Scene I. Rome. A street. [Enter a company of mutinous citizens, with staves, clubs, and other weapons.]

First Citizen: Before we proceed any further, hear me speak.
All: Speak, speak.
First Citizen: You are all resolved rather to die than to famish?
All: Resolved, resolved.
First Citizen: First, you know Caius Marcius is chief enemy to the people.
All: We know't, we know't.
First Citizen: Let us kill him, and we'll have corn at our own price. Is't a verdict?
All: No more talking on't; let it be done: away, away!
Second Citizen: One word, good citizens.
First Citizen: We are accounted poor citizens; the patricians good. What authority surfeits on would relieve us; if they would yield us but the superfluity, while it were wholesome, we might guess they relieved us humanely; but they think we are too dear: the leanness that afflicts us, the object of our misery, is as an inventory to particularize their abundance; our sufferance is a gain to them. - Let us revenge this with our pikes ere we become rakes: for the gods know I speak this in hunger for bread, not in thirst for revenge.
Second Citizen: Would you proceed especially against Caius Marcius?
First Citizen: Against him first: he's a very dog to the commonalty.
Second Citizen: Consider you what services he has done for his country?
First Citizen: Very well; and could be content to give him good report for't, but that he pays himself with being proud.
Second Citizen: Nay, but speak not maliciously.
First Citizen: I say unto you, what he hath done famously he did it to that end: though soft-conscienced men can be content to say it was for his country, he did it to please his mother, and to be partly proud; which he is, even to the altitude of his virtue.

© New Arden Shakespeare, 1980.

De Romeinse legerleider Caius Marcius strijdt voor zijn stad, de kleine stadsstaat Rome. Hij slaagt erin een vijandelijk leger en de bijbehorende stad (Corioli) te veroveren. Als dank wordt hij naar de veroverde stad genoemd: voortaan heet hij ‘Coriolanus’.
Maar die roem en die populariteit worden niet door iedereen in Rome gedeeld. De Romeinse bevolking leidt honger en leeft in armoede. Tribunes (politieke leiders) en andere burgers en politici zien de populariteit van de legerleiding met lede ogen aan. En wanneer men Coriolanus tot Consul wil benoemen, komen zij in opstand.
Terwijl Coriolanus nietsvermoedend en ook vrij bescheiden zijn succes viert, smeden de Tribunes snode plannen. Zij beschuldigen Coriolanus van van alles en nog wat – vooral van verraad tegen Rome – en Coriolanus wordt geadviseerd om de stad te verlaten. Dat doet hij. Maar dan sluit hij zich aan bij het leger van Corioli, een stad die hij kortgeleden veroverd heeft.
Dat had hij beter niet kunnen doen …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

William Shakespeare

Jaar van uitgave:

1605

Aantal pagina's:

220

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

500-400 vóór Christus

Plaats van handeling:

Italië, Rome

Bijzonderheden:

Een historical play in vijf bedrijven en in veel tonelen.
In het Nederlands heet het toneelstuk eveneens ‘Coriolanus’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

First Citizen:
I say unto you, what he hath done famously he did it to that end: though soft-conscienced men can be content to say it was for his country, he did it to please his mother, and to be partly proud; which he is, even to the altitude of his virtue. (Act I, Scene I)

‘Coriolanus’ is een historical play, een toneelstuk dat de opkomst en ondergang van een Romeinse legerleider beschrijft. Het gaat in dit stuk niet zozeer om de karakters, als wel om macht en corruptie. En daarbij lijken sommige hoofdpersonen vrij onwetend over hun lot of over de gevolgen van hun gedrag.

WAT MOET JE WETEN?

