The nearest iceberg looked firmly grounded. Waves, with the whole fetch of the Atlantic behind them, exploded upon it, just as they would upon solid rock. Further out there were other large bergs, also stranded by the falling tide, and looking like sudden white mountains. Here and there among them smaller ones were still afloat, with the wind and the current driving them slowly up the Channel. That morning there were more, I fancy, than we had ever before seen at one time. I paused to look at them. Blinding white crags in a blue sea.
‘I think’, I said, ‘that I shall write an account of all this.’
‘You mean a long one, about the whole thing? A book?’ Phyllis asked.
‘Well, I don't suppose it will ever be a printed book, with stiff covers and a cloth binding but still, a book,’ I agreed.
‘I suppose a book is still a book, even if no one but the writer and his wife ever reads it,’ she said.
‘There's a chance that someone else might. I've a feeling it ought to be done. After all, we know as much about the whole thing as anyone in a general way. The specialists know more about their particular bits, of course, but, between us, we ought to be able to put together quite a picture.’
‘Without references or records?’ she questioned.
‘If anyone ever does read it, then he'll be able to have the pleasure of digging out the documentation - what's left of it. My idea is simply to give an account of how the whole thing has appeared to me – to us.’
‘Stick to 'me' – you can't do it from two points of view,’ she advised.

© Michael Joseph Ltd / Penguin Books, 1955

Mike Watson werkt voor de British Broadcasting Company (EBC), een radiozender die reportages maakt voor vaak commerciële doeleinden (het bedrijf wordt door sponsoren betaald). De vrouw van Mike, Phyllis, werkt daar ook, maar minder regelmatig en op freelance basis.
Als ze pas getrouwd zijn en een cruise maken, zien Mike en Phyllis vreemd lichten die plotseling in de oceaan storten. Jaren later horen ze dat er een schip zinkt op de plek waar zij de vreemde lichten zagen.
Weer later horen Mike en Phyllis dat er op meerdere plekken vreemd verlichte toestellen in de oceanen zijn gestort, altijd op zeer diepe plekken (de diepzee). En bijna gelijktijdig blijken er schepen te zijn die zonder enige oorzaak lijken te zinken op de plek waar zo’n toestel in zee verdween.
Mike verzamelt er zo veel mogelijk informatie over, ondanks het feit dat mensen om hem heen daar nogal om lachen. Maar wanneer het aantal gezonken schepen schrikbarend stijgt en wanneer blijkt dat de marine van meerdere landen er niets tegen lijkt te kunnen doen, raken de verschillende leiders van de landen die er mee te maken hebben in paniek.
En de paniek wordt alleen maar groter wanneer de eerste wezens uit de diepzee te voorschijn komen en de mensen aan de wal aanvallen …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

John Wyndham

Jaar van uitgave:

1953

Aantal pagina's:

238

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1950-1960 (maar uiteraard in een fantasietijd)

Plaats van handeling:

UK (Londen en Cornwall) en de oceaan

Bijzonderheden:

Een roman in 3 delen (‘phases’), voorafgegaan door een proloog (‘Rationale’ geheten).

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je van science fiction houdt, is ‘The Kraken Wakes’ wellicht een goed keus. Het is een verhaal over een buitenaardse invasie – een speciale invasie, omdat de toestellen (cirkels, schotels?) in de diepten van de oceanen verdwijnen, waar ze heel moeilijk traceerbaar zijn.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van‘The Kraken Wakes’ moet je je interesseren voor technische ontwikkelingen – zoals diepzeeonderzoeken. De roman gaat ver in het uitleggen van maritieme en geologische onderwerpen en dat zal niet iedereen aanspreken.
De titel van de roman, ‘The Kraken Wakes’, is gebaseerd op een gedicht van Alfred, Lord, Tennyson:

‘Below the thunders of the upper deep;
Far far beneath in the abysmal sea,
His ancient, dreamless, uninvaded sleep
The Kraken sleepeth …’

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Kraken Wakes’ zijn meestal behoorlijk lastig. De taal van Wyndham is soms formeel en vaak heel specialistisch. Dat kan het begrijpen van het verhaal soms in de weg staan.
De alinea’s zijn over het algemeen kort. Er zijn niet echt hoofdstukken. Wel heeft de roman drie delen, die in subhoofdstukken zijn verdeeld (aangegeven door witregels). Er zijn redelijk veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Kraken Wakes’ is vaak moeilijk. Je moet een geoefende lezer zijn als je het verhaal goed wil volgen.
Het verhaal is spannend en origineel. Mr Wyndham is een getalenteerde schrijver die zeer oorspronkelijke verhalen weet te bedenken. Dit verhaal gaat over een invasie van buitenaardse ruimtevaartuigen die afdalen naar de diepste krochten van de diepzeeën. Van daaruit zullen de vreemde ruimtereizigers de mensheid gaan bestrijden.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Kraken Wakes’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De sciencefictionroman ‘The Kraken Wakes’ is heel origineel geschreven. Wel is de schrijver, John Wyndham, een auteur die vaak moeilijke woorden en ingewikkelde zinnen gebruikt. Het tempo van het verhaal zal moderne lezers als vrij traag overkomen. Dit komt door de manier waarop het verhaal verteld wordt: veel gebeurtenissen vernemen wij via derde vertellers, off-stage als het ware.

