakt het verhaal positief en  vrolijk, ondanks de trieste ondertoon.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Which Way Is Home?’ een boek met een literair niveau B 2c en een taal-(ERK-)niveau A2.

Schrijfstijl:

De jeugdroman ‘Which Way Is Home?’ zit niet vol met spannende avonturen en verrassende wendingen, maar toch is het een verhaal dat boeit van het begin tot het eind. Het is heel logisch wat zich afspeelt in het leven van Toby: hij verliest – vrij plotseling – zijn beide ouders en staat er dan onverwacht helemaal alleen voor in het leven. De manier waarop hij omgaat met deze onverwachte situatie en met de problemen die zoiets dramatisch met zich meebrengt wordt op een mooie manier beschreven door Ian Strachan.

Actie:

‘Which Way Is Home?’ is een verhaal met behoorlijk veel actie. Die actie bestaat voornamelijk uit de vele tochten die Toby onderneemt om een goed huis voor zichzelf te zoeken. Echt spectaculaire gebeurtenissen vinden er niet plaats; wel is dit een spannend verhaal, maar dat komt vooral door de mensen met wie Toby in contact komt.

Tijd:

De jeugdroman ‘Which Way Is Home?’ speelt zich af in de jaren 1990-2000. Een jaartal wordt niet genoemd. Het is de tijd waarin de mobiele telefoon en het Internet vrijwel geen rol speelden, dus daarmee doen de hoofdpersonen niets.
Het verhaal speelt zich af over een periode van een aantal weken en het wordt chronologisch verteld.

Plaats:

De setting van ‘Which Way Is Home?’ is een aantal plaatsen ergens ten noordoosten van Londen. Een plaatsnaam waar het verhaal zich afspeelt wordt niet genoemd, maar één van de hoofdpersonen komt wel met de veerboot uit Nederland aan in Harwich, een havenstadje ten noordoosten van Londen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Which Way Is Home?’: zal Toby erin slagen een nieuw huis te vinden dat voor hem als thuis voelt?

Verteller:

De roman ‘Which Way Is Home?’ heeft een ik-verteller, wat vaak zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief. Deze verteller – Toby – heeft niet altijd goed in de gaten wat hij met zijn leven aan moet.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Which Way Is Home?’  zijn:
• Toby: een jongen van een jaar of dertien. Zijn vader is omgekomen in de Falkland-oorlog en zijn moeder is zeer ernstig ziek. Toby woont al een tijdje in een tehuis waar hij weinig echte vrienden heeft;
• Marie (‘Mazz’ of ‘Mazza’) Webster: de beste vriendin van Toby. Zij is een jaar of zestien. Ze loopt vaak weg uit het tehuis en ze houdt zich in leven met allerlei ongure zaken.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Which Way Is Home?’  zijn:
• Mr Hamish Macdonald (‘Big Mac’): de ‘vader’ (‘house-father’) van het tehuis waar Toby woont;
• Mrs Macdonald: de ‘moeder’ van het tehuis waar Toby woont;
• Kathy: de sociaal werkster die Toby begeleidt;
• Wheels, Fingers, Buster: medebewoners van het tehuis;
• Bill: een bezorger van kranten die allerlei tijdschriftenwinkels bezoekt;
• Mr Milne: een beetje saaie man met een goede baan;
• Mrs Milne: de echtgenote van Mr Milne, een deftige, aardige dame;
• Andrew Milne: de verwende zoon van de Milne’s;
• Mrs Pownall: een aardige, maar nogal chaotische vrouw die veel kinderen onderdak geeft;
• Kirsty Pownall: een dochter van Mrs Pownall die goed voor Toby wil zorgen;
• Mr Gerald Hartley: een keurige man die de zaakjes goed voor elkaar heeft;
• Mrs Hartley: de echtgenote van Mr Hartley; zij is een enorme regelneef;
• Louise Hartley: de dochter van de Hartley’s.

Website:

http://booksforkeeps.co.uk/member/ian-strachan

Film:

‘Which Way Is Home?’ is niet verfilmd.

Overig:

Het wordt nooit precies duidelijk waar ‘Which Way Is Home?’ zich afspeelt. Volgens eigen zeggen deed Ian Strachan dat opzettelijk: hij schreef over dit verhaal dat het een geschiedenis is die zich eigenlijk overal ter wereld zou kunnen afspelen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Ian Strachan.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Strangers in the House van Joan Lingard
• Street Child van Berlie Doherty
• Bottle Boy van Stephen Elboz

Citaat:

I laughed quietly to myself. Maybe my sense of humour was coming back and Mazz had been right to make me keep on going.
But my smile quickly faded as I wiped the steam of the mirror and discovered I was no longer a red-head. The torrential downpour I’d walked through had washed all the dye out of my hair.
Would the Hartleys have noticed my photograph in the papers? And if they had, would they remember and recognize me from it? There was only one way to find out. (p.123)

Vragen over het boek:

1. In welke opzichten help Mazza Toby en in welke opzichten doet ze dat juist niet?
2. Waarom zou Toby voor het gezin van de Milne’s moeten kiezen (of waarom niet), volgens jou?
3. Waarom zou Toby voor het gezin van de Pownall’s moeten kiezen (of waarom niet), volgens jou?
4. Waarom zou Toby voor het gezin van de Hartley’s moeten kiezen (of waarom niet), volgens jou?