Trucks rumbled along the gravel road in the dead of the night, vibrating like a line of ants, thick tarpaulins shaking as engines whirred and wheels lifted dust, fogging the cold February air. Behrouz Bakhtiar closed his eyes. A film of dirt coated the skin covering the thin bones of his face. He watched by moonlight as four eight-wheelers filled with young men from the provinces rolled away.
He would not be driving the young men home as usual. This was the first night of his four days off. He would instead place a cigarette in his mouth, light it with the last match he had in his pocket, and walk home down the red mountain, where earth mingled with snow, then stride through the city from north to south. This was his Tehran, and he was its secret guardian, the angel perched on the mountaintop counting buildings, trees, lights, and people who walked about like insects, unaware of being watched.
Strange how people are, Behrouz thought, the cigarette between his thin lips. And he began his walk down and through the city just as he had planned, just as he had been anticipating all day. He slid down the slopes effortlessly, taking a drag from his cigarette every once in a while. He whistled when the mood struck him. He had walked this path many times, since he had first learned to drive up the mountain. How old had he been, seventeen? He was thirty-three now, so that made it sixteen years. With time off multiplied by sixteen, that made about four thousand times he had walked up and down the slopes of Darakeh.

© Knopf, Canada, 2019.

Een meisje wordt te vondeling gelegd in een armoedige wijk van de Iraanse hoofdstad Teheran. Een (eveneens arme) legerchauffeur voedt haar in liefde op, maar diens vrouw straft de kleine Aria vaak met harde hand.
Toch slaagt Aria erin om een succes van haar leven te maken. Ze raakt bevriend met een buurjongetje en later wordt ze geadopteerd door een rijke, maar eenzame vrouw. Deze Fereshteh zorgt ervoor dat ze naar school kan gaan en een goede opleiding kan volgen.
Desalniettemin vraagt Aria zich af wie haar leven hebben beïnvloed. Behalve haar pleegmoeders en haar ’nieuwe’ moeder is er immers ook nog een ‘echte’ moeder?
En terwijl Aria haar zoektocht voortzet, wordt het leven in Teheran anders, maar nooit minder hard: de dictatuur van de alleen heersende sjah en zijn geheime dienst maken langzamerhand plaats voor het wrede, streng-islamitische bewind van de moellahs, geleid door de ayatollah Khomeini.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Nazanine Hozar

Jaar van uitgave:

2019

Aantal pagina's:

456

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1950-1985

Plaats van handeling:

Iran, Teheran

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 4 delen, genoemd naar een hoofdpersoon en uit veel genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Aria’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De historische roman ‘Aria’ is een dramatisch verhaal over een Iraans meisje. John Irving noemde het een ‘feministische odyssee’. Maar het is ook een aangrijpend verhaal over een verdrukt volk: de Iraniërs (vroeger Perzen geheten). Daarmee kan het boek ook als een historische roman worden gecategoriseerd.

 

WAT MOET JE WETEN?

‘Aria’ speelt in de jaren vijftig tot halverwege de jaren tachtig van de vorige eeuw. In Perzië/Iran regeerde in die tijd eerst de decadente, westers georiënteerde Sjah, een modern uitziende man met een zeer wrede geheime dienst. Toen hij werd verdreven werd het land Iran een islamitische dictatuur, waar de rechten van velen nog altijd werden (en helaas nu nog worden) geschonden. De eerste, charismatische leider was de ayatollah Khomeini, een vaderfiguur die het land echter net als de sjah met zeer harde hand regeerde.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Aria’ zijn heel goed te begrijpen. De taal is netjes en helder; de zinnen, de alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn veel dialogen.

 

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘Aria’ heel toegankelijk.
Dat is het verhaal ook. Het is een verrassend en informatief boek over een bevolking die jarenlang (eigenlijk tot op de dag van vandaag) onderdrukt werd, eerst door een familie van dictators, en later door een fanatieke groep gelovige islamieten.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Aria’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

 

Schrijfstijl:

‘Aria’ is heel mooi geschreven: informatief, spannend en vaak ontroerend. Sommige ontmoetingen en onthullingen zijn wel enigszins erg toevallig, maar het maakt de plot allemaal wel overzichtelijker.

Actie:

De roman ‘Aria’ is een verhaal met redelijk veel actie.

 

Tijd:

‘Aria’ speelt zich af in de jaren 1953-1981. Het zijn de jaren van onderdrukking in Iran (in de jaren vijftig heette het land Perzië), eerst door de alleenheerser, de sjah en zijn geheime dienst, en later door de streng islamitische leiders (waarvan Khomeini de eerste en misschien de strengste was).