Actie:

De sciencefictionroman ‘The Kraken Wakes’ is een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie. Veel gebeurtenissen worden uit de tweede hand verteld: ooggetuigen vertellen aan de ik-verteller wat ze hebben gezien en meegemaakt.

Tijd:

‘The Kraken Wakes’ speelt zich af in de jaren 1950-1960. Het is een tijd zonder de digitale apparaten die we kennen: computers, mobiele telefoons, snelle communicatiemiddelen. Maar uiteraard blijft het een sciencefictionverhaal – het is dus fantasy.
De roman speelt zich af over de periode van een aantal jaren.

Plaats:

De setting van ‘The Kraken Wakes’ is meerdere plaatsen. Het echtpaar Watson heeft een woning in Londen, maar ze hebben een buitenhuis geërfd aan de zuidwestkust van Engeland, in Cornwall. Veel gebeurtenissen vinden plaats op de oceanen: sommige aan de oppervlakte, anderen in de diepte van de diepzee.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Kraken Wakes’: hoe zal het contact verlopen tussen de aardbewoners en de buitenaardse bezoekers?

Verteller:

De roman ‘The Kraken Wakes’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief. Deze verteller, Mike Watson, vertelt een autobiografisch verhaal waarin hij vertelt hoe hij in contact kwam met de vreemde bezoekers van de aarde en hoe het daarna met hem, met de mensheid en met de vreemde bezoekers ging.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Kraken Wakes’ zijn:
• Mike Watson: een medewerker van de English Broadcasting Company (EBC), een commerciële radiozender met allerlei bedrijven als sponsoren. Hij doet zijn beste veel nieuwtjes binnen te halen over de invasie van vreemde toestellen; later besluit hij daar een boek over te schrijven. Daarmee wordt hij de ik-verteller van het verhaal;
• Phyllis Watson: de echtgenote van Mike. Zij is een zeer intelligente vrouw en ze schrijft eigenlijk beter dan haar man (ze draagt in ieder geval heel vaak ideeën aan). Ook legt zij vaak contacten met deskundigen die kunnen meehelpen aan het onderzoek van het echtpaar. Net als haar man werkt ze bij de EBC, maar meestal als freelance schrijver.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Kraken Wakes’ zijn:
• Alistair Bocker: een wetenschapper die al heel snel vermoedens heeft van een buitenaardse invasie;
• Dr Matet: een deskundige op het gebied van oceanografie;
• Harold en Tuny (Petunia): vrienden van de Watsons;
• Freddy Whittier: Director of Talks and Features EBC;
• Medewerkers van de Admiralty, de Britse marine: Captain Winters, the Lieutenant-Commander, the Admiral, de mariniers Wiseman en Trant, Lieutenant Royde, Johnny Tallton, Bill Weyman, Alfred Haig;
• Mallarby en Bennell: twee journalisten van Londense kranten;
• Medewerkers van de EBC: Pendell, Ted Jarvey, Leslie Bray, Muriel Flynn;
• Een verder naamloze buurman van de Watsons in Cornwall.

Website:

http://www.wyndhamweb.com/Kraken.htm 

Film:

De roman ‘The Kraken Wakes’ is meerdere keren voor TV en radio bewerkt en uitgezonden.

Overig:

De ‘Kraken’ is een mythisch wezen, dat door de Engelse dichter Alfred, Lord Tennyson, ten tonele werd gevoerd in een gedicht. Maar in het gedicht slaapt deze ‘Kraken’ en hij dreigt alleen maar te ontwaken. In de roman ‘The Kraken Wakes’ worden buitenaardse ‘wezens’ opgemerkt – maar meer door hun daden dan door hun uiterlijk – die zo onbekend zijn dat ze niet verder bij name genoemd worden. ‘The Kraken Wakes’ kwam soms uit onder de titel ‘Out of the Deeps’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Wyndham.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The War of the Worlds van H.G. Wells
• The Ghost from the Grand Banks van Arthur C. Clarke
• Deception Point van Dan Brown

Citaat:

The Commander frowned. ‘That scared, are they? What’s been doing this attacking?’
The First Officer moistened his lips; his eyes avoided his commander’s.
‘They – er, they say – whales, sir.’
The Commander stared at him.
‘They say – what?’ he demanded.
The First Officer looked unhappy.
‘Er – I know, sir. But that’s what they keep on saying. Er – whales, and er – giant jelly-fish. I really think that if you’d speak to them yourself, sir -?’ (p.121)

Vragen over het boek:

1. Waarom worden zo veel gebeurtenissen niet direct, maar alleen maar via-via verteld?
2. Hoe is de relatie tussen Mike en zijn vrouw Phyllis?
3. Waarom is het belangrijk voor het verhaal dat de Watsons een buitenhuis in Cornwall hebben?
4. Heeft het verhaal een optimistisch einde? Waarom vind je dat?