The small white steamer, Peter Stuyvesant, that delivered the immigrants from the stench and throb of the steerage to the stench and the throb of New York tenements, roiled slightly on the water beside the stone quay in the lee of the weathered barracks and new brick buildings of Ellis Island. Her skipper was waiting for the last of the officials, laborers and guards to embark upon her before he cast off and started for Manhattan. Since this was Saturday afternoon and this the last trip she would make for the week-end, those left behind might have to stay over till Monday. Her whistle bellowed its hoarse warning. A few figures in overalls sauntered from the high doors of the immigration quarters and down the grey pavement that led to the dock.
It was May of the year 1907, the year that was destined to bring the greatest number of immigrants to the shores of the United States. All that day, as on all the days since spring began, her decks had been thronged by hundreds upon hundreds of foreigners, natives from almost every land in the world, the joweled close-cropped Teuton, the full-bearded Russian, the scraggy-whiskered Jew, and among them Slovack peasants with docile faces, smooth-cheeked and swarthy Armenians, pimply Greeks, Danes with wrinkled eyelids. All day her decks had been colorful, a matrix of the vivid costumes of other lands, the speckled green-and-yellow aprons, the flowered kerchief, embroidered homespun, the silver-braided sheepman vest, the gaudy scarfs, yellow boots, fur caps, caftans, dull gabardines. All day the guttural, the high-pitched voices, the astonished cries, the gasps of wonder, reiterations of gladness had risen from her decks in a motley billow of sound. But now her decks were empty, quiet, spreading out under the sunlight almost as if the warm boards were relaxing from the strain and the pressure of the myriads of feet. All those steerage passengers of the ships that had docked that day who were permitted to enter had already entered – except two, a woman and a young child she carried in her arms. They had just come aboard escorted by a man.

© Cooper Square Publishers/Avon Books, 1934/1962.

Davis Schearl komt als baby van zeventien maanden oud vanuit Oekraïne naar New York City, samen met zijn moeder. Zijn vader woont er dan al een klein jaar; hij werkt als drukker in de stad. De moeder praat Jiddisch (en Pools) en dat blijft ze doen, omdat ze in de komende jaren nauwelijks in contact komt met Engelssprekende Amerikanen. De vader gaat ondertussen van het ene baantje naar het andere: zijn ontevreden natuur maken dat hij niet populair is bij werkgevers; pas wanneer hij melk mag rijden op een kar (getrokken door een paard) valt zijn nukkigheid en opvliegendheid minder op. Zijn liefdevolle vrouw gehoorzaamt hem ondertussen in alles; het joodse huwelijk is gebaseerd op eeuwenoude tradities en niet op liefde.
Wanneer David al wat ouder is hoort hij van zijn Aunt Bertha dat zijn moeder echter wel degelijk ooit verliefd was: op een organist, een Oekraïense ongelovige, een ‘goy’. Bij zijn vader kan David zich geen verliefdheid voorstellen: de man gromt en grauwt naar vrouw en zoon en hij lijkt om niemand of niets iets te geven.
Aunt Bertha past zich snel aan bij het turbulente leven in New York; ze zoekt een man met een goede baan en blijkt die al rap te vinden, ondanks haar brutale gedrag.
Voor David is de wereld buiten zijn huis een vijandige (hoewel het thuis ook niet echt gezellig is wanneer zijn vader er is). Buurtgenootjes zijn brutaal en vechtlustig en doen vreemde dingen: David zit het liefst thuis bij zijn zorgzame en zachtaardige moeder. Toch moet hij op een gegeven moment de harde New Yorkse wereld in: die van de Thora-school, die van de melkwijk van zijn vader, die van de brutaliteit van zijn nichtjes en van zijn enige vriend. De wereld – binnens- en buitenshuis – zit vol gevaren en geheimen …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Henry Roth

Jaar van uitgave:

1934

Aantal pagina's:

447

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1900-1920

Plaats van handeling:

USA (New York City, Manhattan)

Bijzonderheden:

Een roman in 4 genummerde delen en in veel genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Noem het slaap’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De semi-autobiografische roman ‘Call It Sleep’ beschrijft de growing up en coming-of-age van een joods jongetje dat vanuit Oekraïne met zijn moeder naar New York vertrekt, waar zijn vader dan al bijna een jaar woont. Hoewel het boek al in 1934 uitkwam leest het nog altijd als een heel moderne roman: het boeiende verhaal staat vol met verrassende gebeurtenissen en scherpe dialogen.