Aufidius: Ay, Marcius, Caius Marcius! Dost thou think
I’ll grace thee with that robbery, thy stol’n name
Coriolanus, in Corioli? –
You lords and heads o’ the state, perfidiously
He has betray’d your business, and given up,
For certain drops of salt, your city Rome, –
I say your city, – to his wife and mother;
Breaking his oath and resolution, like
A twist of rotten silk; never admitting
Counsel o’ the war; but at his nurse’s tears
He whin’d and roar’d away your victory;
That pages blush’d at him, and men of heart
Look’d wondering each at others. (Act V, Scene VI)

‘Coriolanus’ speelt zich af in de vierde en vijfde eeuw vóór Christus in het oude Rome, in een tijd dat Rome nog niet de machtige stadsstaat was die het later zou worden. Coriolanus is dan ook een eenvoudige legerleider, één van de vele generaals. Ook andere leiders, zoals de Tribunes, lijken veel minder macht te hebben (gehad) dan de later militaire en politieke leiders van Rome.

DE TAAL

De taal van ‘Coriolanus’ is de taal van 1600-1650. Dat zorgt voor een behoorlijke moeilijkheidsgraad. Toch is de taal redelijk goed te begrijpen: de monologen zijn vrij kort over het algemeen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Menenius: Our very priests must become mockers if they shall encounter such ridiculous subjects as you are. When you speak best unto the purpose, it is not worth the wagging of your beards; and your beards deserve not so honourable a grave as to stuff a botcher’s cushion or to be entombed in an ass’s pack-saddle. Yet you must be saying, Marcius is proud; who, in a cheap estimation, is worth all your predecessors since Deucalion; though peradventure some of the best of ’em were hereditary hangmen. God-den to your worships: more of your conversation would infect my brain, being the herdsmen of the beastly plebeians: I will be bold to take my leave of you. (Act II, Scene I)

Qua taal is het toneelstuk pittig van niveau.
De plot, het verhaal, daarentegen is vrij simpel: een man die vanwege zijn moed wordt beloond wordt door jaloezie vernederd en uiteindelijk gedood. Macht corrumpeert, dat is duidelijk. Maar dit is niet de macht van de hoofdpersoon: deze Coriolanus lijkt weinig doordrongen te worden van het gevaar dat voor hem dreigt.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Coriolanus’ een boek met een literair niveau C 5e en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Marcius: They are dissolved: hang ’em!
They said they were an-hungry; sigh’d forth proverbs, – 
That hunger broke stone walls, that dogs must eat,
That meat was made for mouths, that the gods sent not
Corn for the rich men only: – with these shreds
They vented their complainings; which being answer’d,
And a petition granted them, – a strange one,
To break the heart of generosity,
And make bold power look pale, – they threw their caps
As they would hang them on the horns o’ the moon,
Shouting their emulation. (Act I, Scene III)

Het stuk draait voornamelijk om macht en jaloezie, maar minder om de handelingen die met de oorlogen te maken hebben.

 

Actie:

Marcius: I’ll fight with none but thee, for I do hate thee
Worse than a promise-breaker.

Aufidius: We hate alike:
Not Afric owns a serpent I abhor
More than thy fame and envy. Fix thy foot. (Act I, Scene VIII)

‘Coriolanus’ bevat een verhaal met vrij weinig actie – in tegenstelling tot de dreigende dialoog die hierboven staat weergegeven.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de vijfde en zesde eeuw vóór Christus.

Plaats:

De setting van ‘Coriolanus’ is voornamelijk de stadsstaat Rome. Enkele scenes spelen zich af in of bij de stadstaat Corioli.

Verhaallijn:

First Citizen: Care for us! True, indeed! They ne’er cared for us yet. Suffer us to famish, and their storehouses crammed with grain; make edicts for usury, to support usurers; repeal daily any wholesome act established against the rich, and provide more piercing statutes daily to chain up and restrain the poor. If the wars eat us not up, they will; and there’s all the love they bear us. (Act I, Scene I)

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Coriolanus’: wat zal er gebeuren met de machtige Romeinse legerleider Coriolanus? Een tweede verhaallijn is de ontevredenheid van de Romeinse burgers: rijke stadsbewoners hebben een overvloed aan eten (zelfs voor hun honden), terwijl een groot deel van de bewoners honger lijdt.