 

Plaats:

De setting van ‘Aria’ is voornamelijk Teheran, de hoofdstad van Iran.

 

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Aria’: hoe zal het leven van Aria verlopen, in een tijd van onderdrukking en armoede?

 

Verteller:

De roman ‘Aria’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Aria’ zijn:
• Aria: een meisje dat te vondeling wordt gelegd. Haar moeder stoot haar af, haar vader wil haar doden. Als ze wordt gevonden door Behrouz, voedt deze haar op als zijn eigen dochter – terwijl Zahra, de vrouw van Behrouz, haar liever kwijt dan rijk is;
• Mehri: de moeder die Aria baart. Zij is heel jong zwanger en ze heeft een agressieve man – reden waarom ze Aria te vondeling legt;
• Behrouz Bakhtiar: een arme vrachtwagenchauffeur die soldaten vervoert naar hun kampementen. Behrouz is een zachtaardige man, die tegen zijn zin trouwde met de veel oudere Zahra;
• Zahra Miladi: de echtgenote van Behrouz. Een harde, onverschillige vrouw die een onwettig kind kreeg (dat nu al ouder is dan haar echtgenoot Behrouz). Zahra werkte als kind in het huis van Fereshteh – waar ze na veel problemen (zoals diefstal) wegliep;
• Fereshteh Ferdowsi: een ongetrouwde, ongeveer zestigjarige dame die stamt uit een ooit rijk geslacht. Zij woont als enige van de familie met een paar personeelsleden in het grote, vervallen ouderlijk huis. Fereshteh en haar familieleden zijn Zoroastriërs, leden van een zeer oude (de oudste) godsdienst in Iran.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Aria’ zijn:
• Asghar Karimi: een oudere man, een bakker, die Mehri helpt bij de bevalling;
• Fariba Karimi: de echtgenote van Karimi, een vriendin van Mehri;
• Amir: de agressieve vader van Aria (en man van Mehri);
• Kamran: een buurjongen en goede vriend van Aria. Kamran groeit op met liefdevolle ouders. Hij heeft een hazenlip waar hij zich voor schaamt;
• Kazem: de vader van Kamran. Een bouwvakker die zwaar gewond raakt in de bouw;
• Rameen Emami: een kapitein in het leger van de sjah; een homoseksuele man van een (invloed)rijke familie;
• Hooshmand en Mahnoosh Emami: de ouders van Rameen;
• Jafar, Mammed en Molook: de twee broers en de zus van Fereshteh;
• Maysi: een nicht van Fereshteh, een soort bediende-vriendin, die al jaren bij haar in huis woont;
• Mahmoud: een tuinman die voor Ferehsteh gaat werken – maar die later moellah wordt;
• Andere familie van Fereshteh: Nasreen (echtgenote van Mammed), Hossein en Hassan (kinderen van Mammed en Nasreen), Shalah en Shahnaz (dochters van Molook);
• Hamlet Agassian: een klasgenoot en latere vriend van Aria op een deftige school. De vader van Hamlet verdient heel veel geld aan de diamant- en goudhandel die hij voor de sjah uitvoert. Hamlet en zijn christelijke familie komen oorspronkelijk uit Armenië;
• Mitra Ahari: een klasgenoot en latere vriendin van Aria op de deftige school. Haar communistische vader zit vaak gevangen vanwege opruiend gedrag tegenover de sjah en zijn regime;
• De familie Shirazi: joodse mensen die het heel arm hebben. Mr Hadar Shirazi heeft een kraampje in de bazaar, zijn vrouw Mehri Shirazi is stil en ziekelijk en de dochters (Farangeez, Rohangeez, Gohar) hebben niet leren lezen of schrijven;
• Reza: een vriend van Hamlet, een soms nogal drieste kerel.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2020/mar/15/aria-nazanine-hozar-review-iran

Film:

De roman ‘Aria’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Aria’ is de eerste roman van de Canadees-Iraanse schrijfster Nazanine Hozar.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Nazanine Hozar.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Good Earth van Pearl S. Buck
• Shame van Salman Rushdie
• And the Mountains Echoed van Khaled Hosseini

Citaat:

Behrouz heard Zahra throw a pillow against the bedroom wall, and paused. After a few moments, hearing nothing more, he kept on. ‘I’ll name you Aria, after all the world’s pains and all the world’s loves,’ he said. ‘It will be as if you had never been abandoned. And when you open your mouth to speak, all the world will know you.’ (p.25)

Vragen over het boek:

Beschrijf welke rol de onderstaande personen spelen in het leven van Aria:
1. Behrouz
2. Zahra
3. Feresteh
4. Mehri