WAT MOET JE WETEN?

‘Call It Sleep’ kwam in een economisch lastige tijd uit; het uitblijvende succes en de tegenvallende verkoopcijfers zorgden voor een enorme depressie bij de auteur. Het is wonderbaarlijk dat dit boek na exact dertig jaar (in 1964) een besteller werd (dankzij een recensent van de New York Times). Sindsdien blijft het één van de belangrijkste Amerikaanse romans, vooral voor ‘nieuwe’ (en met name joodse) immigranten.

DE TAAL

De taal van ‘Call It Sleep’ is nergens erg moeilijk, de dialogen in een vreemd soort Jiddisch-New Yorks-bargoens daargelaten. De taal is heel fris en duidelijk en doet na al die jaren heel modern aan.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman heel toegankelijk.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. We volgen als lezers het jonge leven van David, dat getekend wordt door aanpassing, armoede en onwennigheid met de Amerikaanse samenleving, een onwennigheid die voornamelijk wordt veroorzaakt door de argeloze moeder en de eigenwijze vader.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Call It Sleep’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De roman is prachtig geschreven. Aan alles merk je hoe zeer Henry Roth deze nieuwe wereld uitvoerig wil beschrijven en verklaren – uiteraard vanwege zijn eigen verleden als kind van joodse immigranten.
Soms is de schrijfstijl een soort stream-of-consciousness, met name wanneer we de (verwarde en verwarrende) gedachten van David volgen.

Actie:

‘Call It Sleep’ bevat een verhaal met redelijk veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1900-1925. David komt met zijn moeder als baby in 1907 in New York aan.

Plaats:

De setting van ‘Call It Sleep’ is New York City. De Schearls wonen in een mindere wijk van de stad, Brownsville (op Manhattan). Later verhuizen ze iets verder naar het centrum, maar het blijft een buurt voor slecht betaalde arbeiders.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Call It Sleep’: hoe zal het leven van David Schearl verlopen in zijn nieuwe vaderland?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Call It Sleep’ zijn:
• David Schearl: de hoofdpersoon die als baby met zijn moeder vanuit een dorpje in Oekraïne (Tysmenicz) naar New York emigreert. Zijn vader werkt daar al een tijdje. David hecht zich enorm aan zijn zorgzame moeder; een gevolg van het feit dat hij bang en teruggetrokken is. Hij is bang voor zijn vader – of in de woorden van de auteur: ‘He didn’t like his father. He never would like him. He hated him’;
• Mrs. Genya Schearl: de moeder van David, een aardige, hard werkende vrouw die als traditionele Joodse haar man in alles gehoorzaamt. Ze is ook met een man getrouwd van wie ze niet hield – alleen omdat haar godsdienst (waar ze zelf overigens niets mee heeft) dat van haar verlangde. Mrs. Schearl leert nooit Engels spreken (op een paar woordjes na); ze is vrijwel altijd alleen thuis en ze heeft alleen maar contact met enkele (joodse) buren;
• Mr. Albert Schearl: hij werkt als drukker, als melkboer – maar met banen houdt hij het meestal niet lang uit: Schearl is achterdochtig, agressief, ontevreden en opvliegend. Daarnaast behandelt hij zijn vrouw en zoontje als mindere wezens.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Call It Sleep’ zijn:
• Joe Luter: een landgenoot van de Schearls. Luter helpt Schearl om een baan te houden, maar daar komt ook wat eigenbelang bij kijken: hij is gecharmeerd van Mrs. Schearl;
• Yussie (Joey) Mink: de buurjongen van David en misschien wel het enige vriendje dat hij als jongetje heeft. Yussie is enthousiast en hij is geïnteresseerd in technische dingen;
• Mr. Mink, Mrs. Mink en Annie Mink: de ouders en zus van Yussie. Mr. Mink heeft een ‘goede’ baan; hij werkt in een juwelierszaak;
• Mr. Lobe, Joe, Marge: de drukker en zijn personeel, van de drukkerij waar Schearl korte tijd werkte;
• Aunt Bertha: de jongere zus van Genya Schearl, een luidruchtige, onaantrekkelijke dame die na haar immigratie bij de Schearls komt wonen – waar ze hoopt dat ze een huwelijksaanzoek krijgt;
• Nathan Sternowitz: de latere verloofde van Aunt Bertha, een weduwnaar;
• Polly en Esther Sternowitz: de dochters van Nathan;
• Reb Yidel Pankower, rabbi: de joodse geleerde/leraar van de Thora-school (‘cheder’) waar David Hebreeuws zal leren;
• Leo Dugovka: een Ierse buurjongen die alleen woont met zijn werkende moeder, een weduwe. David ziet hem als een wereldwijze vriend: Leo is minstens een jaar ouder dan hij en hij heeft rolschaatsen;
• Klas- en buurtgenoten van David: Sidney, Yonk, Izzy, Maxie, Hershele (Herry), Solly, Moishe, Wildy, Shaih, Toik, Mendel, Yitzchuck, Simke, Schmiel, Meyer, Schmaike, Srool, Avrum, Yankel, Schulim, Schloime, Kushy, Zuck, Lefty, Benny;
• Anderen: Mrs. Nerrick (landlady), Dr. Goldberg (tandarts), Miss Steigman (buurvrouw), Pedey en Weasel (schoffies uit de buurt), Augie en Wally (melkdieven), Reb Schulim (een joodse geleerde), Bill Whitney (night watch), Callahan, O’Toole, Jim Haig (barflies), Dan MacIntyre (motor man), Mimi and Mary (friends), Officer Walsh (policeman).