Verteller:

Het toneelstuk heeft (uiteraard) geen verteller – ook geen chorus, overigens.

Hoofdkarakters:

Cominius: Too modest are you;
More cruel to your good report than grateful
To us that give you truly; by your patience,
If ‘gainst yourself you be incens’d, we’ll put you, –
Like one that means his proper harm, – in manacles,
Then reason safely with you. – Therefore be it known,
As to us, to all the world, that Caius Marcius
Wears this war’s garland: in token of the which,
My noble steed, known to the camp, I give him,
With all his trim belonging; and from this time,
For what he did before Corioli, call him,
With all the applause – and clamour of the host,
‘Caius Marcius Coriolanus.’ – 
Bear the addition nobly ever!
[Flourish. Trumpets sound, and drums]

All: Caius Marcius Coriolanus! (Act I, Scene IX)

De hoofdkarakters in ‘Coriolanus’ zijn:
• Caius Marcius Coriolanus, a noble Roman: de Romeinse generaal die voor zijn stadsstaat veel verovert. Na de verovering van Corioli wordt hem de erenaam Coriolanus gegeven. Door jaloerse Tribunes en andere leiders valt hij later in ongenade;
• Menenius Agrippa, Friend to Coriolanus: de vriend van Coriolanus, de legerleider die in eerste instantie meer succes heeft dan zijn vriend;
• Sicinius Velutus, Tribune of the People: een jaloerse Romeinse (burgerlijke) leider die de ondergang van Coriolanus wil bespoedigen, net als zijn collega:
• Junius Brutus, Tribune of the People;
• Tullus Aufidius, General of the Volscians: de legerleider van de Volscians, de generaal die de stadsstaat Corioli verdedigt;
• Volumnia, Mother to Coriolanus: de moeder van Coriolanus die hem vaak waarschuwt tegen andere machthebbers en jaloerse Romeinse leiders.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Coriolanus’ zijn:
• Titus Lartius, General against the Volscians;
• Cominius, General against the Volscians;
• Virgilia, Wife to Coriolanus;
• Young Marcus, son to Coriolanus;
• A Roman Herald;
• Lieutenant to Aufidius;
• Conspirators with Aufidius;
• A Citizen of Antium;
• Two Volscian Guards;
• Valeria, Friend to Virgilia;
• Gentlewoman attending on Virgilia;
• Roman and Volscian Senators, Patricians, Aediles, Lictors, Soldiers, Citizens, Messengers, Servants to Aufidius, and other Attendants.

Website:

https://www.gutenberg.org/ebooks/1535

Film:

‘Coriolanus’ is meerdere malen verfilmd.

Overig:

‘Coriolanus’ is een historical play dat zich vrijwel geheel in Rome afspeelt, een stad(sstaat) die Shakespeare wel vaker voor zijn toneelstukken gebruikte.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over William Shakespeare.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Antony and Cleopatra van William Shakespeare
• Claudius the God van Robert Graves
• Helena van Evelyn Waugh

Citaat:

Sicinius: He's a disease that must be cut away.

Menenius: O, he's a limb that has but a disease;
Mortal, to cut it off; to cure it, easy.
What has he done to Rome that's worthy death?
Killing our enemies, the blood he hath lost, -
Which I dare vouch is more than that he hath
By many an ounce, - he dropt it for his country;
And what is left, to lose it by his country
Were to us all, that do't and suffer it
A brand to the end o' the world. (Act III, Scene I)

Vragen over het boek:

1. Wie geeft/geven Caius Marcius de erenaam ‘Coriolanus’ en waarom wordt dat gedaan?
2. Waarom zijn de Tribunes jaloers op Coriolanus?
3. Waarom sluit Coriolanus zich aan bij de Volscians?
4. Waarom valt Tullus Aufidius uiteindelijk Coriolanus af?