 

Website:

https://www.grin.com/document/171959

Film:

‘Call It Sleep’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Call It Sleep’ werd goed ontvangen toen het uitkwam, maar de economische crisis in de USA was funest voor de boekverkopen, tot grote teleurstelling van de schrijver (die jarenlang daarna nog last van een writer’s block had). Pas in 1964 werd het boek opnieuw uitgegeven – en het werd een enorm succes. Henry Roth schreef daarna nog een vijftal semi-autobiografische boeken, maar een boek als ‘Call It Sleep’ zat daar niet bij.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Henry Roth.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Paddy Clarke Ha Ha Ha van Roddy Doyle
• Angela’s Ashes van Frank McCourt
• Black Swan Green van David Mitchell

Citaat:

He might as well call it sleep. It was only toward sleep that every wink of the eyelids could strike a spark into the cloudy tinder of the dark, kindle out of shadowy corners of the bedroom such myriad and such vivid jets of images – of the glint on tilted beards, of the uneven shine on roller skates, of the dry light on grey stone stoops, of the tapering glitter of rails, of the oily sheen on the night-smooth rivers, of the glow on thin blonde hair, red faces, of the glow on the outstretched, open palms of legions upon legions of hands hurtling toward him. He might as well call it sleep.
It was only toward sleep that ears had power to cull again and reassemble the shrill cry, the hoarse voice, the scream of fear, the bells, the thick-breathing, the roar of crowds and all sounds that lay fermenting in the vats of silence and the past. It was only toward sleep one knew himself still lying on the cobbles, felt the cobbles under him, and over him and scudding ever toward him like a black foam, the perpetual blur of shod and running feet, the broken shoes, new shoes, stubby, pointed, caked, polished, buniony, pavement-beveled, lumpish, under skirts, under trousers, shoes, over one and through one, and feel them all and feel, not pain, not terror, but strangest triumph, strangest acquiescence. One might as well call it sleep. He shut his eyes. (p.441)

Vragen over het boek:

1. Hoe is de relatie tussen Mr. en Mrs. Schearl en hun zoon David met betrekking tot Joe Luter?
2. Waarom sturen de ouders van David hem naar een Thora-school terwijl ze zelf nauwelijks iets hebben met het joodse geloof?
3. Waarom zou Leo bevriend willen zijn met David (en omgekeerd)?
4. Welke geheimen denkt David dat zijn ouders voor hem verborgen houden?